Afo Emekeme Ndibọ Ufọn Obufa Ediomi

1. Ewe utom iba ke Jeremiah akanam?

JEHOVAH ọkọdọn̄ Jeremiah utom iba. Akpa ekedi ‘ndidịbede nnyụn̄ nnụk nduọk nnyụn̄ nsobo nnyụn̄ n̄wụri.’ Enye eken ekedi ‘ndibọp nnyụn̄ ntọ.’ Prọfet oro ama anam akpa utom oro ke ndiyarade idiọkido mme atan̄idem Jew, nnyụn̄ ntan̄a ubiomikpe Abasi ndori mmọ ye mbon Babylon. Edi ntịn̄nnịm ikọ Jeremiah ama esịne n̄ko idotenyịn ini iso. Enye ama etịn̄ aban̄a se Abasi aduakde ndibọp ye se Abasi aduakde nditọ. Ke uwụtn̄kpọ, Jeremiah akanam udiana ikpehe utom esie emi ke ini enye eketịn̄de aban̄a mme Jew ndifiak nnyọn̄ obio emana mmọ.—Jer. 1:10; 30:17, 18.

2. Ntak emi Jehovah ekebierede ikpe ọnọ ikọt esie, ndien didie ke enye akanam emi?

² Jeremiah ndiketịn̄ ke n̄kpọ ọyọtọn̄ọ ntak ọfọn ikọwọrọke ke Abasi edidedek ikọt esie ikama m̀mê ke Abasi idikpehe unenikpe. Utu ke oro, enye eyebiere ikpe ọnọ mme otụtutọn̄ Jew oro. (Kot Jeremiah 16:17, 18.) Ke eyo Jeremiah, ibat ibat owo ‘ẹkekpe unenikpe’ m̀mê ‘ẹyom akpanikọ’ ke Jerusalem, ndien Jehovah ikekemeke ndime aba. Enye ọkọdọhọ ete: “Mmatua fi mbọm tutu akak mi.” (Jer. 5:1; 15:6, 7) Mme Jew oro ‘ẹma ẹfiak ẹbịne mme ndudue mme ete ete mmọ, mme akpa ete mmọ, emi ẹkesịnde ndikop’ mme ikọ Jehovah. Mmọ n̄ko ẹma ẹyat Abasi esịt ke ndikatuak ibuot nnọ mme nsunsu abasi. (Jer. 11:10; 34:18) Jehovah eyenen̄ede ikọt esie, idem otụnọde mmọ “ke udomo oro odotde.” Ndien emi ayanam enyịn an̄wan̄a ndusụk mmọ onyụn̄ anam mmọ ẹfiak ẹtiene Abasi.—Jer. 30:11; 46:28.

3. Ntak emi ekpekerede aban̄a ntịn̄nnịm ikọ oro aban̄ade obufa ediomi?

³ Abasi ama ada Jeremiah etịn̄ aban̄a obufa ediomi—kpa ediomi emi edinyenede ufọn ke akamba udomo ye ke anyan ini. Nte isụk idụn̄ọrede mme ntịn̄nnịm ikọ Jeremiah, imenyene ediwak ntak ndiwụk ntịn̄enyịn ke inem inem ikpehe emi: obufa ediomi. Obufa ediomi emi ekenyene ndida itie ediomi oro Abasi akanamde ye nditọ Israel ke mmọ ẹma ẹkewọrọ ke Egypt, emi Moses ekedide esịne-ufọt. (Kot Jeremiah 31:31, 32.) Ke ini Jesus Christ ọkọtọn̄ọde Udia Mbubreyo Ọbọn̄, enye ama etịn̄ aban̄a obufa ediomi, ntre emi enen̄ede ebehe nnyịn. (Luke 22:20) Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a ediomi emi ke ini enye ekewetde n̄wed ọnọ ẹsọk mme Hebrew. Enye ama okot oto ntịn̄nnịm ikọ Jeremiah onyụn̄ ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a ufọn obufa ediomi. (Heb. 8:7-9) Edi nso ke obufa ediomi emi enen̄ede edi? Ntak emi ẹkeyomde enye? Mmanie ibuana ke obufa ediomi emi ndien didie ke afo ekeme ndibọ ufọn obufa ediomi? Ẹyak ise.

NTAK ẸKEYOMDE OBUFA EDIOMI?

4. Nso ikedi ufọn Ibet ediomi?

⁴ Man ifiọk se obufa ediomi edide, ẹyak ibem iso ifiọk ntak emi Abasi ọkọnọde nditọ Israel akani ediomi, oro edi, Ibet ediomi. Enye ama anam ediwak nti n̄kpọ ọnọ idụt oro ẹketiede ẹbet Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde, emi ẹdidade enye ẹdiọn̄ ediwak owo. (Gen. 22:17, 18) Ke ini nditọ Israel ẹkenyịmede Ibet ediomi, mmọ ẹma ẹkabade edi “akpan inyene” Abasi. Ke ediomi oro, mbon oro ẹkedide oku ke ofụri idụt ẹketo esien Levi. Ke ini Jehovah akanamde ediomi oro ye nditọ Israel ke Obot Sinai, enye ama etịn̄ aban̄a “obio ubọn̄ mme oku ye edisana idụt,” edi iketịn̄ke ini ye nte emi editịbede. (Ex. 19:5-8) Tutu esịm ini oro ẹkesiakde obufa idụt emi, ediomi oro ama owụt ke nditọ Israel ikemeke ndinam kpukpru se Ibet eketemede. Ntre Ibet emi ama ayarade idiọkn̄kpọ mmọ. Ke ntem, ẹma ẹteme nditọ Israel ke Ibet oro ẹte ẹsiwa uwa kpukpru ini man ẹfen mme idiọkn̄kpọ mmọ. Edi ẹma ẹkụt ke ẹyom se ikande oro, ke ẹyom mfọnmma uwa oro ẹdiwade ini kiet kpọt. Ih, ẹma ẹnen̄ede ẹyom ẹfen idiọkn̄kpọ mme owo ke nsinsi.—Gal. 3:19-22.

5. Ntak emi Jehovah ekebemde iso etịn̄ aban̄a obufa ediomi?

⁵ Ekeme ndidi ọtọn̄ọ ndin̄wan̄a fi ntak emi ekedide Ibet ediomi ke osụk enyenyene ufọn, edi Abasi anam Jeremiah etịn̄ aban̄a ediomi efen, oro edi, obufa ediomi. Ima ye mfọnido Jehovah akanam enye oyom ndinọ kpukpru idụt nsinsi edinyan̄a. Jehovah ama ada Jeremiah etịn̄ ikọ emi aban̄a mbon oro ẹdidude ke obufa ediomi emi ete: “Nyefen ndudue mmọ, ndinyụn̄ ntịghi aba mme idiọkn̄kpọ mmọ.” (Jer. 31:34) Okposụkedi emi ẹkenamde un̄wọn̄ọ emi ke eyo Jeremiah, enye ọnọ ofụri ubonowo utịbe utịbe idotenyịn. Didie?

6, 7. (a) Didie ke ndusụk owo ẹsise idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹsinamde? (b) Didie ke ndineme mban̄a obufa ediomi ekeme ndisịn udọn̄ nnọ fi?

⁶ Ndudue oro isinamde ẹwụt ke nnyịn isụk idi mme anana-mfọnmma owo. Uwụtn̄kpọ eyenete oro akan̄wanade man akan mfịna esie ekeme ndinam emi an̄wan̄a. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini mfiakde n̄kanam n̄kpọ emi mma n̄kan̄wana ọkpọsọn̄ nditre, esịt ama esidiọk mi etieti. N̄kesikere ke tutu amama ndikemeke ndisio isop idiọkn̄kpọ mi. N̄kesikemeke ndibọn̄ akam. N̄kesitọn̄ọ ntem, ‘Jehovah, mfiọkke m̀mê afo oyokop akam emi, edi . . . ’” Ndusụk mbon oro ẹsifiakde ẹkenam n̄kpọ oro mmọ ẹken̄wanade ọkpọsọn̄ nditre m̀mê mbon oro ẹnamde idiọkn̄kpọ ẹsikere ke etie nte ẹda “obubịt enyọn̄” ẹfụk akam mmimọ mbak edibe esịm Abasi. (Eseme 3:44) Esịt esinen̄ede amia ndusụk owo ufen aban̄a idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkenamde ke ini edem, idem ke ediwak isua ẹma ẹkebe. Idem mme Christian oro ẹnịmde eti uwụtn̄kpọ ẹsikam ẹtịn̄ ikọ, ekem ẹditua n̄kpọfiọk.—Jas. 3:5-10.

⁷ Inaha owo nnyịn ndomokiet ekere ke tutu amama imọ idinamke ido oro mîdotke. (1 Cor. 10:12) Apostle Paul ama akam ọfiọk ke imọ imesinam ndudue. (Kot Rome 7:21-25.) Emi anam iti obufa ediomi. Abasi ọkọn̄wọn̄ọ ete ke akpan ikpehe obufa ediomi edi ke imọ iditịghi aba idiọkn̄kpọ mme owo. Nso akwa ufọn ke emi edidi ntem! Anaedi ntịn̄nnịm ikọ oro ama enen̄ede ọsọn̄ọ Jeremiah idem, emi onyụn̄ ekeme ndisọn̄ọ nnyịn idem nte ikpepde n̄kpọ efen efen iban̄a obufa ediomi ye mme ufọn oro idibọde.

NSO IDI OBUFA EDIOMI?

8, 9. Akakpa Jehovah nso ndinam ẹkeme ndifen idiọkn̄kpọ?

⁸ Nte afo edide edifiọk Jehovah etịm ọfọn, ntre ke edikụt nte enye ọfọnde ido onyụn̄ atuade mme anana-mfọnmma owo mbọm. (Ps. 103:13, 14) Ke ini Jeremiah eketịn̄de aban̄a obufa ediomi, enye okowụt ke Jehovah ‘eyefen ndudue mmọ,’ idinyụn̄ itịghi aba mme idiọkn̄kpọ mmọ. (Jer. 31:34) Emekeme ndidọhọ ke Jeremiah ama ekere nte Abasi edisan̄ade ifen idiọkn̄kpọ. Anaedi Jeremiah ama ọfiọk nte ke ini Abasi eketịn̄de aban̄a obufa ediomi, ke ikọ esie ọkọwọrọ ke Enye ayanam ediomi ye ubonowo. Jehovah edida ediomi oro isu se enye ọkọnọde Jeremiah odudu ewet, esịnede edifen ndudue. Mme n̄kpọ eken ẹkenyene ndibet tutu Abasi afiak ayarade uduak esie, esịnede se Messiah edinamde.

⁹ Ekeme ndidi emesikụt mme ete ye eka oro ẹsiyakde nditọ mmọ ẹnam se ẹmama, inyụn̄ itụnọke mmọ. Ndi ekere ke Jehovah etie ntre? N̄wan̄ansa-o! Nte ẹketọn̄ọde obufa ediomi owụt emi. Utu ke Abasi ndinyụn̄ nsọhi idiọkn̄kpọ mfep ntre, enye ama anam nnennen n̄kpọ oro unenikpe esie okoyomde ke ndinọ isop idiọkn̄kpọ oro ekemde ye ibet man efen mme idiọkn̄kpọ, okposụkedi emi akatakde enye akwa n̄kpọ. Emi ayan̄wan̄a fi ke ini okotde se Paul ekewetde aban̄a obufa ediomi. (Kot Mme Hebrew 9:15, 22, 28.) Paul ama etịn̄ aban̄a ‘edifak nsio ke ubiatibet’ onyụn̄ ọdọhọ “ke ediduọk iyịp mîdụhe edifen inyụn̄ idụhe.” Edi ke obufa ediomi, emi ikọwọrọke ediduọk iyịp ayara enan̄ m̀mê eke ebot nte ẹkeduọkde ke ini ẹkedude ke idak Ibet. Ihih, akam edi iyịp Jesus ke ẹkeda ẹtọn̄ọ obufa ediomi. Mfọnmma uwa emi anam Jehovah ekeme ‘ndifen ndudue ye idiọkn̄kpọ’ ke nsinsi. (Utom 2:38; 3:19) Edi mmanie ẹdidu ke obufa ediomi emi inyụn̄ ibọ edifen nnọ oro? Idịghe idụt mme Jew. Jesus ọkọdọhọ ke Abasi eyesịn mme Jew, kpa mbon oro ẹkesiwade uwa unam ke ini ẹkedude ke idak Ibet, ndien ke Enye eyemek idụt en̄wen. (Matt. 21:43; Utom 3:13-15) Mbon oro enye ekemekde ekedi “Israel Abasi,” kpa mme Christian oro ẹkedade edisana spirit ẹyet aran. Ke nditịm ntịn̄, Ibet ediomi ekedi ke ufọt Abasi ye Israel eke obụk, ke adan̄aemi obufa ediomi edide ke ufọt Jehovah Abasi ye Israel eke spirit, ndien Jesus edi Esịne-Ufọt.—Gal. 6:16; Rome 9:6.

10. (a) Anie edi “nsehe” David? (b) Didie ke ubonowo ẹkeme ndibọ ufọn nto “nsehe” oro?

¹⁰ Jeremiah ọkọdọhọ ke Messiah oro edidide edi “nsehe” David. Odot nte ẹkotde enye “nsehe.” Idem ke ini oro Jeremiah ekedide prọfet, ẹma ẹkek eto oro akadade aban̄a udịm ubon David ẹduọk. Edi, etak eto oro ikakpaha. Nte ini akakade, Jesus ama amana ke udịm ubon Edidem David. Ẹkot enye “Jehovah Edi Edinen Ido Nnyịn” ndiwụt ke Abasi enen̄ede ama edinen ido. (Kot Jeremiah 23:5, 6.) Jehovah ama ayak ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen esie ọbọ ufen ke isọn̄ onyụn̄ akpa. Nte ekemde ye unenikpe esie, Jehovah ekenyene ndida uwa ufak “nsehe” David mfen mme idiọkn̄kpọ. (Jer. 33:15) Emi akanam ẹkeme ndibat ndusụk owo ke “edinen man ẹnyene uwem,” ẹnyụn̄ ẹda edisana spirit ẹyet mmọ aran, man mmọ ẹkabade ẹdi mme andibuana ke obufa ediomi oro. N̄kpọ en̄wen oro owụtde ke Abasi ama edinen ido edi nte ke mbon en̄wen oro mîbuanake nnennen nnennen ke ediomi emi ẹkeme ndibọ ufọn ediomi oro, nte idikụtde.—Rome 5:18.

11. (a) Ẹwet ibet obufa ediomi ke m̀mọ̀n̄? (b) Ntak emi “mme erọn̄ en̄wen” ẹnyenede udọn̄ ke ibet obufa ediomi?

¹¹ Ndi akpama ndifiọk n̄kpọ en̄wen oro anamde obufa ediomi okpụhọde ye Ibet Moses? Itie oro ẹkewetde mmọ anam mmọ ẹnen̄ede ẹkpụhọde ye kiet eken. (Kot Jeremiah 31:33.) Ẹkewet Ibet Duop oro odude ke Ibet ediomi ke itiatn̄wed iba, emi mîkodụhe aba nte ini akakade. Edi Jeremiah ama etịn̄ ete ke ẹdiwet ibet obufa ediomi emi ke esịt mme owo, ndien ke enye oyodu ke anyan ini. Mme Christian oro ẹyetde aran, emi ẹdude ke obufa ediomi emi ẹnen̄ede ẹma ibet emi. Nso kaban̄a mbon oro mîdụhe ke obufa ediomi emi, kpa “mme erọn̄ en̄wen,” oro ẹdoride enyịn ndidụn̄ ke isọn̄ ke nsinsi? (John 10:16) Mmọ ẹkop idatesịt ndinyene ibet Abasi. Ẹkeme ndidọhọ ke mmọ ẹtie nte isenowo emi ẹkedụn̄de ke Israel, emi ẹkenyịmede Ibet Moses ẹnyụn̄ ẹbọde ufọn esie.—Lev. 24:22; Num. 15:15.

12, 13. (a) Nso idi ibet obufa ediomi? (b) Ntak emi afo mûkpukereke ke ẹnyenyịk fi anam n̄kpọ Abasi ke “ibet Christ”?

¹² Didie ke ọkpọbọrọ edieke ẹbụpde fi ẹte, ‘Nso idi ibet oro ẹwetde ke esịt mme Christian oro ẹyetde aran?’ Ẹkot ibet emi “ibet Christ” n̄ko. Ẹkebem iso ẹnọ Israel eke spirit, oro edi, mbon emi ẹdude ke obufa ediomi, ibet emi. (Gal. 6:2; Rome 2:28, 29) Emekeme ndida ikọ kiet, oro edi ima, ntịn̄ mban̄a “ibet Christ.” (Matt. 22:36-39) Ẹnam didie ẹwet ibet emi ke esịt mbon oro ẹyetde aran? Ẹnam emi akpan akpan ke ini mmọ ẹkpepde Ikọ Abasi ye ke ini mmọ ẹsan̄ade ẹkpere Jehovah ke akam. Mmọdo, kpukpru ata mme Christian, idem mbon oro mîdụhe ke obufa ediomi, edi emi ẹyomde ndibọ ufọn ediomi emi, ẹkpenyene ndinam edikpep Ikọ Abasi ye edibọn̄ akam edi akpan ikpehe utuakibuot mmọ kpukpru ini.

¹³ “Ibet Christ” edi “mfọnmma ibet oro anamde owo ọwọrọ ufụn,” enye onyụn̄ edi “ibet mbon ubọhọ-ufụn.” (Jas. 1:25; 2:12) Ediwak owo ẹkemamana ẹdidụk Ibet Moses, edi idụhe owo oro amanade-mana edidụk obufa ediomi m̀mê ibet Christ. Owo inyịkke-nyịk owo ndomokiet oro anamde se ibet Christ etemede ete anam n̄kpọ Abasi. Edi mmọ ẹkop inemesịt ndifiọk ke ẹkeme ndiwet ibet Abasi ke esịt mme owo ye nte ke mme owo mfịn ẹkeme ndibọ nsinsi ufọn ediomi oro Jeremiah eketịn̄de aban̄a.

MBON ORO ẸBỌDE UFỌN OBUFA EDIOMI

14. Mmanie ẹbọ ufọn obufa ediomi?

¹⁴ Ke ini ndusụk owo ẹkedide ẹdifiọk ke owo 144,000 ẹdu ke obufa ediomi, ekeme ndidi mmọ ẹkekere ke mbon emi kpọt ẹdibọ ufọn. Ekeme ndidi se ikanamde mmọ ẹkere ntre edi sia mbon oro ẹyetde aran kpọt ẹnyene ndita uyo nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ wine emi adade aban̄a “iyịp ediomi” ke Editi n̄kpa Christ oro ẹsinamde kpukpru isua. (Mark 14:24) Ti ete ke mbon oro ẹdude ke obufa ediomi ẹditiene Jesus ẹdi “mfri” Abraham, emi ẹdidade ẹdiọn̄ kpukpru mme idụt. (Gal. 3:8, 9, 29; Gen. 12:3) Jehovah ayada obufa ediomi oro anam un̄wọn̄ọ esie ndida “mfri” Abraham ndiọn̄ kpukpru ubonowo, osu.

15. Ẹkedọhọ ke nso utom ke mbon oro ẹyetde aran ẹdinam?

¹⁵ Jesus Christ emi edide akpan mfri Abraham, edi Akwa Oku, ndien enye ọmọnọ mfọnmma uwa oro ekemede ndinam ẹfen ndudue ye idiọkn̄kpọ mme owo. (Kot Mme Hebrew 2:17, 18.) Edi Abasi ama etetịn̄ aban̄a “obio ubọn̄ mme oku ye edisana idụt” anyan ini ko. (Ex. 19:6) Ke eyo nditọ Israel, mme oku ẹketo esien kiet ndien ndidem ẹto esien efen. Ntre, nnyịn idisan̄a didie inyene obio edidem ye mme oku emi ẹken̄wọn̄ọde mi? Apostle Peter ẹkewet akpa leta esie ọnọ ẹsọk mbon emi ẹkedade spirit ẹnam mmọ ẹsana. (1 Pet. 1:1, 2) Enye ọkọdọhọ ke mmọ ẹdi “mme oku emi ẹdide ndidem, ẹdi edisana idụt, mbon emi ẹdide akpan inyene.” (1 Pet. 2:9) Mme Christian oro ẹyetde aran, oro ẹdude ke obufa ediomi, ẹdidi mme udiana oku. Kere se oro ọwọrọde! Nnyịn ke in̄wana kpukpru usen ye idiọkn̄kpọ oro osụk ‘akarade nte edidem.’ Mme udiana oku emi ẹma ẹtiene ẹsobo se isobode mfịn. (Rome 5:21) Ntre ayan̄wan̄a mmọ nte esitiede owo ke idem ke ini owo anamde ndudue, esịt onyụn̄ obiomde enye ikpe. Ntre ke mmọ ẹditiene Christ ikop mbọm iban̄a nnyịn nte nnyịn ikande ndiọi udọn̄.

16. Didie ke Ediyarade 7:9, 14 ekeme ndisịn udọn̄ ọnọ “akwa otuowo”?

¹⁶ Ke Ediyarade 7:9, 14, ẹkụt “akwa otuowo” nte “[ẹsịnede] mfia ọfọn̄idem,” emi adade aban̄a edisana idaha oro mmọ ẹnyenede ke iso Abasi. Ẹtọn̄ọ nditan̄ akwa otuowo emi mbok man mmọ ẹkpebọhọ “akwa ukụt.” Ntem idem idahaemi, mmọ ẹnyene eti idaha ke iso Abasi ke ndusụk udomo. Ẹbat mmọ ke edinen nte mme ufan Jehovah. (Rome 4:2, 3; Jas. 2:23) Nso edidiọn̄ ke emi edi ntem! Edieke odude ke otu akwa otuowo, fiọk ete ke Abasi enyịme ndin̄wam fi nte afo akade iso esịn ukeme ndisana ke enyịn esie.

17. Didie ke Jehovah ‘mîditịghi’ aba mme idiọkn̄kpọ?

¹⁷ Nso ke Abasi anam aban̄a idiọkn̄kpọ mbon oro ẹkụtde mfọn ke iso esie? Nte ima iketetịn̄, Jehovah akada Jeremiah etịn̄ ntem ete: “Koro nyefen ndudue mmọ, ndinyụn̄ ntịghi aba mme idiọkn̄kpọ mmọ.” (Jer. 31:34) Abasi efen ọnọ mbon oro ẹyetde aran ke ntak uwa Jesus. Ke ukem usụn̄ oro, Abasi ekeme ndifen idiọkn̄kpọ akwa otuowo kpa ke ntak “iyịp ediomi” oro. Jeremiah ndidọhọ ke Abasi ‘iditịghi’ idiọkn̄kpọ aba iwọrọke ke Enye idikemeke aba nditi idiọkn̄kpọ. Utu ke oro, emi owụt nte ke Jehovah ama ọkọnọ anamidiọk ntụnọ oro odotde onyụn̄ efen ọnọ anamidiọk oro akabarede esịt do, ke Enye esitop utọ idiọkn̄kpọ oro ọduọk ke edem esie. Kere ban̄a idiọkn̄kpọ oro Edidem David akanamde ye Bath-sheba ye Uriah. David ama ọbọ ntụnọ onyụn̄ ọbọ utịp idiọkn̄kpọ esie. (2 Sam. 11:4, 15, 27; 12:9-14; Isa. 38:17) Edi Abasi ikakaha iso ibat idiọkn̄kpọ oro inọ David. (Kot 2 Chronicle 7:17, 18.) Nte ẹwụtde ke obufa ediomi, ini kiet ekededi oro Jehovah efende mme idiọkn̄kpọ ke ntak uwa ufak Jesus, Enye isitịghi mmọ aba.—Ezek. 18:21, 22.

18, 19. Obufa ediomi ekpep nnyịn nso aban̄a edifen nnọ?

¹⁸ Obufa ediomi owụt akpan usụn̄ oro Jehovah anamde n̄kpọ ye mme anamidiọk ubonowo, esịnede mbon oro ẹyetde aran, emi ẹdude ke ediomi oro, ye mbon oro ẹnyenede idotenyịn edidu uwem ke isọn̄. Nịm ete ke Jehovah ama ekefen mme idiọkn̄kpọ fo, ke enye iditịghi mmọ aba. Se Abasi ọn̄wọn̄ọde ndinam ke obufa ediomi ekpep nnyịn owo kiet kiet n̄kpọ. Bụp idemfo ete, ‘Ndi mmekpebe Jehovah ke ndifre ndudue mbon en̄wen ofụri ofụri, kpa ndudue oro n̄kọdọhọde ke mmefen?’ (Matt. 6:14, 15) Emi abuana n̄kpri ye ikpọ idiọkn̄kpọ, utọ nte ke ini nsan̄a ndọ Christian esịnde efịbe. Edieke enye oro mîduehe enyịmede ndifen nnọ esịn efịbe oro akabarede esịt, nte ikpọfọnke enye efre aban̄a idiọkn̄kpọ oro? Edi akpanikọ ke isimemke ndifre mme ndudue, edi emi edi usụn̄ kiet oro ikemede ndikpebe Jehovah.a

¹⁹ Imekeme ndida se ikpepde ke obufa ediomi emi nsịn ke edinam ke ini inamde n̄kpọ ye owo emi ẹma ẹkesio ẹfep ke esop ini kiet ko, edi emi akakabarede esịt ndien ẹfiak ẹda enye. Nso ke akpanam edieke owo oro akanamde n̄kpọ atak fi mîdịghe akabiatde fi enyịn̄? Idahaemi ẹfiak ẹda enye ẹsịn ke esop. Didie ke se ikotde ke Jeremiah 31:34 edibiere se inamde ye se ikerede? Ndi iyefen inọ anamidiọk oro inyụn̄ itre nditịn̄ mban̄a se enye akanamde? (2 Cor. 2:6-8) Ke akpanikọ, emi edi se kpukpru mbon oro ẹmade obufa ediomi ẹkpedomode ndinam ke usen ke usen.

MME EDIDIỌN̄ OBUFA EDIOMI EKE IDAHAEMI YE EKE INI ISO

20. Didie ke edu fo okpụhọde ye eke ediwak owo oro ẹkedude uwem ke eyo Jeremiah?

²⁰ Ke eyo Jeremiah, ediwak mme Jew ẹkesidọhọ ke esịt mmọ ẹte: “Jehovah idinamke eti idinyụn̄ inamke idiọk.” (Zeph. 1:12) Okposụkedi emi mmọ ẹkefiọkde Jehovah ye nte enye etiede, mmọ ẹkekere ke enye idinamke n̄kpọ ndomokiet, idinyụn̄ iyomke mmọ ẹda edumbet ndomokiet ẹdu uwem. Edi afo ọmọfiọk ke n̄kpọ ndomokiet idịbeke Abasi ke enyịn. Afo amabak Abasi onyụn̄ enen̄ede oyom nditre ndinam se idiọkde. (Jer. 16:17) Afo ọmọfiọk n̄ko ke Jehovah edi Ete oro ọfọnde ido. Enye esikụt nti n̄kpọ oro inamde, edide mbon en̄wen ẹkụt m̀mê ikwe.—2 Chron. 16:9.

21, 22. Ntak emi mînaha ẹteteme fi aba ete: ‘Fiọk Jehovah’?

²¹ Ata akpan ikpehe obufa ediomi edi emi: “Nyesịn ibet mi ke esịtidem mmọ, nyonyụn̄ n̄wet enye ke esịt mmọ. Ndien nyedi Abasi mmọ, . . . Ndien owo mmọ kiet kiet idikpepke aba nsan̄a esie ye eyenete esie, ite, ‘Ẹfiọk Jehovah!’ koro kpukpru mmọ ẹyefiọk mi.” (Jer. 31:33, 34) Mbon oro ẹyetde aran oro ẹdude ke isọn̄ mfịn ẹwụt ke imenyene ibet Abasi ke esịt mmimọ. Utu ke ndiberi edem ke mme ukpepn̄kpọ owo, mmọ ẹma mme akpanikọ oro mmọ ẹkụtde ke ibet Abasi. Ndien mmọ ẹkop inemesịt ndibuana ifiọk Bible ye mbon oro ẹdidide akwa otuowo. Emi anam mbon oro ẹnyenede idotenyịn ndidu uwem ke isọn̄ ẹdi ẹdifiọk ẹnyụn̄ ẹma Jehovah. Mmọ ẹnyịme nditiene ndausụn̄ esie ẹnyụn̄ ẹnịm ke mme un̄wọn̄ọ esie ẹyesu. Ekeme ndidi afo emesinam emi. Afo emedifiọk Jehovah ọfọn onyụn̄ edi ufan esie. Nso edidiọn̄ ke emi edi ntem!

²² Nso ke ekeme ndinam man aka iso edi ufan Jehovah? Ekeme ndidi afo emeti mme ini emi eketiede fi nte ke enye ọbọrọ mme akam fo. Emi ama anam enen̄ede ama orụk Abasi emi enye edide. Ekeme ndidi afo ama okụt un̄wam esie ke ini eketide itie N̄wed Abasi oro akan̄wamde fi ọyọ mfịna. Kûfre mme utọ ini oro. Nte afo akade iso ndikpep Ikọ esie, eyenen̄ede ọfiọk Jehovah onyụn̄ ọdọdiọn̄ ọbọ ufọn.

23. Didie ke ndifiọk Jehovah edinam fi okûtịmede esịt nte mîdotke?

²³ Enyene edidiọn̄ obufa ediomi en̄wen oro ikemede ndinyene idahaemi. Ndifiọk ke Jehovah eyefen ọnọ nnyịn nte enye ọkọn̄wọn̄ọde ke ediomi oro ekeme ndinam esịt okûbiom nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk owo emi ẹkesion̄ode idịbi mbemiso ẹdide ẹdifiọk nte Abasi adade edinam emi ẹkeme ndifụhọ, mîdịghe esịt ekeme ndibiom mmọ ikpe ke ntak emi mmọ ẹkekoide-koi ẹbiat uwem nsekeyen. Esịt onyụn̄ ekeme ndibiom mbon efen ke ntak emi mmọ ẹkewotde ediwak owo ke ini mmọ ẹkesin̄wanade ekọn̄. Uwa ufak Jesus—emi edide akpan n̄kpọ ke obufa ediomi—anam ẹkeme ndifen nnọ mbon oro ẹnen̄erede ẹkabade esịt. Sia edide ntre, nte nnyịn ikpenịmke ke edieke Jehovah efende ọnọ nnyịn, ke enye iditịghi aba utọ n̄kpọ oro? Ikpanaha itịmede esịt iban̄a mme idiọkn̄kpọ oro Jehovah ama ekefen nnyịn ofụri ofụri.

24. Didie ke Jeremiah 31:20 ekeme ndisịn udọn̄ nnọ fi?

²⁴ Imokụt in̄wan̄-in̄wan̄ uyarade oro owụtde ke Abasi esifen ọnọ owo ke Jeremiah 31:20. (Kot.) Ke ediwak isua emi ẹkebede mbemiso eyo Jeremiah, Jehovah ama amia obio ubọn̄ edem edere, emi ekedide esien Israel duop, ufen ke ntak emi mmọ ẹkekponode ndem. Ẹkekot esien Israel duop emi Ephraim, sia esien Ephraim ọkọwọrọ etop akan. Ẹma ẹda mmọ ẹka ntan̄mfep. Edi Abasi ama enen̄ede ama nditọ idụt oro onyụn̄ ekere aban̄a mmọ. Enye okosụk amama mmọ nte “eyen oro ẹnamde n̄kpọ ye enye ke ima.” Ke ini enye ekekerede aban̄a mmọ, nsia ‘ama oyomo’ enye, ọwọrọde ke emi ama enen̄ede otụk enye. Mbụk emi ikụtde mi ke mme ufan̄ikọ emi ẹtịn̄de ẹban̄a obufa ediomi owụt nte Jehovah amade ndifen nnọ mbon oro ẹkabarede esịt ẹkpọn̄ idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkenamde.

25. Ntak emi ọkpọkọmde Jehovah ke ndikọtọn̄ọ obufa ediomi?

²⁵ Un̄wọn̄ọ oro Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ke obufa ediomi ke iyefen idiọkn̄kpọ mme owo oyosu ọyọhọ ọyọhọ ke utịt Tọsịn Isua Ukara Christ. Jesus Christ ye owo 144,000 oro ẹdide mme udiana oku ẹyenam mme anam-akpanikọ ubonowo ẹfọn ẹma. Do ndien ke ẹma ẹkekụre akpatre udomo ke ubonowo ẹdinen̄ede idi mme andibuana ke ubon Jehovah eke ofụri ekondo. (Kot Rome 8:19-22.) Ke ata ediwak isua idahaemi, kpukpru owo ke ẹmụm mmụm ke ntak idiọkn̄kpọ. Edi ini oro, kpukpru owo oro Jehovah obotde ‘ẹyenyene ubọn̄ ubọn̄ ifụre nditọ Abasi,’ mmọ ẹyebọhọ ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa. Ke ntre, tịm fiọk ete ke emekeme ndibọ akpakịp edidiọn̄ ke eti ndutịm obufa ediomi emi. Afo emekeme ndibọ ufọn idahaemi ye ke nsinsi nto “nsehe” David onyụn̄ adara “edinen ido ke isọn̄.”—Jer. 33:15.