Na Cava e Rawa ni Vukei Keda​—Meda Wasea Vakadodonu na iVakavuvuli Dina?

A LAI sarava e dua na vakatasuasua e dua na dauvakalelewa ni niusiveva. A sega soti ni taleitaka mani vola kina e muri: “Ke o via raica e dua na ka e sega soti ni bibi, kusa mo lai sarava na vakatasuasua oqo.” Oti oya, sa ra qai lavetaka na veika a vola na dauvakalelewa oqo o ira era cicivaka na vakatasuasua me tabaki ena nodratou itukutuku ni veivoli. E kaya: “Kusa mo lai sarava na vakatasuasua”! E lavetaka donu na itukutuku ni veivoli na veivosa i koya na dauvakalelewa, ia a tauri cala na kena ibalebale qai moici nona nanuma.

Na ivakaraitaka oya e dusia na bibi ni veitikina e yavolita na vosa e cavuti. E rawa ni moici na kena ibalebale ke kau laivi e so na vosa, me vaka ga nona moica o Setani na ibalebale ni iVolatabu ni saga me vakacalai Jisu. (Maciu 4:​1-​11) Dua tale na yasana, ena matata na kena ibalebale ke raici vata kei na veitikina yavolita. Nida vakadikeva gona e dua na tikinivolatabu, e bibi meda raica na veitikina yavolita me matata kina na veika e tukuna tiko o koya e vola.

Wasea Vakadodonu

Na veitikina yavolita na veika e tukuni se volai ena vakatau kina na kena ibalebale kei na kena cakayaco. Na dikevi ni veitikina yavolita e dua na tikinivolatabu e bibi nida vakasamataka vata kei na veika a vola na yapositolo o Paula vei Timoci: “Gumatua sara mo vakaraitaki iko mo vinaka e na mata ni Kalou, a tamata daucakacaka sa sega e dua na ka me madua kina, mo wasea vakadodonu nai vakavuvuli dina.” (2 Timoci 2:​15) Me wasei vakadodonu na Vosa ni Kalou, me matata mada vei keda e liu sa na qai rawa nida vakamacalataka vakadodonu vei ira tale e so. Noda rokovi Jiova ni a vakavuna me volai na iVolatabu ena uqeti keda meda wasea vakadodonu na kena ivakavuvuli, ena veivuke sara ga vakalevu na kena dau dikevi na veitikina yavolita na tikinivolatabu.

Lewenivola ni iKarua ni Timoci

Meda dikeva mada, me kena ivakaraitaki, na iKarua ni Timoci.a Me tekivu noda vakadidike, e rawa nida vaqaqa e so na ka me baleta na lewenivola. O cei a vola na iKarua ni Timoci? Ena gauna cava? Na cava soti a sotava ni volavola tiko? Oti oya, e rawa nida taroga, Na cava na ituvaki i “Timoci,” e cavuti tiko ena ivola? Na cava a gadreva kina na itukutuku ena ivola? Noda kila na isau ni veitaro oqo ena vakavuna meda doka kina na ivola qai vukei keda meda raica se rawa ni yaga vakacava vei keda nikua.

Na imatai ni vica na tikina ni iKarua ni Timoci e vakaraitaka ni ivola oqo e ivola ni yapositolo o Paula vei Timoci. E so tale na tikina e vakaraitaka ni a vesu tu ena vuku ni itukutuku vinaka o Paula ena gauna a volavola kina. Ni levu era biuti koya e nanuma kina ni sa voleka ni mate. (2 Timoci 1:​15, 16; 2:​8-​10; 4:​6-8) A rairai vola gona na ivola ena ikarua ni nona vesu e Roma, rauta toka na 65 S.K. Oti ga oya, a qai totogi mate vei Nero.

Oya sara ga na lewe ni iKarua ni Timoci. E vakavure vakasama ni sega ni volavola o Paula vei Timoci me kudruvaka na leqa e sotava. Ia, a vakasalataki Timoci ga ena veika dredre ena qai sotava qai vakayaloqaqataki nona itokani me kua ni tiva tani, me “vakaukauwataki” tiko ga qai wasea na ivakasala i Paula vei ira tale e so. O ira gona oqo era na vakarautaki mera vakavulici ira tale e so. (2 Timoci 2:​1-7) E dua dina na ivakaraitaki vinaka ni nodra kauaitaki e so tale ena ituvaki leqataki! E ivakasala vinaka tale ga vei keda nikua!

O Paula e vakatokai Timoci me “gone ni toko.” (2 Timoci 1:2) E cavuti vakalevu na cauravou o Timoci ena iVolatabu Vakirisi Vakarisito me itokani yalodina i Paula. (Cakacaka 16:​1-5; Roma 16:21; 1 Korinica 4:​17) Ni vola vua na ivola oqo o Paula, e kena irairai ni se qai yabaki 30 vakacaca o Timoci​—se cauravou ga. (1 Timoci 4:​12) Ia, e totoka sara na itukutuku ni nona yalodina, ni ‘cakacaka vata kei Paula’ ena rauta ni 14 na yabaki. (Filipai 2:​19-​22) Dina ni se cauravou o Timoci, a vakacolati koya o Paula me vakasalataki ira e so tale na qase “me ra kakua ni veiletitaka na vosa” ia mera kauaitaka ga na veika e bibi cake, me vaka na vakabauta kei na vosota. (2 Timoci 2:​14) A digitaki tale ga o Timoci me qarava nodra lesi na ivakatawa ena ivavakoso kei ira na dauveiqaravi vakaitalatala. (1 Timoci 5:​22) Ia, a rairai sega sara ni nuidei ni vakayacora na veika a lesi kina.​—2 Timoci 1:​6, 7.

A sotava e so na ka ni bolebole na cauravou oqo, e qase ni ivavakoso . E dua na ka ni bolebole e sotava oya nodrau sa ‘vukica na nodra vakabauta e so’ o Imeneo kei Filito rau qai vakavuvulitaka ni “sa oti na tu cake tale mai na mate.” (2 Timoci 2:​17, 18) Erau vakabauta ni dua ga na veivakaturi, e veivakaturi vakayalo, sa yaco oti tale ga vei ira na lotu Vakarisito. Ia erau rairai taura cala na vosa i Paula, nira mate na lotu Vakarisito ena nodra ivalavala ca ia era sa vakabulai ena yalo tabu ni Kalou. (Efeso 2:​1-6) E veivakasalataki o Paula ni na levu nodra veivakamuai na vukitani vaka oqo. E vola: “Ni na yaco na gauna era na sega ni vosota kina nai vakavuvuli dodonu . . . a ra na vagolea tani na daligadra mai na ka dina, ka lesu ki nai tukutuku wale.”​(2 Timoci 4:​3, 4) Na nona veivakasalataki totolo o Paula e vakaraitaka ni bibi me muria o Timoci na ivakaro ni yapositolo.

Na Yaga ni iVola Nikua

Mai na veika sa tukuni oti, eda raica kina ni vola o Paula na iKarua ni Timoci ena vica na vuna oqo: (1) A kila ni sa voleka ni mate, qai saga me vakarautaki Timoci ena gauna sa na sega tale ni tiko kina me tokoni koya. (2) A via vakarautaki Timoci me karona na ivavakoso e qarava mai na vukitani kei na so tale na veivakamuai e veivakaleqai. (3) A via vakayaloqaqataki Timoci me ogaoga tiko ga ena qaravi Jiova qai vakararavi ina kilaka dodonu mai na iVolatabu me saqata kina na ivakavuvuli lasu.

E vakaibalebale kina vei keda na iKarua ni Timoci nida kila na vuna a volai kina. Nikua tale ga, era tiko na vukitani vakataki Imeneo kei Filito era sakitaka nodra nanuma ra qai via vukica noda vakabauta. Kena ikuri, na “veigauna dredre” a parofisaitaka o Paula sa da donuya sara tu ga oqo. Levu era sa vakadinadinataka na dina ni ivakasala i Paula: “Ko ira yadua era vinakata me ra bula e na bula va-Karisito era na vakacacani.” (2 Timoci 3:​1, 12, VV) E rawa vakacava nida tudei? Me vakataki Timoci, e dodonu meda muria nodra ivakasala o ira sa vica vata na yabaki nodra qaravi Jiova voli mai. Ena “vakaukauwataki” keda tale ga na yalololoma i Jiova nida vuli vakataki keda, masu, da qai dau tiko ena soqoni vakarisito. Kena ikuri, nida nuitaka na kaukaua ni kilaka dodonu, e rawa nida muria kina na ivakasala i Paula: “Mo taura matua nai vakarau ni vosa dina.”​—2 Timoci 1:​13.

“Nai Vakarau ni Vosa Dina”

Na cava na “vosa dina” e kaya o Paula? A vakayagataka na vosa oqo me dusia na ivakavuvuli dina vakarisito. Ena imatai ni nona ivola vei Timoci, e vakamacalataka o Paula ni “vosa dina,” e “nona vosa na noda Turaga ko Jisu Karisito.” (1 Timoci 6:3) Na noda muria na ivakarau ni vosa dina ena vinaka kina noda ivakarau ni vakasama, eda na dau loloma, da qai dau veikauaitaki. Ni salavata kei na ivakavuvuli ena iVolatabu na cakacaka kei na veivakavulici i Jisu, e rawa kina ni tukuni ni “vosa dina” e ivakavuvuli kece ena iVolatabu.

Vei Timoci, kei ira kece na qase lotu Vakarisito, na ivakarau ni vosa dina e ‘isolisoli vinaka’ me tauri matua. (2 Timoci 1:​13, 14, VV) E dodonu vei Timoci me “vunautaka na vosa ni Kalou ka gumatua sara e na gauna kece ga, e na gauna vinaka kei na gauna ca. Vakaraitaka na ka e cala, vakayaloqaqataki ira me ra cakava na ka e dodonu ka veivakavulici e na yalo vosota sara.” (2 Timoci 4:​2, VV) Nida vakasamataka na tete ni nodra ivakavuvuli na vukitani ena gauna i Timoci, eda duavata kina kei Paula ni vakabibitaka me vakavulici na vosa dina. Eda raica tale ga ni dodonu me karona o Timoci na qelenisipi ni “vakaraitaka na ka e cala, vakayaloqaqataki ira me ra cakava na ka dodonu” qai veivakavulici ena yalo vosota.

Me na vunautaka vei cei o Timoci na vosa ni Kalou? E vakaraitaka na veitikina yavolita ni qase ni ivavakoso o Timoci, ena vunautaka na vosa ena loma ni ivavakoso vakarisito. Ni laurai na nodra sasaga na dauveitusaqati, ena vinakati vei Timoci me kaukaua tiko ga vakayalo qai kacivaka ena doudou na vosa ni Kalou, sega ni vuku vakatamata, nona nanuma ga, se itukutuku sega na betena. Na veika oqo era na rairai veitusaqati kina e so e tu vei ira na nanuma cala. (2 Timoci 1:​6-8; 2:​1-3, 23-​26; 3:​14, 15) Ia, ni muria o Timoci na ivakasala i Paula, ena saqati ira tiko ga kina na vukitani me vaka e dau cakava o Paula.​—Cakacaka 20:​25-​32.

E okati tale beka ga ena vosa i Paula me baleta na vunautaki ni vosa, na vunau ena saula ni ivavakoso? Io, e vaka kina, ni tukuni ena veitikina yavolita. E lai kaya sara o Paula: “Ia ko iko, mo yalomatua e na ka kecega, mo vosota na ka rarawa, mo kitaka na cakacaka ni vakavuvuli, vakayacora sara na ka ko sa lesi kina moi talatala.” (2 Timoci 4:5) Na cakacaka ni veivakavulici​—na vunautaki ni itukutuku vinaka ni veivakabulai vei ira era sega ni tiko ena vakabauta​—e tiki bibi ni cakacaka vakaitalatala ni lotu Vakarisito. (Maciu 24:14; 28:​19, 20) Me vaka ga na vunautaki ni vosa ni Kalou ena ivavakoso ena “gauna ca,” eda na sasaga tale ga ni vunautaka na vosa vei ira ena saula ni ivavakoso veitalia mada ga ke na sotavi kina na veika dredre.​—1 Cesalonaika 1:6.

E yavutaki noda vunau kei na veivakavulici ena Vosa uqeti ni Kalou. Eda nuitaka vakaoti na iVolatabu. E kaya o Paula vei Timoci: “Sai koya na Kalou sa vakavuna nai Vola Tabu kecega, a sa yaga oqo mei vakavuvuli, me vunauca na ca, me ia kina na vakadodonutaki, me ia kina na vakatavuvuli e na ka e dodonu.” (2 Timoci 3:​16) E dau lavetaki donu na veivosa oqo me vakaraitaka ni Vosa uqeti ni Kalou na iVolatabu. Ia na cava na inaki ni nona volavola o Paula?

E vosa tiko o Paula vua na qase ena ‘veivunauci, veivakadodonutaki, qai vakavulica na ka dodonu,’ ena loma ni ivavakoso. E vukei Timoci kina me nanuma me nuitaka na Vosa ni Kalou a vakavulici kina ni se gonedramidrami. O ira na qase ni ivavakoso vakataki Timoci, e dodonu mera vunauci ira na caka cala. Nira veivunauci, mera vakayagataka na iVolatabu. Kena ikuri, ni uqeta na Kalou na iVolatabu, na veivunauci kece era yavutaki mai kina e lako mai vua. Ke dua e vorata na veivunauci vakaivolatabu, e sega ni vorata tiko na nanuma ni tamata, ia na ivakasala sara ga e lako mai vei Jiova.

E vutucoqa na iKarua ni Timoci ena vuku vakalou! Sa qai vakaibalebale cake sara ni dikevi na veitikina e yavolita na ivakasala! Ena ulutaga oqo, eda raica ga kina vakacaca na totoka ni itukutuku uqeti vakalou e tiko ena iKarua ni Timoci, ia e talavo me vakaraitaka na bibi ni noda dikeva na veitikina yavolita na tikinivolatabu eda wilika. Ena vukei keda oqo meda “wasea vakadodonu na ivakavuvuli dina.”

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 27]

E vakarautaki Timoci o Paula me karona na ivavakoso

[iYaloyalo ena tabana e 30]

E vukei Timoci o Paula me nuitaka na vuku ena Vosa ni Kalou