“Vakavulici Au Me’u Cakava na Nomuni Lewa”

“Vakavulici au me’u cakava na nomuni lewa.”​—SAME 143:10.

TIKINA BIBI ME NANUMI

Na cava eso na ka e yaco ena bula i Tevita e vakaraitaka ni kauaitaka sara ga na rai i Jiova?

Na cava a cakava o Tevita me kila kina na loma ni Kalou?

Na cava meda cakava me vakadonui keda tiko ga kina o Jiova?

1, 2. E yaga vakacava na noda dau kauaitaka na loma ni Kalou, na cava eda na vulica vei Tui Tevita?

NI O gole ena dua na vanua, o sa bau vakayagataka e dua na iyaya vakompiuta e laurai vinaka kina mai macawa na mape ni vanua o lako tiko kina? Ni o raica mai na dua na vanua cere na vanua o na lakova, o na rawa ni kila na sala vinaka duadua mo muria. Eda rawa ni cakava tale ga qori nida vakatulewataka eso na ka bibi. Nida raica na ka mai na nona rai cecere na Dauveibuli, ena vukei keda meda ‘lako tu ga ena sala’ e vakadonuya o Jiova.​—Aisea 30:21.

2 E ivakaraitaki vinaka ena levu na gauna o Tui Tevita e Isireli makawa, ni dau kauaitaka na loma ni Kalou. Meda raica mada eso na ka e yaco ena bula i Tevita, me rawa nida vuli mai na ka e cakava na turaga qo a vu mai lomana na nona qarava na Kalou o Jiova.​—1 Tui 11:4.

DOKA NA YACA I JIOVA O TEVITA

3, 4. (a) Na cava a uqeti Tevita me bolei Koliaci? (b) E raica vakacava o Tevita na yaca ni Kalou?

3 Vakasamataka mada na gauna a bolea kina o Tevita me rau vala kei Koliaci, na qaqa ni Filisitia. Na cava mada e uqeti koya na cauravou qo me lai bolea sara na tuwawa e 2.9 na mita na kena balavu qa vakaiyaragi vinaka tu? (1 Sam. 17:4) Baleta beka ni cauravou yaloqaqa qai vakabauta na Kalou? E macala ga ni vukei Tevita na itovo ruarua qori me vala kina kei Koliaci. Ia na nona dokai Jiova kei na yacana cecere e uqeti Tevita vakalevu me rau vala kei na tuwawa. Ena levu ni nona cudru, a taroga o Tevita: ‘O cei na kai Filisitia tawacili qo e bolea na mataivalu ni Kalou bula?’​—1 Sam. 17:26.

4 E tukuna na cauravou o Tevita vei Koliaci: “Ko sa lako mai vei au ka vakaiseleiwau, ka vakamoto, ka vakaisasabai: ia koi au, ka’u sa lako mai vei iko e na yaca i Jiova ni lewe vuqa; o koya na Kalou ni nodra mataivalu na Isireli, o ira ko a daubolea.” (1 Sam. 17:45) Ni a vakararavi vua na Kalou dina o Tevita, a vakabalea kina na qaqa ni Filisitia ena nona rabotaka e dua wale ga na vatu. A sega ni vakaraitaka duadua ga ena gauna qori o Tevita na nona nuitaki Jiova kei na nona doka vakalevu na yaca tabu ni Kalou, e cakava qori ena nona bula kece. A uqeti ira sara mada ga na Isireli mera ‘sakitaka na yaca tabu i Jiova.’​—Wilika 1 Veigauna 16:8-10.

5. Na ituvaki cava o na rairai sotava e via tautauvata kei na nona veivakanini o Koliaci?

5 Vakacava o dau sakitaka ni nomu Kalou o Jiova? (Jere. 9:24) Na cava o dau cakava nira vosa vakacacataki Jiova se ra vakalialiai ira na nona iVakadinadina o ira oni tiko veitikivi, itokani vakacakacaka, vuli vata se ira na weka? O dau vosa ena doudou ni vakarogorogocataki na yaca i Jiova o qai nuitaka ni na tokoni iko na Kalou? E macala ga ni tiko na gauna meda “tiko lo kina,” ia meda kua ni maduataka nida iVakadinadina i Jiova, nida imuri tale ga i Jisu. (Dauv. 3:1, 7; Mari. 8:38) Eda na veidokai qai yalomalua nida veivosaki kei ira era cati keda, ia meda kua ni vakataki ira na Isireli “era sa yalolailai, ka rere vakalevu” nira rogoca na nona veivakanini o Koliaci. (1 Sam. 17:11) E dodonu meda vosa sara ga ena doudou meda vakalagilagia na yaca ni Kalou o Jiova. Eda vinakata meda vukei ira na tamata mera mai kila se Kalou vakacava sara mada o Jiova. Eda na vakayagataka gona na nona Vosa volai meda vukei ira na so tale mera raica ni bibi mera toro voleka vua na Kalou.​—Jeme. 4:8.

6. Na cava na inaki dina ni nona via vala kei Koliaci o Tevita, na cava e dodonu meda kauaitaka vakabibi?

6 Dua tale na lesoni bibi eda vulica ena nona bolei Koliaci o Tevita. Ni cici ena buca ni valu o Tevita, a taroga: “A cava na ka sa na caka vua na tamata sa na mokuta na kai Filisitia oqo, ka kauta tani nai rogorogo ca maivei ira na Isireli?” Era sauma na nona taro o ira na tu e kea nira tokaruataka na ka era cavuta e liu: “Na tamata sa na mokuti koya [Koliaci], ena vakavutuniyautaki koya vakalevu ko koya na tui, ka na solia na luvena yalewa vei koya.” (1 Sam. 17:25-27) Ia e sega ni bibi vei Tevita na veika ena rawata kina. E dua tale na ka e bibi sara vua, oya me vakalagilagia na Kalou dina. (Wilika 1 Samuela 17:46, 47.) Ia vakacava o keda? Eda dau kauaitaka ga vakabibi meda dokai ena levu ni iyau eda taukena, meda rogo e vuravura? Eda na via vakatotomuri Tevita ga, ni a lagata: “Tou mai vakacaucautaka na yaca i Jiova, ia me da doka vata na yacana.” (Same 34:3) Meda nuitaki koya mada ga na Kalou ena noda kauaitaka vakabibi na yacana da qai kua ni vakaliuci keda ga.​—Maciu 6:9.

7. Eda na bucina vakacava na vakabauta e dei nida sotavi ira era na rairai sega ni taleitaki keda?

7 A vinakati sara ga me nuitaki Jiova vakatabakidua o Tevita me rawa ni yaloqaqa me vala kei Koliaci. E kaukaua na nona vakabauta na cauravou o Tevita. Dua na sala a tekivu bucina kina na vakabauta, oya nona dau nuitaki Jiova e veisiga ena nona dauvakatawasipi. (1 Sam. 17:34-37) Dodonu tale ga me kaukaua na noda vakabauta me rawa nida vakaitavi tiko ga ena cakacaka vakaitalatala, vakabibi nida sotavi ira era sega ni taleitaki keda. Eda na bucina na vakabauta va qori ke da dau nuitaki Jiova ena veika eda cakava e veisiga. Kena ivakaraitaki, eda rawa ni veitalanoataka sara ga na iVolatabu kei ira eda dabe veitikivi ena sala ni veilakoyaki eda dau vakayagataka raraba. E dodonu tale ga meda vunau vei ira era tasivi e gaunisala nida vunau tiko e veivale.​—Caka. 20:20, 21.

WARAKI JIOVA O TEVITA

8, 9. A laurai vakacava ena ka e cakava o Tevita vei Tui Saula ni dau kauaitaka na rai i Jiova?

8 Dua tale na ivakaraitaki ni nona tu vakarau o Tevita me nuitaki Jiova, e laurai ena ka e cakava vei Saula, na imatai ni tui e Isireli. A vuvutaki Tevita o Saula, a mani saga vakatolu me cokai Tevita e lalaga ena dua na moto, ia ena gauna kece qori a leve o Tevita qai sega ni via sauma. Sa qai dro sara o Tevita. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) A mani kauta o Saula e 3,000 na tagane digitaki e Isireli mera lai vaqarai Tevita ena vanua talasiga. (1 Sam. 24:2) Ia a sega ni kila o Saula ni sa curuma tu yani na qaravatu a tiko kina o Tevita kei na nona tamata. A rawa sara ga ni vakamatea ena gauna qori o Tevita na tui a vakasasataki koya voli. Sa lewa tale tu ga na Kalou me sosomitaki Saula o Tevita me tui e Isireli. (1 Sam. 16:1, 13) Io ke rogoca o Tevita na ka era tukuna na nona tamata, sa na vakamatei na tui. A tukuna ga o Tevita: “E na vuku i Jiova, me’u kakua sara ni kitaka na ka oqo vua na noqu turaga, o koya ka lumuta ko Jiova.” (Wilika 1 Samuela 24:4-7.) E se tui lumuti tiko ga ni Kalou o Saula. A sega ni vinakata o Tevita me kovea na itutu vakatui mai vei Saula, ni se bera ni kauti koya laivi mai na itutu qori o Jiova. Na nona kotiva wale ga o Tevita na bui ni isulu balavu tabaleka i Saula, e vakaraitaka ni sega ni nona inaki me vakamavoataki Saula.​—1 Sam. 24:11.

9 Ena iotioti ni gauna a raici Saula kina o Tevita, a vakaraitaka tale na nona dokai koya na lumuti ni Kalou. Qori na gauna erau yaco yani kina o Tevita kei Apisai ena vanua e keba tiko kina o Saula, rau qai raici koya ni moce tu. A nanuma o Apisai ni o Jiova sa soli Saula vakarawarawa vei Tevita me vakamatei koya. A bole sara o Apisai me cokai Saula ena moto, ia a sega ni vakadonuya qori o Tevita. (1 Sam. 26:8-11) E dau qara o Tevita na veidusimaki ni Kalou, a sega kina ni lomalomarua me cakava na loma ni Kalou, dina ni a uqeti koya o Apisai me cakava e dua tale na ka.

10. Na ituvaki cava eda na rairai sotava, na cava meda cakava mera kua ni rawai keda kina eso tale?

10 Eda na rairai sotava e dua na ituvaki era vakasaurarataki keda kina na noda itokani meda muria na nodra rai vakatamata, ra qai sega ni veitokoni meda cakava na loma i Jiova. Me vakataki Apisai ga, eso era na rairai uqeti keda meda vakatulewa ni bera mada ga nida vakasamataka na rai i Jiova ena ka meda vakatulewa kina. Mera kua ni rawai keda eso tale, e dodonu me matata tiko vei keda na rai i Jiova ena ka eda vakarau vakatulewa kina, da qai vakadeitaka meda cakava na ka e vinakata.

11. Na cava o vulica vei Tevita ena nona kauaitaka vakabibi na loma ni Kalou?

11 A masuta o Tevita vua na Kalou o Jiova: “Vakavulici au me’u cakava na nomuni lewa.” (Wilika Same 143:5, 8, 10.) A sega ni vakararavi o Tevita ena nona nanuma ga se rogoca na nodra veiuqeti eso tale, a vinakata dina me vakavulici koya na Kalou. A ‘vakananuma na cakacaka kece i Jiova qai gumatua ni vakananuma na cakacaka ni liga ni Kalou.’ Eda na kila na rai ni Kalou nida vakadidike ena iVolatabu da qai vakasamataka vakatitobu e levu na itukutuku vakaivolatabu ena ka e cakava o Jiova ena gauna e liu vei ira na tamata.

DOKA O TEVITA NA IVAKAVUVULI NI LAWA

12, 13. Na cava a sova kina o Tevita na wai eratou takiva mai na tolu na nona tamata?

12 Eda rawa ni vakatotomuri Tevita ena nona doka na ivakavuvuli ni lawa kei na nona vinakata sara ga me muria. Vakasamataka mada na ka a yaco ena gauna a via ‘gunuva kina na wai ena mataniwai mai Peceliema.’ Eratou bole na tolu na tamata i Tevita me ratou gole ina siti era se tawana voli na kai Filisitia, qai takiwai mai ekea. Ia e “bese ni gunuva ko Tevita, sa sova ga vei Jiova.” Na cava e cakava kina qori? E vakamacalataka o Tevita: “Me tabu sara vei au kemuni na noqu Kalou, me’u kitaka na ka oqo: au na gunuva li na kedratou dra na tamata eratou a douvaka na mate? Ni ratou a bolea na mate ni ratou a kauta mai.”​—1 Vei. 11:15-19.

13 A kila o Tevita ni vakaroti ena Lawa me liviraki vei Jiova na dra, me kua ni laukana. E matata tu vua na vuna e dodonu me caka kina qori. A kila o Tevita “ni sa kena bula ni yago na dra.” Ia qo na wai, e sega ni dra. Na cava a bese kina ni gunuva na wai? A doka na ivakavuvuli ena lawa me baleta na dra. A raica na wai ya o Tevita me ka tabu me vaka ga na nodratou dra na tolu na tagane eratou takiva mai. A nanuma ni sega ni ka vakayalomatua me gunuva na wai, mani sova ga ina qele.​—Vunau 17:11; Vkru. 12:23, 24.

14. Na cava a vukei Tevita me vakatotomuria na rai i Jiova?

14 A dau saga o Tevita me kila vinaka sara na lawa ni Kalou. A lagata: “Au sa reki me’u kitaka na ka ko ni sa vinakata, noqu Kalou: Io, na nomuni vunau sa tu e na vu ni yaloqu.” (Same 40:8) A vulica o Tevita na lawa ni Kalou qai dau vakasamataka vakatitobu. A vakabauta ni nona muria na ivakaro i Jiova ena yaga vua. Qori na vuna a sega ni via muria wale ga kina o Tevita na ivakaro ena Lawa a soli vei Mosese, ia e via muria tale ga na kena ivakavuvuli. Nida vulica na iVolatabu, e dodonu meda vakasamataka vakatitobu na ka eda wilika da qai tugana e lomada meda kila kina na ka meda cakava me marau kina o Jiova.

15. A vakaraitaka vakacava o Solomoni na nona sega ni doka na Lawa ni Kalou?

15 Na Kalou o Jiova a vakalougatataki Solomoni vakalevu na luvei Tevita. Ia ni toso na gauna a sega ni doka na Lawa ni Kalou o Solomoni. A sega ni muria na ivakaro i Jiova me ‘kua ni levu na watina’ na tui e Isireli. (Vkru. 17:17) A vakawatitaka e levu na yalewa mai na veimatanitu. Ni sa qase o Solomoni, “sa vukica na yalona ko ira na watina me muri ira na kalou tani.” Se mani cava na nona iulubale, “a sa cakava na ka ca ko Solomoni e na mata i Jiova, ka sega ni muri Jiova sara, me vaka sa kitaka ko Tevita na tamana.” (1 Tui 11:1-6) E bibi dina meda talairawarawa ina lawa kei na ivakavuvuli e tiko ena Vosa ni Kalou! Qori na ka meda cakava ke da vakasamataka tiko meda vakawati.

16. Ena vukei ira vakacava na via vakawati na nodra kila na inaki ni ivakaro meda “vakawati ga ena Turaga”?

16 Kaya mada ke wedevi iko e dua drau sega ni vakabauta vata, vakacava e laurai ena ka o cakava ni tiko vei iko na ivakarau ni rai i Tevita se o Solomoni? Era vakaroti na dausokalou dina mera vakawati “ga ena Turaga.” (1 Kor. 7:39) Ke via vakawati e dua na lotu vaKarisito, e dodonu ga me vakawatitaka e dua erau vakabauta vata. Ke matata vinaka tiko vei keda na inaki ni ivakaro vakaivolatabu qori, eda na sega wale ga ni vakawatitaka e dua e sega ni vakabauta, ia eda na sega sara ga ni cakava e dua na ka me vakabulabulataka na nona wedevi keda.

17. Na cava meda cakava meda kua ni rawai ena sara iyaloyalo vakasisila?

17 Meda dikeva tale ga na nona gumatua o Tevita me kerea na veidusimaki ni Kalou, qori ena vukei keda meda kua ni rawai ena sara iyaloyalo vakasisila. Wilika na tikinivolatabu era volai toka qo, vakasamataka na ivakavuvuli era tiko kina qai saga mo kila na rai i Jiova me baleta na iyaloyalo vakasisila. (Wilika Same 119:37; Maciu 5:28, 29; Kolosa 3:5.) Na noda vakasamataka vakatitobu na ivakatagedegede cecere i Jiova ena vukei keda meda kua ni sarava na iyaloyalo vakasisila.

TIKO VEI KEDA NA RAI NI KALOU E VEIGAUNA

18, 19. (a) A sega ni uasivi o Tevita, ia na cava a cakava me vakadonui koya tiko ga kina na Kalou? (b) Na cava o sa vakadeitaka mo cakava?

18 E ivakaraitaki vinaka o Tevita ena levu na sala, ia e cakava tale ga e vica na ivalavala ca bibi. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Vei. 21:1, 7) Ena nona bula kece, e laurai ni veivutunitaka o Tevita na cala e cakava qai “yalodina” vua na Kalou.” (1 Tui 9:4) Na cava eda kaya kina qori? Baleta ni saga o Tevita me cakava na ka e salavata kei na loma ni Kalou.

19 Eda sega ni uasivi, ia e se rawa ni vakadonui keda tiko ga na Kalou. Nida vakasamataka tiko qori, meda vulica gona vagumatua na Vosa ni Kalou, vakananuma vakatitobu na ka eda vulica, tugana e lomada da qai muria sara. Nida cakava qori, eda na vakataki koya na daunisame a masuta ena yalomalumalumu vei Jiova: “Vakavulici au me’u cakava na nomuni lewa.”

[iYaloyalo ena tabana e 3]

[iYaloyalo ena tabana e 5]

A rawa sara ga ni vakamatei Saula o Tevita, ia na cava a sega ni cakava kina qori?

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Na cava eda vulica ena nona bese ni gunuva o Tevita na wai eratou takiva mai na nona tamata?