Ra Taroga na iTabagone

Au na Vakamacalataka Vakacava na Rai ni iVolatabu me Baleta na Veimoceri Vakamataqali Vata?

Era kaikaila ra qai vakasausau o ira na tiko ena dua na soqo ni soli icocovi nira raica na nodrau veikisi ni veivakabulataki e rua na yalewa erau rogo ni rau dau vakaraitaki ena iyaloyalo! Era kidacala o ira na sarasara tiko ra qai jiataki rau me ivakaraitaki ni nodra taleitaka. O ira na veimoceri vakamataqali vata era okata oya me qaqa. Ia era kaya na dauvakalelewa ni rau vaqara rogo ga o rau na cakava na ka oya se mera kauai ga kina na lewenivanua. Se mani cava na vuna e caka kina, ena vakaraitaki wasoma ena tivi na itaba ni veikisi oya​—qai milioni vakacaca era na tukuna kina na nodra nanuma ena Internet ena veigauna se bera mai.

E LAURAI ena ivakaraitaki e cake ni vica wale sara na ka e dau ka ni veitalanoa ena tabana ni itukutuku, e dua oya na nona tukuna e dua na tagane se yalewa rogo ni dau veimoceri vakamataqali vata se vinakata ruarua na tagane kei na yalewa. Eso era vakacaucautaka na nodra yaloqaqa o ira qori, eso tale era vakalewa na nodra ivalavala vakasisila. Ena rua na rai qori, e levu era okata na veimoceri vakamataqali vata me dua tale na ivakarau ni bula e rawa ni muri. E tukuna o Taniela e yabaki 21: “Ena gauna au se vuli kina, o ira mada ga na gone era sega ni dau veimoceri vakamataqali vata era nanuma ni o dau veivakaduiduitaki se dauvakalelewa ke o sega ni taleitaka na vakasama ni veimoceri vakamataqali vata.”a

Ena rairai duidui na nodra rai me baleta na veimoceri vakamataqali vata na duidui itabatamata kei na duidui vanua. Ia o ira na lotu vaKarisito era sega ni “kuitaki voli ena biau se veikauyaki ena cagi kece ni ivakavuvuli.” (Efeso 4:​14) Era muria ga na ka e tukuna na iVolatabu.

Na cava na rai ni iVolatabu me baleta na veimoceri vakamataqali vata? Ke o dau muria na ivakatagedegede savasava vakaivolatabu, na cava o rawa ni tukuna ke ra tukuna eso ni o dauveivakaduiduitaki, dauvakalelewa se ni o cati ira na veimoceri vakamataqali vata? Meda veivosakitaka mada qo eso na taro kei na ka eda rawa ni vakamacalataka.

Na cava e tukuna na iVolatabu me baleta na veimoceri vakamataqali vata? E vakamatatataka na iVolatabu ni inaki ni Kalou me rau veiyacovi ga na tagane kei na yalewa, me caka ga qori ena bula vakawati. (Vakatekivu 1:​27, 28; Vunau ni Soro 18:22; Vosa Vakaibalebale 5:​18, 19) Ni vakatabuya na veidauci na iVolatabu, e okati ruarua kina na veimoceri vakamataqali vata kei na nodrau veiyacovi na tagane kei na yalewa erau sega ni vakamau.b​—Kalatia 5:​19-​21.

Ke tukuna e dua: “Na cava na nomu rai me baleta na veimoceri vakamataqali vata?”

O rawa ni tukuna: “Au sega ni cati ira na veimoceri vakamataqali vata, ia au sega ga ni taleitaka na nodra ivalavala.”

✔ Nanuma tiko: Ke o dusimaki ena ivakatagedegede savasava vakaivolatabu, qori na ivakarau ni bula o sa vakatulewataka, qai nomu dodonu mo digia qori. (Josua 24:15) Kua ni maduataka na nomu rai.​—Same 119:46.

E sega beka ni dodonu mera dokai ira kece na tamata na lotu vaKarisito, se mani cava na ivalavala ni veiyacovi era taleitaka? Io, e tukuna na iVolatabu ni dodonu meda: “Doka na tamata kece ga.” (1 Pita 2:17) Era sega ni cati ira na veimoceri vakamataqali vata na lotu vaKarisito. Era dau caka vinaka vei ira kece na tamata, wili kina o ira na veimoceri vakamataqali vata.​—Maciu 7:​12.

Ke tukuna e dua: “E sega beka ni uqeta na nomu rai mera vakaduiduitaki na veimoceri vakamataqali vata?”

O rawa ni tukuna: “Sega. Au sega ni cati ira na veimoceri vakamataqali vata, au cata ga na nodra ivalavala.”

✔ O rawa ni tomana: “Me kena ivakatautauvata, au vakatulewataka meu kua ni vakatavako. E ka vakasisila mada ga meu vakasamataka. Ia kaya mada ke o dau vakatavako, qai duidui na nomu rai me baleta qori. Au na sega ni vakaduiduitaki iko baleta wale ga ni duidui na nomu rai, au kila ni o na sega ni cakava tale ga qori vei au baleta wale ga ni duidui na noqu rai se vakacava? Na ivakavuvuli qori e vauca tale ga na duidui ni noda rai me baleta na veimoceri vakamataqali vata.”

A sega ni vakavulica o Jisu meda veiciqomi? Ke vaka kina, e sega beka ni veiganiti mera ciqomi ira na veimoceri vakamataqali vata o ira na lotu vaKarisito? A sega ni veiuqeti o Jisu me ciqomi kece na ivakarau cava ga ni bula e muri tu nikua. Ia a vakavulica ni rawa nira bula “o ira era vakabauti koya.” (Joni 3:​16) Na noda vakabauti Jisu e okati kina na noda muria na ivakatagedegede savasava ni Kalou, e vakatabui kina eso na ivalavala me vaka na veimoceri vakamataqali vata.​—Roma 1:​26, 27.

Ke tukuna e dua: “Era na sega ni rawa ni veisau na veimoceri vakamataqali vata; oya na gagadre era sa sucukaya mai.”

O rawa ni tukuna: “E sega ni tukuna na iVolatabu ni sucukaya mai e dua na gagadre ni veimoceri vakamataqali vata, e tukuna ga ni so na ivalavala e sa vakawakana tu. (2 Korinica 10:​4, 5) Ke ra veitaleitaki mada ga vakamataqali vata na yalewa kei na tagane, e tukuna ga na iVolatabu me kua na veiyacovi vakamataqali vata.

✔ Vakatutu: Me kua ni veiletitaki se cava e vakavuna na gagadre ni veimoceri vakamataqali vata, me vakabibitaki ga ni vakatabuya na iVolatabu na veimoceri vakamataqali vata. O rawa ni vakatauvatana qori ni o kaya: “Era tukuna e levu ni rawa ni sucukaya mai e dua na ivalavala kaukaua, qori na vuna era taleitaka kina eso na ivalavala kaukaua. (Vosa Vakaibalebale 29:22) Kaya mada ke dina qori. O rairai kila tiko ni vakatabuya na iVolatabu na daucudrucudru. (Same 37:8; Efeso 4:​31) Me nanumi beka ni tawadodonu qori baleta wale ga nira taleitaka eso na ivalavala kaukaua?”

E rawa vakacava ni tukuna na Kalou vua e dua na tagane se yalewa me kua ni mocera e dua erau mataqali vata? Qori e tawaloloma. Na vakasama qori e yavutaki ena rai cala ni dodonu me vakacegui na gagadre ni veiyacovi. E ka dokai ni vakadeitaka na iVolatabu nida rawa ni vakatulewataka meda kua ni vakaceguya na gagadre ca ni veiyacovi ke da vinakata dina.​—Kolosa 3:5.

Ke tukuna e dua: “Ke o sega mada ga ni veimoceri vakamataqali vata, mo veisautaka ga na nomu rai me baleti ira era cakava qori.”

O rawa ni tukuna: “Kaya mada au sega ni taleitaka na veimauilavo, ia o taleitaka o iko. Ena ka vakayalomatua beka mo vakaukauataki au meu veisautaka na noqu rai baleta wale ga nira dau veimauilavo e milioni vakacaca?”

✔ Nanuma tiko: E levu (wili kina o ira na veimoceri vakamataqali vata) era kila ni tiko na ka e ca kei na ka e vinaka, era nanuma kina ni cala eso na ka me vaka na veidabui, ivalavala tawadodonu, se na ivalu. E vakatabuya dina na iVolatabu na ivalavala qori; e vakatabuya tale ga eso na ivalavala ni veiyacovi me vaka na veimoceri vakamataqali vata.​—1 Korinica 6:​9-​11.

E sega ni rui dredre na ka e tukuna na iVolatabu se uqeta na veivakaduiduitaki. E dusimaki ira tiko ga na veivinakati vakamataqali vata mera cakava na ka e vinakati tale ga vei ira era vinakata na yalewa ke ra tagane se vinakata na tagane ke ra yalewa​—oya mera “dro tani mai na veidauci.”​—1 Korinica 6:18.

Se mani vakacava na nodra temaki, e vakadinadinataki nira lewai ira vinaka na milioni vakacaca na tagane era vinakata na yalewa se yalewa era vinakata na tagane, era via muria na ivakatagedegede vakaivolatabu. Qori era okati kina e levu na dawai era na rairai sega ni vakawati, vaka kina e levu e sega ni rawa ni veiyacovi na kedra isa ni vakaleqai na yagodra. Era rawa ni marautaka na bula ke ra sega mada ga ni vakaceguya na nodra gagadre ni veiyacovi. Era rawa ni cakava tale ga qori o ira na via veimoceri vakamataqali vata ke ra via vakamarautaka na Kalou.​—Vakarua 30:19.

O rawa ni raica e levu tale na ulutaga ni “Young People Ask” ena Web site

[iVakamacala e ra]

KA ME NANUMI

● Na cava e vakarautaka kina vei keda na Kalou na lawa e vauca na itovo?

● E yaga vakacava na nomu muria na ivakatagedegede savasava vakaivolatabu?

[Kato ena tabana e 24]

VAKACAVA O IRA NA VINAKATA RUARUA NA TAGANE KEI NA YALEWA?

Qori e laurai ruarua vei ira na tagane kei na yalewa, ia e kena irairai ni sa takalevu tiko vei ira na yalewa. Raica mada qo eso na vuna.

● Era vinakata mera kauaitaki

“Era dau tukuna sara ga vakadodonu na tagane nira taleitaki ira na yalewa era vinakata na yalewa. O ira tale ga na yalewa era beci ira era na cakava na ka ga e vinakati me kauaitaki ira kina na tagane.”​—Jessica, e yabaki 16.

● Era via vakatovolea na ka

“Ni uqeti ena iyaloyalo, tivi, kei na sere e vakatagitaki na nodra veikisi na yalewa, era na temaki na itabagone mera tovolea​—vakabibi nira nanuma ni sega ni cala oya.”​—Lisa, e yabaki 26.

● Veitaleitaki

“Au sotava ena dua na pati e rua na yalewa erau dau vinakati ira ruarua na yalewa kei na tagane, a qai tukuna vei au e muri e dua na noqu itokani ni rau taleitaki au na yalewa oya. Ni toso na gauna, au tekivu vakauitukutuku ena mobail vei dua vei rau, sa tekivu tale ga meu vinakati koya.”​—Vicky, e yabaki 13.

Ke o via vakamarautaka na Kalou, kua ni vakatovolea na ivalavala e tukuna na iVolatabu ni tawasavasava. (Efeso 4:​19; 5:​11) Ia vakacava ke o vinakata ruarua na tagane kei na yalewa? Era na rairai tukuna vei iko e levu mo ciqoma ga qori, o qai vakaraitaka e matanalevu ni o vinakata ruarua na tagane kei na yalewa. Ia nanuma tiko na mataqali veivinakati va qori e dau seavu ni toso na gauna. Qori na ka e vakadinadinataka o Lisette e yabaki 16. E kaya: “Au lomavakacegu sara ga niu veitalanoa oti kei rau na noqu itubutubu. Au vulica tale ga ena lesoni ni baioloji e koronivuli ni veiveisau vakalevu na ka e cakava na hormone ena gauna vakaitabagone. Au vakabauta ke ra kila vinaka e levu na veiveisau e dau yaco ena yago, era na kila ni lekaleka ga na gagadre ni veivinakati vakamataqali vata ra qai sega ni rawai mera veimoceri vakamataqali vata.”

Ke sa vakawakana toka na gagadre qai sega ni seavu ni toso na gauna, e tukuna na iVolatabu e dua na isausau o rawa ni sauva: O rawa ni vakatulewataka mo kua ni vakaceguya na nomu gagadre ca.c

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 14]

Era rawa ni yaloqaqa na lotu vaKarisito mera kua ni muria na rai sa takalevu tu