Taqomaka na Yacamu

NA TURAGA e droinitaka na vale rairai totoka, ena rogo na yacana ni kenadau ena droini peleni ni vale. E dua na goneyalewa e toso vinaka nona vuli, ena kilai ni gone vuku. O koya e mokusiga wale tu ga, ena kilai ni tamata vucesa. Ni vakabibitaki na yaga ni yaca e rogo vinaka, e kaya kina na iVolatabu: “Na yaca rogo vinaka e talei cake mai na iyau levu, e talei cake sara mai na siliva kei na koula.”​—Vosa Vakaibalebale 22:​1, An American Translation.

E taura toka na gauna me qai rawati na yaca e rogo vinaka. E dua mada ga na itovo lialia e rawa ni vakarogocataka na yaca rogo vinaka. Na sikalutu beka ina veidauci se dua ga na itovo tawakilikili e rawa ni kauta laivi sara ga na yaca rogo vinaka. Ena wase ono ni Vosa Vakaibalebale ena iVolatabu, e vakasalataki keda kina na tui kei Isireli makawa o Solomoni ena itovo kei na ivalavala e rawa ni vakarogocataka na yacada qai vakacacana na noda veiwekani kei na Kalou o Jiova. Wili kina na bubului e sega ni vakasamataki vinaka, na vucesa, na lawaki, kei na veiyacovi vakaveitalia​—na veika sara ga e cata o Jiova. Na noda muria na ivakasala oqo ena vukei keda meda taqomaka na yacada.

Kua ni Bubului Vakalialia

E kaya na Vosa Vakaibalebale wase ono: “Na luvequ, kevaka ko sa yalayala mo kenai sosomi ni kai nomu, ka sa ia na veiyalayalati kaya na kai tani, ko sa coriti e na vosa ni gusumu, ko sa vauci e na vosa ni gusumu. Mo ia mada na ka oqo, na luvequ, ka mo sereki iko, ni ko sa lutu ki na ligana na kai nomu; lako mada, mo mani vakamalumalumutaki iko, ka mo vakamasuti koya na kai nomu.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​1-3.

E vakasalataki keda na vosa vakaibalebale meda qarauna na caka bisinisi kei ira na tani, vakabibi o ira eda sega ni veikilai. E gadrevi vei ira na Isireli mera ‘vukea na wekadra kevaka era dravudravua.’ (Vunau ni Soro 25:35-38) Ia e so na Isireli qaseqase era vakaitavi ena caka bisinisi ra qai mai tokoni vakailavo ena nodra mari ira e so mera kedra ‘isosomi,’ ia ke dreve na sasaga vakabisinisi ena vinakati vei ira oqo mera sauma na dinau. E yaco tale ga oqo nikua. Me kena ivakaraitaki, e so na baqe kei na kabani era dau soli dinau, ena gadrevi kina e rua me rau saini, me rawa ni vakadonui na kere ilavo e dau nanumi tu ni dredre. E ka vakalialia meda cakava tu ga me rawa na ka oqo ena vukudra tale na so! Eda na rawa ni vakaleqai kina vakailavo qai vakarogocataki na yacada ena baqe kei na kabani era dau soli dinau!

Vakacava ke da cakava e dua na ka eda nanuma ni donu, ia ni laurai vinaka, e veicalati sara tu ga? Eda vakasalataki meda biuta laivi na dokadoka da qai ‘vakamasuti koya na kai noda’ vakavicasagavulu. Meda cakava na ka kece e rawa ni wali kina na leqa. E kaya e dua na ivola vakamacala: “Tovolea na sala kece mo drau lomavata kina, drau qai vakameautaka na leqa me kua kina ni vakaleqai vakailavo o iko se na nomu matavuvale.” E dodonu me vakayacori vakatotolo, e kuria na tui: “Kakua ni solia me moce na matamu, se me sosovu na dakudaku-ni-matamu: vakabulai iko me vaka na kaseli mai na ligana na dauvakasasa, manumanu kei na manumanu vuka mai na ligana na daubiri dai.” (Vosa Vakaibalebale 6:​4, 5) E vinaka cake meda kere vakacegu mai kina ena imatai ni gauna.

Cakacaka Vakaukaua me Vaka na Qasikalolo

E kaya o Solomoni: “Mo lako vua na qasikalolo, ko iko na dauvucesa; mo nanuma mada na nonai valavala, mo vuku.” Na cava eda rawa ni vulica mai vei ira na qasikalolo? E sauma na tui: “Sa sega e dua me tuberi koya, se vakaraica, se lewa vua, ia sa vakarautaka na kena e na vula i katakata, ka kumuna na kena kakana e na vula i matua.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​6-8.

Era dau kumukumuni vata vakamaqosa ra qai dau veivukei na qasikalolo. Era dau kumuna tu na kedra kakana me rauta e vica vata na siga. E sega ni dua me ‘tuberi ira, se vakaraici ira, se lewai ira.’ E dina ni tiko na tinadra, e tinadra ga baleta ni vakalutu yaloka. E sega ni soli ivakaro. Ni sega mada ga ni dua e liutaki ira se vakaraici ira, era cakacaka ga vakaukaua.

Me vakataki ira ga na qasikalolo, e dodonu meda cakacaka tale ga vakaukaua, se vakaevei? Ni dua e raici keda tiko se sega, na noda cakacaka vakaukaua kei na noda saga meda vakavinakataka na noda cakacaka ena vinaka ga vei keda. Kevaka eda gonevuli, eda cakacaka, se eda cakacaka vakaitalatala, e dodonu meda solia kina noda vinaka taucoko. Me vaka ga na nodra vakila na yaga ni cakacaka vakaukaua na qasikalolo, e vinakata tale ga na Kalou meda ‘rekitaka na vinaka ni noda cakacaka kece.’ (Dauvunau 3:​13, 22; 5:18) Na lewaeloma vinaka kei na lomavakacegu e vua ni cakacaka vakaukaua.​—Dauvunau 5:12.

Nona taroga o Solomoni e rua na taro vakavure vakasama, e saga o koya me vakayadrata kina na tamata vucesa: “Me vakaevei na kena dede na nomu moce, ko iko na dauvucesa? Ko na duri ninaica mai na nomu moce?” Ni vakamurimuria tiko na ka e kaya na tamata vucesa, e tomana na tui: “Me vakalailai tale na moce, vakalailai na sosovu, vakalailai na roqoveinu me moce: ia na nomu vakadravudravuataki ena lako mai me vaka na daulako tu; kei na nomu viakana tiko, me vaka na tamatai valu.” (Vosa Vakaibalebale 6:​9-11) Ni davo sobu na tamata vucesa, ena rawai koya na dravudravua me vaka na totolo ni dau butako qai vakararawataki koya na viakana me vaka na tamata ivalu. E totolo na tubua ni nona iteitei na tamata vucesa. (Vosa Vakaibalebale 24:​30, 31) Sega ni bera na lusi ni nona kabani. Ena vakacava na dede ni nona vosoti koya tiko na tamata vucesa na itaukei ni cakacaka? Ena rawa beka ni toso vinaka nona vuli na gone e vucesa ni vuli lesoni?

Mo Daudina

Nona kaya tale e dua na itovo e vakarogocataka na yacana vei ira na lewenivanua qai vakaleqa na nona veiwekani kei na Kalou, e tomana o Solomoni: “A tamata wale io, na daucaka ca, sai valavala tiko ko koya e na gusu takelo: sa sauriva e na matana, sa vosa tiko e na yavana, sa vakavuvuli e nai qaqalo ni ligana; sa tiko e lomana na ka veve, sa vakanananu ca tikoga; sa kaburaka na veileti.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​12-14.

Na ivakamacala oqo e baleti koya tiko na dau veivakacalai. Na tamata lasulasu ena tovolea me vunitaka nona lasu. Ena sala cava? E sega wale ga ena “gusu takelo,” ia ena nona imoimoi tale ga. E kaya e dua na tagane dauvakadidike: “Nona ivukivuki e dua, na rorogo ni domona kei na irairai ni matana e sala kece ni veivakacalai; e kena irairai ni tamata daudina ia e duatani na lomana dina.” Na tamata sega na betena vaka oqo ena dau vakavu ca qai vakavu veileti e veigauna kece. Na cava ena yacovi koya?

E sauma na tui Isireli: “O koya ena yaco vakidacala kina vua na ka ca; ena musuki vakidacala ko koya, ka sega ni vakabulai.” (Vosa Vakaibalebale 6:15) Ni sa tobo nona lasu, e vakarogocataka sara ga kina na yacana. O cei ena vakabauti koya tale? E ca sara ga na kena itinitini, ni o ira na “daulasu” era okati kei ira era na mate tawamudu. (Vakatakila 21:8) E gadrevi gona vei keda meda vinakata na “valavala dodonu ena ka kecega.”​—Iperiu 13:18.

Cata na Ka e Cata o Jiova

Cata na ka ca​—sa dua na itataqomaki vinaka meda kua kina ni cakava na veika e vakarogocataka na yacada! E gadrevi meda bucina meda cata na ka e ca, se vakaevei? Na cava sara mada meda cata? E kaya o Solomoni: “Sa ono na ka sa cata ko Jiova: io, e vitu sa ka vakasisila ki na yalona: na mata viavialevu, na yame daulasu, kei na liga sa vakadave dra sa sega ni cala, na yalo e veinanuyaka na ka ca, na yavai koya sa kusarawa ni ciciva na ca. Na dautukutuku vakailasu sa dauvosataka na ka lasu, kei koya sa kaburaka na veileti vei ira era veiwekani.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​16-19.

Na vitu na ka e kaya na vosa vakaibalebale e wili kece kina na veika kece e cala. Na “mata viavialevu” kei na “yalo e veinanuyaka na ka ca” erau vakasama ca. Na “yame daulasu” kei na “dautukutuku vakailasu sa dauvosataka na ka lasu” erau vosa ca. Na “liga sa vakadavedra sa sega ni cala” kei na “yavai koya sa kusarawa ni ciciva na ca” erau itovo ca. E cata tale ga o Jiova na tamata e vakavu veileti vei ira na veiwekani era dau veimaliwai vinaka. Ni toso cake na iwiliwili ni ka e cata o Jiova mai na ono ina vitu, e vakaraitaka ni sega ni oti rawa na itovo ca ni tamata, e tubu tiko ga.

E dodonu meda bucina meda cata na veika e cata na Kalou. Me kena ivakaraitaki, e dodonu meda cata na “mata viavialevu” se na dokadoka. Meda cata tale ga na kakase ni rawa ni vakavuna na “veileti vei ira era veiwekani.” Nida vakau vosa, veivakalewai, se lasu, e sega nida ‘vakadavea na dra sa sega ni cala,’ ia eda rawa ni vakarogocataka tale e dua.

“Kakua ni Domona na Nona Matavinaka”

E tomana o Solomoni na nona ivakasala ni kaya: “Na luvequ, mo vakabauta nai vakaro i tamamu, ka kakua ni biuta na vunau i tinamu: vauca tikoga ki lomamu, bukia ki domomu.” Na vuna? “Ni ko sa lako voli, ena tuberi iko; ni ko sa moce koto, ena maroroi iko; ia ni ko sa yadra cake, ena veivosaki kei iko.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​20-22.

E rawa beka ni taqomaki keda mai na veiyacovi vakaveitalia na veituberi vakaivolatabu? Io, e vaka kina. E vakadeitaki vei keda: “Ni sa cina nai vakaro, ka rarama talega na vunau; ka sa kena sala ni bula nai vakavuvuli ni vunau: me maroroi iko mai na yalewa ca, kei na nona vosaveicavilaki na yalewa tani.” (Vosa Vakaibalebale 6:​23, 24) Nida tugana i lomada na ivakasala mai na Vosa ni Kalou da qai vakayagataka me ‘cina ina yavada me rarama ina noda sala’ ena maroroi keda mai na veisureti ni yalewa ca se tagane ca.​—Same 119:105.

E kaya na tui vuku: “Kakua ni domona e lomamu na nona matavinaka; me kakua talega ni rawai iko ko koya e na dakudaku-ni-matana.” Ena vuku ni cava? “E na vuku ni yalewa dautagane sa kena walega na tagane e dua bauga na tiki ni madrai: ia na yalewa dautagane sa segata me ca na bula talei.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​25, 26.

E vakaibalebaletaka beka o Solomoni me dautagane na yalewa vakawati e veibutakoci? De dua, ia e kena irairai ni vakaraitaka tiko na veika ena sotavi kevaka e dua e veidauci kei na yalewa dautagane kei na ka ena sotava e dua e veibutakoci kei na yalewa vakawati. O koya e kabita na yalewa dautagane sa na “kena walega . . . e dua bauga na tiki ni madrai”​—se ena tini ga ina bula dravudravua. E rawa tale ga ni tauvi koya na mate ca e dewa ena veiyacovi vakaveitalia, me vaka na AIDS. Ena yasana adua, o koya e veiyacovi kei na yalewa vakawati ena qai sotava na rerevaki ni Lawa. Na yalewa vakawati e veibutakoci ena vakacacana na “bula talei” ni kena isa. E kaya e dua na ivola vakamacala: “E sega wale ga ni dusia tiko oqo na ca ena sotavi,” ia “ena vakamatei vakaidina o koya e vakayacora na ivalavala ca oqo.” (Vunau ni Soro 20:10; Vakarua 22:22) Ke mani totoka sara vakacava na irairai ni yalewa oqo, e sega ga ni dodonu me moceri koya e dua na tagane.

‘Kua ni Mokota na Bukawaqa e Lomaseremu’

Ni vakabibitaki na rerevaki ni veibutakoci, e taroga o Solomoni: “Me mokota li e dua na tagane na buka waqa ki lomaserena, ka sega ni kama kina na nonai sulu? Me dua li e butuka na qilaiso sa waqa tu, ka na sega ni qesa na yavana?” E vakamacalataka vaka oqo na ibalebale ni vosa vakatautauvata oya: “Sa vakakina ko koya sa mocera na watina na kai nona; ena sega sara ni donu ko koya sa tarai koya.” (Vosa Vakaibalebale 6:​27-29) Ena totogitaki vakaidina o koya e veibutakoci.

Eda vakasalataki: “Sa sega e dua e cati koya na butako, kevaka sa butako me mamau kina ni sa viakana.” E dina oqori, ia “kevaka sa kune, ena sauma vakavitu; ena solia na ka kecega e nona vale.” (Vosa Vakaibalebale 6:​30, 31) Vei ira na Isireli ena gauna makawa, e gadrevi me sauma lesu na daubutako na ka e butakoca veitalia ke vakayalia kece kina na ka e taukena.a Sa na bau wacava na itotogi ena tau vua na dauveibutakoci, qai sega nona ulubale me lai cakava tu kina na itovo ca oya!

E kaya o Solomoni: “Ia ko koya sa ia na dauyalewa, sa yali na nona vuku.” E dua e yali nona vuku e sega vua na lewamatau ni “sa vakarusa na yalona.” (Vosa Vakaibalebale 6:32) Na kena irairai e taudaku e nanumi tu beka ni tamata vuku ia na kena dina ni sega sara tu ga vua na yalomatua.

E levu tale na ka ena tamusuka na dauveibutakoci. “Ena mavoa kina ka na rogo ca ko koya: ia na kenai rogorogo ca ena sega ni bokoci rawa: ni sa kena vu ni no a cudru dina na tagane na vuvu: ia ena sega ni vosota e na siga ni veisausaumi. Ena sega ni vakadonuya e dua nai soro; ena sega talega ni vakacegu, io, kevaka ko sa vakalevutaka vua nai solisoli.”​—Vosa Vakaibalebale 6:​33-35.

E rawa ni sauma lesu na daubutako na ka e butakoca ia na dauveibutakoci e sega ni rawa. Na cava e rawa ni sauma lesu vua na watina na yalewa vakawati e cala? E sega ni dua na vosa ni kere veivosoti me na vakalomavinakataki kina o watina. E sega ni rawa vakadua vua na dauveibutakoci me volia lesu na cala ni ka e cakava. Ena tiko ga na irogorogo ni ka ca a vakayacora. Kena ikuri, ena sega vakadua ni dro bula rawa mai na itotogi ena sotava.

E ka vukutaki meda kua ni veibutakoci se cakava e so tale na itovo se ivalavala e vakarogocataka na yacada kei na yaca ni Kalou. Meda qarauna meda kua ni bubului tu vakalialia. Meda kilai o keda nida dau cakacaka da qai daudina. Nida saga meda cata na veika e cata o Jiova, me rogo vinaka mada ga vua na yacada vaka kina vei ira na wekada.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 25]

Mo qaqarauni ke o kerei mo sainitaka e dua na ivola ni kere ilavo

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Cakacaka vakaukaua me vaka na qasikalolo

[iYaloyalo ena tabana e 27]

Qarauna na itukutuku lasutaki