Ena Taqomaki Keda na Noda Vakasaqara Tiko ga na Yalododonu

“Vakasaqara taumada na . . . yalododonu [ni Kalou].”​—MACIU 6:33.

1, 2. Na cava a vakatulewataka e dua na goneyalewa lotu Vakarisito, na cava e vakatulewa kina vaka oya?

A CAKACAKA voli e dua na goneyalewa lotu Vakarisito ena dua na valenivolavola ni matanitu mai Esia. E goneyalewa gugumatua, dau totolo i cakacaka, qai sega ni dau vakasavuliga. Ia, e sega ni cakacaka tudei, yaco na gauna me dikevi nona cakacaka me macala kina se me sa cakacaka tudei se sega. Tukuna sara na iliuliu ni valenivolavola vua na goneyalewa oqo ni na soli vua me cakacaka tudei, soli tale ga vua e dua na itutu vakacakacaka ke vakadonuya me rau moce vata. Vakaraitaka vakadodonu na goneyalewa oqo na nona sega ni duavata kei na vakasama oya, veitalia mada ga ke na vakacegui kina mai na nona cakacaka.

² A vakatulewa beka vakariri na goneyalewa lotu Vakarisito oqo? Sega, a muria vinaka tiko na vosa i Jisu ni a kaya: “Vakasaqara taumada na . . . yalododonu [ni Kalou].” (Maciu 6:​33) E bibi cake vua na nona cakava na ka e dodonu ena mata ni Kalou mai na nona vakayacora na itovo tawakilikili me rawa ka wale ga kina.​​—1 Korinica 6:​18, VV.

Bibi ni Yalododonu

3. Na cava na yalododonu?

³ Na “yalododonu” e dau cavuti vua e dua e sega ni vakamelei na nona itovo, e yalodina, e yalosavasava. Ena iVolatabu, na vosa vakirisi kei na vosa vakaiperiu ni yalododonu e tiko kina na vakasama ni “vakatulewa dodonu” se “caka ni ka e dodonu.” Oqo e sega ni vakaibalebaletaki ena nona viavia yalododonu e dua, se nona muria na ivakatagedegede e nanuma ga o koya ni dodonu. (Luke 16:15) Oqo na yalododonu ni Kalou, na yalododonu e yavutaki ena ivakatagedegede i Jiova.​​—Roma 1:​17; 3:​21.

4. Cava e bibi kina na yalododonu vei keda na lotu Vakarisito?

⁴ Na cava e bibi kina na yalododonu? Baleta ni “Kalou yalododonu” o Jiova ena lomani ira ga na nona tamata nira vakayacora na ka dodonu. (Same 4:​1, NW; Vosa Vakaibalebale 2:​20-​22; Apakuki 1:​13) E sega ni rawa ni veiwekani voleka kei na Kalou e dua e vakayacora tiko na ka e sega ni dodonu. (Vosa Vakaibalebale 15:8) Oya na vuna e uqeti Timoci kina na yapositolo o Paula: “Dro tani mai na gagadre ca vakacauravou; ia mo muria na yalododonu,” me ikuri ni veika bibi tale e so. (2 Timoci 2:​22) Oya tale ga na vuna e kaya kina o Paula me ‘vakaisasabai na lomasereda ena ivalavala dodonu’ me ikuri ni noda iyaragi vakayalo.​​—Efeso 6:​14, VV.

5. Ena rawa vakacava ni vakasaqara na yalododonu na tamata ivalavala ca?

⁵ Sa macala ni sega ni dua vei keda e rawa ni kaya ni tamata yalododonu. Na vuna ni takavi keda kece na ivalavala ca i Atama, o koya gona, eda ivalavala ca kece, eda sega ni ivalavala dodonu mai na gauna eda sucu kina. Ia, e kaya o Jisu meda vakasaqara na yalododonu. E rawa beka oya? Io, baleta ni o Jisu e sa solia vakaisoro na nona bula uasivi me keda ivoli. Kevaka eda vakabauta na isoro oya, ena tu vakarau o Jiova me vosota na noda ivalavala ca. (Maciu 20:28; Joni 3:​16; Roma 5:​8, 9, 12, 18) Ena yavu oya, e rawa kina nida vulica na ivakatagedegede savasava i Jiova da qai bulataka ena noda vinaka kece​—salavata kei na noda masuti Jiova me vukei keda meda valuta na noda malumalumu​​—ena qai ciqoma o koya na noda veiqaravi. (Same 1:6; Roma 7:​19-​25; Vakatakila 7:​9, 14) Sa bau veivakacegui dina!

Yalododonu ena Vuravura Tawayalododonu

6. Na cava a sega ni rawarawa kina na bula vei ira na lotu Vakarisito taumada?

⁶ Ena gauna era lesi kina na tisaipeli i Jisu mera tukuni koya me “yacova nai yalayala kei vuravura,” a sega ni rawarawa na ituvaki era sotava. (Cakacaka 1:8) Na yalava kece e lesi vei ira e “koto ga vua na vu-ni-ca” o Setani. (1 Joni 5:​19) E curuma tu na vuravura ena gauna oya na ivakarau ni yalo e vakavurea o koya, sega ni vakabekataki nira na vakila na lotu Vakarisito na kena revurevu. (Efeso 2:2) Ena sega ni rawarawa na nodra na bula voli e vuravura. Ena rawa ga nira tudei, ra yalodina tale ga kevaka era vakaliuca tiko ga na yalododonu ni Kalou. Levu era a yalodina tu ga, ia e so era a vakacalai, ra mani gole tani mai “na sala ni valavala dodonu.”​​—Vosa Vakaibalebale 12:28; 2 Timoci 4:​10.

7. Na ilesilesi cava e vakacolati vei keda na lotu Vakarisito e sa na dodonu ga kina meda vorata na idre dauveivakaleqai ni vuravura oqo?

⁷ E sa vinaka cake beka na vuravura eda bula kina na lotu Vakarisito ena gauna oqo? Sega! Sa qai torosobu ga ni vakatauvatani kei na imatai ni senitiuri. Kena ikuri na nona sa kolotaki sobu mai vuravura o Setani, sa mai valuti ira tiko kina na lotu Vakarisito lumuti, “na kena vo ni . . . kawa [ni yalewa], o ira sa vakabauta na vosa ni Kalou, ka taura tikoga nai tukutuku kei Jisu.” (Vakatakila 12:​12, 17) O Setani ena ravuti ira tale ga era tokona na “kawa” oya. E sega ni rawa nida drotaki vuravura na lotu Vakarisito. E dina ni dodonu meda kua ni vakavuravura, ia eda na bula tiko ga e vuravura. (Joni 17:​15, 16) E noda ilesilesi meda vunau tale ga e vuravura ena noda vakasaqarai ira na yalomalumalumu da qai vakavulici ira mera tisaipeli i Karisito. (Maciu 24:14; 28:​19, 20) E sega gona ni rawa nida galala sara mai na idre dauveivakaleqai ni vuravura oqo, eda sa na saga ga meda tudei tiko ga. Meda dikeva sara mada oqo e va na ka e rawa ni vakaleqai keda.

Na Veisiwati ni iTovo Vakasisila

8. Na cava era vuki kina na Isireli mera qarava na nodra kalou na kai Moapi?

⁸ Ni sa vakarau cava na 40 na yabaki ni nodra lako voli ena vanua liwa na Isireli, e levu vei ira era qai gole tani mai na sala ni yalododonu. Era raica sara ga e matadra na veivakabulai i Jiova, sega tale ga ni dede era sa na butuka na Vanua Yalataki. Ia, ena gauna bibi oya, era sa qai vuki mera qaravi ira na nodra kalou na kai Moapi. Ena vuku ni cava? Era sa rawai ena “gagadre ca ni yago.” (1 Joni 2:​16) E kaya na kena itukutuku: “A ra sa qai dauveibutakoci kei ira na goneyalewa ni Moapi ko ira na tamata.”​​—Tiko Voli mai na Lekutu 25:1.

9, 10. Na ituvaki cava sa yaco tu nikua e bibi kina meda kua ni guilecava na veivakacalai ni gagadre ca ni yago?

⁹ Na veika e yaco oya e vakaraitaka ni gagadre ca ni yago e rawa ni veivakaleqai ke sega na qaqarauni. E dodonu meda vuli sara ga ena tikina oqo vakauasivi ni sa ciqomi nikua na ivalavala vakasisila me tiki ni bula ena veiyasa i vuravura kece. (1 Korinica 10:​6, 8) E vakaraitaki ena dua na itukutuku mai Mereke: “Ni bera na yabaki 1970, a vakatabui tu vakalawa ena veiyasana kece kei Mereke na nodrau bula vata me vaka na veiwatini e rua erau sega ni vakamau. Nikua e sa tiki ni bula tudei. Sivia na veimama ni vakawati nikua era qai vakamau ga ena dua na gauna e muri, ia era a sa tiko vata voli yani ena loma ni dua na gauna.” Na ivalavala vaka oqo e sa sega ni yaco wale ga ena dua na matanitu. E sa tiki ni bula ena veiyasa i vuravura kece, qai ka ni rarawa nira sa sikalutu tale ga kina e so na lotu Vakarisito​​—ra vakasivoi sara kina mai na ivavakoso vakarisito.​​—1 Korinica 5:​11.

¹⁰ Eda raica tale ga na kena sa qai vakauqeti ga vakalevu ena gauna oqo na vakayacori ni itovo vakasisila. Na itukutuku tale ga e sa vakadewataka tiko na iyaloyalo kei na porokaramu ni retioyaloyalo oya ni nodra veiyacovi na itabagone ni bera na vakamau e sega ni dua na kena ca. E vakaraitaka tale ga na veimoceri vakamataqali vata me vaka ga e dua na ka e sa dodonu. Qai levu tiko ga na iyaloyalo era sa vakaraitaka sara ga vakamatailalai na veiyacovi. Sa tu vakarawarawa tale ga ena Internet na iyaloyalo vakasisila ni veiyacovi. Me kena ivakaraitaki, e talanoataka e dua na dauvolavola ena niusiveva na nona cici mai vale ena marau o luvena tagane yabaki vitu qai mai tukuna vei tamana ni dua na nona icaba mai koronivuli e raica ena Internet e so na yalewa era luvaiwale tu ra qai vakayacora tiko e so na ivalavala velavela ni veiyacovi. Dua na ka na nona sokonu na tama oqo, ia vei ira na gone era raica e so na ka vaka oya ena Internet, e vica sara mada era dau lai tukuna vei ira nodra itubutubu? Kena ikuri, era kila kece beka na itubutubu na mataqali qito era qitora tiko na luvedra ena kompiuta? Levu na qito taleitaki ena kompiuta nikua era sa vakaraitaki kina na ivalavala vakasisila, vaka kina na vakatevoro kei na ivalavala kaukaua.

11. Ena taqomaki vakacava na vuvale mai na veika torosobu sa tu ena gauna oqo?

¹¹ Ena taqomaki vakacava na vuvale mai na veika torosobu vaka oqo e sa okati tu nikua me ka ni veivakamarautaki? Ena noda vakasaqara taumada na yalododonu ni Kalou kei na noda sega ni vinakata meda vakaitavi ena dua na ka e dukadukali. (2 Korinica 6:​14; Efeso 5:3) Na itubutubu e dau qarauna na ka era vakaitavi kina na luvena, qai bucina e lomadra na luvena mera lomani Jiova kei na nona ivakatagedegede savasava, e sa vakarautaki ira tiko vakavinaka mera kua ni vakaleqai ena ivola ca, qito ena kompiuta e vakaraitaki kina na ivalavala vakasisila, iyaloyalo ca, kei na ka ni veivakatovolei torosobu tale e so.​​—Vakarua 6:​4-9.a

Na iDre ni Bula Vakaitikotiko

12. Na leqa cava a basika ena imatai ni senitiuri?

¹² A vakabula vakacakamana e dua na turaga o Paula ni tiko voli mai Lisitira, e Esia Lailai. E kaya na kena itukutuku: “Ni ra sa raica ko ira na tamata na ka sa kitaka ko Paula, era sa tabalaka cake na domodra, ka kaya e na vosa vaka-Likeonia, Oi rau na kalou erau sa lia tamata mai, ka sa lako sobu mai vei keda. A ra sa vakatokai Panapasa, mei Jupita; kei Paula mei Makuri, ni sa dau ni vosa ko koya.” (Cakacaka 14:​11, 12) E muri, era qai via vakamatei Paula kei Panapasa na ilawalawa vata tiko ga oqo. (Cakacaka 14:19) E macala vakasigalevu ni o ira oya era a rawai ena idre ni bula vakaitikotiko. Kena irairai ni gauna era mai lotu Vakarisito kina e so ena yasayasa oya, se sega tiko ga ni yali vei ira e so na vakasama butobuto. Ena ivola i Paula vei ira mai Kolosa, a vakaroti ira kina mera qarauni ira mai na “qaravi agilosi.”​​—Kolosa 2:​18, VV.

13. Na cava e so na ivalavala vakavanua me na vakuai koya kina na lotu Vakarisito, ena kauta mai vei na kaukaua me vakayacora kina oqo?

¹³ Nikua, e bibi tale ga vua na lotu Vakarisito me kauta laivi na vakasama butobuto e yavutaki ena lotu lasu, qai beci kina na ivakavuvuli ni lotu Vakarisito. Ena so na vanua me kena ivakaraitaki, e levu na itovo se ivalavala vakavanua e dau caka ena gauna e sucu se mate kina e dua, e vu tiko mai na vakabauta lasu ni bula tiko na yalo ni mate na tamata. (Dauvunau 9:​5, 10) So tale na vanua, e kena ivalavala vei ira mera tikoibure na goneyalewa.b Oqo e dua na ivalavala torosobu ni veivakalolomataki qai sega ni vakaraitaka na loloma dina e dodonu me kune vua na itubutubu lotu Vakarisito. (Vakarua 6:​6, 7; Efeso 6:4) Na cava ena cakava na lotu Vakarisito me kua kina ni rawai ena idre ni bula vakaitikotiko, me kua ni vakaitavi ena ivalavala vakavanua vaka oqo? Ena nona vakararavi sara ga vei Jiova. (Same 31:6) Na Kalou yalododonu o Jiova ena vakaukauataki ira, ena maroroi ira tale ga era kaya vua mai vu ni lomadra: “O koya ga na noqui drodro kei na noqu bai ni valu: na noqu Kalou; au na vakararavi vua.”​​—Same 91:2; Vosa Vakaibalebale 29:25.

Kua ni Guilecavi Jiova

14. Na ivakasala cava a tauca o Jiova vei ira na Isireli ni bera toka ga nira butuka na Vanua Yalataki?

¹⁴ Ni bera toka ga nira butuka na Vanua Yalataki na Isireli, a vakasalataki ira o Jiova mera kua ni guilecavi koya. A kaya: “Mo ni qarauni kemuni mo ni kakua ni guilecavi Jiova na nomuni Kalou, mo sega kina ni vakabauta na nona vunau, kei na nona lewa, kei na nonai lesilesi, o koya ka’u sa vakarota vei kemuni edaidai: de ko ni sa kana ka mamau, ka tara eso na vale vinaka, ka tiko kina; ka tubu me levu na nomuni qele ni pulumokau kei na nomuni qele ni sipi, a sa levu mai na nomuni siliva kei na nomuni koula, ka vakalevutaki na nomuni ka kecega; ka qai viavialevu mai na yalomuni, ka ko ni guilecavi Jiova na nomuni Kalou.”​​—Vakarua 8:​11-​14.

15. Cava meda cakava meda vakaraitaka kina nida sega ni guilecavi Jiova?

¹⁵ Rawa beka ni yaco nikua e dua na ka vaka oya? E rawa, kevaka eda vakaliuca na ka e sega ni dodonu me vakaliuci. Ia, ke da vakasaqara na yalododonu ni Kalou, ena ka bibi duadua ena noda bula na noda veiqaravi tabu. Eda na cakava na ka e uqeti keda kina o Paula, oya meda ‘volia na gauna’ da qai solia noda vinaka kece ena noda cakacaka vakaitalatala. (Kolosa 4:5; 2 Timoci 4:2) Ia, ke mamada vei keda na soqoni kei na cakacaka vakavunau, bibi cake na noda lasa kei na noda vakacegu, sa na rawa nida guilecavi Jiova se biuti koya sara i muri, meda sa sega ni vakaliuci koya ena noda bula. E kaya o Paula me baleta na tamata ena iotioti ni veisiga oqo nira “na lomana vakalevu na marau a ra na lomani koya na Kalou vakalailai.” (2 Timoci 3:4) Na lotu Vakarisito yalodina ena dau dikevi koya wasoma me vakadeitaka tiko ga kina ni sega ni vakacalai ena mataqali vakasama vaka oya.​​—2 Korinica 13:5.

Qarauna na Yalo ni Dui Lewai Koya

16. Na yalo cava a curumi Ivi kei ira e so ena gauna i Paula?

¹⁶ Mai Iteni, e vakayagataka sara ga o Setani na nona vinakata o Ivi me lewai koya ga. A vinakata o Ivi me lewa ga na ka e vinaka kei na ka e ca. (Vakatekivu 3:​1-6) Ena imatai ni senitiuri, a curumi ira tale ga e so na lewe ni ivavakoso e Korinica na yalo ni lewai koya ga. Era nanuma nira vuku cake vei Paula, mani vakamaduataki ira na yapositolo o Paula ena nona vakatokai ira mera yapositolo uasivi.​​—2 Korinica 11:​3-5; 1 Timoci 6:​3-5.

17. Na cava meda cakava me kua ni kadre kina e lomada na yalo ni lewai koya ga?

¹⁷ E levu e vuravura nikua ‘era sa qaqa sodrosodro ra qai yalolevu,’ sa bau takavi ira tale ga e so na lotu Vakarisito na yalo vaka oqo. Yaco sara e so vei ira mera saqata na ka dina. (2 Timoci 3:4; Filipai 3:​18) Ena ka e vauca na sokalou savasava, e bibi meda qara na veidusimaki i Jiova, da tokona na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” kei ira na qase ni ivavakoso. Oqo e dua na sala eda vakasaqara kina na yalododonu, eda na taqomaki tale ga me kua ni kadre e lomada na yalo ni dui lewai koya. (Maciu 24:​45-​47, VV; Same 25:​9, 10; Aisea 30:21) Na ivavakoso e cicivaki ena nodra veidusimaki na lumuti e “duru kei na bai ni i vakavuvuli dina.” E vakarautaka na ivavakoso o Jiova me taqomaki keda, me dusimaki keda tale ga. (1 Timoci 3:​15, VV) Nida kila na yaga kei na bibi ni ivavakoso, eda na ‘sega ni cakava e dua na ka ena yalo dokadoka,’ ia eda na vakamalumalumutaki keda ga da qai talairawarawa meda cakava na ka dodonu e vinakata o Jiova.​​—Filipai 2:​2-4, VV; Vosa Vakaibalebale 3:​4-6.

Vakatotomuri Jisu

18. Eda uqeti meda vakatotomuri Jisu ena sala cava?

¹⁸ E kaya na iVolatabu ni parofisaitaki Jisu tiko: “Kemuni sa vinakata nai valavala dodonu, ka cata nai valavala ca.” (Same 45:7; Iperiu 1:9) Oqo e dua na itovo ni rai uasivi meda vakatotomuria! (1 Korinica 11:1) E sega ni kila wale ga o Jisu na ivakatagedegede dodonu i Jiova; e taleitaka sara ga, e vakamareqeta. Ni temaki koya gona o Setani mai na vanua liwa, e sega ni lomalomarua tale o Jisu ena nona vakaraitaka sara ga vakadodonu na nona sega ni via gole tani mai “na sala ni valavala dodonu.”​​—Vosa Vakaibalebale 8:​20; Maciu 4:​3-​11.

19, 20. Na cava na yaga ni kena vakasaqarai na yalododonu?

¹⁹ E rawa ni kaukaua sara na idre cala ni gagadre ca ni yago. (Roma 7:​19, 20) Ia, ke talei vei keda na noda cakava na ka e dodonu, ena vakaukauataki keda meda kua ni cakava na ka ca. (Same 119:165) Na noda vakamareqeta na ivalavala dodonu ena taqomaki keda ke da mani temaki ena ca. (Vosa Vakaibalebale 4:​4-6) Kua sara ni guilecava, nida soro ena veitemaki, eda sa solia tiko na qaqa vei Setani. E vinaka cake meda saqati koya me rawa ni qaqa tiko ga o Jiova!​​—Vosa Vakaibalebale 27:11; Jemesa 4:​7, 8.

²⁰ Ena vuku ni nodra vakasaqara na yalododonu na lotu Vakarisito, era na “sinai e na vua ni yalododonu, sa tubu e na vuku i Jisu Karisito, me vakarokorokotaki ka vakavinavinakataki [kina] na Kalou.” (Filipai 1:​10, 11) Era tokara na “i tovo vou, sa caka me veiucui kei na Kalou e na yalododonu kei na yalosavasava.” (Efeso 4:​24, VV) Era nei Jiova, era vakaliuca ena nodra bula nodra qaravi koya, sega ni nodra vakacegui ira ga vakataki ira. (Roma 14:8; 1 Pita 4:2) Oqo sara na yavutu ni ka era vakasamataka kei na ka era cakava. E marau dina sara ga kina na Tamadra vakalomalagi!​​—Vosa Vakaibalebale 23:24.

[iVakamacala e ra]

Rawa Mo Vakamacalataka?

• Cava e bibi kina meda vakasaqara na yalododonu?

• E rawa vakacava nida vakasaqara na yalododonu na lotu Vakarisito nida bula ivalavala ca kece?

• Na cava e so na ka e vuravura me na qarauni koya kina na lotu Vakarisito?

• Ena taqomaki keda vakacava na noda vakasaqara na yalododonu?

[iYaloyalo ena tabana e 26]

A sega ni rawarawa na ituvaki era sotava e vuravura na imuri i Jisu

[iYaloyalo ena tabana e 27]

Na gone e vakavulici me lomani Jiova ena sega ni vakacalai ena itovo vakasisila

[iYaloyalo ena tabana e 28]

Ra guilecavi Jiova e so na Isireli nira sa lai tiko vinaka ena Vanua Yalataki

[iYaloyalo ena tabana e 29]

Me vakataki Jisu ga, o ira na lotu Vakarisito nikua era cata na ka e sega ni dodonu