Moni Vakaliuca Tiko Ga “na Nona Yalododonu”

“Moni vakaliuca tiko ga na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu, ena qai soli vei kemuni na ka kece qo.”​—MACIU 6:33.

1, 2. Na cava na nona yalododonu na Kalou, e yavutaki ena cava?

“MONI vakaliuca tiko ga na matanitu ni Kalou.” (Maciu 6:33) Eda kila vinaka na iVakadinadina i Jiova nikua na ivakasala qori i Jisu ena nona iVunau ena Ulunivanua. Eda na saga gona meda vakaraitaka ena noda bula kece nida vakaliuca na matanitu ni Kalou da qai vinakata meda yalodina kina. Ia meda nanuma tale ga na ikarua ni tikina ena tikinivolatabu qo, “kei na nona yalododonu.” Na cava na nona yalododonu na Kalou? Na cava e kena ibalebale ni tukuni meda vakaliuca na yalododonu qori?

² Na vosa taumada e vakadewataki me “yalododonu,” e rawa tale ga ni “lewadodonu” se “ivalavala dodonu.” Koya gona, na yalododonu ni Kalou, oya na dodonu e salavata kei na nona ivakatagedegede kei na nona ivakavuvuli. Ni Dauveibuli o Jiova, e tu vua na dodonu me lewa na ivakatagedegede ni ka e vinaka kei na ka e ca, na ka e donu kei na ka e sega ni donu. (Vkta. 4:11) Ia na nona yalododonu na Kalou e sega ni kena ibalebale ni tawaveinanumi, se sa rui dredre tale na nona lawa, se sa rui levu na nona lawa kei na ivakaro. Na nona yalododonu e yavutaki ga ena nona ivalavala kei na nona itovo talei na lewadodonu, na itovo qo e lakolako vata kei na nona itovo talei tale eso, na loloma, vuku, kei na kaukaua. Na nona yalododonu gona na Kalou e salavata kei na lomana kei na nona inaki. E okati tiko kina na ka e vinakata o Jiova vei ira era via qaravi koya.

3. (a) Na cava na ibalebale ni noda vakaliuca na yalododonu ni Kalou? (b) Na cava eda muria kina na ivakatagedegede dodonu i Jiova?

³ Na cava e kena ibalebale me vakaliuci na nona yalododonu na Kalou? E kena ibalebale ga oya na noda vakayacora na loma ni Kalou meda vakamarautaki koya kina. Na vakaliuci ni nona yalododonu e okati kina na noda sega ni cakava na ka ga eda vinakata, ia meda muria na ivakavuvuli i Jiova kei na nona ivakatagedegede uasivi. (Wilika Roma 12:2.) Qori e okati kina na noda veiwekani kei Jiova. Eda sega ni muria na nona lawa baleta eda leqataka nida na totogitaki. Ia na noda lomana na Kalou ena uqeti keda meda saga meda vakamarautaki koya nida muria tiko ga na nona ivakatagedegede, sega ni ka ga eda vinakata. Eda kila ni dodonu meda cakava qori, nida buli ga meda muria na ivakatagedegede i Jiova. Me vakataki Jisu Karisito ga, na Tui ni Matanitu ni Kalou, meda vinakata na ivalavala dodonu.​—Iper. 1:​8, 9.

4. Na cava e bibi kina meda vakaliuca na nona yalododonu na Kalou?

⁴ E vakacava sara mada na bibi ni noda vakaliuca na yalododonu i Jiova? Vakasamataka mada na ka dina qo: Na imatai ni veivakatovolei ena were o Iteni a via kilai kina se rau na ciqoma o Atama kei Ivi na dodonu i Jiova me lewa na ivakatagedegede me muri. (Vkte. 2:17; 3:5) Na nodrau sega ni ciqoma qori e vakavuna na rarawa kei na mate vei keda na nodrau kawa. (Roma 5:12) Ia ena dua tale na yasana, na Vosa ni Kalou e kaya: “O koya sa muria nai valavala dodonu kei na loloma, sa na kunea na bula, kei nai valavala dodonu, kei na vakarokoroko.” (Vkai. 21:21) Io, nida vakaliuca na yalododonu ni Kalou, eda na veiwekani vinaka kei Jiova, eda na vakabulai tale ga.​—Roma 3:​23, 24.

iMatai ni Leqa​—Vakadonui Keda Ga

5. Na leqa cava meda qarauna?

⁵ Ni volavola tiko na yapositolo o Paula vei ira na lotu vaKarisito e Roma, a vakabibitaka kina e dua na ka meda qarauna meda vakaliuca tiko ga kina na nona yalododonu na Kalou. E tukuni ira tiko na nona itokani Jiu, ena nona kaya: “Niu kila nira yalogu dina ena nodra qarava na Kalou, ia e sega ni salavata kei na ivakavuvuli dina. Era sega ni kauaitaka na yalododonu ni Kalou nira via vakadonui ira ga vakataki ira, era sega ni vakamalumalumutaki ira ina yalododonu ni Kalou.” (Roma 10:​2, 3) E tukuna tiko o Paula ni o ira qori era sega ni kila na nona yalododonu na Kalou nira kauai vakalevu ena nodra vakadonui ira ga.a

6. Na ivakarau ni rai cava me kua ni tiko vei keda, na cava na vuna?

⁶ Eda na rawa ni vakadonui keda ga, oya ke da dau veisisivitaka na noda qarava na Kalou, da qai vakatauvatani keda kei ira tale eso. Ke tiko vei keda na rai qo, ena rawarawa sara na noda nuitaki keda vakasivia. Eda na guilecava tale ga kina na nona yalododonu o Jiova. (Kala. 6:​3, 4) Na inaki donu meda cakava kina na ka e dodonu, oya na noda lomani Jiova. Ia ena tawayaga na noda tukuna nida lomana na Kalou ke da saga meda vakadonui keda ga.​—Wilika Luke 16:15.

7. E vakamacalataka vakacava o Jisu na leqa ena sotava e dua e vakadonui koya ga?

⁷ A kauai o Jisu me baleti ira “era nanuma nira yalododonu, ra beci ira na vo ni lewenivanua.” A vakamacalataka kina ena dua na vosavakatautauvata na leqa ena sotava e dua e vakadonui koya ga: “Erau lako cake ina valenisoro e rua na tagane me rau lai masu, e dua na Farisi kei na dua na daukumuni ivakacavacava. E tucake na Farisi qai tekivu masu lo ena nona kaya, ‘Kemuni na Kalou, au vakavinavinaka vei kemuni niu sega ni vakataki ira na so, era dau kocokoco, era sega ni yalododonu, era dau veibutakoci, seu vakataki koya na daukumuni ivakacavacava qo. Au lolo vakarua ena dua na macawa, au solia na ikatini ni ka kece au rawata.’ Ia e duri tu mai vakayawa na daukumuni ivakacavacava, e sega mada ga ni rawa vua me tacake i lomalagi. E tavimabu tiko ga ena nona kaya, ‘Kemuni na Kalou, ni lomani au niu tamata ivalavala ca.’ ” E sa qai tinia o Jisu ena nona tukuna: “Au tukuna vei kemuni, e vakadonui na tagane qo ni lako sobu i nona vale, e sega ni vakadonui na tagane adua; ni o koya e vakacerecerei koya ena vakalolovirataki, o koya e vakamalumalumutaki koya ena vakacerecerei.”​—Luke 18:​9-14.

iKarua ni Leqa​—“Yalododonu Vakalevu”

8, 9. Na cava na ibalebale ni “yalododonu vakalevu,” na cava e rawa ni vakavuna qori meda cakava?

⁸ E dua tale na leqa e vinakati meda levea e vakamacalataki ena Dauvunau 7:16: “Mo kakua ni yalododonu vakalevu; mo kakua talega ni vuku sara mai: mo luveniyali mai e na vuku ni cava?” E tukuna na dauvola iVolatabu ena tikina e 20 na vuna me kua ni tiko kina vei keda na itovo ni rai va qo: “Ni sa sega na tamata yalododonu e vuravura, sa caka vinaka tiko, ka sega ni caka cala.” Ni dua e “yalododonu vakalevu,” e kena ibalebale ni lewa ga o koya na nona ivakatagedegede ni ka e dodonu qai vakayagataka qo me vakalewai ira tale kina eso. Ia e lecava kina ni sa kalawaca tiko na nona ivakatagedegede na Kalou, ena tawayalododonu kina ena mata ni Kalou.

⁹ Ke da “yalododonu vakalevu” se vaka e vakadewataki ena so tale na iVolatabu me “yalododonu vakasivia,” eda na rawa ni vakataroga na sala e dau vakatulewa kina o Jiova. Ia meda nanuma tiko ke da dau vakataroga na dodonu ni nona vakatulewa o Jiova, e vaka ga eda sa biuta tiko e cake na noda ivakatagedegede ni ka e dodonu, sa toka e ra na ivakatagedegede i Jiova. E vaka ga eda veilewaitaki Jiova da qai vakalewai koya mai na noda ivakatagedegede ga ni ka e donu kei na ka e cala. Ia o Jiova duadua ga e tu vua na dodonu me lewa na ivakatagedegede ni ka e dodonu, sega ni o keda!​—Roma 14:10.

10. Me vakataki Jope, na cava ena vakavuna meda na via vakalewa kina na Kalou?

¹⁰ E sega ni dua ena nakita me vakalewa na Kalou, ia e rawa nida cakava qori nida sega ni uasivi. E rawarawa sara ni yaco qori ena gauna e sega ni donu kina vei keda e dua na ka e caka se nida sotava na dredre. Na cala qo a cakava tale ga na turaga yalodina o Jope. A tukuni taumada ni o Jope e ‘tamata yalododonu ka daucaka dodonu, a sa rerevaka tiko na Kalou, ka sega ni torova na ca.’ (Jope 1:1) Ia ni veitaravi na leqa a sotava, a nanuma ni sega ni dodonu me sotava na leqa. Qori e vakavuna me ‘vakadonui koya ga, qai sega ni vakadonuya na Kalou.’ (Jope 32:​1, 2) A vinakati gona me vakadodonutaki na nona rai o Jope. E sega ni dodonu gona meda kurabuitaka ni so na gauna eda na cakava tale ga qori. Ke mani yaco qo, eda na rawa ni veisautaka vakacava na noda rai?

Eda Sega ni Kila na iTukutuku Kece

11, 12. (a) Ke da nanuma ni sega ni caka vakadodonu e dua na ka, na cava meda nanuma tiko? (b) Na cava ena rairai nanuma kina e dua ni tawadodonu na ka e caka ena vosavakatautauvata i Jisu me baleti ira na tamata cakacaka ena loganivaini?

¹¹ Na imatai ni ka meda nanuma tiko, eda sega ni kila na itukutuku kece me baleta e dua na ka a caka se yaco. A dina tale ga qo ena ituvaki a sotava o Jope. A sega ni kila na nodra soqoni vata mai lomalagi na agilosi era luve ni Kalou, qo na gauna a beitaki koya kina vakailasu o Setani. (Jope 1:​7-12; 2:​1-6) A sega ni kila o Jope ni o Setani a vakavuna tiko na veileqa a sotava. Eda sega tale ga ni vakadeitaka se a kilai Setani vinaka o Jope se sega! Koya gona, a cala na nona nanuma ni a vakavuna tiko na Kalou na leqa a sotava. Ena totolo tale ga na noda nanuma cala ena gauna eda sega ni kila kina na dina ni ka kece.

¹² Me kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na vosavakatautauvata i Jisu me baleti ira na dau lai cakacaka ena loganivaini. (Wilika Maciu 20:​8-16.) A vakamacalataka eke o Jisu na nona saumi ira vakatautauvata na nona tamata cakacaka e dua na itaukei ni loganivaini, ke ra cakacaka mada ga eso ena dua na siga taucoko se era cakacaka ga ena dua na aua. Na cava o nanuma ena ituvaki qo? E donu beka oya? De dua o lomani ira era a cakacaka voli ena dua na siga taucoko ena todra ni siga. E sega ni vakabekataki ni dodonu ga me levu cake na kedra isau! Ena rairai nanumi kina ni sega ni dauloloma na itaukei ni loganivaini, e sega ni dau cakacaka vakadodonu. Na nona isaunitaro mada ga vei ira na nona tamata cakacaka era kudruvaka na ka a cakava, ena rairai nanumi kina ni veivakaduiduitaki qai vakatanitaka na nona lewa. Ia vakacava, eda kila kece na itukutuku kece ni ka e yaco?

13. Na ivakarau ni rai cava tale eda rawa ni vakasamataka ena vosavakatautauvata i Jisu me baleti ira na cakacaka ena loganivaini?

¹³ Meda dikeva tale mada na vosavakatautauvata qo mai na dua tale na yasana. E sega ni vakabekataki ni kila vinaka o itaukei ni loganivaini ni o ira kece na nona tamata cakacaka era via vakani ira na nodra vuvale. Ena gauna i Jisu, o ira na cakacaka ena were era dau saumi e veisiga. Era vakanuinui gona na nodra vuvale ena kedra isau e veisiga. Ia vakasamataki ira mada e qai kunei ira ga na itaukei ni loganivaini ena yakavi, era sa na cakacaka ga me dua na aua. De dua era sega ni vakani ira rawa na lewe ni nodra vuvale ena kedra isau ni dua na aua; ia era tu vakarau mera cakacaka, ra qai wawa tu ena loma ni dua na siga taucoko mera vakacakacakataki. (Maciu 20:​1-7) E sega ni bale vei ira na nodra sega ni cakacaka ena siga taucoko. E sega tale ga ni tukuni nira nakita mera kua ni cakacaka. Vakasamataka mada mo wawa tu ena dua na siga taucoko, o qai kila ni ra tiko eso era vakanuinui sara tu ga ena ilavo o na rawata ena siga qori. O na vakavinavinakataka mada ga ni o bau cakacaka rawa​—o na kidacalataka tale ga ni veirauti vinaka na kemu isau mo vakani ratou kina na nomu vuvale!

14. Na lesoni bibi cava eda vulica ena vosavakatautauvata ni loganivaini?

¹⁴ Meda dikeva tale mada na ka e cakava na itaukei ni loganivaini. A solia na kedra isau donu na nona tamata cakacaka kece, ni kila e dodonu ga mera rawa ilavo me yaga ina vuvale. Ni levu tu na tamata cakacaka, a rawa sara ga vua na itaukei ni loganivaini me tavoraki ira ga ena cakacaka qai vakalailaitaka na kedra isau, ia a sega ni cakava vakakina. O ira kece na nona tamata cakacaka e veirauti na kedra isau era kauta i vale me vakani kina na nodra vuvale. Nida vakasamataka eso tale na itukutuku qo e rawa ni veisautaka na noda rai me baleta na ka e cakava na itaukei ni loganivaini. Na nona vakatulewa e ivakaraitaki ni nona loloma qai sega ni vakatanitaka na nona lewa. Na cava eda vulica kina? Ena rawa ni cala na noda nanuma ke da sega ni vakasamataka na itukutuku kece me baleta e dua na ka e caka se yaco. Na vosavakatautauvata qo e vakabibitaka na cecere ni nona yalododonu na Kalou, e sega ni yavutaki ena ka vakalawa se na rai vakatamata.

E Rawa ni Cala na Noda Rai se Qiqo

15. Na cava e rawa ni dau cala se qiqo kina na noda rai me baleta e dua na ka e caka?

¹⁵ Na ikarua ni ka meda nanuma tiko, ke da nanuma ni tawadodonu e dua na ka e caka, e rawa ni cala na noda rai se qiqo. E rawa ni cala na noda rai nida sega ni uasivi, eda dau veivakaduiduitaki, qai duidui na noda itovo vakavanua. E qiqo tale ga baleta nida sega ni kila na nona inaki e dua kei na ka e tu e lomana. Ia o Jiova kei Jisu erau kila na ka kece.​—Vkai. 24:12; Maciu 9:4; Luke 5:22.

16, 17. Na cava a sega ni cakava kina o Jiova na ka e vakarota ena nona lawa me baleta na veibutakoci, ena gauna rau valavala ca kina o Tevita kei Pacisepa?

¹⁶ Meda dikeva mada na itukutuku me baleta na nodrau veibutakoci o Tevita kei Pacisepa. (2 Sam. 11:​2-5) Ena Lawa i Mosese, a dodonu sara ga me rau vakamatei. (Vunau 20:10; Vkru. 22:22) A totogitaki rau dina o Jiova, ia a sega ga ni cakava na ka e vakarota ena lawa. A cala na ka a cakava oya o Jiova? A tovaki Tevita qai beca tale na nona ivakatagedegede dodonu? Eso na dau wili iVolatabu e va qori na nodra nanuma.

¹⁷ Ia na lawa qo me baleta na veibutakoci a solia o Jiova vei ira na dauveilewai ivalavala ca, era sega ni kila na ka e tu e lomana e dua. E vakaiyalayala ga na ka era rawa ni cakava, ia ena vuku ni lawa qori, e rawa ni dua tiko ga kina na ivakarau ni nodra vakatulewa. Ia kena veibasai o Jiova ni kila na ka e tu e lomada. (Vkte. 18:25; 1 Vei. 29:17) Koya gona, meda kua ni nanuma me yalani na ka e cakava o Jiova ena lawa a solia vei ira na dauveilewai ivalavala ca. Ke caka qori, ena vaka sara ga na nona vakaukauataki e dua e vinaka na matana me dara na nodra matailoilo e buawa na matadra. A raica rawa o Jiova na lomadrau o Tevita kei Pacisepa nirau veivutuni dina mai vu ni lomadrau. Ni raica qori o Jiova, a donu kina na lewa a tauca me baleti rau, cakava qori ena yalovinaka kei na yalololoma.

Vakaliuca Tiko ga na Yalododonu i Jiova

18, 19. Na cava meda nanuma tiko meda kua kina ni vakalewai Jiova mai na noda rai ga vakatamata me baleta na ka e dodonu?

¹⁸ Ke da mani raica ena dua na gauna ni cakava o Jiova e dua na ka eda nanuma ni sega ni donu​—se da wilika ena iVolatabu se da sotava sara ga ena noda bula​—meda kua sara ni vakalewa na Kalou mai na noda rai ga vakatamata me baleta na ka e dodonu. Nanuma tiko nida sega ni kila na itukutuku kece me baleta e dua na ka e caka se yaco, e dau cala na noda rai qai qiqo. Kena ikuri “ni sega ni vuataka na yalododonu ni Kalou na nona cudru na tamata.” (Jeme. 1:​19, 20) Meda kua gona ni ‘didivaki Jiova e lomada.’​—Vkai. 19:3.

¹⁹ Me vakataki Jisu ga, meda dau ciqoma ni o Jiova duadua ga e tu vua na dodonu me lewa na ka e dodonu e vinaka. (Mari. 10:​17, 18) Mo saga mo kila na “ivakavuvuli dina” se “na kilaka dina” me baleta na nona ivakatagedegede. (Roma 10:2; 2 Tim. 3:​7, The Twentieth Century New Testament) Noda cakava qori, da qai moica noda bula me salavata kei na loma i Jiova, eda sa vakaraitaka tiko nida vakaliuca na “nona yalododonu.”​—Maciu 6:33.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma?

• Na cava e bibi kina me vakaliuci na yalododonu i Jiova?

• Na cava e rua na ka e veivakaleqai e dodonu meda levea?

• Eda rawa ni vakaliuca vakacava na nona yalododonu na Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 9]

Na lesoni cava eda vulica ena vosavakatautauvata i Jisu me baleti rau na turaga erau lai masu ena valenisoro?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

A cala na nodra saumi na tamata cakacaka ena ikatinikadua ni aua me tautauvata kei ira era cakacaka ena dua na siga taucoko?