“O Cei Vei Kemudou sa Vuku ka Yalomatua?”

“O cei vei kemudou sa vuku ka yalomatua? me vakatakila e nai valavala vinaka na nona cakacaka e na vuku sa yalomalua.”​—JEME. 3:​13.

1, 2. Na cava e rawa ni tukuni me baleti ira era nanumi tu nira vuku?

O CEI o nanuma ni vuku dina? Rau beka nomu itubutubu, e dua e sa kena turaga, se na parofesa ni dua na koronivuli ni vuli torocake? Na nomu rai me baleti koya e vuku dina ena rairai vakatau ena nomu isususu kei na kemu ituvaki. Ia, e bibi vei ira na dauveiqaravi ni Kalou na nona rai.

² E tiko o ira e vakatoka na vuravura mera vuku dina, ia era sega ni vuku kece ena rai ni Kalou. Me kena ivakaraitaki, a veivosaki o Jope kei na so na turaga era nanuma ni vakasama vuku era tauca tiko, ia e qai tinia o Jope: “[Au] sa sega ni kunea vei kemudou e dua na tamata vuku.” (Jope 17:10) A vola na yapositolo o Paula me baleta e so era cata na ka dina me baleta na Kalou: “Era kaya ni ra sa vuku, ia era sa lialia ga.” (Roma 1:​22, VV) O Jiova sara mada ga e vakabibitaka ena gusu i Aisea na parofita: “Era na ca ko ira era nanumi ira ni ra vuku.”​—Aisea 5:​21.

3, 4. Na cava e vinakati vua e dua me qai kilai kina ni vuku dina?

³ Bibi gona meda kila na vu ni nona vuku dina e dua, me vakadonui koya kina na Kalou. E vakasalataki keda na Vosa Vakaibalebale 9:​10: “A rerevaki Jiova na vu ni vuku; kei na kilai Koya sa Yalosavasava sa ka ni veivakayalomatuataki.” E dodonu vei ira na vuku mera rerevaka dina na Kalou qai doka na nona ivakatagedegede. Ia, meda kua ni kila wale tu ga ni bula dina tiko na Kalou qai tiko na nona ivakatagedegede, gadrevi meda cakava e so na ka. E uqeti keda ena tikina qo na tisaipeli o Jemesa. (Wilika Jemesa 3: 13.) E kaya: “Me vakatakila e nai valavala vinaka na nona cakacaka.” Ena laurai na vuku dina ena ka eda cakava kei na ka eda tukuna e veisiga.

⁴ Na vuku dina e okati kina noda vakatulewa vakavinaka, na noda bulataka na ka eda vulica kei na noda vakaraitaka na yalomatua. E kilai vakacava ni tiko vei keda na vuku va qo? E vola o Jemesa e vica na ka ena vakavotui ena nodra ivalavala na vuku dina.a Na ivakamacala cava i Jemesa ena uqeti keda meda veimaliwai vinaka kei ira na tacida vakayalo, vaka kina o ira ena taudaku ni ivavakoso?

Kilai O Ira na Vuku Dina ena Ka Era Cakava

5. Ena vakacava na nona ivalavala o koya e vuku dina?

⁵ E bibi dina me tokaruataki nona tukuna o Jemesa ni rau veisemati na vuku kei na ivalavala vinaka. Na itekitekivu ni vuku na rerevaki Jiova, ena gumatua gona na tamata vuku me muria na sala ni Kalou qai bulataka na nona ivakatagedegede. Eda sega ni sucukaya mai na vuku vakalou. Ia, eda na rawata ke da vulica vakawasoma na iVolatabu qai vakasamataka vakatitobu. Ena uqeti keda meda muria na veidusimaki ni Efeso 5:1: “Mo dou qai vakadamurimuria na Kalou.” Na levu ga ni noda vakamurimuria na itovo ni Kalou, ena laurai tale ga vakalevu na vuku ena noda ivalavala. E uasivi sara na ivalavala i Jiova ni vakatauvatani kei na noda ivalavala. (Aisea 55:​8, 9) Nida vakamurimuria gona na ivalavala i Jiova, era na raica o ira ena taudaku ni ivavakoso nida duidui.

6. Na cava e tukuni kina ni itovo vakalou na yalomalua, na cava e okati kina?

⁶ E tukuna o Jemesa ni dua na sala eda rawa ni vakatotomuri Jiova kina, oya me tiko vei keda na “vuku sa yalomalua [“yalomalumalumu,” NW].” Dina ni okati ena yalomalua na itovo lokomi, ia eda na dei tiko ga na lotu Vakarisito ena ivakatagedegede kei na ivakavuvuli ni iVolatabu. Ena uqeti keda me veiraurau noda ivalavala. E sega ni vakaiyalayala na nona kaukaua o Jiova ia e yalomalua se yalomalumalumu, eda sega tale ga ni rere na torovi koya. E vakamurimuria vakavoleka sara o Jisu na yalomalua i Tamana, rawa kina ni kaya: “Dou lako mai vei au, koi kemudou vakaaduaga sa oca ka colata nai colacola bibi, ia ka’u na vakacegui kemudou. Vakataqara vei kemudou na noqui vua, ka vuli vei au, ni’u sa yalomalua ka yalomalumalumu: dou na kunea kina na vakacegu ni yalomudou.”​—Maciu 11:​28, 29; Fpai. 2:​5-8.

7. Na cava e ivakaraitaki vinaka kina ni yalomalua o Mosese?

⁷ Na iVolatabu e tukuni ira e vakasakiti nodra yalomalua, se yalomalumalumu. Dua vei ira o Mosese. A lesi ena itavi lelevu, ia e tukuni ni “sa uasivi e na yalomalumalumu, vei ira na tamata kecega sa tiko e vuravura.” (Tiko 11:29; 12:3) Nanuma tale ga na kaukaua a solia o Jiova vei Mosese me vakayacora kina na lomana. E marautaka o Jiova me vakayagataki ira na yalomalua mera vakayacora na nona inaki.

8. Eda na vakaraitaka vakacava na tamata ivalavala ca na “vuku sa yalomalua”?

⁸ Macala ni rawa vei keda na tamata ivalavala ca meda vakaraitaka na “vuku sa yalomalua.” Ia vakacava o keda na lotu Vakarisito? Eda na vakavinakataka vakacava noda bulataka na itovo qo? Na yalomalua se yalomalumalumu e dua na vua ni yalo tabu i Jiova. (Kala. 5:​22, 23) Meda masuta nona yalo tabu qai gumatua sara na vakaitovotaka na vua ni yalo tabu. Eda kila ni na tokoni keda na Kalou meda vakavinakataka noda bulataka na yalomalua. Uqeti keda kina na ka e tukuna na daunisame: “[Na Kalou] ena vakavulici ira na yalomalumalumu e na nona sala.”​—Same 25:9.

9, 10. Na sasaga cava meda cakava meda bulataka kina na yalomalua e tukuni tu ena iVolatabu, na vuna?

⁹ Ia, ena rairai gadrevi na sasaga vagumatua meda vakavinakataka na tikina qo. Ena rairai dredre mera yalomalua e so ena vuku ni nodra isususu se vanua era cavutu mai kina. E levu tale ga eda veimaliwai kaya era uqeta meda kua ni yalomalua, era kaya ga meda yalokaukaua vei ira na yalokaukaua vei keda. Ia, e ka vakavuku beka qo? Ke sa tekivu kama nomu vale, o na suya beka ena waiwai se wai? Ena tete na kama ke o suya ena waiwai, ia ena rawa ga ni boko ena wai. E vakasalataki keda gona na iVolatabu: “A vosa vakayalovinaka sai vakamalumu ni cudru: ia na vosa vakararawa sa vakatubura na cudru.” (Vkai. 15:​1, 18) Ke qai tubu na veileqaleqati ena dua tale na gauna ena loma se na taudaku ni ivavakoso, eda na vakaraitaka nida vuku dina ke da yalomalua.​—2 Tim. 2:​24, VV.

¹⁰ Me vaka sa tukuni oti mai, e levu era sega ni dau yalomalua, yalovinaka, se dau veivakacegui ni sa uqeti ira tu na yalo ni vuravura. Levu ga era yalokaukaua ra qai qaciqacia. Kila vinaka na tikina qo o Jemesa, e vakadreti ira kina na lewe ni ivavakoso mera kua ni rawai ena yalo ni vuravura. Na cava tale eda vulica ena nona ivakasala?

Nodra iValavala na Sega ni Vuku

11. Na itovo cava e veisaqasaqa kei na vuku vakalou?

¹¹ E sega ni wereubiubi o Jemesa ni vola na ivalavala e veisaqasaqa sara ga kei na vuku vakalou. (Wilika Jemesa 3:​14.) Rau itovo vakayago na vuvu kei na veiba, rau sega ni itovo vakayalo. Dikeva na ka e dau yaco ke tiko na vakasama vakayago. E ono na ilawalawa lotu Vakarisito ratou dui lewa tu e so na yasana ni Church of the Holy Sepulchre e Jerusalemi, e nanumi ni valenilotu qo e tara tiko ena vanua a vakamatei qai bulu kina o Jisu. Era dau veileti vakalevu. A tabaki ena 2006 ena mekesini na Time me baleta e dua na ka a yaco ena dua na gauna e liu, nira a kumuni vata na bete mera “veibuturaki me vica na aua, . . . ra qai veimoku ena itutu lelevu ni kadrala.” Ena levu ni nodra sega ni veinuitaki, e soli mada ga na idola ni valenilotu vua e dua na Musolomani.

12. Na cava ena rawa ni yaco ke lailai na vuku?

¹² Me kua sara ga ni yaco na veiba kaukaua vaka qo ena ivavakoso lotu Vakarisito dina. Ia, so na gauna na noda ivalavala ca e vakavuna meda dau vakabibitaka ga na noda rai. Ena rawa ni tini ena veiba kei na veileti. E raica na ivakarau ni bula qori na yapositolo o Paula ena ivavakoso e Korinica, e vola kina: “Ni sa kune tiko ga e na kemuni maliwa na veivuvutaki, kei na veileti e sega li ni ko ni sa tamata vakavuravura ka i tovo vakayago tiko ga?” (1 Kor. 3:​3, VV) Dua toka na gauna na kena yaco tu na ituvaki vakaloloma qori ena ivavakoso e Korinica ena imatai ni senitiuri. O koya gona, meda qarauna vinaka sara me kua ni curu mai ina ivavakoso ena gauna qo na yalo va qori.

13, 14. Tukuna e so na ivakaraitaki ni kena vakavatukanataki na rai vakayago.

¹³ Ena curu vakacava ena ivavakoso na ivakarau ni yalo va qo? Rawa ni tekivu ga ena ka lalai. Me kena ivakaraitaki, na tara ni dua na Kingdom Hall, rawa ni basika na duidui ena sala me caka kina na ka. Rawa ni vakavu veiba e dua na tacida tagane baleta ni sega ni vakadonui nona vakatutu, qai rairai vakalewa na vakatulewa sa caka. Ena rairai sega mada ga ni via tomana tale na cakacaka! Ia, me nanuma tiko ni sega ni bibi na iwalewale e taurivaki, e bibi ga na veimaliwai ni ivavakoso baleta ni na vakacavari vinaka kina na itavi e vauca na ivavakoso. Ena vakalougatataka o Jiova na yalomalumalumu, e cata na veiba.​—1 Tim. 6:​4, 5.

¹⁴ Dua tale na ivakaraitaki, oya nira raica na qase ni ivavakoso nona sa sega ni rawata tiko e dua na qase ni ivavakoso na ivakatagedegede vakaivolatabu ni veiqaravi, dina ni sa vica vata na yabaki nona veiqaravi tu mai. Ke laurai ni sega ni veisau, dina ga ni sa vakasalataki oti kina e liu, ena tokona na ivakatawa ni tabacakacaka e veisiko tiko mai na vakatutu me sa na cegu ena nona veiqaravi vaqase ena ivavakoso. Ena raica vakacava o koya na vakatulewa qori? Ena ciqoma beka ena yalomalumalumu kei na yalomalua na ivakasala vakaivolatabu kei na nodratou vakatutu na vo ni qase, me qai cakacaka me rawata tale na ivakatagedegede vakaivolatabu me veiqaravi kina? Se na yaloca qai vuvu baleta ni sa sega ni veiqaravi tale? Na cava na vuna e se via qase ni ivavakoso tiko ga kina, ni kila vinaka ni sa sega ni rawata na kena ivakatagedegede? Ena ka vakavuku me yalomalumalumu ga qai vakaraitaka na yalomatua!

15. Na cava o nanuma kina ni bibi na ivakasala uqeti vakalou ena Jemesa 3:​15, 16?

¹⁵ Dau basika tale ga e so na ituvaki e dau votu kina na ivakarau ni rai qo. Ia se mani ituvaki cava eda donuya, meda gumatua sara meda kua ni coko ena rai va qori. (Wilika Jemesa 3:​15, 16.) E vakatoka na tisaipeli o Jemesa mera ka “vakavuravura” baleta nira vakayago, qai sega ni yavutaki ena vuku vakalou. E vaka na “manumanu” (NW) na nodra rai baleta nira vu tiko mai na gagadre vakayago, via tautauvata kei na ka era dau cakava na manumanu era sega ni dau vakasama qai vakatulewa vakayalomatua. Na rai va qo era “vakatevoro” baleta nira vakaraitaka na nodra ivakarau ni rai na meca vakayalo ni Kalou. E sega ni kilikili me va tu qori na noda rai na lotu Vakarisito!

16. Na veiveisau cava ena gadrevi meda cakava, eda na rawata vakacava?

¹⁶ Dodonu meda dikevi keda vinaka na lewe kece ni ivavakoso, da qai cavuraka laivi na rai va qo. Nira qasenivuli ena ivavakoso na ivakatawa, me kua ni tiko vei ira na rai cala. Ena sega ni rawarawa noda cakava baleta nida kawa ivalavala ca qai tiko tale ga na idre ni vuravura. Rawa ni vakatauvatani kei na noda saga meda cabeta e dua na baba e soso qai sisisi. Kevaka eda sega ni kubeta e dua na ka, ena rawarawa sara meda sikalutu. Noda kubeta gona na ivakasala ena iVolatabu kei na veidusimaki ni isoqosoqo ni Kalou e vuravura, eda na toso tiko ga kina i liu.​—Same 73:​23, 24.

iTovo Era na Guta na Vuku Mera Bulataka

17. Na cava era dau cakava na vuku nira temaki mera caka ca?

¹⁷ Wilika Jemesa 3:​17. Ena yaga sara vakalevu na noda vulica e so na itovo e rawati nida bulataka na “vuku maicake.” Na savasava e kena ibalebale ni sega ni duka, qai kilikili na noda itovo kei na inaki ni lomada. Meda cata totolo na ka ca. Eda na sega tale ni vakasama vakarua. De dua eda tara vakacalaka e dua na kuro katakata, ena sega ni bera noda vakasuka na ligada; eda sega ni vakasama tale. Me vaka tale ga oya na ka eda cakava nida temaki meda caka ca. Me uqeti keda vakatotolo noda savasava kei na noda lewaeloma e vakavulici ena iVolatabu meda cata na ka ca. (Roma 12:9) E volai ena iVolatabu na kedra itukutuku o ira na cakava qo, me vakataki Josefa kei Jisu.​—Vkte. 39:​7-9; Maciu 4:​8-10.

18. Na cava na kena ibalebale meda (a) dau veiyaloni? (b) ia tiko se saga na veiyaloni?

¹⁸ Na vuku vakalou e uqeti keda meda dau veiyaloni tale ga. Kena ibalebale meda qarauna me kua ni tiko vei keda na yalokaukaua, na yalo ni veileti, se na ivalavala ena vakacaraka noda veiyaloni. E vakarabailevutaka na tikina qo o Jemesa ni kaya: “Na vua ni valavala dodonu sa kaburaki vata kei na veivakacegui [“veiyaloni,” NW] vei ira era sa ia tiko na veivakacegui [“veiyaloni,” NW].” (Jeme. 3:​18) Dikeva na matavosa “ia tiko na veiyaloni.” Vakacava ena loma ni ivavakoso, eda kilai beka nida dau saga na veiyaloni, se da dau cakava na kena veibasai? Eda dau veileqaleqati beka se veiba kei ira tale e so, qai totolo noda cudru, se da dau veivakacudrui? Eda dau usuraka beka mera ciqoma ga na tacida na noda ivakarau ni bula se da yalomalumalumu meda cavuraka laivi e so noda ivalavala e dau veivakacudrui? Eda kilai beka nida dau vakaliuliu meda veiyaloni tiko ga kei ira tale e so, nida tu vakarau na veivosoti qai guilecava na ca a caka vei keda? Noda dikevi keda vakavinaka eda na raica kina se itovo cava vakalou ena gadrevi meda vakavinakataka meda bulataka kina na vuku vakalou ena basoga qo.

19. Ena kilai vakacava ni dua e yalorawarawa?

¹⁹ E vakamacalataka o Jemesa ni okati tale ga ena vuku mai cake na yalomalua se na yalorawarawa. Eda kilai beka nida dau yalorawarawa meda ciqoma na nodra vakatulewa e so, dina ni sega ni okati kina na ivakavuvuli vakaivolatabu, se da dau suguraka me muri ga na ka eda nanuma? Eda kilai beka nida yalovinaka qai rawarawa meda torovi? Ena kilai ena vica na sala qo nida sa vulica meda dau yalorawarawa.

20. Na cava ena laurai nida bulataka na itovo vakalou eda veivosakitaka mai cake?

²⁰ Sa na vinaka dina na ituvaki ni ivavakoso nida saga kece na mataveitacini meda vakaraitaka tiko ga na itovo vakalou a vakamacalataka o Jemesa! (Same 133:​1-3) Noda yalomalua, noda veiyaloni, kei na noda yalorawarawa ena vakavinakataka noda veiwekani kei ira tale e so, ena votu kina ni tiko vei keda na “vuku maicake.” Eda na vulica ena vuli tarava na noda saga meda ucuya na rai i Jiova baleti keda yadudua.

[iVakamacala e ra]

Vakamacalataka Mada

• Na cava me cakava na lotu Vakarisito me qai vuku dina?

• Ena vinaka cake vakacava noda bulataka na vuku vakalou?

• E vakacava na nodra ivalavala o ira na sega ni vakaraitaka na “vuku maicake”?

• Na itovo cava o na saga vagumatua mo bulataka?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Rawa ni basika vakacava nikua na veileti?

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Dau nomu ivakarau beka mo cata totolo na ka ca?