“Nɛkɛ Gbɔmɛi Nɛɛ, Nyɛlea Amɛ Jogbaŋŋ”
NIBII eyaaa nɔ jogbaŋŋ yɛ Korinto asafo lɛ mli. Jeŋba shara he saji ni haa ŋmiŋmi mɔɔ mɔ etee nɔ, ni mligbalamɔi yɛ nyɛmimɛi lɛ ateŋ. Amɛteŋ mɛi komɛi yɛ amɛ teemɔŋ naagbai ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli, loo amɛyɛ sanebimɔi ni esa akɛ aha hetoo. Nyɛmimɛi lɛ ateŋ mɛi komɛi miigbala mɛi krokomɛi kɛmiiya saneyeli he; mɛi krokomɛi kɛɛ gbohiiashitee lɛ po bɛ.
Sanebimɔi ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli hu te shi. Ani esa akɛ mɛi ni yɔɔ wekui ni jamɔ egbala amɛmli lɛ amli lɛ kɛ amɛ hefatalɔi ni heee yeee lɛ ahi shi, aloo amɛgbala mli? Mɛni ji nyɛmimɛi yei ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ agbɛnaa nii? Ani esa akɛ ayeɔ loo ni agbe aha wɔji? Te esa akɛ akudɔ kpeei—ni Nuntsɔ lɛ Gbɛkɛnaashi Niyenii lɛ fata he lɛ—aha tɛŋŋ?—1 Korintobii 1:12; 5:1; 6:1; 7:1-3, 12, 13; 8:1; 11:18, 23-26; 14:26-35.
Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, akɛni Akaiko, Fortunato, kɛ Stefana ehao yɛ amɛ nyɛmimɛi lɛ ahilɛ kɛhamɔ he, yɛ mumɔŋ shihilɛ ni ehiii ni tamɔ nɛkɛ mli ni amɛyɔɔ hewɔ lɛ, amɛfã gbɛ koni amɛyasara bɔfo Paulo yɛ Efeso. Kɛfata saji ni gbaa mɔ naa nɛɛ ahe lɛ, eeenyɛ eba akɛ, amɛkɛ wolo ni jɛ asafo lɛ ŋɔɔ ni sanebimɔi ni kɔɔ nɛkɛ saji titrii nɛɛ ahe yɔɔ mli lɛ miiya ayaha Paulo. (1 Korintobii 7:1; 16:17) Eyɛ faŋŋ akɛ nɛkɛ nyɛmimɛi etɛ nɛɛ jeee mɛi pɛ ni susuɔ shihilɛ lɛ he. Yɛ anɔkwale mli lɛ, Paulo nine eshɛ saji anɔ kɛjɛ “Kloe webii” lɛ aŋɔɔ momo akɛ mligbalamɔi yɛ asafo lɛ mli bii lɛ ateŋ. (1 Korintobii 1:11) Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, bɔfoi etɛ lɛ amaniɛbɔɔ lɛ ye bua Paulo ni enu shihilɛ lɛ shishi faŋŋ, koni ekpɛ eyiŋ yɛ nɔ̃ ŋaawoo ni ekɛbaaha he, kɛ gbɛ ni eeetsɔ nɔ eha sanebimɔi ni atee amɛ shi lɛ ahetoo. Etamɔ nɔ ni wolo ni wɔle bianɛ akɛ Klɛŋklɛŋ Korintobii lɛ ji Paulo hetoo, ni Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ kudɔ eŋmaa. Akaiko, Fortunato, kɛ Stefana baanyɛ afee mɛi ni kɛ wolo lɛ baha.
Namɛi ji Akaiko, Fortunato, kɛ Stefana? Mɛni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ ni Ŋmalɛi lɛ wieɔ yɛ amɛhe lɛ nɔ wɔkase?
Stefana Shiabii Lɛ
Stefana shiabii lɛ ji Paulo sɔɔmɔ yɛ Roma nɔyeli he ni ji Akaia, ni yɔɔ Hela Wuoyigbɛ, yɛ aaafee afi 50 Ŋ.B. mli lɛ “klɛŋklɛŋ yibii,” ni Paulo diɛŋtsɛ baptisi amɛ. Eyɛ faŋŋ akɛ Paulo wieɔ amɛhe ekpakpa, mɛi ni edara yɛ mumɔŋ ni fiɔ shi ni baana Korintobii lɛ anɔ hewalɛ kpakpa. Ekɛ miishɛɛ jie amɛyi yɛ nitsumɔ ni amɛtsuɔ amɛhaa asafo lɛ hewɔ: “Shi, miikpa nyɛ fai anyɛmimɛi, nyɛle Stefana shiabii lɛ, akɛ amɛji Akaia klɛŋklɛŋ yibii, ni amɛkɔ mɛi krɔŋkrɔŋi lɛ asɔɔmɔ amɛfɔ amɛnɔ, koni nyɛ hu nyɛba nyɛhe shi nyɛha mɛnɛɛmɛi, kɛ mɔ fɛɛ mɔ ni kɛ wɔ tsuɔ nii ni ebɔɔ mɔdɛŋ lɛ.” (1 Korintobii 1:16; 16:15, 16) Shi atsɔɔɔ mɛi pɔtɛɛ ni feɔ Stefana “shiabii” lɛ diɛŋtsɛ. Wiemɔ lɛ baanyɛ atsɔɔ weku lɛ mli bii, shi tsuji loo nitsulɔi hu baanyɛ afata he. Akɛni Akaiko ji Latin gbɛi ni kɔɔ tsuji ahe, ni Fortunato kɔɔ nuu ni eye ehe he hewɔ lɛ, saji ahe niŋmalalɔi komɛi susuɔ akɛ ekolɛ mɛi enyɔ lɛ fɛɛ jɛ shia kome lɛ nɔŋŋ mli.
Bɔ fɛɛ bɔ ni sane lɛ ji ha lɛ, Paulo buɔ Stefana shiabii lɛ akɛ amɛfeɔ nɔkwɛmɔ nɔ kpakpa. Emli bii lɛ ekɔ “mɛi krɔŋkrɔŋi lɛ asɔɔmɔ amɛfɔ amɛnɔ.” Etamɔ nɔ ni Stefana weku lɛ yɔse akɛ nitsumɔ yɛ ni abaatsu kɛha asafo lɛ hilɛ kɛhamɔ, ni amɛjɛ amɛsuɔmɔ mli amɛkpɛlɛ sɔɔmɔ nɛɛ nɔ akɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛ gbɛnaa nii. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, bɔ ni amɛsumɔɔ ni amɛtsu enɛ amɛha krɔŋkrɔŋ bii lɛ sa sɛɛfimɔ kɛ nɔkpɛlɛmɔ.
“Amɛbaha Mimumɔ kɛ Nyɛ Hu Nyɛmumɔ Ewo Amɛtsui”
Eyɛ mli akɛ Paulo hao yɛ shihilɛ ni yɔɔ Korinto lɛ he moŋ, shi bɔfoi etɛ ni ba lɛ ha ena tsui. Paulo kɛɔ akɛ: “Mina miishɛɛ yɛ ba ni Stefana, kɛ Fortunato, kɛ Akaiko ba lɛ hewɔ, ejaakɛ ni nyɛbɛ miŋɔɔ nɛɛ, amɛ amɛbaye nyɛ najiaŋ. Ejaakɛ amɛbaha mimumɔ kɛ nyɛ hu nyɛmumɔ ewo amɛtsui.” (1 Korintobii 16:17, 18) Kɛ asusu shihilɛ ni yɔɔ Korinto lɛ he lɛ, ekolɛ Korintobii lɛ amasɛi ni ebɛ lɛ hao Paulo waa, shi agbɛnɛ amɛ bɔfoi etɛ lɛ ni yɔɔ emasɛi lɛ etsɔ najiaŋtoo nɔ̃ kɛha asafo muu lɛ fɛɛ ni bɛ lɛ. Amɛ amaniɛbɔɔ lɛ ha Paulo na sane lɛ fɛɛ shishi, ni kɛ hoo lɛ, eba saji ni esheɔ ekomɛi ahe gbeyei lɛ shi. Ekolɛ saji lɛ jeee nɔ ni ehiii kwraa tamɔ bɔ ni esusu lɛ.
Taakɛ Paulo tsɔɔ lɛ, jeee akɛ mɛi etɛ lɛ anitsumɔ lɛ shɛje emii yɛ mumɔŋ kɛkɛ, shi ewo Korinto asafo muu lɛ mumɔŋ hewalɛ. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, eha amɛna miishɛɛ akɛ mɛi ni amɛtsu lɛ etsɔɔ shihilɛ lɛ mli faŋŋ amɛtsɔɔ Paulo, ni amɛkɛ eŋaawoo baaku amɛsɛɛ kɛba.
No hewɔ lɛ, ajie Stefana kɛ enanemɛi enyɔ lɛ ayi waa yɛ deŋme ni amɛgbo yɛ Korintobii lɛ ahewɔ lɛ he. Bɔ ni Paulo hiɛ sɔ nɛkɛ hii nɛɛ ha hewɔ lɛ, kɛ amɛku amɛsɛɛ lɛ, esa akɛ amɛkɛ hiɛnyiɛmɔ aha yɛ Korinto asafo ni mli egbala lɛ mli. Bɔfo lɛ wo nyɛmimɛi lɛ hewalɛ akɛ: “Nyɛbaa nyɛhe shi nyɛhaa mɛnɛɛmɛi, kɛ mɔ fɛɛ mɔ ni kɛ wɔ tsuɔ nii ni ebɔɔ mɔdɛŋ lɛ. . . . No hewɔ lɛ, nɛkɛ gbɔmɛi nɛɛ, nyɛlea amɛ jogbaŋŋ.” (1 Korintobii 16:16, 18) Yijiemɔi ni mli wa ni tamɔ nɛkɛ tsɔɔ anɔkwa ni hii nɛɛ yeɔ lɛ yɛ faŋŋ mli, yɛ naagbai ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ fɛɛ sɛɛ. Esa akɛ abu hii ni tamɔ nɛkɛ akɛ amɛsa woo.—Filipibii 2:29.
Anɔkwayeli Yɛ Ekomefeemɔ Mli Woɔ Yibii Kpakpai
Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, ekome ni akɛ Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ kɛ enajiaŋdamɔlɔi lɛ feɔ woɔ yibii kpakpai. Beni Paulo ŋma wolo ni ale bianɛ akɛ Korintobii Awolo ni Ji Enyɔ, yɛ klɛŋklɛŋ wolo lɛ sɛɛ nɔŋŋ lɛ, no mli lɛ nibii miiya nɔ jogbaŋŋ momo yɛ asafo lɛ mli. Nyɛmimɛi tamɔ Akaiko, Fortunato, kɛ Stefana nitsumɔ kɛ tsuishiŋmɛɛ, kɛ agbɛnɛ hu Tito saramɔ lɛ, ewo yibii kpakpai.—2 Korintobii 7:8-15; okɛto Bɔfoi lɛ Asaji 16:4, 5 he.
Ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ Yehowa webii asafoi baanyɛ ana nɛkɛ hii anɔkwafoi ni yɔɔ Ŋmalɛi lɛ amli ni atsi amɛ tã kuku nɛɛ anɔjwɛŋmɔ he sɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, ŋɔɔ lɛ akɛ shihilɛ ko miiya nɔ yɛ asafo lɛ mli ni anyɛɛɛ asaa amrɔ nɔŋŋ, yɛ yiŋtoo ko hewɔ, ni eehao nyɛmimɛi lɛ waa. Mɛni esa akɛ afee? Kasemɔ Stefana, Fortunato, kɛ Akaiko, ni amɛŋmɛɛɛ gbɛnaa nii ni kã amɛnɔ, akɛ amɛbɔ Paulo nɔ ni yaa nɔ lɛ he amaniɛ, ni amɛkɛ hekɛnɔfɔɔ ashi sane lɛ amɛwo Yehowa dɛŋ lɛ. Eyɛ faŋŋ akɛ, ekãa kɛha jalɛ nifeemɔ haaa amɛteŋ mɔ ko mɔ ko afee nɔ ni mɔ lɛ sumɔɔ, loo ni ‘emli aaawo la awo Yehowa.’—Abɛi 19:3.
Yesu Kristo nii ji asafoi lɛ, ni yɛ ebe ni sa mli, taakɛ eji yɛ Korinto lɛ, ebaafee nii ni ekɛsaa naagbai fɛɛ ni baanyɛ awo amɛ mumɔŋ hilɛ kɛhamɔ kɛ toiŋjɔlɛ he gbeyei lɛ. (Efesobii 1:22; Kpojiemɔ 1:12, 13, 20; 2:1-4) Dani enɛ aaaba lɛ, kɛ wɔnyiɛ nɔkwɛmɔ nɔ kpakpa ni Stefana, Fortunato, kɛ Akaiko kɛfɔ shi lɛ sɛɛ, ni wɔtee nɔ wɔgbo deŋme yɛ wɔ nyɛmimɛi lɛ asɔɔmɔ mli lɛ, wɔ hu wɔbaafee mɛi ni kɛ anɔkwayeli fiɔ asafoŋ gbɛjianɔtoo sɛɛ, mɛi ni tswaa amɛ nyɛmimɛi amɛmaa shi, ni ‘kanyaa amɛ kɛyaa suɔmɔ kɛ nitsumɔi kpakpai ahe.’—Hebribii 10:24, 25.