‘Yehowa Shwɛɛɛ Ohe Kwraa’!

1-2. Mɛni baaye abua wɔ ni wɔhe wɔye akɛ Yehowa shwɛɛɛ wɔhe kwraa?

YEHOWA tsuji fɛɛ ajara wa hã lɛ, ni eshwɛɛɛ amɛhe kwraa. Shi dɔlɛ sane ji, Yehowa tsuji komɛi nuɔ he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ. Amɛteŋ mɛi komɛi yɛ ni mɛi kɛ amɛ eye bɔ ni esaaa, ni no hewɔ amɛnuɔ he nakai lɛ. Ani bei komɛi lɛ, bo hu onuɔ he akɛ ohe bɛ sɛɛnamɔ? Kɛ́ nakai lɛ, mɛni baanyɛ aye abua bo ni ona akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ohe kwraa?

² Nɔ kome ni baanyɛ aye abua bo ji, ni obaakane Biblia mli saji ni hãa wɔnaa bɔ ni Yehowa miisumɔ ni akɛ mɛi aye ahã lɛ, ni ojwɛŋ nɔ. Kɛ́ okane Biblia lɛ, obaana akɛ Yesu kɛ mɛi ye jogbaŋŋ ni ehã amɛna akɛ ebuɔ amɛ ni amɛhe yɛ sɛɛnamɔ. Bɔ ni ekɛ amɛ ye ehã lɛ hãa wɔnaa akɛ, lɛ kɛ e-Tsɛ lɛ fɛɛ shwɛɛɛ mɛi ni nuɔ he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ lɛ po lɛ ahe. (Yoh. 5:19; Heb. 1:3) Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaana: (1) bɔ ni Yesu ye ebua mɛi ni amɛna akɛ amɛjara wa hã Yehowa, kɛ (2) bɔ ni wɔbaafee wɔhe wɔye akɛ Yehowa shwɛɛɛ wɔhe kwraa.—Hag. 2:7.

YESU YE EBUA MƐI NI AMƐNA AKƐ AMƐJARA WA HÃ YEHOWA

3. Te Yesu kɛ Galileabii ni ba eŋɔɔ koni eye ebua amɛ lɛ ye ehã tɛŋŋ?

³ Be ni Yesu shiɛɔ yɛ Galilea lɛ, mɛi pii ba eŋɔɔ. Amɛteŋ mɛi komɛi ba koni amɛbabo lɛ toi, ni amɛteŋ mɛi komɛi hu ba koni etsa amɛ. Yesu na akɛ amɛnii yɛ mɔbɔ, ejaakɛ “afee amɛ niseniianii, ni akpoo amɛ tamɔ gwantɛŋi ni bɛ kwɛlɔ.” (Mat. 9:36) No mli lɛ, amɛjamɔŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ buɔ amɛ akɛ mɛi ni he bɛ sɛɛnamɔ, ni amɛtsɛ amɛ po akɛ ‘mɛi ni alomɔ.’ (Yoh. 7:​47-49) Shi Yesu ná dekã ehã amɛ, etsɔɔ amɛ nii, ni etsa amɛ helai srɔtoi lɛ fɛɛ ehã amɛ ni ekɛ no tsɔɔ akɛ, ebuɔ amɛ ni eshwɛɛɛ amɛhe kwraa. (Mat. 9:35) Kɛfata he lɛ, Yesu na akɛ mɛi babaoo yɛ lolo ni esa akɛ aye abua. Enɛ hewɔ lɛ, etsɔse ekaselɔi lɛ koni amɛ hu amɛtsu shiɛmɔ nitsumɔ lɛ, ni ehã amɛ hewalɛ koni amɛkɛtsa helai.—Mat. 10:​5-8.

4. Mɛni bɔ ni Yesu kɛ mɛi ni abuɔ amɛ akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ lɛ ye ehã lɛ hãa wɔnaa yɛ lɛ kɛ e-Tsɛ lɛ he?

⁴ Bɔ ni Yesu kɛ mɛi ni boɔ lɛ toi lɛ ye ehã lɛ hãa wɔnaa akɛ, lɛ kɛ e-Tsɛ lɛ fɛɛ shwɛɛɛ mɛi ni bei pii lɛ, abuɔ amɛ akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ lɛ ahe kwraa. Kɛ́ Yehowa tsulɔ ji bo ni onuɔ he akɛ ohe bɛ sɛɛnamɔ kɛhã lɛ lɛ, no lɛ, susumɔ bɔ ni Yesu kɛ mɛi ni abuɔ amɛ akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ lɛ ye ehã lɛ he. Kɛ́ ofee nakai lɛ, no baanyɛ aye abua bo ni ona akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ohe kwraa.

5. Mɛɛ shihilɛ mli yoo ko ni na Yesu yɛ Galilea lɛ yɔɔ?

⁵ Jeee mɛi babaoo ni ebua amɛhe naa pɛ Yesu tsɔɔ amɛ nii ni etsa amɛ. Shi moŋ, etsɔɔ aŋkroaŋkroi komɛi hu nii ni etsa amɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ko be ni Yesu shiɛɔ yɛ Galilea lɛ, yoo ko ni lá eho lɛ afii 12 sɔŋŋ lɛ na lɛ. (Mar. 5:25) Yɛ Mose Mla lɛ naa lɛ, hela ni yeɔ lɛ lɛ hewɔ lɛ, ehe tseee, ni mɔ fɛɛ mɔ ni baata ehe lɛ hu he tseee. Ekã shi faŋŋ akɛ, hela nɛɛ hewɔ lɛ, enyɛɛɛ eya mɛi ateŋ. Agbɛnɛ hu, enyɛɛɛ ekɛ Yudafoi krokomɛi lɛ afee ekome kɛjá Yehowa yɛ kpeehe lɛ loo ni ekɛ amɛ afee ekome kɛye gbii juji lɛ. (3 Mo. 15:​19, 25) Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, hela nɛɛ gba yoo lɛ naa waa, ni ekolɛ enu he akɛ ehe bɛ sɛɛnamɔ.—Mar. 5:26.

6. Mɛni yoo ni lá hoɔ lɛ fee koni ená hewalɛ?

⁶ Yoo nɛɛ ni ehela lɛ egba enaa waa lɛ miitao ni Yesu atsa lɛ. Shi eyaaa eŋɔɔ ni ebaayabi lɛ ni etsa lɛ. Mɛni hewɔ? Ekolɛ ehiɛ miigbo yɛ ehela lɛ hewɔ aloo ekolɛ eeshe gbeyei akɛ Yesu baawie ehiɛ akɛni eba mɛi ateŋ be ni ehe tseee lɛ hewɔ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, ehe eye akɛ, kɛji eta Yesu atadei anɔhaanɔi lɛ ahe kɛkɛ lɛ, ebaaná hewalɛ. (Mar. 5:​27, 28) No hewɔ lɛ, eta Yesu atade lɛ he, ni ená hewalɛ. Anɔkwa, ehemɔkɛyeli lɛ eye ebua lɛ. Shi Yesu nu he akɛ mɔ ko eta ehe. Kɛkɛ ni ebi akɛ ‘namɔ eta mitade lɛ he lɛ?’ Ni yoo lɛ kɛɛ lɛ akɛ lɛ ni. Shi te Yesu kɛ lɛ ye ehã tɛŋŋ?

7. Te Yesu kɛ yoo ni lá eho lɛ afii pii lɛ ye ehã tɛŋŋ? (Marko 5:34)

⁷ Yesu kɛ yoo lɛ ye yɛ mlihilɛ mli ni ehã ena akɛ ebuɔ lɛ. Ena akɛ yoo lɛ ‘miishe gbeyei ni ehe miikpokpo.’ (Mar. 5:33) No hewɔ lɛ, ekɛ lɛ wie kɛ naajɔlɛ, ni eshɛje emii. Anɔkwa, dani ekɛ lɛ baawie po lɛ, etsɛ lɛ “biyoo.” Yɛ amɛbeiaŋ lɛ, kɛ́ mɔ ko tsɛ yoo ko akɛ “biyoo” lɛ, etsɔɔ akɛ mɔ lɛ sane kã etsui nɔ ni ebuɔ lɛ. (Kanemɔ Marko 5:34.) Yɛ Biblia lɛ mli fɛɛ lɛ, yoo nɛɛ pɛ ni Yesu tsɛ lɛ akɛ “biyoo,” ni eeenyɛ efee akɛ, bɔ ni yoo lɛ ‘kpokpoɔ’ kɛ bɔ ni etsui efã lɛ hewɔ Yesu tsɛ lɛ nakai lɛ. Kɛ́ okwɛ lɛ, te yoo lɛ baanu he ehã tɛŋŋ? Etsui baanyɔ emli ni ebaamu fuaa. Eji Yesu eshɛjeee emii kulɛ, eyɛ mli akɛ ehela lɛ etee moŋ nɛ, shi ehe ejɔŋ lɛ ejaakɛ ehenilee baabu lɛ fɔ akɛ eba mɛi lɛ ateŋ ni eyata Yesu he. Shi bɔ ni Yesu kɛ lɛ ye ehã lɛ hewɔ lɛ, ekã shi faŋŋ akɛ, etsui nyɔ emli ni ena akɛ Yehowa sumɔɔ lɛ waa.

8. Mɛɛ naagbai nyɛmi yoo ko ni jɛ Brazil lɛ kɛkpe?

⁸ Ŋmɛnɛ hu lɛ, Yehowa tsuji komɛi miiye helai ni baanyɛ ahã amɛnii afee amɛhe mɔbɔ ni amɛnu he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ. Amɛteŋ mɔ kome ji nyɛmi yoo gbɛgbalɔ ko ni yɔɔ Brazil ni atsɛɔ lɛ Mariaa lɛ. Be ni afɔ lɛ lɛ, ebɛ naji; ni ninejurɔ pɛ eyɔɔ. Ewie akɛ: “Be ni miyaa skul lɛ, daa nɛɛ, mɛi miiŋmɔ mi. Skulbii lɛ wo mi gbɛ́ii srɔtoisrɔtoi, ni kɛ́ amɛtsɛ nɛkɛ lɛ, edɔɔ mi waa. Bei komɛi lɛ, mi diɛŋtsɛ miweku lɛ mli bii po kɛ mi yeee jogbaŋŋ yɛ kpa ni mije lɛ hewɔ.”

9. Mɛni ye ebua Maria ni ena akɛ Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa?

⁹ Mɛni ye ebua Maria ni ena akɛ yɛ Yehowa hiɛ lɛ, ehe yɛ sɛɛnamɔ? Be ni Maria batsɔ Yehowa Odasefonyo lɛ, enyɛmimɛi Kristofoi lɛ shɛje emii ni amɛye amɛbua lɛ koni ena ehe tamɔ bɔ ni Yehowa naa lɛ lɛ. Ewie akɛ: “Kɛ́ mikɛɛ matsĩ nyɛmimɛi ni amɛye amɛbua mi lɛ agbɛ́ii atã ekomekomei lɛ, migbeŋ naa! Mijɛɔ mitsui mli tɔ̃ɔ midaa Yehowa shi akɛ ehã mi nyɛmimɛi ni sumɔɔ mi tamɔ nɛkɛ.” Nyɛmimɛi lɛ ye amɛbua Maria ni ena akɛ Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa.

10. Mɛɛ naagba no mli lɛ Maria Magdalena yɔɔ? (Kwɛmɔ mfonirii lɛ hu.)

¹⁰ Mɔ kroko hu ni Yesu ye ebua ji, Maria Magdalena. No mli lɛ, daimonioi kpawo yɛ emli! (Luka 8:2) Eeenyɛ efee akɛ, enɛ hewɔ lɛ, bei komɛi lɛ efeɔ enii tamɔ mɔ ko ni bɛ pɔtɛɛ, ni no hewɔ lɛ, mɛi bɛŋkɛɛɛ lɛ. Kɛ́ okwɛ lɛ, te enɛ hã enu he ehã tɛŋŋ? Ekã shi faŋŋ akɛ, enu he akɛ mɔ ko mɔ ko sumɔɔɔ lɛ, ehe bɛ sɛɛnamɔ, ni mɔ ko mɔ ko bɛ ni baanyɛ aye abua lɛ. Biblia lɛ etsɔɔɔ mɔ tuuntu ni famɔ daimonioi lɛ kɛje Maria Magdalena mli, shi ŋwanejee ko bɛ he akɛ Yesu ni. Sɛɛ mli lɛ, Maria Magdalena batsɔ Yesu kaselɔ anɔkwafo.

11. Mɛni Yesu fee ni hã Maria Magdalena na akɛ Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa? (Kwɛmɔ mfonirii lɛ hu.)

¹¹ Yesu fee nɔ kroko hu ni hã Maria Magdalena na akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa. Mɛni efee? Yesu hã efata lɛ kɛ ekaselɔi lɛ ahe ni amɛfã gbɛ kɛtee heihei ni amɛyashiɛ.b Enɛ hã Maria Magdalena ná hegbɛ ebo nibii ni Yesu tsɔɔ mɛi lɛ toi. Agbɛnɛ hu, be ni atee Yesu shi lɛ, ejie ehe kpo etsɔɔ lɛ nakai gbi lɛ nɔŋŋ. Anɔkwa, efata klɛŋklɛŋ mɛi ni Yesu kɛwie yɛ nakai gbi lɛ nɔ lɛ ahe. Yesu kɛ nitsumɔ wo Maria dɛŋ akɛ, eyakɛɛ bɔfoi lɛ akɛ atee lɛ shi. Enɛɛmɛi fɛɛ hã Maria Magdalena na akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa!—Yoh. 20:​11-18.

12. Mɛni hã Lidia nu he akɛ mɔ ko mɔ ko sumɔŋ esane lɛ?

¹² Bɔ ni Maria Magdalena nu he akɛ mɔ ko mɔ ko sumɔɔɔ lɛ lɛ, nakai nɔŋŋ ŋmɛnɛ lɛ mɛi pii hu nuɔ he. Nyɛmi yoo ko ni jɛ Spain ni atsɛɔ lɛ Lidia lɛ wie akɛ, be ni emami hiɛ lɛ hɔ lɛ, kulɛ eyaakpɔ. Egbekɛbiiashi fɛɛ lɛ, emami kwɛɛɛ lɛ, ni kɛ́ efee lɛ, ewieɔ nibii ni kumɔɔ etsui. Ewie akɛ: “Bɔ ni mimami kɛ mi ye ehã lɛ hã minu he akɛ gbɔmɔ gbonyo ji mi ni mɔ ko mɔ ko sumɔŋ misane. Enɛ hewɔ lɛ, nɔ ni mishwe fe fɛɛ yɛ mishihilɛ mli ji, ni mɛi asumɔ misane ni amɛkɛ mi abɔ naanyo.”

13. Mɛni ye ebua Lidia ni ena akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa?

¹³ Be ni Lidia ba anɔkwale lɛ mli lɛ, sɔlemɔ, Biblia lɛ kasemɔ, kɛ nibii kpakpai ni enyɛmimɛi Kristofoi lɛ feɔ amɛhãa lɛ kɛ nɔ ni amɛkɛɔ lɛ lɛ hã ena akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa. Ewie akɛ: “Miwu kɛɔ mi daa akɛ esumɔɔ mi waa. Be fɛɛ be lɛ, eyeɔ ebuaa mi ni mijwɛŋɔ sui kpakpai ni miyɔɔ lɛ ahe. Minanemɛi krokomɛi ni sumɔɔ misane waa lɛ hu feɔ nakai.” Ani ole mɔ ko ni nuɔ he tamɔ bɔ ni Lidia nu he lɛ? Kɛ́ nakai lɛ, mɛni obaanyɛ ofee kɛye obua lɛ ni ena akɛ Yehowa shwɛɛɛ ehe kwraa?

NIBII NI BAAYE ABUA WƆ NI WƆKANU HE AKƐ WƆHE BƐ SƐƐNAMƆ

14. Yɛ nɔ ni awie yɛ 1 Samuel 16:7 lɛ, mɛni Yehowa kwɛɔ yɛ wɔhe? (Kwɛmɔ akrabatsa ni ji “Mɛni Hewɔ Yehowa Shwɛɛɛ Ewebii Lɛ Ahe Kwraa Lɛ?” hu.)

¹⁴ Kaahã ohiɛ kpa nɔ akɛ, nibii ni je lɛ kwɛɔ yɛ ohe lɛ, jeee nomɛi kwraa Yehowa kwɛɔ. (Kanemɔ 1 Samuel 16:7.) Yɛ je lɛ mli lɛ, kɛ́ mɔ ko he yɛ fɛo, loo eyɛ shika waa, loo etee skul kɛtee shɔŋŋ lɛ, no dani abuɔ lɛ akɛ mɔ ko ji lɛ. Shi jeee nibii nɛɛ kwraa Yehowa kwɛɔ. (Yes. 55:​8, 9) No hewɔ lɛ, bo hu okɛ ojwɛŋmɔ akama nibii nɛɛ anɔ. Moŋ lɛ, okɛ ojwɛŋmɔ ama nibii ni Yehowa kwɛɔ yɛ ohe lɛ anɔ. Mɛi ni awie amɛhe yɛ Biblia lɛ mli lɛ ateŋ mɛi komɛi nu he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ. Shi Yehowa ye ebua amɛ ni amɛna akɛ amɛhe yɛ sɛɛnamɔ. Amɛteŋ mɛi komɛi ji, Elia, Naomi, kɛ Hana. Kanemɔ mɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ ahe sane ni okwɛ akɛ mɛni Yehowa fee ni tsɔɔ akɛ esumɔɔ amɛ waa. Agbɛnɛ hu, obaanyɛ oŋmala nibii komɛi ni etee nɔ yɛ oshihilɛ mli ni hãa onaa akɛ Yehowa sumɔɔ bo ni eshwɛɛɛ ohe kwraa lɛ oshwie shi. Kɛfata he lɛ, kasemɔ saji ni eje kpo yɛ asafo lɛ woji amli ni baanyɛ aye abua bo ni ona akɛ ohe yɛ sɛɛnamɔ.c

15. Mɛni hewɔ no mli lɛ Yehowa shwɛɛɛ Daniel he kwraa lɛ? (Daniel 9:23)

¹⁵ Kaahã ohiɛ kpa nɔ kɔkɔɔkɔ akɛ, anɔkwa ni oyeɔ Yehowa lɛ hewɔ lɛ, eshwɛɛɛ ohe kwraa. Yɛ gbalɔ Daniel gbɔlɛ beiaŋ lɛ, be ni eeenyɛ efee akɛ eshwɛ fioo ni ebaaye afii 100 lɛ, enu he akɛ etɔ lɛ, ni kulɛ enijiaŋ miihe aje wui. (Dan. 9:​20, 21) Shi Yehowa tsu bɔfo Gabriel koni eyawo lɛ hewalɛ. Gabriel hã Daniel le akɛ, Nyɔŋmɔ ‘shwɛɛɛ ehe kwraa’ ni ebo esɔlemɔi lɛ toi. (Kanemɔ Daniel 9:23.) Mɛni hewɔ no mli lɛ Yehowa shwɛɛɛ Daniel he kwraa lɛ? Eshwɛɛɛ ehe ejaakɛ Daniel yeɔ lɛ anɔkwa ni efeɔ nɔ ni ja. (Eze. 14:14) Yehowa hã aŋma sane nɛɛ afɔ̃ shi yɛ Biblia lɛ mli koni eshɛje wɔmii. (Rom. 15:4) Bo hu ofeɔ nɔ ni ja, ni oyeɔ Yehowa anɔkwa, no hewɔ lɛ, eboɔ osɔlemɔi toi, tamɔ bɔ ni ebo Daniel sɔlemɔi lɛ toi lɛ, ni eshwɛɛɛ ohe kwraa.—Mika 6:​8, shn.; Heb. 6:10.

16. Mɛni baanyɛ aye abua bo ni ohe oye akɛ Yehowa ji o-Tsɛ ni esumɔɔ bo?

¹⁶ Hemɔ oye akɛ, Yehowa ji o-Tsɛ, ni esumɔɔ bo. Yehowa kɛ ejwɛŋmɔ emaaa otɔmɔi lɛ anɔ; ekɛ ejwɛŋmɔ maa nɔ ni ebaanyɛ efee kɛye ebua bo lɛ nɔ. (Lala 130:3; Mat. 7:11; Luka 12:​6, 7) Nyɛmimɛi pii ni be ko ni eho lɛ, amɛnuɔ he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ lɛ, jwɛŋ anɔkwa sane nɛɛ nɔ ni no ye ebua amɛ. Amɛteŋ mɔ kome ji nyɛmi yoo ko ni jɛ Spain ni atsɛɔ lɛ Michelle lɛ. Michelle wu sopaa lɛ waa, ni enɛ tee nɔ afii abɔ. Enɛ hewɔ lɛ, ebashɛ he ko ni Michelle nu he akɛ mɔ ko mɔ ko sumɔɔɔ lɛ dɔŋŋ, ni ehe bɛ sɛɛnamɔ. Shi mɛni ye ebua lɛ? Ewie akɛ, “Be fɛɛ be ni manu he akɛ mihe bɛ sɛɛnamɔ lɛ, mifeɔ mihe mfoniri ni Yehowa hiɛ mi yɛ ekpɔkɔiaŋ, tamɔ tsɛ ko ni hiɛ ebi bibioo ko, ni enɛ hãa minuɔ he akɛ, esumɔɔ mi ni ehãŋ mɔ ko mɔ ko aye mi awui.” (Lala 28:9) Nyɛmi yoo ko ni jɛ South Africa ni atsɛɔ lɛ Lauren lɛ hu wie akɛ, “Kɛ́ Yehowa kɛ suɔmɔ kpãi egbala mi kɛba eŋɔɔ, ni ehã mihi emasɛi afii nɛɛ fɛɛ, ni etsɔ minɔ po etsɔɔ mɛi nii lɛ, belɛ, ebuɔ mi waa ni ele akɛ mihe yɛ sɛɛnamɔ.”—Hos. 11:4.

17. Mɛni baaye abua bo ni ohe oye waa akɛ Yehowa yɛ ohe miishɛɛ? (Lala 5:12) (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)

¹⁷ Hemɔ oye waa akɛ, Yehowa yɛ ohe miishɛɛ ni oyɛ ehiɛ dromɔ. (Kanemɔ Lala 5:12.) David wie akɛ, Yehowa yɛ mɛi ni ja lɛ ahe miishɛɛ, ni ebuɔ amɛhe tamɔ bɔ ni tsɛŋ agbo buɔ asraafonyo he lɛ. Kɛ́ oheɔ oyeɔ waa akɛ Yehowa yɛ ohe miishɛɛ ni eeye eebua bo lɛ, no baaye abua bo, loo kɛ́ wɔɔwie lɛ, no baabu ohe ni okanu he akɛ ohe bɛ sɛɛnamɔ. Shi te obaafee tɛŋŋ ole kɛji Yehowa yɛ ohe miishɛɛ lɛ? Tamɔ wɔna yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, Yehowa baanyɛ atsɔ e-Wiemɔ lɛ nɔ ehã ona akɛ eyɛ ohe miishɛɛ. Agbɛnɛ hu, ebaanyɛ etsɔ asafoŋ onukpai lɛ, onanemɛi ni bɛŋkɛ bo kpaakpa, kɛ mɛi krokomɛi anɔ ehã ona akɛ eshwɛɛɛ ohe kwraa. Kɛ́ mɛi nɛɛ wie nɔ ko kɛwo bo hewalɛ lɛ, te esa akɛ ofee onii ohã tɛŋŋ?

18. Kɛ́ mɛi wie nibii kpakpai yɛ ohe lɛ, mɛni hewɔ esaaa akɛ onuɔ he akɛ nɔ ni amɛwieɔ lɛ bɛ mli lɛ?

¹⁸ Kɛ́ mɛi ni le bo ni amɛsumɔɔ bo lɛ jie oyi loo amɛwie nɔ ko kpakpa yɛ ohe lɛ, kaanu he akɛ nɔ ni amɛwieɔ lɛ bɛ mli. Ekolɛ Yehowa miitsɔ amɛnɔ eeye eebua bo koni ona akɛ eyɛ ohe miishɛɛ. Michelle ni wɔtsĩ etã yɛ kuku 16 lɛ mli lɛ wie akɛ: “Fiofio lɛ mibana akɛ, kɛ́ mɛi wie nibii kpakpai yɛ mihe lɛ, esa akɛ mahe maye kɛ mitsui muu fɛɛ. Enɛ feemɔ wa kɛhã mi waa, shi mile akɛ, nakai Yehowa miisumɔ ni mafee.” Asafoŋ onukpai lɛ eye amɛbua Michelle waa ni ena akɛ, Yehowa sumɔɔ lɛ. Amrɔ nɛɛ, eesɔmɔ akɛ daa gbɛgbalɔ, ni ejɛɔ shĩa eyeɔ ebuaa kɛ nitsumɔ ni atsuɔ yɛ Betel lɛ.

19. Mɛni hewɔ obaanyɛ ohe oye kɛ otsui muu fɛɛ akɛ, Yehowa shwɛɛɛ ohe kwraa?

¹⁹ Yesu ehã wɔle akɛ, wɔjara wa waa kɛhã Yehowa, wɔ-Tsɛ ni yɔɔ ŋwɛi lɛ. (Luka 12:24) No hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔhe wɔye kɛ wɔtsui muu fɛɛ akɛ, Yehowa sumɔɔ wɔ ni eshwɛɛɛ wɔhe kwraa. Hã enɛ ahi ojwɛŋmɔ mli be fɛɛ be! Tswaa ofai shi hu akɛ, obaatsɔ owiemɔ kɛ onifeemɔ nɔ oye obua mɛi krokomɛi ni amɛna akɛ, Nyɔŋmɔ shwɛɛɛ amɛhe kwraa!