Họ́ Dewe Sọta Omọ̀ Lẹgba Tọn Lẹ!
‘Tọ́n sọn omọ̀ Lẹgba tọn lẹ mẹ.’—2 TIM. 2:26.
NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?
Etẹwẹ mí dona kanse míde eyin mí tindo aṣa lọ nado nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go?
Etẹwẹ apajlẹ Pilati po Pita po tọn plọn mí gando avùnteninọ sọta
Nawẹ mí sọgan dapana numọtolanmẹ whẹhuhu tọn tintindo zẹjlẹgo gbọn?
1, 2. Omọ̀ Lẹgba tọn tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?
LẸGBA to ogbé devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn yàn. To vogbingbọn mẹ na gbéyantọ de he nọ hù nuyànwẹnna etọn, yanwle Satani tọn ma yin nado hù mí dandan gba. Kakatimọ, yanwle etọn tintan wẹ nado wle mí gbẹ̀te na mí nido wà ojlo etọn.—Hia 2 Timoti 2:24-26.
2 Nado wle kanlin de gbẹ̀te, gbéyantọ de nọ yí omọ̀ tangan de zan. E sọgan yinuwa bọ kanlin lọ na tọ́n sọn bẹtẹn etọn, ehe na hẹn bọawuna ẹn nado wle e. Kavi e sọgan do fẹ́ṣà na kanlin lọ do nuglọ fide nado wle e to ajiji mẹ. Ayiha wintinwintin mọnkọtọn lẹ wẹ Lẹgba nọ yizan nado wle devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gbẹ̀te. Eyin mí ma jlo dọ ewọ ni wle mí, mí dona tin to aṣeji bo na ayidonugo ohia he na gọalọna mí nado tunwun omọ̀ Satani tọn lẹ go. Hosọ ehe na dọhodo lehe mí sọgan họ́ míde sọta atọ̀n to omọ̀ he Lẹgba ko yizan po kọdetọn dagbe po lẹ mẹ do ji. Enẹlẹ wẹ (1) odẹ́ he yè ma dava, (2) obu po kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn po, gọna (3) numọtolanmẹ whẹhuhu tọn tintindo zẹjlẹgo. To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna omọ̀ Satani tọn awe devo lẹ.
HỌ́ DEWE SỌTA MIYỌ́N LỌ—ODẸ́ HE YÈ MA DAVA
3, 4. Etẹwẹ sọgan yin kọdetọn lọ eyin mí ma dava odẹ́ mítọn? Na apajlẹ.
3 Nado yàn kanlin lẹ tọ́njẹgbonu sọn bẹtẹn yetọn, gbéyantọ de nọ domiyọ́n apadewhe nukàn he lẹdo bẹtẹn lọ tọn bo nọ wle yé to whenue yé to tintẹnpọn nado họ̀n. To yẹhiadonu-liho, Lẹgba nọ tẹnpọn nado flọ miyọ́n do agun Klistiani tọn mẹ. To whenue ewọ flọ miyọ́n do agun mẹ, hagbẹ agun lọ tọn lẹ sọgan jo agun lọ he taidi bẹtẹn de do bọ ewọ na wle yé. Nawẹ mí sọgan kọnawudopọ hẹ Satani to mayọnẹn mẹ bo gbọnmọ dali jai jẹ omọ̀ etọn mẹ gbọn?
4 Devi Jakọbu yí odẹ́ jlẹdo miyọ́n go. (Hia Jakọbu 3:6-8.) Eyin mí ma dava odẹ́ mítọn, taidi miyọ́n de, odẹ́ mítọn sọgan hẹnnugble taun to agun mẹ. Nawẹ enẹ sọgan jọ gbọn? Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji: To opli agun tọn de whenu, nulila de yin bibasi dọ mẹmẹyọnnu de yin pipà taidi gbehosọnalitọ whepoponu tọn. To opli lọ godo, mẹmẹyọnnu awe delẹ dọhodo nulila lọ ji. Nulila lọ hùnhomẹ na omẹ tintan bọ e dọho dagbe gando mẹmẹyọnnu lọ go. Omẹ awetọ fọ́n ayihaawe dote gando mẹwhinwhàn mẹmẹyọnnu lọ tọn lẹ go bọ tlẹ dọ dọ e jlo na dọ̀n ayidonugo mẹdevo lẹ tọn wá ede ji poun wẹ. Mẹnu wẹ hiẹ na de taidi họntọn to wẹnlatọ awe enẹlẹ mẹ? E ma vẹawu nado yọ́n wẹnlatọ he sin hodidọ sọgan hẹn nuhahun wá agun lọ mẹ.
5. Nado họ́ míde sọta miyọ́n lọ he yin odẹ́ he yè ma dava, etẹwẹ mí dona kanse míde?
5 Nawẹ mí sọgan họ́ míde sọta miyọ́n lọ he yin odẹ́ he yè ma dava gbọn? Jesu dọmọ: “Sọn susugege nuhe tin to ahun mẹ lẹ tọn mẹ wẹ onù nọ dọtọ́n.” (Mat. 12:34) Enẹwutu, afọdide tintan wẹ nado gbeje ahun mítọn pọ́n. Be mí nọ dapana numọtolanmẹ agọ̀ he na zọ́n bọ mí na nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go ya? Di apajlẹ, to whenue mí sè dọ mẹmẹsunnu de to vivẹnudo na lẹblanulọkẹyi de, be onú tintan he mí nọ lẹn wẹ yindọ mẹwhinwhàn dagbe wẹ e tindo ya kavi dọ ṣejannabi wẹ to godo na vivẹnudido etọn lẹ? Eyin mí nọ saba lẹnnu agọ̀ gando mẹdevo lẹ go, e na yọ́n nado flindọ Lẹgba fọ́n ayihaawe dote gando mẹwhinwhàn Job he yin devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn de tọn lẹ go. (Job 1:9-11) Eyin mí tindo ayihaawe gando mẹmẹsunnu de go, mí na wà dagbe nado dindona nuhewutu mí to homọdọdo e go. Be mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado wàmọ nugbo ya? Kavi be e ma yindọ ahun mítọn ko yin hinhẹnflu gbọn gbigbọ wangbẹna tọn he gbayipe to azán godo tọn ehelẹ mẹ wẹ nẹ?—2 Tim. 3:1-4.
6, 7. (a) Etẹwẹ yin whẹwhinwhẹ́n delẹ he sọgan zọ́n bọ mí na nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go? (b) Nawẹ mí dona yinuwa gbọn eyin mẹde dọho agọ̀ gando mí go?
6 Mì gbọ mí ni dọhodo whẹwhinwhẹ́n devo delẹ ji he sọgan zọ́n bọ mí na nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go. Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ vlavo mí nọ jlo dọ mẹdevo lẹ ni doayi nuwadotana mítọn lẹ go. Enẹ sọgan zọ́n bọ mí na nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go nado dohia dọ mí pọnte hú yé. Kavi mí sọgan nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go nado suwhẹna ojlo matindo mítọn nado hẹn azọngban Klistiani tọn de di. Vlavo goyiyi wẹo, nuvẹun kavi whẹjijọ dindin wẹ to godo na homọdọdomẹgo mítọn, kọdetọn ylankan wẹ e nọ hẹnwa.
7 Mí sọgan lẹndọ mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado dọho agọ̀ gando mẹde go. Vlavo mẹlọ ko dọho agọ̀ gando mílọsu go. Eyin nuhe jọ do gowe niyẹn, flindọ e ma yin ahọsuyiyi wẹ na gbọ nuhahun lọ. Na taun tọn, mọwiwà na hẹn ninọmẹ lọ vantan bo nasọ hẹn homẹ Lẹgba tọn hùn, e ma yin Jiwheyẹwhe tọn. (2 Tim. 2:26) Nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado hodo apajlẹ Jesu tọn to whẹho ehe mẹ. To whenuena yè to vivlẹ ẹ, “ewọ lọsu ma jẹ omẹ vlẹ ji.” Kakatimọ, e “zindonukọn nado ze ede do alọmẹ na omẹ lọ he nọ yí dodo do dawhẹ.” (1 Pita 2:21-23) Jesu deji dọ Jehovah na penukundo whẹho lẹ go to aliho po ojlẹ he sọgbe to nukun Etọn mẹ po mẹ. Jidide dopolọ wẹ mílọsu dona tindo to Jiwheyẹwhe mẹ. Eyin ohó mítọn lẹ nọ jlọmẹdote, mí na gọalọ nado basi hihọ́na “gẹdẹ pọninọ jijọho tọn” to agun mítọn mẹ.—Hia Efesunu lẹ 4:1-3.
HỌ́ DEWE SỌTA FẸ́ṢÀ LỌ—OBU PO KỌGBIDINAMẸ PO
8, 9. Naegbọn Pilati do dá kú-whẹ̀ na Jesu?
8 Kanlin he jẹ fẹ́ṣà mẹ masọ nọ tindo mẹdekannujẹ ba. Mọdopolọ, mẹhe joawuna obu kavi kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn ko na yé dotẹnmẹ nado deanana apadewhe gbẹzan etọn tọn. (Hia Howhinwhẹn lẹ 29:25.) Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ sunnu voovo awe he joawuna obu po kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn po tọn bo pọ́n nuhe mí sọgan plọn sọn apajlẹ yetọn mẹ.
9 Ayimatẹn-gán Lomu tọn Pọntiu Pilati yọnẹn dọ Jesu yin homẹvọnọ, enẹwutu e ma jlo na gbleawuna ẹn. Pilati tlẹ dọ dọ Jesu ma wà “nudepope he jẹna okú.” Ganṣo, e dá kú-whẹ̀ na ẹn. Etẹwutu? Na Pilati joawuna kọgbidinamẹ gbẹtọgun lẹ tọn wutu wẹ. (Luku 23:15, 21-25) Nado jẹ yanwle yetọn kọ̀n, nukundiọsọmẹtọ lọ lẹ gbidikọna ẹn po awhá po dọmọ: “Eyin hiẹ tún dawe ehe dote, a ma yin họntọn Sesali tọn.” (Joh. 19:12) Pilati sọgan ko dibu nado hẹn otẹn etọn—kavi etlẹ yin ogbẹ̀ etọn—bu eyin ewọ nọ adà Klisti tọn mẹ. Taidi kọdetọn de, e joawuna ojlo Lẹgba tọn wiwà.
10. Etẹwẹ zọ́n bọ Pita do mọ́n Klisti?
10 Apọsteli Pita yin dopo to họntọn vivẹ́ Jesu tọn lẹ mẹ. E dọ to gbangba dọ Jesu wẹ Mẹsia lọ. (Mat. 16:16) To whenue devi delẹ tlẹ jo Jesu do na yé ma mọnukunnujẹ nuhe Jesu dọ de mẹ wutu, Pita gbọṣi adà Jesu tọn mẹ. (Joh. 6:66-69) Humọ, to whenue kẹntọ lẹ wá nado wle Jesu, Pita yí ohí de zan nado yiavùnlọna Klunọ etọn. (Joh. 18:10, 11) Etomọṣo to godo mẹ, Pita wá joawuna obu bo tlẹ mọ́n Jesu Klisti. Na ojlẹ vude, apọsteli lọ joawuna obu gbẹtọ tọn bo ma yinuwa po adọgbigbo po.—Mat. 26:74, 75.
11. Kọgbidinamẹ tẹlẹ wẹ mí dona nọavùnte sọta?
11 Taidi Klistiani lẹ, mí ma dona joawuna kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn nado wà nuhe na hẹn homẹgble Jiwheyẹwhe. Azọ́nmẹyimẹdotọ kavi mẹdevo lẹ sọgan gbidikọna mí nado dolalo, fìnnú kavi doalọ to fẹnnuwiwa mẹ. Wehọmẹvi lẹ sọgan yin kọgbidina gbọn hagbẹ yetọn lẹ dali nado finwepọ́n, pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn, nù azọ̀, ṣì amasin-adínọ kavi ahàn sinsinyẹn zan, kavi doalọ to fẹnnuwiwa mẹ. Enẹwutu, etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado dapana omọ̀ lọ he yin awujijona obu po kọgbidinamẹ po he na zọ́n bọ mí na wà nuhe na hẹn homẹgble Jehovah?
12. Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Pilati po Pita po tọn mẹ?
12 Todin, mì gbọ mí ni pọ́n nuhe mí sọgan plọn sọn apajlẹ Pilati po Pita po tọn mẹ. Pilati ma yọ́n nususu gando Klisti go. Etomọṣo, e mọnukunnujẹemẹ dọ Jesu yin homẹvọnọ bo ma yin gbẹtọ paa de. Ṣigba, Pilati ma tindo whiwhẹ po owanyi na Jiwheyẹwhe nugbo lọ po gba. Enẹwutu, e bọawuna Lẹgba nado wle e gbẹ̀te. Na nuhe dù Pita, ewọ yiwanna Jiwheyẹwhe bosọ tindo oyọnẹn he pegan gando Ewọ go. Etomọṣo to ninọmẹ delẹ mẹ, e ma nọ jlẹkaji, dibu bo joawuna kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn. Whẹpo Jesu na yin wiwle, Pita yí-nùgo dọ: “Eyin mẹhe pò lẹpo tlẹ dahli, yẹn ma na wàmọ.” (Malku 14:29) Apọsteli lọ na ko penugo nado duto whlepọn he ewọ pehẹ to nukọn mẹ lẹ ji eyin e ko tindo pọndohlan Psalm-kantọ lọ tọn, mẹhe ze jidide etọn do Jiwheyẹwhe mẹ bo jihàn dọmọ: “OKLUNỌ tin to awhàn ṣie mẹ; yẹn ma obu na di: etẹ gbẹtọ sọgan wà hlan mi?” (Ps. 118:6) To ozán godo tọn he Jesu yizan to aigba ji mẹ, E plan Pita po apọsteli awe devo lẹ po yì jipa Gẹtsemani tọn mẹ. Ṣigba, Pita po hagbẹ etọn lẹ po damlọn kakati nado nọ nukle. Enẹwutu, Jesu fọ́n yé bo dọna yé dọmọ: “Mì nọ nọ̀ nukle bo nọ hodẹ̀, na mì nikaa biọ whlepọn mẹ.” (Malku 14:38) Ganṣo, Pita sọ vọ́ damlọn, podọ to godo mẹ, e wá joawuna obu po kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn po.
13. Etẹwẹ sọgan gọalọna mí ma nado joawuna kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn?
13 Mí sọgan sọ plọn onú titengbe devo sọn apajlẹ Pilati po Pita po tọn mẹ: Avùnteninọ sọta kọgbidinamẹ nọ biọ dọ mí ni tindo jẹhẹnu voovo delẹ he dona wazọ́n to pọmẹ, yèdọ oyọnẹn he pegan, whiwhẹ, jlẹkajininọ, owanyi na Jiwheyẹwhe gọna budisi Jehovah, e ma yin budisi gbẹtọ. Eyin yise mítọn sinai do oyọnẹn he pegan ji, mí na yiavùnlọna nuyise mítọn lẹ po adọgbigbo po. Ehe na gọalọna mí nado duto obu gbẹtọ tọn ji bo nọavùnte sọta kọgbidinamẹ. Etomọṣo, mí ma dona lẹn gbede dọ mí ma sọgan dahli. Kakatimọ, mí dona gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi dọ mí tindo nuhudo huhlọn Jiwheyẹwhe tọn nado nọavùnte sọta kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn. Mí dona nọ biọ gbigbọ wiwe Jehovah tọn to odẹ̀ mẹ bo dike owanyi he mí tindo na ewọ ni whàn mí nado yiavùnlọna oyín etọn po nujinọtedo etọn lẹ po. Humọ, mí dona nọ wleawudai whẹpo whlepọn lẹ nido sọawuhia. Di apajlẹ, awuwiwle jẹnukọn gọna odẹ̀ sọgan gọalọna ovi mítọn lẹ nado tẹdo nuhe sọgbe go to whenue hagbẹ yetọn lẹ na gbidikọna yé nado wà nuhe ma sọgbe.—2 Kọl. 13:7.a
DAPANA OMỌ̀ HE NỌ GÍDÍNÚ LỌ—NUMỌTOLANMẸ WHẸHUHU TỌN TINTINDO ZẸJLẸGO
14. Tadona tẹ kọ̀n wẹ Satani jlo dọ mí ni wá gando ylando he mí wà wayi lẹ go?
14 Omọ̀ devo he gbéyantọ lẹ nọ yizan nado wle kanlin wẹ nado yí opò kavi zannu pinpẹn de plá do okọ̀ na atin de to ali he ji nuyànwẹnna lọ nọ saba gbọn. Eyin kanlin de ma to aṣeji, e nọ fẹ́ okàn he hẹn omọ̀ lọ dote bọ zannu kavi opò lọ nọ flẹ jẹ e ji. Numọtolanmẹ whẹhuhu tọn tintindo zẹjlẹgo sọgan taidi agbàn pinpẹn enẹ he nọ gídínú. Mí sọgan yin ‘finfinyọ́n gbaugbau’ kavi jẹflumẹ taun to whenue mí flinnu jẹ ylando hoho de ji. (Hia Psalm 38:3-5, 8.) Ojlo Satani tọn wẹ nado hẹn mí wá tadona kọ̀n dọ Jehovah ma sọgan jona mí gbede podọ mí ma sọgan jẹ nubiọtomẹsi Etọn lẹ kọ̀n.
15, 16. Nawẹ hiẹ sọgan dapana omọ̀ numọtolanmẹ whẹhuhu tọn tintindo zẹjlẹgo gbọn?
15 Nawẹ hiẹ sọgan dapana omọ̀ enẹ he nọ gídínú gbọn? Eyin hiẹ ko doalọ to ylando sinsinyẹn de mẹ, yinuwa todin nado vọ́ haṣinṣan towe jlado hẹ Jehovah. Yì mọ mẹho lẹ bo biọ alọgọ yetọn. (Jak. 5:14-16) Wà nuhe go a pé lẹpo nado vọ́ ninọmẹ lọ jlado. (2 Kọl. 7:11) Eyin hiẹ mọ mẹplọnlọ yí, ma gbọjọ blo. Na nugbo tọn, mẹplọnlọ lọ yin ohia dọ Jehovah yiwanna we. (Heb. 12:6) Magbe nado dapana afọdide he plan we jẹ ylando lọ kọ̀n lẹ mlẹnmlẹn bo yinuwa sọgbe hẹ gbemima towe. To whenue hiẹ ko lẹnvọjọ bo diọ godo, deji dọ avọ́sinsan ofligọ Jesu Klisti tọn sọgan súnsún ylando towe sẹ̀ pete.—1 Joh. 4:9, 14.
16 Numọtolanmẹ whẹhuhu tọn gbẹ́ nọ dotukla mẹdelẹ mahopọnna dọ Jehovah ko jona yé. Eyin ninọmẹ towe niyẹn, flindọ Pita po apọsteli he pò lẹ po jo Jesu, Visunnu Jehovah tọn do to ojlẹ he mẹ ewọ tindo nuhudo yetọn hugan te, ṣigba Jehovah jona yé. Dawe he yin didesẹ sọn agun Kọlinti tọn mẹ na fẹnnuwiwa awuhiọ tọn etọn wutu ṣigba bo lẹnvọjọ lọ mọ jona Jehovah tọn yí. (1 Kọl. 5:1-5; 2 Kọl. 2:6-8) Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọho gando gbẹtọ voovo he wà ylando sinsinyẹn bo lẹnvọjọ bọ Jiwheyẹwhe jona yé lẹ go.—2 Otan. 33:2, 10-13; 1 Kọl. 6:9-11.
17. Etẹwẹ ofligọ lọ sọgan wà na mí?
17 Jehovah na jona we bo wọn ylando he hiẹ wà wayi lẹ eyin a lẹnvọjọ nugbo bo kẹalọyi lẹblanu etọn. Ma lẹn gbede dọ avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn ma sọgan súnsún ylando towe lẹ sẹ̀ blo. Eyin hiẹ lẹnmọ, be a ko jẹ dopo to omọ̀ Satani tọn lẹ mẹ niyẹn. Mahopọnna nuhe Lẹgba jlo dọ hiẹ ni yise, ofligọ lọ sọgan súnsún ylando mẹhe ko ṣinuwa bosọ lẹnvọjọ lẹpo tọn sẹ̀. (Howh. 24:16) Yise tintindo to ofligọ lọ mẹ sọgan gọalọna we ma nado yí numọtolanmẹ whẹhuhu tintindo zẹjlẹgo tọn do dotukla dewe. Podọ enẹ sọgan na we huhlọn nado yí ahun, ayiha, po alindọn towe lẹpo po do sẹ̀n Jiwheyẹwhe.—Mat. 22:37.
MÍ MA TIN TO WUNVI MẸ GANDO YANWLE SATANI TỌN LẸ GO
18. Nawẹ mí sọgan dapana omọ̀ Lẹgba tọn lẹ gbọn?
18 E ma yin omọ̀ wunmẹ he mẹ mí jẹ wẹ nọ duahunmẹna Satani gba, ṣigba yanwle egblemaku tọn etọn wẹ yindọ ewọ ni saa wle mí. Na mí ma tin to wunvi mẹ gando yanwle Satani Lẹgba tọn lẹ go wutu, mí sọgan dapana omọ̀ etọn lẹ. (2 Kọl. 2:10, 11) Eyin mí nọ biọ nuyọnẹn to odẹ̀ mẹ nado pehẹ whlepọn mítọn lẹ, mí ma na jai jẹ omọ̀ Satani tọn lẹ mẹ. Jakọbu wlan dọmọ: “Eyin depope to mì mẹ gbọagba nuyọnẹn tọn, gbọ e ni nọ to bibiọ Jiwheyẹwhe zọnmii, na ewọ nọ yí alọtútlú do na mẹlẹpo matin whẹgbledomẹ; podọ e na yin nina ẹn.” (Jak. 1:5) Mí dona nọ yinuwa sọgbe hẹ odẹ̀ mítọn lẹ gbọn oplọn mẹdetiti tọn gbesisọ tọn bibasi po Ohó Jiwheyẹwhe tọn yíyí-do-yizan mẹ po dali. Owe sinai do Biblu ji he pipli afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ tọn nọ wleawuna lẹ nọ tá hinhọ́n do omọ̀ Lẹgba tọn lẹ ji bo nọ gọalọna mí nado dapana yé.
19, 20. Naegbọn mí dona gbẹwanna oylan?
19 Odẹ̀ po Biblu pinplọn po nọ gọalọna mí nado yiwanna nuhe sọgbe. To ojlẹ dopolọ mẹ, nujọnu wẹ e yin dọ mí ni plọn nado nọ gbẹwanna oylan. (Ps. 97:10) Ayihamẹlinlẹnpọn do kọdetọn he afọdidona ojlo ṣejannabi tọn nọ hẹnwa lẹ ji sọgan gọalọna mí nado dapana yé. (Jak. 1:14, 15) Eyin mí plọn nado gbẹwanna oylan bo yiwanna nuhe sọgbe nugbo, nuhe Satani nọ yizan nado dọ̀n mí lẹ na nọ hiọawu na mí.
20 Lehe mí dopẹ́ do sọ dọ Jiwheyẹwhe nọ gọalọna mí ma nado jẹ omọ̀ Satani tọn lẹ mẹ! Jehovah nọ whlẹn mí “sọn mẹylankan lọ si” gbọn gbigbọ wiwe etọn, Ohó etọn po titobasinanu etọn po gblamẹ. (Mat. 6:13) To hosọ he bọdego mẹ, mí na mọ lehe mí sọgan dapana omọ̀ awe devo lẹ do, yèdọ omọ̀ he Lẹgba nọ yizan po kọdetọn dagbe po nado wle devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gbẹ̀te.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Mẹjitọ lẹ na wà dagbe nado dọhodopọ hẹ ovi yetọn lẹ gando hosọ lọ “Contre la pression du groupe” (Wleawudaina Kọgbidinamẹ Hagbẹ Tọn) he tin to owe Les jeunes s’interrogent—Réponses pratiques, Bladopọ 2, weda 132-133 mẹ go. Hosọ ehe sọgan yin yiyizan to sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn whenu.
[Yẹdide to weda 21]
Dile miyọ́n nọ hẹnnugble do, odẹ́ he yè ma dava sọgan hẹn nuhahun sinsinyẹn lẹ wá agun mẹ
[Yẹdide to weda 24]
Hiẹ sọgan dapana agbàn pinpẹn numọtolanmẹ whẹhuhu tọn tintindo zẹjlẹgo tọn