Nukunji Pinpọ́n

NUKUN mítọn lẹ nọ do walọyizan po numọtolanmẹ lẹ po hia. Yé sọgan do nupaṣamẹ kavi obu hia. Yé sọgan do awuvẹmẹ kavi owanyi hia. To whedelẹnu, yé sọgan do ayihaawe tintindo hia kavi na kunnudenu awubla tọn. Mẹhomẹ de dọ gando tòmẹnu etọn he ko jiya susu lẹ go dọmọ: “Nukun mítọn lẹ mọ ṣinatọ̀n.”

Mẹdevo lẹ sọgan wá tadona yetọn kọ̀n gando mí go kavi gando nuhe mí dọ go sinai do fie nukun mítọn lẹ tin te ji. To aṣa susu mẹ, gbẹtọ lẹ nọ saba dejido mẹhe nọ pọ́n nukunji na yé to aliho họntọnjihẹmẹ tọn mẹ go. To alọ devo mẹ, yé sọgan tindo ayihaawe gando ahundoponọ-yinyin kavi nugopipe mẹde tọn go eyin e nọ to afọ ede tọn kavi nudevo de pọ́n kakati nado pọ́n mẹhe e to hodọna. Aṣa devo lẹ nọ pọ́n nukun zizedomẹji glanglan depope hlan taidi mẹmasi, kanyinylan, kavi avùnnukundiọsọmẹ. Na taun tọn ehe wẹ nọ yin whẹho lọ to hodidọ hẹ hagbẹ vijinu awetọ lẹ kavi ahọvi de kavi mẹhe diyin de whenu. Podọ to awà delẹ ji, eyin yọpọvu de pọ́n nukunji na mẹhomẹ de tlọlọ to hodidọ hẹ ẹ whenu, ehe na yin pinpọnhlan taidi mẹmasi.

Ṣigba, to fie e mayin homẹ hẹngblenamẹnu te, nukunji pinpọ́n na mẹde to whenuena hójọhó de to yinyin didọ sọgan vọ́ nùzindo nuhe yin didọ ji. E sọgan yin pinpọnhlan di kunnudenu nujikudo tọn to adà hodọtọ lọ tọn mẹ. Doayi gblọndo Jesu tọn go to whenuena devi etọn lẹ do nupaṣamẹ sinsinyẹn hia bo dọmọ: “Be mẹnu wẹ sọgan yin whinwhlẹngán?” Biblu na linlin dọmọ: ‘Jesu pinpọ́n yé to nukunji, dọ hlan yé, dọmọ, Gbẹtọ dè wẹ ehe yin giglo, ṣigba to Jiwheyẹwhe dè onú lẹpo wẹ wiwà.’ (Mat. 19:25, 26) Owe-wiwe sọ dohia dọ apọsteli Paulu yí sọwhiwhe do doayi nuyiwa mẹplidopọ etọn lẹ tọn go. To nujijọ de mẹ dawe de he afọ etọn kúsẹ́ sọn jijiwhenu tin to gbẹtọ lẹ mẹ dile Paulu to hodọ. Owalọ lẹ 14:9, 10 dọmọ: ‘Dawe ehe sè Paulu to hodọ: e zínnukun do e go, bo mọdọ e tindo yise na yè nido hẹnazọngbọna ẹn, e yí ogbè lélé do dọ hlan ẹn, dọ, Fọnṣite gli to afọ towe ji.’

Ayinamẹ lẹ na Lizọnyizọn Kunnudegbe Tọn. To mahẹ tintindo to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ whenu, yin họntọnjihẹmẹtọ po awuyadomẹtọ po dile hiẹ dọnsẹpọ gbẹtọ lẹ. To fie e yọnbasi te, yí kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn lẹ zan nado bẹ hodọdopọ jẹeji do nuhe mì omẹ awe lẹ sọgan tindo ojlo to e mẹ ji. Dile hiẹ wà ehe, dovivẹnu nado pọ́n nukunji na ẹn—kavi e whè gbau nado pọ́n nukunta omẹ lọ tọn to aliho he do sisi hia bo jọmẹ mẹ. Nukiko yẹsẹ mẹhe nukun etọn lẹ do ayajẹ homẹ tọn hia tọn nọ dọnmẹdogo tlala. Dohia mọnkọtọn sọgan dọ nususu na omẹ lọ gando gbẹtọ he nkọtọn hiẹ yin go bo gọalọna ẹn nado voawu dogọ dile mì to hodọ.

To fie e jẹ te, didoayi dohia nukunmẹ omẹ lọ tọn go, sọgan na we ohia lẹ gando lehe ninọmẹ de na yin pipehẹ do go. Eyin omẹ lọ gblehomẹ kavi eyin e ma tindo ojlo na nugbo tọn, hiẹ sọgan penugo nado mọ ẹn. Eyin e ma mọnukunnujẹ ohó towe mẹ, a sọgan yọnẹn. Eyin adi jẹ dido e ji, hiẹ na nọ saba penugo nado yọnẹn. Eyin e tindo ojlo nujọnu tọn, ehe lọsu na sọawuhia ga. Dohia nukunmẹ etọn tọn lẹ sọgan hẹn we tin to aṣeji na nuhudo lọ nado diọ awuyiya towe, nado dovivẹnu dogọ bo hẹn ẹn tindo mahẹ to hodọdopọ lọ mẹ, nado dotana hodọdopọ lọ kavi, eyin e yọnbasi, nado zindonukọn po wadohia lehe Biblu nọ yin pinplọn do tọn po.

Vlavo hiẹ to mahẹ tindo to kunnudide gbangba tọn mẹ kavi to anadena plọnmẹ Biblu whégbè tọn de, dovivẹnu nado nọ pọ́n nukunji na mẹhe hiẹ to hodọna lọ po sisi po. Nalete, ma zín nukun do e ji blo, dile enẹ sọgan fọ́n ayihaawe dote. (2 Ahọ. 8:11) Ṣigba to jọwamọ-liho podọ to aliho họntọnjihẹmẹ tọn mẹ, nọ pọ́n nukunji na omẹ lọ gbọzangbọzan. To aigba susu ji, ehe nọ do numọtolanmẹ ojlo ahundoponọ tọn hia. Nugbo wẹ dọ, eyin hiẹ to Biblu kavi owe devo lẹ hia, nukun towe lẹ na tin to zinjẹgbonu lọ mẹ. Ṣigba nado zinnudo nuagokun de ji, hiẹ sọgan jlo nado pọ́n omẹ lọ tlọlọ, dile etlẹ yindọ mọwiwà na yin to kleun mẹ. Eyin hiẹ nọ pọ́n aga sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, ehe nasọ hẹn we penugo nado doayi nuyiwa etọn gando nuhe to yinyin hihia lọ go.

Eyin winyan hẹn nukunji pinpọ́n sinyẹnawu na we to tintan whenu, ma gbọjọ blo. Po zepọn po, nukunji pinpọ́n he sọgbe na lẹzun jọwamọnu, podọ e sọgan hẹn kọdetọn dagbenọ-yinyin towe pọnte to hodidọ hẹ mẹdevo lẹ mẹ.

To Hodidọ de Nina Whenu. Biblu dọna mí dọ Jesu “ze nukun etọn lẹ do aga, do nuplọntọ etọn lẹ go” whẹpo do bẹ Yẹwhehodidọ etọn to Osó ji jẹeji. (Luku 6:20) Plọnnu sọn apajlẹ etọn mẹ. Eyin hiẹ jlo na dọho to pipli de nukọn, pannukọn yé bo yì agbọji na ojlẹ kleun de whẹpo do jẹ hodọ ji. To ofi susu ehe na bẹ nukunji pinpọ́n na delẹ to mẹplidopọ lọ lẹ mẹ hẹn. Gbàndindọn kleun ehe sọgan gọalọna we nado dùto ahungbadonamẹ towe ji to tintan whenu. E nasọ gọalọna mẹplidopọ lẹ nado diọadana yedelẹ sọgbe hẹ walọyizan kavi numọtolanmẹ depope he nukunmẹ towe dohia. Humọ, mọwiwà towe na hẹn mẹplidopọ lẹ penugo nado gọ̀ biọ yedelẹ mẹ bo wleawufo nado na we ayidonugo gigọ́ yetọn.

To hodidọ towe whenu, nọ pọ́n mẹplidopọ lẹ. Ma pọ́n pipli lọ taidi mẹdopo poun blo. Dovivẹnu nado pọ́n mẹdopodopo to pipli lọ mẹ. Diblayin to aṣa lẹpo mẹ, e nọ yin nukundo sọn hodọtọ gbangba tọn de si nado pọ́n nukunji namẹ jẹ obá de mẹ.

Mẹplidopọ towe lẹ pinpọ́n bẹ nususu hẹn hugan nukun yìnyìn gbọn gbẹtọ lẹ mẹ sọn awà de ji jẹ devo ji poun. Pọ́n nukunji na mẹde po sisi po to mẹplidopọ lẹ mẹ, podọ eyin e jẹ, dọ hodidọ blebu de hlan omẹ enẹ. To enẹgodo pọ́n mẹdevo, bo dọ hogbe dopo kavi awe hlan omẹ enẹ. Ma pọ́n mẹdepope na ojlẹ dindẹn sọmọ bọ winyan nado hù i blo, podọ ma ze ayidonugo do omẹ vude poun ji to mẹplidopọ lọ blebu mẹ blo. Zindonukọn nado to nukunji pọ́n na mẹplidopọ lẹ to aliho ehe mẹ, ṣigba dile hiẹ to hodọ na mẹde, dọho na omẹ enẹ tlọlọ bo doayi nuyiwa etọn go whẹpo do dlí jẹ mẹdevo ji.

Kandai towe lẹ dona tin to tafo hodọtọ tọn ji, to alọ towe mẹ, kavi to Biblu towe mẹ na hiẹ nido sọgan nọ yìn nukun dopo poun pọ́n e mẹ. Eyin e lẹzun dandannu nado lilẹ́ ota towe pete nado pọ́n kandai towe mẹ, e na bẹpla mẹplidopọ lẹ pinpọ́n. Ayidonugo dona yin nina lehe hiẹ nọ pọ́n kandai towe lẹ mẹ gbọzangbọzan do podọ whenue hiẹ nọ wàmọ. Eyin hiẹ to kandai towe mẹ pọ́n to whenuena hiẹ to tadona de kọ̀n jẹ to hodidọ lọ mẹ, e mayin dọ hiẹ na gboawupo nado mọ nuyiwa mẹplidopọ towe lẹ tọn kẹdẹ wẹ gba ṣigba hodidọ towe na hẹn zínpinpẹn etọn delẹ bu. Mọdopolọ, eyin hiẹ nọ to kandai towe mẹ pọ́n gbọzangbọzan, hiẹ ma na penugo nado pọ́n nukunji na mẹplidopọ lẹ gba.

Whenuena hiẹ yìn bọlu dohlan mẹde, hiẹ nọ to pinpọ́n nado mọ eyin omẹ lọ wle e. Linlẹn dopodopo he tin to hodidọ towe mẹ yin “nuyìnyìn” voovo hlan mẹplidopọ lẹ. “Wiwle” etọn sọgan yin didohia gbọn gbeyiyi yetọn dali—yèdọ ota mìmì, nukiko yẹsẹ, kavi nupinpọn sọwhiwhe tọn. Eyin hiẹ nọ pọ́n nukunji namẹ to aliho dagbe mẹ, ehe sọgan gọalọna we nado hẹn ẹn diun dọ linlẹn towe lẹ to yinyin “wiwle.”

Eyin hiẹ yin azọ́ndena nado hiawe na agun, be hiẹ dona tẹnpọn nado pọ́n mẹplidopọ lẹ to wehihia lọ whenu wẹ ya? Eyin mẹplidopọ lọ to Biblu hihia towe hodo, suhugan yetọn ma na yọnẹn vlavo eyin hiẹ pọ́n aga kavi lala. Ṣigba mẹplidopọ towe lẹ pinpọ́n sọgan gọalọ nado na huhlọn wehihia towe na e na hẹn we yọ́n nuyiwa yetọn hezeheze. Podọ na mẹdepope he ma hùn Biblu yetọn lẹ bọ ayiha yetọn lẹ sọgan to dudlupé to mẹplidopọ lẹ mẹ, nukun hodọtọ lọ tọn lẹ mimọ sọgan gọalọ nado hẹn ayidonugo yetọn gọwá nuhe to yinyin hihia lọ ji. Nugbo wẹ dọ, hiẹ na penugo nado pọ́n aga kleun poun wẹ, podọ e ma dona yin wiwà to aliho de mẹ he na hẹn we gbàfọ to wehihia towe mẹ gba. Nado jẹ enẹ kọ̀n, e na yọ́n hugan nado hẹn Biblu towe do alọ mẹ bo ze ota towe daga, kakati nado dike agbakọ ni sẹpọ akọ́nnu hugan.

To whedelẹnu, mẹho lẹ nọ yin oylọ-basina nado na hodidọ de sọn alọnuwe-hihia mẹ to plidopọ ji. Nado wà ehe po kọdetọn dagbe po, e nọ biọ numimọ, awuwle sọwhiwhe tọn, po zepọn susu po. Nugbo wẹ dọ, alọnuwe-hihia ma nọ biọ nukunji pinpọ́n na mẹplidopọ lẹ sọmọ gba. Ṣigba eyin hodọtọ lọ ko wleawu ganji, e dona penugo nado pọ́n mẹplidopọ etọn lẹ sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ bo ma na bà fie e nọte do pò. Mọwiwà etọn na gọalọ nado hẹn ayidonugo mẹplidopọ lẹ tọn go bo hẹn yé penugo nado mọaleyi to gigọ́mẹ sọn nudọnamẹ titengbe gbigbọmẹ tọn he to yinyin zizedonukọnnamẹ lọ mẹ.