Ngaa Nagatigulang Kita kag Nagakapatay?

“LUWAS sa pagkatukib nga ang pagtigulang nagakahanabo sa sulod sang indibiduwal nga mga selula,” si Dr. Leonard Hayflick nagbaton, “wala kita sing kapin nga nahibaluan karon nahanungod sa sadsaran nga kabangdanan sang pagtigulang sangsa nagligad nga siglo.” Sa katunayan, nagsiling sia: “Wala kita sing nahibaluan nga makatarunganon nga rason kon ngaa nagakatabo ang pagtigulang.”

Ang mga eksperimento sa laboratoryo nga ginhimo sang mga 30 ka tuig nga nagligad nagpahayag nga sang ginpatubo ang normal nga mga selula sang tawo gikan sa isa ka kiring (fetus) sa idalom sang pinakamaayo nga kahimtangan, ang kamatayon nagsunod sa tapos sang 50 ka beses nga pagmuad sang mga selula. Sa pihak nga bahin, ang mga selula nga ginkuha sa isa ka tigulang na gid nga tawo nagmuad lamang sa ulot sang duha kag napulo ka beses antes sila napatay. Sa amo, ang libro sang National Geographic Society nga The Incredible Machine nagsiling: “Ang ebidensia sang mga eksperimento nagasakdag sang ideya nga ang kamatayon natalana na sa tagsatagsa sa aton sa tion sang pagkabun-ag.”

Apang, indi gid bala malikawan ang pag-untat sang mga selula sa pagmuad? Indi, indi subong sina. “Sa pagkamatuod,” siling sang duha ka eksperto tuhoy sa pagtigulang bilang opinyon, sanday Propesor Robert M. Sapolsky kag Caleb E. Finch, “daw subong bala nga ang indi pagtigulang amo ang orihinal nga kahimtangan sang buhi nga mga butang sa duta.” Sing makatilingala, bisan gani ang pila sang di-normal nga mga selula sang tawo karon wala nagatigulang.

Ang libro nga The Body Machine, nga gin-edit ni Dr. Christiaan  Barnard, nga naghimo sang una gid nga pagsaylo sing tagipusuon halin sa isa ka tawo padulong sa lain nga tawo, nagpaathag: “Ang pagkatukib sa ‘wala nagakapatay nga mga selula’ naghatag sing daku gid nga problema sa mga biologo nga interesado sa pagtigulang, tubtob nangin maathag nga yadto nga mga selula indi normal.” Huo, ang iban nga sahi sang mga selula sang kanser nga padayon nga ginaatipan sarang mahuptan nga buhi paagi sa daw walay katapusan nga pagmuad! Ang The World Book Encyclopedia nagsiling: “Kon sarang mahibaluan sang mga sientipiko kon paano nagapadayon sa pagkabuhi inang di-normal nga mga selula, mahimo nga makatigayon sila sing paghangop sa proseso sang pagtigulang sang selula.”

Sa amo, sa karon ang iban nga mga selula sang kanser mahimo magmuad sing dayon sa laboratoryo, apang ang ginaatipan nga normal nga mga selula nagatigulang kag nagakapatay.

Isa ka Depektuso nga Mekanismo

Resulta bala ang pagtigulang kag kamatayon sang tawo, suno sa The Body Machine, “sang pagkadula sang ikasarang sa pagmuad sa populasyon sang [normal] nga mga selula”? Kon amo, siling sang libro, “importante nga hibaluon kag hangpon ang mekanismo nga nagakontrol sining may latid kag sulit-sulit nga ikasarang agod maniobrahon ini sa isa ka pagtinguha nga palawigon ang kabuhi sang tawo.”

Subong ayhan madumduman ninyo gikan sa nagligad nga artikulo, si Dr. Hayflick naghambal tuhoy sa “mga milagro halin sa pagpanamkon sa aton tubtob sa pagkabun-ag kag dayon tubtob sa seksuwal nga paghamtong kag pagkaadulto.” Nian ginpatuhuyan niya ang “mas simple nga proseso agod padayunon ina nga mga milagro sing dayon.”

Walay sapayan sang nagabuligay nga mga panikasog sa sulod sang mga tinuig, napaslawan ang mga sientipiko sa pagtukib sing isa ka mekanismo nga magapalawig sang kabuhi tubtob sa walay katubtuban. “Ang mga kabangdanan sang pagtigulang isa gihapon ka tanhaga,” baton sang libro nga The Incredible Machine.

Apang, ang matuod, ang kabangdanan sang pagtigulang kag kamatayon indi isa ka sekreto. Matigayon ang sabat.

Ano ang Sabat?

Ang isa nga may sabat amo ang isa nga may salabton sa “mga milagro halin sa pagpanamkon sa aton tubtob sa aton pagkabun-ag,” ang aton maalam sa tanan nga Manunuga, si Jehova nga Dios. “Kay sa imo yara ang tuburan sang kabuhi,” siling sang Biblia tuhoy sa iya. “Kilalaha ninyo nga si Jehova Dios. Sia ang naghimo sa aton, kag indi kita.”​—Salmo 36:9; 100:3.

Hunahunaa kon daw ano ka makatilingala nga ginplano ni Jehova nga Dios ang imo pagtubo sa taguangkan, nagsulat, sa malaragwayon nga hambal, sing isa ka libro sang mga instruksion para sa paghimo sa imo nga isa ka tumalagsahon nga indibiduwal! “Kay ikaw naghuman sang akon mga batubato; ginputos mo ako sa tiyan sang akon iloy,” sulat sang isa ka salmista sa Biblia. “Ang akon mga tul-an wala matago sa imo sang ginhimo ako sa tago . . . Ang imo mga mata nakakita sang akon wala mahuman nga kinaugali, kag sa imo tulun-an nasulat na ang tanan nga bahin sini.” (Salmo 139:​13, 15, 16) Sing maathag, ang aton tawhanon nga organismo nga gindesinyo sa makatilingala nga paagi indi produkto sang natabuan lamang nga hitabo!

Apang, kon gintuga kita ni Jehova nga Dios nga himpit agod nga magkabuhi kita sing dayon, ngaa nagatigulang kita kag nagakapatay? Masapwan ang sabat sa isa ka pagdumili nga ginpatuman sa una nga tawo, si Adan, nga ginbutang sang Dios sa isa ka matahom nga puluy-an sa duta. Ginsugo sia sang Dios: “Gikan sa tagsa ka kahoy sang katamnan makakaon ka sa kaayawan. Apang tuhoy sa kahoy sang pagkilala sang maayo kag malaut dili ka magkaon gikan sa sini, kay sa adlaw nga magkaon ka gikan sa sini mapatay ka nga totoo.”​—Genesis 2:​16, 17.

Ano ang natabo? Sa baylo nga tumanon ang iya langitnon nga Amay, naglalis si Adan, nagbuylog sa iya asawa, si Eva, sa pagkaon gikan sa kahoy. Makagod nga ginpatihan nila ang isa ka butig nga panaad sang isa ka rebelde nga anghel. (Genesis 3:​1-6; Bugna 12:9) Gani, subong sang ginpaandam sang Dios, napatay sila. Bisan pa gindesinyo sanday Adan kag Eva nga may ikasarang nga mabuhi sing dayon, nasandig ini sa pagkamatinumanon sa Dios. Paagi sa pagkamalalison, nakasala sila. Nian, subong mga makasasala, ginpaliton nila sa tanan nila nga mga anak ang makamamatay nga depekto sa ila lawas. “Sa amo ang kamatayon naglaton sa tanan nga tawo.”​—Roma 5:12; Job 14:4.

Apang, wala ini nagakahulugan nga wala sing paglaum nga madaug ang pagtigulang kag kamatayon. Indi mabudlay patihan nga ang aton maalam sa tanan nga Manunuga makapaayo sang bisan anong genetiko nga mga depekto kag makasuplay sing kusog agod magpadayon ang aton kabuhi tubtob sa walay katubtuban. Apang paano niya himuon ini? Kag ano ang dapat naton himuon agod matigayon ang iya ginasaad nga kabuhi nga walay katapusan?