Kainit kag Balatyagon

ANG emosyon isa ka sadsaran nga bahin sang tawhanon nga kabuhi. Kon ginapabutyag sang isa ka tawo ang iya mga emosyon, ginapakita niya ang yara sa iya tagipusuon, ang iya pagkatawo, kon ano ang iya ginabatyag tuhoy sa mga kahimtangan kag sa mga tawo. Bangod sang masakit nga mga eksperiensia sa ila kabuhi​—kag sa pila ka kahimtangan bangod sang impluwensia sang kultura—​ginatago sang madamo nga tawo ang ila mga emosyon. Apang ginapalig-on kita ni Jehova nga palambuon ang maayo nga mga kinaiya sang nasulod nga pagkatawo kag nian ipabutyag sing nagakaigo kon ano ang yara sa sini.​—Roma 12:10; 1 Tes. 2:​7, 8.

Kon nagahambal kita, ang mga tinaga nga ginagamit naton mahimo magpakita sang matuod nga mga emosyon. Apang kon ang aton mga pinamulong wala ginapabutyag upod ang nagakaigo nga balatyagon, mahimo duhaduhaan sang nagapamati sa aton ang aton pagkasinsero. Sa pihak nga bahin, kon ang mga tinaga ginapabutyag upod ang nagakaigo nga balatyagon, mangin matahom kag makawiwili ang aton paghambal nga mahimo magtandog sa tagipusuon sang mga nagapamati.

Pagpabutyag Sing Kainit. Ang mainit nga mga balatyagon masami nga ginaupdan sang paghunahuna tuhoy sa mga tawo. Sa amo, kon nagahambal kita tuhoy sa mahigugmaon nga mga kinaiya ni Jehova kag kon ginapabutyag naton ang aton apresasyon sa kaayo ni Jehova, dapat mangin mainit ang aton tingog. (Isa. 63:​7-9) Kag kon nagapakighambal sa mga isigkatawo, ang aton panghambal dapat man magpakita sing makagalanyat nga kainit.

Ang isa ka aruon nagpalapit kay Jesus kag nakitluoy nga ayuhon. Handurawa ang tono sang tingog ni Jesus sang sia nagsiling: “Luyag ko. Magmatinlo ka.” (Mar. 1:​40, 41) Hunahunaa man ang danyag sang ang isa ka babayi nga ginatagasan sing dugo sa sulod na sang 12 ka tuig mahipos nga nagpalapit sa likod ni Jesus kag nagtandog sa sidsid sang iya kunop. Sang marealisar sang babayi nga natalupangdan sia, nagpalapit sia nga nagakurog, naghapa sa tiilan ni Jesus, kag nagsugid sa atubangan sang tanan nga tawo kon ngaa gintandog niya ang panapton ni Jesus kag kon paano sia nag-ayo. Hunahunaa ang paagi sang pagsiling ni Jesus sa iya: “Anak nga babayi, ang imo pagtuo nag-ayo sa imo; lakat ka sa paghidait.” (Luc. 8:42b-48) Ang kainit nga ginpakita ni Jesus sadto nga mga okasyon nagatandog sang aton tagipusuon tubtob karon.

Kon kita, kaangay ni Jesus, naluoy sa mga tawo kag kon luyag gid naton nga buligan sila, makita ini sa paagi sang aton pagpakighambal sa ila. Ina nga pagpabutyag sang kainit sinsero, indi sobra. Ang aton kainit may daku gid nga epekto sa kon paano magahulag ang mga tawo. Ang kalabanan sang mga butang nga aton ginahambal sa ministeryo sa latagon nagabulig sa kainit sang ekspresyon, ilabi na kon kita nagapangatarungan, nagapalig-on, nagalaygay, kag nagasimpatiya.

Kon may mainit ka nga balatyagon sa iban, ipakita ini sa imo pangguyahon. Kon nagapakita ka sing kainit, ang imo mga tagpalamati maganyat sa imo subong sang kalayo sa matugnaw nga gab-i. Kon indi makita ang kainit sa imo nawong, mahimo nga indi makumbinsi ang imo mga tagpalamati nga nabalaka gid ikaw sa ila. Ang kainit indi masuksok kaangay sang isa ka maskara​—dapat matuod ini.

Ang kainit dapat man mabatian sa imo tingog. Kon daw hugot kag paus ang imo tingog, mahimo mabudlay ipabutyag ang kainit sa imo paghambal. Apang sa pagligad sang tion kag paagi sa pag-ukod, mahimo mo ini. Ang isa ka butang nga mahimo makabulig, may kaangtanan sa paagi sang paghimo sini, amo ang pagdumdom nga ang buklas-buklas nga paghambal nagahimo sa sini nga mabudlay pamatian. Tun-i nga palabaon diutay ang pagmitlang sa wala tanto ginapatunog nga mga letra sang tinaga. Magabulig ini nga mangin mainit ang imo paghambal.

Apang, ang labi pa ka importante amo ang ginapatuhuyan sang imo interes. Kon ang imo hunahuna nasentro gid sa imo mga tagpalamati kag handum mo gid nga ipaalinton sa ila ang pila ka butang nga makabenepisyo sila, ini nga balatyagon mapabanaag sa imo panghambal.

Ang isa ka mapagsik nga paghambal makapahulag, apang kinahanglan man ang malulo nga balatyagon. Indi pa tuman pirme nga buyukon lang naton ang hunahuna; dapat pahulagon man naton ang tagipusuon.

Pagpabutyag Sing Iban Pa nga mga Balatyagon. Ang mga emosyon subong sang kahuol, kahadlok, kag kapung-aw mahimo ipabutyag sang isa ka tawo nga yara sa kalisdanan. Ang kalipay isa ka emosyon nga dapat nagapangibabaw sa aton kabuhi kag hilway nga ginapabutyag kon nagapakighambal kita sa iban. Sa pihak nga bahin, ang pila ka emosyon dapat punggan. Indi ini nagakabagay sa Cristianong personalidad. (Efe. 4:​31, 32; Fil. 4:4) Ang tanan nga sahi sang emosyon mapaalinton paagi sa mga tinaga nga ginapili naton, sa tono sang aton tingog, sa kabaskugon sang aton paghambal, sa aton pangguyahon, kag mga kumpas.

Ang Biblia nagasugid sang nanuhaytuhay nga emosyon sang tawo. Kon kaisa ginasambit lamang sini ang mga emosyon. Sa iban nga higayon ginasugid sini ang mga hitabo ukon ginakutlo ang mga pinamulong nga nagapabutyag sing mga emosyon. Kon ginabasa mo sing matunog ini nga materyal, may yara ini daku pa nga epekto, sa imo kag sa mga nagapamati, kon ginapabanaag sang imo tingog ini nga mga emosyon. Agod mahimo ini kinahanglan ibutang mo ang imo kaugalingon sa lugar sang mga karakter nga imo ginabasa. Apang, ang pamulongpulong indi isa ka palaguwaon sa teatro, busa maghalong nga indi magpasobra. Ipatudok ang mga dinalan sa hunahuna sang mga nagapamati.

Nagakaigo sa Materyal. Subong sang kapagsik, ang kainit sa imo mga pinamulong kag ang iban pa nga emosyon nga imo ginapabutyag nagadepende sing daku sa kon ano ang imo ginasiling.

Buksi ang Mateo 11:28-30, kag talupangda kon ano ang ginasiling sini. Nian basaha ang pagpakamalaut ni Jesus sa mga escriba kag mga Fariseo, subong sang makita sa Mateo kapitulo 23. Indi naton mahunahuna nga ginpabutyag niya ining masakit nga mga tinaga sang pagpakamalaut sa malagday kag wala kabuhi nga paagi.

Ano nga sahi sang balatyagon sa banta mo ang kinahanglan sang isa ka kasaysayan subong sang makita sa Genesis kapitulo 44 tuhoy sa pagpakitluoy ni Juda tungod sa iya utod nga si Benjamin? Talupangda ang emosyon nga ginpabutyag sa bersikulo 13, ang ginapakita sa bersikulo 16 kon ano ang ginabatyag ni Juda tuhoy sa rason sang kalamidad, kag kon ano ang reaksion ni Jose, subong sang ginasiling sa Genesis 45:1.

Sa amo, nagabasa man kita ukon nagahambal, agod mahimo ini sing epektibo kinahanglan nga hunahunaon naton indi lamang ang mga tinaga kag mga ideya kundi ang mga balatyagon man nga kaupod sini.