Lapnag nga Sayop nga mga Ideya Nahanungod sa Biblia

KAPIN sa 8,000,000 ka ­pounds ster­ling (kuarta sang Britanya)! Isa gid ka dimapatihan nga kantidad nga ibayad sa isa ka libro! Apang, sang ginhiwat ang subasta sa London sadtong Disiembre 1983, amo ina ang kantidad nga ginbayad sang bumalakal, nga nagarepresentar sa Republika Pederal sang Alemanya. Ano nga libro ang mahimu nga magabili sing amo sina? Amo ini ang isa ka bahin sang Biblia, sing aktuwal ang ika-12 ka siglo nga tolon-an sang mga Ebanghelyo nga may mga laragway.

Bisan ano man ang rason sa pagbayad sining daku nga kantidad para sa sining manuskrito nga tolon-an, makawiwili nga ina nga bili para sa isa ka buhat sang taliambong amo ang isa ka bahin sang Biblia. Nagapabanaag ini sang pagtamod sang madamu nga mga tawo nga ang Biblia hamili. Apang, ang iban nagakabig sang Biblia nga may pagsuspetsa ukon nga may pagpamatok. Ngaa?

Lapnag nga Sayop nga mga Ideya

Madamu nga mga tawo, labi na sa Protestante nga kadutaan, ang nagasiling nga ang Biblia kaangay sang daan nga biolin nga magamit sa pagtokar sa madamu nga tono. Nagabatyag sila nga ang Biblia sarang magamit sa pagpamatuod sa madamu nagasumpakilay nga mga doktrina. Nagasiling sila: ‘Depende ini sa kon paano mo ini ginapatpat.’ Husto bala ini?

Sa pagkamatuod, ang Biblia sarang makutlo sa pagtinguha nga sakdagon ang lainlain nga mga punto-de-vista. Apang kon ang mga pinamulong ginkuha gikan sa konteksto, indi bala nga ang sinulatan sang bisan sin-o nga awtor daw ginapaguwa nga nagasumpakilay? Mangin bunayag bala ini? Ang mga Saksi ni Jehova nagapati nga ang bunayag nga pagbasa sang Biblia wala nagapahanugot sang nagasumpakilay nga mga pagpatpat sa pangunang mga doktrina.

Ang Biblia mismo nagasiling, “Kay nakahibalo kamo sing una sa tanan, nga walay tagna sang Kasulatan nga magikan sa kaugalingon nga pagpatpat.” (2 Pedro 1:20) Sa iban nga hambal, ang kusog nga nagsugyot sa pagsulat sa matagnaon nga mga Kasulatan indi lamang tumandok tawhanon nga kusog, kundi amo ini ang balaan nga espiritu, ukon ang aktibo nga kusog, sang Dios. Sia amo ang nahauna sa tanan nga mga manalagna kag Manug-inspirar sang tanan matuod nga tagna sa Biblia paagi sa iya dimakita aktibo nga kusog.

Ang isa pa ka lapnag nga sayop nga ideya amo nga, samtang ang Dios sang inspirado nga Cristianong Griegong Kasulatan mabuot kag mahigugmaon, ang Dios sang inspirado nga Hebreong Kasulatan mapintas kag matimaluson. Ang Pranses nga manunulat nga si Sten­dhal nagsulat nga ang Dios “isa ka mapintas nga gumalahom, kag, subong amo sina, puno sang mga ideya sang pagtimalus; ang iya Biblia nagahambal lamang tuhoy sa makahaladlok nga pagsilot.” Ini nga opinyon indi makakilibot, kay naghalin ini sa isa ka tawo nga nakilal-an nga atiesta. Apang, ina man nga opinyon ginaambitan sang madamu nga nagatawag sang ila kaugalingon nga Cristiano, lakip ang pila ka mga klerigo.

Ang kamatuoran amo nga lunsay sa bahin nga ginsulat sing una sa Hebreo kag sa bahin nga ginsulat sa Griego, ang Kasulatan nagahambal nga may yara lamang “isa ka Dios.” (1 Corinto 8:6; Deuteronomio 6:4) Ginapakita sini nga ang Dios maluluy-on, makatarunganon, mahigugmaon, kag malig-on. (Exodo 34:6, 7; Salmo 103:6-8; 1 Juan 4:8; Hebreo 12:28, 29) Ang pila sang pinakamahigugmaon nga mga teksto sa Kasulatan makita sa Hebreo nga bahin sang Biblia, subong sang yara sa Mga Salmo. Gani, ang “Bag-ong Testamento” nagaunod sing talalupangdon nga paglaragway tuhoy sa grabe nga paghukom nga ihatag sa malaut. (2 Tesalonica 1:6-9; Bugna, mga kapitulo 18 kag 19) Ang Biblia kutob sa ginsugoran tubtob sa katapusan nagahatag sing makalilipay nga paglaum sa mga matarong. (Genesis 22:17, 18; Salmo 37:10, 11, 29; Bugna 21:3, 4) Sa amo, ang Biblia nagahisanto gid sa iya kaugalingon kutob sa ginsugoran tubtob sa katapusan.

Isa Bala ka “Libro sang mga Protestante”?

Ang sayop nga ideya nga kinaandan sa tunga sang ginatos ka minilyon ka mga Katoliko sa kalibutan amo nga ang Biblia isa ka “libro sang mga Protestante.” Indi mabasol sa sini ang hanuot nga mga Katoliko. Sing siniglo gindumilian sang Iglesia Romana Katolika ang pagbasa sang Biblia sa bisan ano nga pamulong luwas sa Latin. Amo ini kon ngaa ang mga Kasulatan indi mabasa sang kalabanan nga lego nga mga Katoliko. Matuod, kutob sang 1897 kag labi na kutob sang ikaduha nga Konsilyo sang Batikano (1962-1965), ang mga Katoliko may kinamatarong na nga basahon ang mga Biblia sa kinaandan nga pinamulong nga aprobado sang Roma. Apang ang tradisyon mabudlay utdon. Gani sa mga pungsod nga ang kalabanan Katoliko, ang pagbasa sang Biblia ginabuylog gihapon sa Protestantismo.

Madamu sang nagaangkon nga mga Katoliko nga sining ulihi lang nakatigayon sang Biblia ang indi gihapon makabasa sini nga wala sing pangalag-ag ukon katahap. Ngaa? Bangod ang ila iglesia nagatudlo gihapon nga ang pagbasa sang Biblia makatalagam. Ngaa? Bangod ang Iglesia Romana Katolika nagasiling nga ang Biblia wala nagaunod sang kompleto nga pagpahayag sang Cristianong kamatuoran; kinahanglan ini tapuson sang “tradisyon.” Sa iya libro nga La Pa­ro­le de Dieu (The Word of God), si ­Georges Au­zou, isa ka Katoliko nga propesor sang Balaan nga Kasulatan, nagsulat: “Ang tradisyon nagauna, nagakobre, nagaupod kag nagalabang sa Kasulatan. . . . Nagabulig [ini] sa aton nga mahangpan kon ngaa ang Iglesia wala gid maghimu sang pagbasa sang Biblia ukon sang pagtuon sang Biblia nga isa gid ka obligasyon ukon isa gid ka kinahanglanon.”

Ngaa Basahon ang Biblia?

Apang, madamung sinsero nga mga Katoliko sa bug-os nga kalibutan ang nagatinguha nga makakuha sing Biblia kag nagapangita sing bulig nga mahangpan ini. Amo man ini sa madamung napaslawan nga mga Protestante kag bisan sa iban sadtong nagbutang sang ila paglaum sa komunismo, sosyalismo, ukon siensia.

Sang gin-analisar ang mga kabangdanan sang napasag-uli nga interes sa espirituwal nga mga bagay, ang relihioso nga manunulat nga si ­Alain Wood­row nagsulat sa matag-adlaw nga Le Mon­de sa Paris: “Una amo ini ang kinaugali nga reaksion sa kasubo nga resulta sang kapaslawan sang daku nga mga sistema sang panghunahuna, mga ideolohiya, mga politika, kag siensia.” Ginhatag niya subong dugang nga mga rason ang “kapaslawan sa institusyonal nga mga iglesia bangod sang ila pagkompromiso sa kagamhanan sining kalibutan sa politika kag pinansial,” kag, katapusan, amo ang ginatawag niya nga “apokaliptiko nga kahadlok.”

Mahimu nga isa ikaw sa mga nagabasa na sang Biblia. Kon amo, dapat mo mahibaloan kon paano himuon ang imo pagbasa sang Biblia nga mabungahon.