Nagaisahanon Apang Wala Ginpabay-an
PANUGIRON NI ADA LEWIS
Permi ako may huyog nga mag-isahanon. Determinado man ako kaayo—ginatawag ini sang iban nga pagkabatinggilan—sa tanan nga ginahimo ko. Nakahibalo man ako, kon daw ano kahapos ang mangin prangka, kag ining kinaiya nagtuga sa akon sing mga problema sa madamong tinuig.
APANG, mapinasalamaton ako nga wala ako ginsikway ni Jehova bangod sang akon mga kaluyahon. Paagi sa pagtuon sang iya Pulong, nabag-o ko ang akon personalidad kag nian nakaalagad sa intereses sang iya Ginharian sa mga 60 ka tuig. Kutob sang bata pa ako, mahuyugon na ako sa mga kabayo, kag ang bulig sang Dios sa pagkontrol sang akon pagkabatinggilan masami nagapahanumdom sa akon kon paano ang isa ka renda sarang magamit sa pagkontrol sa isa ka kabayo.
Natawo ako sa isa ka matahom asul nga linaw sa Mount Gambier sa Bagatnan nga Australia sang 1908. Ang akon mga ginikanan may palagatasan, kag ako ang kamagulangan nga babayi sa walo ka anak. Napatay ang amon amay sang magagmay pa kami. Nagbilin ini sa akon sing daku nga responsabilidad sang pagdumala sing uma, sanglit ang akon duha ka magulang nga lalaki kinahanglan magtrabaho malayo sa balay agod makapangita para sa pamilya. Ang pangabuhi sa uma trabahuso kaayo.
Una nga Pagkasapo sing Kamatuoran
Ang amon pamilya nagatambong sa Presbyterian nga Iglesia, kag regular kami, aktibo nga mga katapo. Nangin manunudlo ako sa Sunday-school kag ginkabig nga serioso ang responsabilidad sa pagtudlo sa mga kabataan sa kon ano ang akon ginapatihan nga husto sa espirituwal kag moral.
Sang 1931 napatay ang akon lolo, kag pila sang iya ginapag-iyahan amo ang mga libro nga ginsulat sang anay presidente sang Watch Tower Society nga si J. F. Rutherford. Ginsugdan ko ang pagbasa sa The Harp of God kag Creation, kag samtang ginapadayon ko ini basa, nahayanghag ako sing dugang sa paghibalo nga madamo sang mga butang nga akon ginpatihan kag ginatudlo sa kabataan ang wala ginasakdag sang Biblia.
Makapakibot ang paghibalo nga ang tawhanon nga kalag indi dimamalatyon, nga ang kalabanan nga mga tawo indi magkadto sa langit kon sila mapatay, kag nga wala sing dayon nga pag-antos sa kalayuhon nga impierno para sa mga malauton. Natublag man ako sa pagtukib nga ang pag-obserbar sang semanal nga pagpahuway sa Domingo wala ginapatuman sa isa ka Cristiano. Gani dapat ako maghimo sing isa ka serioso nga desisyon: magpabilin sa tradisyunal nga mga panudlo sang Cristiandad ukon magsugod sa pagpanudlo sing kamatuoran sang Biblia. Wala madugay namat-od ako nga untaton ang tanan ko nga pagpakig-angot sa Presbyterian nga Iglesia.
Karon Nagaisahanon Gid
Ang akon pamilya, mga abyan, kag kakilala anay sa simbahan wala nahamuot sang ginpahibalo ko ang akon tuyo sa pagbiya sa simbahan kag indi na magtudlo sa Sunday-school. Kag sang natukiban nila nga nagapakig-angot ako sa ginatawag nga mga tawo ni Judge Rutherford, nagdugang lamang ini sa nagasilabo nga hinuringhuring. Wala gid man ako ginsikway, apang sa pinakakubos, kalabanan sang akon pamilya kag mga abyan anay nagbugnaw sa akon.
Sa dugang ko nga pagtuon kag pag-usisa sa mga kasulatan nga ginlista sa mga libro nga akon ginabasa, dugang nga nakita ko ang kinahanglanon sa pagbantala sa publiko. Nahibal-an ko nga ang mga Saksi ni Jehova nagapamalaybalay subong bahin sang ila ministeryo sa publiko. Apang sadto nga tion wala sing mga Saksi sa amon lugar. Busa wala sing isa nga nagpalig-on sa akon ukon nagpakita sa akon kon paano magbantala sing maayong balita sang Giharian sang Dios. (Mateo 24:14) Nasubuan gid ako kaayo.
Walay sapayan, ang sugo sang Biblia sa pagbantala sa iban nagtudok sa akon hunahuna, kag nagdesisyon ako nga dapat ako magsugod sa pagbantala sa bisan anong paagi. Pagkatapos sing madamo nga pagpangamuyo, namat-od ako sa pagduaw sa mga puluy-an sang mga kaingod sa pagsugid lamang sa ila sang akon natun-an kag nagtinguha sa pagpakita sa ila sining mga butang sa ila mismo mga Biblia. Ang una nga balay nga akon ginduaw amo ang iya sang akon superintendente anay sa Sunday-school. Ang iya pasapayan nga sabat kag negatibo nga mga komento tuhoy sa akon pagbiya sa simbahan indi gid makapalig-on nga panugod. Apang nakabatyag ako sing kalipay kag pinasahi nga kaisog sang maghalin ako sa iya puluy-an kag nagpadayon sa pagduaw sa iban nga puluy-an.
Wala man gid sing direkta nga pagpamatok, apang natingala ako sa kabilugan nga dipagsapak sang mga kaupod ko anay sa simbahan sang nagduaw ako sa ila. Sa akon kakibot kag kalugaw-an, naeksperiensiahan ko ang pinakamabaskog nga pagpamatok gikan sa akon kamagulangan nga utod nga lalaki, nagapahanumdom sa akon sang mga pulong ni Jesus: “Itugyan kamo bisan sang mga ginikanan kag mga utod kag mga himata kag mga abyan, . . . kag dumtan kamo sang tanan nga tawo bangod sa akon ngalan.”—Lucas 21:16, 17.
Nangin eksperiensiado ako nga mangangabayo sang bataon pa ako, gani namat-od ako nga ang pinakamadali nga paagi sa paglab-ot sa mga puluy-an sang mga tawo amo ang pagsakay sa kabayo. Nakabulig ini sa akon sa pagkadto sa mas malayo nga mga duog malapit sa kaumhan nga teritoryo. Apang sang isa ka hapon nakadalin-as ang akon kabayo kag natumba sa madanlog nga dalan, kag naglitik ang akon bagol. Sing primero, hinadlukan ako nga basi indi ako makalampuwas. Pagkatapos sadtong pagkatumba, kon ang dalan basa ukon madanlog, nagalakbay ako paagi sa kabayo kag kalesa sa baylo nga magsakay sa kabayo.a
Pagpakig-angot sa Organisasyon
Wala madugay pagkatapos sang akon pagkaaksidente, isa ka grupo sang bug-os tion nga mga manugbantala, ginatawag karon nga mga payunir, ang nagduaw sa distrito sang Mount Gambier. Busa, sa una nga tion, nakapakigsugilanon ako sa mga masigkatumuluo. Antes maghalin, ginpalig-on nila ako sa pagsulat sa sanga talatapan sang Watch Tower Society kag mamangkot kon paano ako makapakig-ambit sa publiko nga pagbantala nga hilikuton sa mas organisado nga paagi.
Pagkatapos ako makasulat sa sosiedad, nakabaton ako sing mga libro, mga pulyeto, kag naimprinta nga kard sang sermon agod gamiton sa pagpakilala sang akon kaugalingon sa mga ganhaan. Nangin suod ako sa akon kautoran nga mga lalaki kag mga babayi sa espirituwal paagi sa mga sulat sa sanga talatapan. Apang sang ang grupo sang mga payunir naghalin kag nagsaylo sa masunod nga banwa, labi ako nga ginsubuan.
Subong resulta sang akon regular nga mga ruta sang pagpanaksi kada adlaw—masami paagi sa kabayo kag kalesa—nangin kilala gid ako sa distrito. Sa amo man nga tion, naatipan ko ang akon mga hilikuton sa uma. Subong man, nag-untat na sa pagpamatok ang akon pamilya sa sining rutina kag wala na magpasilabot. Sa sulod sang apat ka tuig nag-alagad ako sa sining paagi subong nagaisahanon, dibawtismado nga mamahayag sang maayong balita.
Kombension kag, Sa Katapusan, Bawtismo
Sang Abril 1938, nagduaw si Utod Rutherford sa Australia. Ang mabaskog nga pagpamatok sang klero nagresulta sang pagkanselar sing kontrata para sa Sydney Town Hall. Apang sa katapusan nga tion, natigayon ang permiso sa paggamit sa Sports Grounds. Ang gulpi nga pagbag-o sang mga plano sa pagkamatuod nangin mapuslanon, sanglit madamo ka linibo pa ang sarang maakomodar sa mas daku nga Sports Grounds. Mga 12,000 ang nagtambong, ang interes sang madamo maathag nga napukaw sang mga pagpamatok sang klero sa amon mga miting.
May kaangtanan sa pagduaw ni Utod Rutherford, ginhiwat man ang pila ka adlaw nga kombension malapit sa siudad sang Sydney. Didto nga nasimbuluhan ko gid man ang akon dedikasyon kay Jehova nga Dios paagi sa pagpabawtismo sa tubig. Mahanduraw mo bala ang kalipay nga akon nabatyagan nga makatipon upod sa mga kautoran nga mga lalaki kag mga babayi gikan sa bug-os malapad nga kontinente sang Australia?
Pagbalik sa Mount Gambier
Nasubuan gid ako sa akon nga pagpauli, apang mas determinado ako karon sa paghimo sang akon masarangan sa hilikuton sang Ginharian. Wala madugay nakilala ko ang pamilya Agnew—si Hugh, ang iya asawa, kag ang ila apat ka anak. Nagapuyo sila sa banwa sang Millicent, mga 50 kilometros lamang halin sa Mount Gambier, kag nagalakbay ako sing 50 kilometros pakadto-pabalik paagi sa kabayo kag kalesa agod maghiwat sing pagtuon sa Biblia upod sa ila. Sang ila ginbaton ang kamatuoran, naumpawan ako sa akon kasubo.
Wala magdugay, ginporma kami para sa isa ka organisado nga pagbantala. Nian, sing makalilipay, nangin interesado ang akon iloy kag nag-upod sa akon sa 100 kilometros pakadto-pabalik nga paglakbay sa pagtinuon upod sa bag-o naporma nga grupo. Kutob sadto, si Nanay pirme nga makapalig-on kag mabinuligon, bisan mga pila ka tuig pa antes sia ginbawtismuhan. Wala na ako ginasubuan!
Ang amon gamay nga grupo nakapatubas sing apat ka payunir, ang tatlo ka babayi nga Agnew—si Crystal, si Estelle, kag si Betty—kag ako. Sang ulihi, sa temprano nga katuigan sang 1950, ang tatlo ka mag-ulutod nga babayi nag-eskwela sa Watchtower Bible School of Gilead. Gin-asayn sila subong mga misyonera sa India kag Sri Lanka, diin nagaalagad sila gihapon sing matutom.
Sang Enero 1941 gindumilian ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sa Australia, gani nanghikot kami sing nagakahisuno sa gilayon. Ginbutang namon ang tanan nga gingamit namon sa pagministeryo—literatura, mabulubitbit nga mga ponograpo, ginrekord nga mga pamulongpulong sa Biblia, kag iban pa—sa sulod sang daku nga alibe. Nian ginbutang namon ang alibe sa isa ka payag kag gintabunan sing mga dagami.
Walay sapayan sang pagdumili, nagpadayon kami sa amon pamalaybalay nga pagbantala, apang sing mahalungon, nagagamit lamang sing Biblia kon nagapakighambal sa mga tagbalay. Ginatago ko ang mga magasin kag mga pulyeto sa idalom sang silya sang akon kabayo kag ginapaguwa lamang ini kon makit-an ang matuod nga interes sa mensahe sang Ginharian. Sang ulihi, sang Hunyo 1943, ginkuha ang pagdumili, kag sa liwat nahimo namon ang dayag nga pagtanyag sing mga literatura.
Bag-o nga mga Asaynment
Sang 1943, nagpayunir ako, kag sa masunod nga tuig nagbiya ako sa Mount Gambier para sa isa pa ka asaynment. Primero, gin-agda ako sa pag-alagad sa malip-ot nga tion sa sanga talatapan sang Sosiedad sa Strathfield. Pagkatapos sini nakabaton ako, sing mga asaynment, sa magagmay nga mga banwa sa nabagatnan sang New South Wales kag nakatundan sang Victoria. Apang, ang isa sang akon pinakamakapaladya sa espirituwal nga mga asaynment amo ang upod sa daku nga kongregasyon sa siudad sang Melbourne. Sanglit naggikan sa isa ka gamay nga banwa, daku gid ang akon natun-an sa pag-alagad didto.
Sa akon asaynment sa rehiyon sang Gippsland distrito sang Victoria, kami sang akon upod nga payunir, si Helen Crawford, naghiwat sing madamo nga pagtuon sa Biblia kag, wala magdugay, nakita ang pagporma sing isa ka kongregasyon. Yadto nga distrito may malapad nauma nga teritoryo, kag para sa transportasyon may isa kami ka daan, dimasaligan nga awto. Kon kaisa ginasakyan namon ini, apang sa madamo nga tion ginatulod namon ini bangod indi mag-andar. Naghandum gid ako sing isa ka kabayo! Kon kaisa, maminatud-on nga nakasiling ako: “Ibaylo ko ang bisan ano (luwas sa Ginharian) para sa isa ka kabayo!” Sa kalabanan nga mga banwa sinang distrito karon, may mabakod na nga mga kongregasyon kag matahom nga mga Kingdom Hall.
Sang 1969, nakabaton ako sing asaynment sa Canberra, ang kapital sang Australia. Isa ini ka makahalangkat kag maduagon nga lugar sa pagpanaksi, sanglit masami kami makapakig-angot sa mga empleyado sang madamo nga embahada sang iban nga pungsod. Diri gihapon ako nagaalagad, apang sining tinuig ginkonsentrar ko ang akon pagpanaksi sa industriyal nga duog sang siudad.
Sang 1973, may pribilehiyo ako sa pagtambong sa dalagku nga mga kombension sa Estados Unidos. Ang isa pa ka daku nga hitabo sa akon kabuhi amo ang nangin delegado sa kombension sang 1979 kag ang paglibot sa Israel kag Jordan. Ang pagkadto sa aktuwal nga mga duog nga ginhinambitan sa Biblia kag ang pagpamalandong sa mga hitabo nga natabo didto isa gid ka makatalandog nga eksperiensia. Naeksperiensiahan ko kon daw ano ang maglutaw-lutaw sa Dead Sea, sa iya malapuyot maalat nga tubig, kag sang pagkadto namon sa Petra sa Jordan, nakahigayon ako liwat sa pagsakay sa kabayo. Nagpahanumdom ini sa akon sadtong una nga inadlaw sang ang mga kabayo nakabulig sa akon sa paglab-ot sa nagalinapta nga mga kaumhan dala ang mensahe sang Ginharian.
Padayon sa Bug-os Tion nga Pag-alagad
Ang akon handum nga magpadayon sa bug-os tion nga pag-alagad walay sapayan sang akon katigulangon nahuptan nga buhi paagi sa pinasahi nga mga aman subong sang Pioneer Service School kag ang mga miting sang mga payunir nga ginahiwat upod sa sirkito nga mga asambleya, subong man ang padayon nga pagpalig-on nga akon nabaton gikan sa mga nagalakbay nga mga manugtatap. Makasiling gid ako nga si Jehova nagtuytoy sing mga butang agod nga ang akon masubo nga mga inadlaw mangin butang sang nagligad.
Nagapangidaron na ako karon sing 87 ka tuig, kag pagkatapos sing mga 60 ka tuig nga pag-alagad kay Jehova, may pulong sang pagpalig-on ako para sa iban nga ayhan prangka man kag tuman ka independiente: Magpasakop pirme sa panuytoy ni Jehova. Kabay nga si Jehova magabulig sa aton sa pagkontrol sang aton pagkaprangka, kag kabay nga padayon sia nga magpahanumdom sa aton nga bisan pa masami kita ginasubuan, indi gid niya kita pagpabay-an.
[Footnote]
a Ang kalesa isa ka mamag-an, duha sing ruweda nga salakyan.