Isa ka Mahigugmaon nga Pangagda Para sa mga Ginalapyo
“Kari sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag papahuwayon ko kamo.”—MATEO 11:28.
1. Ano ang nakita ni Jesus sa Galilea sa iya ikatlo nga pagbantala nga paglakbay?
SA PAMUNO ayon sang tuig 32 C.E., si Jesus yara sa iya ikatlo nga pagbantala nga paglibot sa distrito sang Galilea. Naglakbay sia sa mga siudad kag mga minuro, “nagapanudlo sa ila mga sinagoga kag nagawali sang maayong balita sang ginharian kag nagapang-ayo sang tanan nga sahi sang balatian kag sang tanan nga sahi sang masakit.” Samtang ginahimo niya ini, nakita niya ang kadam-an, kag “naluoy sia sa ila, bangod ginlapyo sila kag nag-aplaag subong sang mga karnero nga walay manugbantay.”—Mateo 9:35, 36.
2. Paano ginbuligan ni Jesus ang mga tawo?
2 Apang, wala lamang naluoy si Jesus sa kadam-an. Pagkatapos ginsugo ang iya mga disipulo nga mangamuyo sa “Agalon sang alanyon,” si Jehova nga Dios, ginpadala niya sila sa pagbulig sa mga tawo. (Mateo 9:38; 10:1) Nian personal niya nga ginpasalig ang katawhan sang dalanon padulong sa matuod nga kaumpawan kag kalugpayan. Ginhatag niya sa ila ining makalilipay nga pangagda: “Kari sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag papahuwayon ko kamo. Itakud ang akon gota sa inyo kag magtuon kamo sa akon, kay ako malulo kag mapainubuson sa tagipusuon, kag makakita kamo sing kapahuwayan sa inyo mga kalag.”—Mateo 11:28, 29.
3. Ngaa ang pangagda ni Jesus makagalanyat man sa karon?
3 Karon nagapuyo kita sa isa ka tion nga madamo ang nagabatyag nga nalulanan kag nabug-atan sing daku. (Roma 8:22; 2 Timoteo 3:1) Para sa iban, ginaubos sang palangitan-an ang madamo nila nga tion kag enerhiya sa bagay nga diutay na lamang ang nabilin para sa ila pamilya, mga abyan, ukon sa iban pa nga butang. Madamo ang nalulanan sing malubha nga balatian, kalisdanan, kapung-aw, kag iban pa nga pisikal kag emosyonal nga mga problema. Bangod sang pag-ipit, ang iban nagatinguha sa pagpangita sing paumpaw paagi sa pagwili sang ila kaugalingon sa kalipayan, pagkaon, pag-inom, bisan sa pag-abuso sa droga. Sa pagkamatuod, nagabutang lamang ini sa ila sa mas malain pa nga kahimtangan, nagahatag sa ila sing madamo pa nga mga problema kag mga pag-ipit. (Roma 8:6) Sing maathag, ang mahigugmaon nga pangagda ni Jesus makagalanyat man karon kaangay sang nagligad.
4. Anong mga pamangkot ang dapat naton binagbinagon agod makabenepisyo gikan sa mahigugmaon nga pangagda ni Jesus?
4 Apang, sa ano napaidalom ang katawhan sang adlaw ni Jesus, amo nga daw “ginalapyo [sila] kag nag-alaplaag,” nga nagpahulag kay Jesus nga kaluuyan sila? Anong mga palas-anon kag mga lulan ang dapat nila pas-anon, kag paano nakabulig sa ila ang pangagda ni Jesus? Ang mga sabat sa sining mga pamangkot mahimo gid makabulig sa aton sa pagbenepisyo gikan sa mahigugmaon nga pangagda ni Jesus sa mga ginalapyo.
Yadtong “Ginabudlayan kag Ginabug-atan”
5. Ngaa nagakaigo nga ginreport ni apostol Mateo ini nga hitabo sa ministeryo ni Jesus?
5 Makawiwili nga si Mateo lamang ang nagreport sini nga hitabo sa ministeryo ni Jesus. Bangod isa anay ka manugsukot sang buhis, si Mateo, nga nakilal-an man subong si Levi, pamilyar gid sa isa ka partikular nga lulan nga ginapas-an sang mga tawo. (Mateo 9:9; Marcos 2:14) Siling sang libro nga Daily Life in the Time of Jesus: “Ang mga buhis nga dapat bayaran sang [mga Judiyo] sing kuwarta ukon sing pagkabutang ukon serbisyo mabug-at katama, kag labi pa gid ini nga nagbug-at bangod sang duha ka dagway sang pagbuhis nga ginapatuman sa ila, ang sibil nga mga buhis kag relihiosong mga buhis; kag wala sing mamag-an sa duha.”
6. (a) Ano ang sistema sang pagbuhis nga ginagamit sang panahon ni Jesus? (b) Ngaa ang mga manugsukot sang buhis may malain nga reputasyon? (c) Ano ang ginbatyag ni Pablo nga kinahanglan ipahanumdom sa iya mga masigka-Cristiano?
6 Ang labi pa nga nagpabug-at sini nga tanan amo ang sistema sang pagbuhis sadto nga tion. Ginahatag sang Romanong mga opisyales ang kinamatarong sa pagsukot sang mga buhis sa mga probinsia nga may pinakamataas nga tanyag. Sila, nian, nagaempleyo sing mga tawo sa lokal nga mga komunidad sa pagdumala sang aktuwal nga hilikuton sa pagsukot sang buhis. Ang tagsatagsa sa pyramid scheme (padugi sa pagpasaka) nagabatyag nga may bug-os nga kinamatarong sa pagdugang sang iya komisyon, ukon bahin. Halimbawa, si Lucas nagsugid nga “may isa ka tawo nga ginhingalanan si Zaqueo; kag sia ang puno nga manugsukot sang buhis, kag manggaranon sia.” (Lucas 19:2) Ang “puno nga manugsukot sang buhis” nga si Zaqueo kag yadtong sa idalom sang iya pagdumala mahimo nga nangin manggaranon sa kapiutan sang mga tawo. Ang pag-abuso kag kagarukan nga gintuga sina nga sistema nagtiklod sa mga tawo nga tamdon ang mga manugsukot sang buhis sa tunga sang mga makasasala kag mga makihilawason, kag ayhan nagakabagay gid sa kalabanan nga hitabo. (Mateo 9:10; 21:31, 32; Marcos 2:15; Lucas 7:34) Sanglit halos indi masarangan sang mga tawo ang lulan, indi katingalahan nga nakita ni apostol Pablo ang kinahanglanon nga pahanumdumon ang iya mga masigka-Cristiano nga indi pagkaugtan ang Romanong gota kundi ‘bayaran sa tanan ang natungod sa ila, sa iya nga nagapangayo sing buhis, ang buhis; sa iya nga nagapangayo sing bayad; ang bayad.”—Roma 13:7a; ipaanggid ang Lucas 23:2.
7. Paano ginadugangan sang Romanong mga kasuguan sa pagsilot ang lulan sang mga tawo?
7 Ginpahanumdom man ni Pablo ang mga Cristiano nga ihatag “sa iya nga nagapangayo sing kahadlok, ina nga kahadlok; sa iya nga nagapangayo sing dungog, ina nga dungog.” (Roma 13:7b) Ang mga Romano kilala sa kapintas kag sa kabug-at sang ila mga kasuguan sa pagsilot. Ang pagbunal, pagbakol, mapiguson nga mga pamatbat sa pagkabilanggo, kag pagbitay masunson ginagamit agod magpabilin nga nagapasakop ang mga tawo. (Lucas 23:32, 33; Binuhatan 22:24, 25) Bisan ang Judiyong mga lider ginhatagan sing awtoridad sa pagpadapat sina nga silot kon nakita nila nga nagakabagay. (Mateo 10:17; Binuhatan 5:40) Ina nga sistema pat-od gid nga nagakontrol, ukon nagapigos pa gani, kay bisan sin-o nga nagapuyo sa idalom sini.
8. Paano ginpalulanan sang relihiosong mga lider ang mga tawo?
8 Apang, ang malain pa sa Romanong buhis kag kasuguan amo ang lulan nga ginpapas-an sa mga timawa sang relihiosong mga lider sadtong adlaw. Sa katunayan, daw amo ini ang pangunang ginakabalak-an ni Jesus sang ginlaragway niya ang mga tawo subong “ginabudlayan kag ginabug-atan.” Si Jesus nagsiling nga sa baylo nga hatagan ang ginabug-atan nga katawhan sing paglaum kag paumpaw, ang relihiosong mga lider “nagabugkos sing mga lulan nga mabug-at kag ginabutang ini sa abaga sang mga tawo, apang indi sila buot magpahulag sini sa ila tudlo.” (Mateo 23:4; Lucas 11:46) Matalupangdan gid sang isa sa mga Ebanghelyo ang dimasaypan nga paglaragway sa relihiosong mga lider—ilabi na sa mga escriba kag mga Fariseo—subong matinaastaason, wala sing tagipusuon, kag salimpapaw nga grupo. Ginpakanubo nila ang mga timawa subong wala tinun-an kag dimatinlo, kag gintamay nila ang mga dumuluong sa tunga nila. Ang isa ka komentaryo tuhoy sa ila panimuot nagasiling: “Ang tawo nga nagakarga sing tuman sa isa ka kabayo ginasumbong karon nga mga inadlaw sa atubangan sang kasuguan. Ano pa ayhan ang isa ka tawo nga nagpatuman sing 613 ka kasuguan sa ‘mga timawa’ nga wala sing relihiosong paghanas; kag nian, nga wala sing bisan ano nga ginhimo agod buligan sila, nagpakamalaut sa ila subong mga wala dios?” Sa pagkamatuod, ang matuod nga lulan, indi ang Mosaikong Kasuguan, kundi ang madamo nga tradisyon nga ginpatuman sa mga tawo.
Ang Matuod nga Kabangdanan sang Kabudlayan
9. Paano ipaanggid ang mga kahimtangan sa tunga sang mga tawo sang panahon ni Jesus sa sadtong sa panahon ni Hari Solomon?
9 Kon kaisa ang materyal nga lulan sa mga tawo mabug-at, gani lapnag ang kaimulon. Ang mga Israelinhon kinahanglan magbayad sing kasarangan nga buhis nga ginpatuman sang Mosaikong Kasuguan. Nian sang naggahom si Solomon, gingastuhan sang mga tawo ang malahalon katama nga mga proyekto sang pungsod, subong sang pagtukod sing templo kag iban pa nga mga tinukod. (1 Hari 7:1-8; 9:17-19) Apang, ang Biblia nagasugid sa aton nga ang mga tawo “nagkaon kag nag-inom kag nagpangalipay. . . . Kag ang Juda kag Israel nagpuyo sing malig-on, ang tagsa ka tawo sa idalom sang iya ubas kag sa idalom sang iya higuera, kutob sa Dan tubtob sa Beer-seba, sa tanan nga adlaw ni Solomon.” (1 Hari 4:20, 25) Ano ang rason sang kinatuhayan?
10. Ano ang rason sang kahimtangan sang Israel sang nahaunang siglo?
10 Bangod ang pungsod nagpabilin nga malig-on para sa matuod nga pagsimba, natigayon nila ang kahamuot ni Jehova kag ginpakamaayo sing kalig-unan kag kabuganaan walay sapayan sang mabug-at nga gastos sang pungsod. Apang, si Jehova nagpaandam nga kon “magtalikod [sila] gikan sa pagsunod [sa iya] kag indi magbantay [sang iya] mga sugo,” magaantos sila sing daku nga kabaliskaran sa ila kahimtangan. Sa katunayan, “ang Israel mangin hulubaton kag ululigyaton sa tunga sang tanan nga mga katawhan.” (1 Hari 9:6, 7) Amo gid sina ang natabo. Ang Israel napaidalom sa pagginahom sang mga dumuluong, kag ang anay mahimayaon nga ginharian nangin koloniya na lamang sang dumuluong nga mga emperyo. Daw ano ka makakulugmat nga mga resulta tungod sang pagpatumbaya sa ila espirituwal nga mga obligasyon!
11. Ngaa nagbatyag si Jesus nga ang katawhan “ginalapyo kag nag-alaplaag kaangay sang mga karnero nga wala sing manugbantay”?
11 Ini tanan nagabulig sa aton sa paghangop kon ngaa nagbatyag si Jesus nga ang mga tawo nga nakita niya ‘ginlapyo kag nag-alaplaag.’ Mga Israelinhon sila, katawhan ni Jehova, nga sa kabilugan nagtinguha sa pagkabuhi nahisuno sa mga kasuguan sang Dios kag sa pagpadayon sang ila pagsimba sa kalahamut-an nga paagi. Apang, ginhingalitan kag ginpabug-atan sila indi lamang sang politikal kag komersial nga mga kagamhanan kundi sang apostatang relihiosong mga lider man sa tunga nila. “Kaangay sila sang mga karnero nga wala sing manugbantay” bangod wala sing isa nga nag-atipan sa ila ukon nagpangapin sa ila. Nagkinahanglan sila sing bulig agod maatubang ang mapintas gid nga mga katunayan. Suno gid sa tion ang mahigugmaon kag mapinalanggaon nga pangagda ni Jesus!
Ang Pangagda ni Jesus Karon
12. Anong mga pag-ipit ang nabatyagan sang mga alagad sang Dios kag sang iban nga sinsero nga mga tawo karon?
12 Sa madamong paagi ang mga hitabo kaanggid man sa karon. Nasalapuan sang sinsero nga mga tawo nga nagatinguha sa pagpangabuhi sing bunayag nga ang mga pag-ipit kag mga ginapangayo sang malauton nga sistema sang mga butang mabudlay batason. Bisan yadtong nagdedikar sang ila kabuhi kay Jehova mahimo maimpluwensiahan. Ginapakita sang mga report nga ang pila sa tunga sang mga alagad ni Jehova labi pa nga ginabudlayan sa pagtuman sang tanan nila nga mga responsabilidad, bisan pa nga luyag nila. Nagabatyag sila nga ginabug-atan, ginakapoy, ginalapyo. Ang iban nagabatyag pa gani nga mangin kaumpawan kon magauntat na lamang sila sa pagpalibog kag magpahilayo sa tawo agod makapamensar. Nagbatyag ka na bala sing amo sina? May kilala ka bala nga malapit sa imo nga yara sa sina nga kahimtangan? Huo, ang makalilipay nga pangagda ni Jesus may daku gid nga kahulugan para sa aton karon.
13. Ngaa makapat-od kita nga makabulig si Jesus sa aton sa pagsapo sing kalugpayan kag kapahuwayan?
13 Antes ginhatag ni Jesus ang iya mahigugmaon nga pangagda, sia nagsiling: “Ang tanan nga butang gintugyan sa akon sang akon Amay, kag wala sing bisan sin-o ang nakakilala sing maayo sa Anak kundi ang Amay, wala man sing bisan sin-o nga nakakilala sing maayo sa Amay kundi ang Anak kag kay bisan sin-o nga mahamut-an sang Anak nga ipahayag ang Amay.” (Mateo 11:27) Bangod sining suod nga kaangtanan sa tunga ni Jesus kag sang iya Amay, makasalig kita nga paagi sa pagbaton sa pangagda ni Jesus kag mangin mga disipulo niya, makasulod kita sa isa ka malapit, personal nga kaangtanan kay Jehova, “ang Dios sang tanan nga kalugpayan.” (2 Corinto 1:3; ipaanggid ang Juan 14:6.) Sing dugang, sanglit ang ‘tanan nga butang gintugyan sa iya,’ si Jesucristo lamang ang may gahom kag awtoridad sa pagpamag-an sang aton mga lulan. Diin sini? Yadtong ginpatuman sang malauton nga politikal, komersial, kag relihiosong mga sistema, subong man ang lulan nga ginpatuman sang aton napanubli nga sala kag pagkadihimpit. Daw ano ka makapalig-on kag makapasalig nga panghunahuna ina kutob gid sa ginsuguran!
14. Gikan sa anong kabudlayan makahatag si Jesus sing kapahuwayan?
14 Si Jesus nagpadayon sa pagsiling: “Kari sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag papahuwayon ko kamo.” (Mateo 11:28) Pat-od gid nga wala naghambal si Jesus batok sa lakas nga pagpangabudlay, kay masunson niya nga ginlaygayan ang iya mga disipulo nga magpanikasog sa hilikuton nga ginahimo nila. (Lucas 13:24) Apang ang “ginabudlayan” (“nagapangabudlay,” Kingdom Interlinear) nagapahangop sing malawig kag makakalapoy nga pagpangabudlay, sa masami nga wala sing mapuslanon nga resulta. Kag ang “ginabug-atan” may kahulugan nga nalulanan sing labaw sa kinaandan nga masarangan. Ang kinatuhayan sarang mapaanggid sa isa ka tawo nga nagakutkot sing natago nga bahandi kag sa isa nga nagakutkot sing kanal sa kampo nga pangabudlayan. Pareho sila nga nagahimo sing mabudlay nga hilikuton. Sa isa, ang hilikuton ginahimo sing malangkagon, apang sa isa pa, wala sing katapusan ini nga makatalaka. Ang kinatuhayan amo ang katuyuan sang hilikuton ukon ang kakulang sing katuyuan.
15. (a) Anong mga pamangkot ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon kon nagabatyag kita nga nagapas-an kita sing mabug-at nga lulan sa aton mga abaga? (b) Ano ang masiling nahanungod sa ginhalinan sang mga lulan?
15 Nagabatyag ka bala nga “ginabudlayan kag ginabug-atan,” nga kadamo gid katama sang nagakinahanglan sang imo tion kag enerhiya? Ang mga lulan nga ginapas-an mo daw tama gid bala kabug-at para sa imo? Kon amo, mahimo makabulig nga pamangkuton ang imo kaugalingon, ‘Para sa ano ang akon ginapangabudlayan? Ano nga sahi sang lulan ang akon ginapas-an?’ Nahanungod sini, ang isa ka komentarista sang Biblia nagsiling sang nagligad nga kapin sa 80 ka tuig: “Kon binagbinagon naton ang mga lulan sang kabuhi nagatupa ini sa duha ka klase; mahimo naton ini matawag subong ang ginpatuman sing kinaugalingon kag ang dimalikawan: yadtong bangod, kag yadtong indi bangod, sa aton kaugalingon nga mga buhat.” Nian sia nagdugang: “Madamo sa aton ang mahimo makibot, pagkatapos sang maid-id nga pag-usisa sa kaugalingon, sa paghibalo kon daw ano ka daku nga bahin sang kabug-usan sang aton mga lulan ang ginapatuman naton sa aton kaugalingon.”
16. Anong mga lulan ang mahimo naton ginapatuman sing dimaalamon sa aton kaugalingon?
16 Ano ang pila sa mga lulan nga mahimo naton ginapatuman sa aton kaugalingon? Nagakabuhi kita karon sa isa ka materyalistiko, mahigugmaon sa kalipayan, kag imoral nga kalibutan. (2 Timoteo 3:1-5) Bisan ang dedikadong mga Cristiano napaidalom sa dalayon nga pag-ipit nga magpahisuno sa mga uso kag mga estilo sang pagkabuhi sang kalibutan. Si apostol Juan nagsiling nahanungod sa “kailigbon sang unod kag sang kailigbon sang mga mata kag pagpakitakita sang pangabuhi sang isa.” (1 Juan 2:16) Makusog ini nga mga impluwensia nga madali nga makaapektar sa aton. Nahibaluan na nga ang iban handa malubong sa utang agod maagom ang mas madamo sa kalibutanon nga mga kalipayan ukon mahuptan ang isa ka estilo sang pagkabuhi. Nian nasapwan nila nga dapat sila maghinguyang sing daku nga tion sa trabaho, ukon sa pagtigayon sing pila ka trabaho, agod may kuwarta nga ibayad sa mga utang.
17. Anong kahimtangan ang labi pa nga nagapabudlay sang pagpas-an sa lulan, kag paano ini mahimo malubad?
17 Samtang ang isa ka tawo mahimo mangatarungan nga indi malain ang magtigayon ukon maghimo sing pila ka butang nga ginatigayon ukon ginahimo sang iban, importante nga analisahon kon bala dikinahanglanon nga ginadugangan niya ang iya lulan. (1 Corinto 10:23) Sanglit ang isa ka tawo mahimo makapas-an sing igoigo lamang, ang pila ka butang dapat kuhaon agod mapas-an ang iban pa nga lulan. Sa masami, ang mga butang nga kinahanglanon para sa aton espirituwal nga kaayuhan—ayhan personal nga pagtuon, pagtambong sa mga miting, kag pag-alagad sa latagon—ang una nga ginakuha. Ang resulta amo ang pagkadula sang espirituwal nga kusog nga labi pa gid nga nagapabudlay sang pagpas-an sa lulan. Si Jesucristo nagpaandam batok sa sina nga katalagman sang nagsiling sia: “Andam kamo sa inyo mga kaugalingon basi ang inyo mga tagipusuon mabug-atan sang patuyang kag kahulugbon kag mga paghimud-os sining kabuhi, kag yadtong adlaw magaabot sa inyo sing hinali subong sang siod.” (Lucas 21:34, 35; Hebreo 12:1) Mabudlay makilala ang isa ka siod kag makapalagyo sa sini kon ang isa ginabug-atan kag ginalapyo.
Kaumpawan kag Kapahuwayan
18. Ano ang gintanyag ni Jesus sa sadtong nagakari sa iya?
18 Busa, sing mahigugmaon, si Jesus naghatag sing bulig: “Kari sa akon, . . . kag papahuwayon ko kamo.” (Mateo 11:28) Ang mga tinaga nga “papahuwayon” kag “kapahuwayan” sa bersikulo 29 naghalin sa Griegong mga tinaga nga katumbas sa tinaga nga ginagamit sang Septuagint nga badbad sa pagbadbad sang Hebreong tinaga para sa “inugpahuway” ukon “pagsaulog sang inugpahuway.” (Exodo 16:23) Sa amo, si Jesus wala magsaad nga yadtong magakari sa iya wala na sing hilikuton, kundi nagsaad sia nga papahuwayon niya sila agod mangin handa sila sa hilikuton nga dapat nila himuon nahisanto sa katuyuan sang Dios.
19. Paano ang isa ‘nagakari kay Jesus’?
19 Apang, paano ang isa ‘makakari kay Jesus’? Sa iya mga disipulo, si Jesus nagsiling: “Kon ang bisan sin-o buot magsunod sa akon, isikway niya ang iya kaugalingon kag magpas-an sang iya usok sang pag-antos kag magsunod sa akon.” (Mateo 16:24) Hanti, ang pagkari kay Jesus nagakahulugan sang pagpasakop sang kabubut-on sang isa sa kabubut-on sang Dios kag ni Cristo, nagabaton sang pila ka lulan sang responsabilidad, nagahimo sini sing padayon. Ini bala tanan mabug-at gid? Daku gid bala ang bili sini? Binagbinagon naton kon ano ang ginsiling ni Jesus sa tapos niya ginhatag ang mahigugmaon nga pangagda sa mga ginalapyo.
Madumduman Mo Bala?
◻ Sa anong mga paagi ang katawhan sang panahon ni Jesus ginlulanan?
◻ Ano ang matuod nga kabangdanan sang kabudlayan sang katawhan
◻ Paano naton dapat usisaon ang aton kaugalingon kon nagabatyag kita nga ginalulanan sing mabug-at?
◻ Anong mga lulan ang mahimo naton ginapatuman sing dimaalamon sa aton kaugalingon?
◻ Paano naton mabaton ang kapahuwayan nga ginsaad ni Jesus?
[Retrato sa pahina 15]
Ano ang pila sa mga lulan nga mahimo naton ginahatag sa aton kaugalingon?
[Credit Line sang retrato sa pahina 15]
Courtesy of Bahamas Ministry of Tourism