Paano Ginatamod sang Dios ang Pagsimba sang Cristiandad?

“INDI ang tagsatagsa nga nagasiling sa akon, ‘Ginuo, Ginuo,’ makasulod sa ginharian sang langit,” siling ni Jesucristo, “kundi ang nagahimo sa kabubut-on sang akon Amay nga yara sa langit. Madamo ang magasiling sa akon sadtong adlaw, ‘Ginuo, Ginuo, wala bala kami . . . maghimo sing madamo nga buhat nga gamhanan sa imo ngalan?’ Kag nian pahayagan ko sila: Wala gid ako makakilala sa inyo! Palayo sa akon, kamo nga mga manugbuhat sing kalautan.”​—⁠Mateo 7:​21-23.

Paagi sa iya sagrado nga Pulong, ang Balaan nga Biblia, ginpaathag sang Dios kon ano ang iya kabubut-on. Ginahimo bala sang mga simbahan sang Cristiandad ang kabubut-on sang Dios? Ukon sila bala ang gintawag ni Jesus nga “mga manugbuhat sing kalautan”?

Pagpaagay sing Dugo

Sang gab-i antes ang kamatayon sang iya Agalon, bangod kay Pedro diutayan lang matabo ang isa ka armado nga pagpakig-away batok sa hubon sang mga soldado nga ginpadala sa pagdakop kay Jesus. (Juan 18:​3, 10) Apang ginpasag-uli ni Jesus ang kalinong kag ginpaandaman si Pedro: “Ang tanan nga nagagamit sing espada sa espada mapatay.” (Mateo 26:52) Ining maathag nga paandam ginasulit sa Bugna 13:10. Ginatuman bala ini sang mga simbahan sang Cristiandad? Ukon may salabton man bala sila sa nagapadayon nga mga inaway sa nagkalainlain nga bahin sang duta?

Sang Inaway Kalibutanon II, ginatos ka libo sang mga Serb kag ­Croat ang ginpatay sa ngalan sang relihion. “Sa ­Crotia,” report sang The New Encyclopœdia Britannica, “ang lokal nga pasismo nga pagginahom nagpatuman sing isa ka pagsulundan tuhoy sa ‘pagpaputli sa rasa’ nga naglabaw pa sa mga buhat sang mga Nazi. . . . Gindeklarar nga un-tersia sang populasyon sang Serb ang itapok, un-tersia ang kumbertihon sa Romano nga Katolisismo, kag un-tersia ang pamatyon. . . . Ang pagbulig sang iban nga Katolikong mga klero sa sining mga buhat naghalit sing daku sa mga kaangtanan sang simbahan kag estado pagkatapos sang inaway.” Ang dimaisip nga kadamuon sang tawo napilitan nga makumbertir sa Katolisismo ukon mapatay; linibo ka iban pa ang wala na gani ginpapili. Ang bug-os nga minuro​—⁠mga lalaki, mga babayi, kag kabataan​—⁠ginpilit pasulod sa ila Ortodokso nga mga simbahan kag ginpamatay. Kamusta naman ang nagapamatok nga hangaway sang Komunista? May relihioso nga pagsakdag man bala sila?

“Ang iban nga mga pari nagpakigbahin sa inaway sa bahin sang rebolusyonaryo nga mga puwersa,” report sang libro nga History of Yugoslavia. “Ang Sumalakdag nga mga hangaway naglakip pa gani sa mga pari gikan sa Serbian nga Ortodokso kag Romano Katoliko nga mga simbahan,” siling sang libro nga Yugoslavia and the New Communism. Ang mga pagbinangig sa relihion nagapadayon sa pagpabaskog sa inaway sa Balkans.

Kag kamusta naman sa Rwanda? Ang sekretaryo heneral sang Cath­o­lic In­sti­tute for In­ter­na­tion­al Re­la­tions, nga si Ian Lin­den, nag-ako sing masunod sa pamantalaan nga The Month: “Ang mga imbestigasyon sang African Rights sa London nagaaman sing isa ukon duha ka halimbawa sang lokal nga mga lider sang Katoliko, Anglikano, kag Bap­tist ­Church nga naulamid sa pagpabaya ukon pagpakigbahin sa pagpamatay sang militar. . . . Wala gid sing duhaduha nga madamo sang prominente nga mga Cristiano sa mga parokya ang nadalahig sa mga pagpamatay.” Sing makapasubo, ang inaway sa tunga sang ginatawag nga mga Cristiano padayon nga nagasalot sa sentral nga Aprika.

Pagpakighilawas kag Pagpakighilahi

Suno sa Pulong sang Dios, may isa lamang ka dungganon nga duog para sa sekso, kag ini amo ang sa sulod sang wagkos sang pag-asawahay. “Paghuptan sing dungganon sang tanan ang pag-asawahay,” siling sang Biblia, “kag ang higdaan sang pagkasal dipagdagtaan, kay hukman sang Dios ang mga makihilawason kag mga makilahion.” (Hebreo 13:⁠4) Ginatib-ong bala sang mga lider sang simbahan ining panudlo sang Dios?

Sang 1989 ginpaguwa sang Anglikano nga Simbahan sa Aus­tra­lia ang isa ka opisyal nga dokumento sa seksuwalidad nga nagapanugda nga ang paghulid antes sang kasal indi sayop kon ang duha may bug-os na nga kasugtanan sa isa kag isa. Sining karon lang, nagsiling ang lider sang Anglikano nga Simbahan sa Scot­land: “Indi dapat pakamalauton sang Simbahan ang mga buhat subong makasasala ukon sayop. Dapat batunon sang Simbahan nga ang pagpakighilahi ginpanubli naton.”

Sa Bagatnan nga Aprika madamo nga klerigo ang nagpabutyag sing pabor sa homoseksuwalidad. Halimbawa, sang 1990 ginkutlo sang magasin nga You sa Bagatnan nga Aprika ang isa ka prominente nga Anglikano nga ministro nga nagasiling: “Ang Kasulatan wala ginapatuman sing dalayon. . . . Nagapati ako nga mahanabo ang mga pagbag-o sa panimuot kag pagsulundan sang simbahan sa agi nga mga tawo.”​—⁠Ipaanggid ang Roma 1:​26, 27.

Suno sa 1994 Britannica Book of the Year, ang seksuwalidad nangin isa ka daku nga hulusayon sa mga simbahan sa Amerika, ilabi na sa mga butang subong sang “pag-orden sa kilala nga mga agi kag tomboy sa ministeryo, paghangop sang relihion tuhoy sa mga kinamatarong sang homoseksuwal, pagpakamaayo sa ‘kasal sang mga agi,’ kag pagbaton ukon pagpakamalaut sa estilo sang pagkabuhi may kaangtanan sa homoseksuwalidad.” Ginatugutan sang kalabanan dalagku nga mga denominasyon sang simbahan ang mga klerigo nga nagakampanya para sa mas daku nga kahilwayan sa sekso. Suno sa 1995 Britannica Book of the Year, ginpirmahan sang 55 ka obispo sang Episkopal ang isa ka deklarasyon nga “nagapalig-on sang pagtugot sa pag-orden kag sa mga buhat sang homoseksuwal.”

Ang pila ka mga klerigo nakigbais pabor sa homoseksuwalidad, nagasiling nga wala gid si Jesus naghambal batok sa sini. Apang amo gid bala sina? Gindeklarar ni Jesus nga ang Pulong sang Dios kamatuoran. (Juan 17:17) Nagakahulugan ini nga ginsakdag niya ang pagtamod sang Dios tuhoy sa homoseksuwalidad subong ginlaragway sa Levitico 18:​22, nga mabasa: “Dili ka maghulid sa lalaki subong sang sa babayi. Makangilil-ad ini nga butang.” Dugang pa, ginlista ni Jesus ang pakighilawas kag pakighilahi upod sa ‘malaut nga mga butang [nga] nagaguwa gikan sa sulod kag nagadagta sa isa ka tawo.’ (Marcos 7:​21-23) Ang Griegong tinaga para sa pakighilawas isa ka mas masangkad nga termino sangsa pakighilahi. Ginalaragway sini ang tanan nga porma sang seksuwal nga kaangtanan sa guwa sang legal nga pag-asawahay, lakip ang homoseksuwalidad. (Judas 7) Ginpaandaman man ni Jesucristo ang iya mga sumulunod nga indi pagtugutan ang bisan sin-o nga nagapangangkon nga Cristianong manunudlo nga nagapakadiutay sa pagkaserioso sang pakighilawas.​—⁠Bugna 1:1; 2:​14, 20.

Kon ang relihioso nga mga lider nagakampanya para sa pag-orden sa mga agi kag mga Tomboy, ano ang epekto sini sa mga katapo sang ila mga simbahan, ilabi na sa mga pamatan-on? Indi bala ini isa ka pagsugyot sa pag-eksperimento sa sekso sa guwa sang pag-asawahay? Sa kabaliskaran, ang Pulong sang Dios nagasugo sa mga Cristiano sa ‘pagpalagyo sa pagkamakihilawason.’ (1 Corinto 6:18) Kon ang masigkatumuluo mahulog sa sining sala, ginahatag ang mahigugmaon nga bulig agod mapasag-uli ang tawo sa kahamuot sang Dios. (Santiago 5:​16, 19, 20) Ano kon ginasikway ini nga bulig? Ang Biblia nagasiling nga kon ang isa indi maghinulsol, ‘indi [sila] makapanubli sing ginharian sang Dios.’​—⁠1 Corinto 6:​9, 10.

“Nagadumili sa Pagpangasawa”

Bangod sang ‘lapnag nga pagpakighilawas,’ ang Biblia nagasiling nga ‘mas maayo pa nga magpangasawa sangsa masunog sa kailigbon sang unod.’ (1 Corinto 7:​2, 9) Walay sapayan sining maalamon nga laygay, ginapatuman sa madamong klerigo ang magpabilin nga wala sing asawa, buot silingon, diminyo. “Ang sumpa nga indi magpangasawa wala ginalapas,” paathag ni Nino Lo Bel­lo sa iya libro nga The Vatican Papers, “kon ang isa ka pari, monghe, ukon madre maghimo sing seksuwal nga mga relasyon. . . . Matigayon ang kapatawaran para sa seksuwal nga mga relasyon paagi sa pagkumpisar sing bunayag, apang ang pagpangasawa sang bisan sin-o nga pari indi gid pagakilalahon sang Simbahan.” Ini bala nga panudlo nakapatubas sing maayo ukon malain nga bunga?​—⁠Mateo 7:​15-19.

Walay duhaduha, madamong pari ang nagakabuhi nga may putli nga moral, apang madamo ang wala. Suno sa 1992 Britannica Book of the Year, “ang Iglesia Katolika Romana ginreport nga nagbayad sing $300 milyones sa paghusay sing mga kaso sang seksuwal nga pag-abuso sang klero.” Sang ulihi, ang 1994 nga edisyon nagsiling: “Ang kamatayon sang madamo nga klero bangod sang AIDS nagbuyagyag sang presensia sang agi nga mga pari kag mga obserbasyon nga may madamo . . . nga agi ang nagsulod sa pagkapari.” Indi katingalahan nga nagasiling ang Biblia nga ‘ang pagdumili sa pagpangasawa’ isa ka ‘panudlo sang mga demonyo.’ (1 Timoteo 4:​1-3) “Sa pagtamod sang pila ka istoryador,” sulat ni Peter de Rosa sa iya libro nga Vicars of Christ, “[ang indi pagpangasawa sang pari] mahimo nga nakahimo sing labi nga halit sa moral sangsa bisan ano nga institusyon sa Nakatundan, lakip ang prostitusyon. . . . Masami gid [ini] nga isa ka mantsa sa ngalan sang Cristianismo. . . . Ang ginapatuman nga indi pagpangasawa pirme nagadul-ong sa pagkasalimpapaw sa tunga sang mga klero. . . . Ang pari mahimo makasala sing linibo ka beses apang ginadumilian sia sang kasuguan sang simbahan sa pagpangasawa sing makaisa.”

Sa tapos mabinagbinag ang pagtamod sang Dios sa pagsimba kay Baal, indi mabudlay hangpon kon paano niya ginatamod ang nabahinbahin nga mga simbahan sang Cristiandad. Ginatingob sang katapusan nga tulun-an sang Biblia ang tanan nga porma sang butig nga pagsimba sa idalom sang ngalan nga “Babilonia nga Daku, ang iloy sang mga makihilawason kag sang kangil-aran nga mga butang sang duta.” “Sa iya,” dugang sang Biblia, “nasapwan ang dugo sang mga manalagna kag sang mga balaan kag sang tanan nga ginpatay sa duta.”​—⁠Bugna 17:5; 18:⁠24.

Hanti, ginasugo sang Dios ang tanan nga luyag mangin sumilimba niya: “Guwa ka sa iya, katawhan nakon, kon indi kamo luyag nga makaambit sa iya mga sala, kag kon indi kamo luyag nga makabaton sang iya kalalat-an. . . . Sa isa ka adlaw magaabot ang iya kalalat-an, kamatay kag kalisod kag tiggulutom, kag sunugon sia sing bug-os sa kalayo, bangod si Jehova nga Dios, nga nagahukom sa iya, gamhanan.”​—⁠Bugna 18:​4, 8.

Nagautwas karon ang pamangkot: Sa tapos nga makaguwa sa butig nga relihion, diin dapat magkadto ang isa? Ano nga porma sang pagsimba ang nahamut-an sang Dios?

[Kahon/Retrato sa pahina 5]

Idolatriya

Ang pagsimba kay Baal nagalakip sa paggamit sing mga idolo. Gintinguhaan sang mga Israelinhon nga sakuton ang pagsimba kay Jehova sa sadtong iya ni Baal. Nagdala pa gani sila sing mga idolo sa templo ni Jehova. Nangin maathag ang pagtamod sang Dios tuhoy sa pagsimba sa mga idolo sang ginlaglag niya ang Jerusalem kag ang templo sini.

Madamo sa mga simbahan sang Cristiandad ang puno sing mga idolo, sa porma man ini sang isa ka krus, mga imahen, ukon mga rebulto ni Maria. Dugang pa, madamo sang mga sumilimba ang ginatudluan sa pagyaub, sa pagluhod, ukon sa pagpanguros sa atubangan sining mga imahen. Sa kabaliskaran, ginasugo ang matuod nga mga Cristiano sa ‘paglikaw gikan sa idolatriya.’ (1 Corinto 10:14) Wala nila ginatinguhaan nga simbahon ang Dios upod ang bulig sang materyal nga mga butang.​—⁠Juan 4:⁠24.

[Credit Line]

Musée du Louvre, Paris

[Kahon sa pahina 7]

“Ang Lider sang Simbahan Dapat nga Wala sing Sayop”

INING ekspresyon nagikan sa Tito 1:​7, suno sa Today’s English Version. Ang King James Version mabasa: “Ang obispo dapat nga wala sing kasawayan.” Ang tinaga nga “obispo” nagikan sa Griegong tinaga nga nagakahulugan “manugtatap.” Busa ang mga lalaki nga gintangduan sa pagpanguna sa matuod nga Cristianong kongregasyon dapat magtuman sa sadsaran nga mga talaksan sang Biblia. Kon indi, dapat sila pahalinon gikan sa ila palangakuan sang pagtatap, kay indi na sila “huwaran sa panong.” (1 Pedro 5:​2, 3) Daw ano ka serioso nga ginatuman ining kinahanglanon sang mga simbahan sang Cristiandad?

Sa iya libro nga I Care About Your Marriage, ginapatuhuyan ni Dr. Eve­rett Worthing­ton ang isa ka surbe sa 100 ka pastor sa estado sang Vir­gin­ia, E.U.A. Kapin sa 40 porsiento ang nagbaton nga nakahimo sila sing makapulukaw sang kailigbon sa unod nga buhat sa isa nga indi nila tiayon. Madamo sa ila ang nakahimo sing pagpakighilahi.

“Sa sulod sang nagligad nga dekada,” siling sang Christianity Today, “sulit-sulit nga nahalawhaw ang simbahan sa mga pagbuyagyag sa imoral nga pagginawi sang pila ka labing talahuron nga mga lider sini.” Ginduhaduhaan sang artikulo nga “Why Adul­ter­ous Pas­tors ­Should Not Be Re­stored” ang kinaandan nga buhat sang Cristiandad sa pagpabalik gilayon sa mga lider sang simbahan sa ila anay mga palangakuan sa tapos sila “mapamatud-an nga nakasala sa sekso.”