Ang Pamilya—Kinahanglanon Sang Tawo!

ANG katilingban sang tawo nagauswag lamang kuno kon ang mga pamilya nagauswag man. Ginapakita sang maragtas nga kon ang kahimusan sang pamilya nagaluya, ang kusog sang mga komunidad kag mga pungsod nagahuyang. Sang ang mga pamilya sa dumaan nga Gresya nawasdak bangod sang malain nga moralidad, ang sibilisasyon sini naghuyang, kag tungod sini, madali ini nalutos sang mga Romano. Ang Emperyo sang Roma nagpabilin nga mabakod sang ang mga pamilya sini nagpabilin man nga mabakod. Apang sa paglipas sang mga siglo, ang pamilya nagluya, kag ang kusog sang emperyo naghuyang. “Ang kalig-unan kag kahimtangan sang pamilya kag sang pagkabuhi sang pamilya amo ang labing importante nga butang sa sibilisasyon, kag ang panguna nga tulumuron sa bug-os nga industriya,” komento ni Charles W. Eliot, anay presidente sang Harvard University.

Huo, ang pamilya kinahanglanon sang tawo. May direkta ini nga epekto sa kalig-unan sang katilingban kag sa kaayuhan sang kabataan kag sang ulihi nga mga kaliwatan. Sa walay duhaduha, madamo, madamong diminyo nga iloy ang nagahimakas sa pagpadaku sa mabuot nga kabataan, kag dapat sila dayawon tungod sang ila paghimakas. Apang, ginapakita sang mga pagtuon nga ang kabataan mas maayo kon nagapuyo sila sa isa ka pamilya nga may duha ka ginikanan.

Natukiban sa isa ka pagtuon sa kapin sa 2,100 ka pamatan-on sa Australia nga “ang mga tin-edyer halin sa naguba nga mga pamilya mas madamo sing problema sa kapagros, mas madali magpakita sing mga problema sa emosyon, kag mas masupog sa sekso sangsa mga bata halin sa nahiusa nga mga pamilya.” Ang pagtuon nga ginhimo sang U.⁠S. National Institutes of Health Statistics nagpakita nga ang kabataan halin sa naguba nga mga puluy-an “20-30 porsiento nga mas madali maaksidente, 40-75 porsiento nga magasulit sing grado sa eskwelahan, kag 70 porsiento nga mapahalin sa eskwelahan.” Kag ang isa ka policy analyst nagreport nga “ang kabataan gikan sa solo-sing-ginikanan nga mga puluy-an mas madali maulamid sa krimen sangsa mga nagdaku sa tradisyunal nga mga puluy-an.”

Ang Puluy-an Dalangpan

Ang kahimusan sang pamilya nagahatag sing isa ka malipayon, makapalig-on, kag matahom nga puluy-an sa tanan. “Ang labing importante nga ginhalinan sang kalipay kag kaayuhan indi ang karera, pagkabutang, kalingawan ukon abyan kundi ang pamilya,” siling sang isa ka eksperto sa Sweden.

Ginapakita sang Biblia nga utang sang tanan nga pamilya ang iya ngalan sa Dakung Manunuga sang mga pamilya, si Jehova nga Dios, bangod ginsugdan niya ang kahimusan sang pamilya. (Genesis 1:​27, 28; 2:​23, 24; Efeso 3:​14, 15) Apang, sa inspirado nga Kasulatan, gintagna ni apostol Pablo ang mapintas nga pagsalakay sa pamilya, nga nagaresulta sa pagkalusod sang moralidad kag tawhanon nga katilingban sa guwa sang Cristianong kongregasyon. Nagsiling sia nga ang “katapusan nga mga adlaw” pagatandaan sing pagkadimainunungon, kakulang sing “kinaugali nga pagpalangga,” kag pagkadimatinumanon sa mga ginikanan, bisan sa tunga sang mga “may porma sang diosnon nga debosyon.” Ginlaygayan niya ang mga Cristiano nga magpahilayo sa ila. Nagtagna si Jesus nga ang pagpamatok sa kamatuoran sang Dios magabahinbahin sang mga pamilya.​—⁠2 Timoteo 3:​1-5; Mateo 10:​32-37.

Apang, wala kita ginpabay-an sang Dios nga wala sing bulig. Sa iya Pulong madamong instruksion ang ginahatag nahanungod sa mga kaangtanan sa pamilya. Nagasugid ini sa aton kon paano naton himuon nga madinalag-on ang pamilya kag ang puluy-an nga isa ka masadya nga duog diin ang kada katapo sang pamilya may salabton sa iban.⁠a​—⁠Efeso 5:​33; 6:​1-4.

Posible bala matigayon ang subong sina nga kaangtanan sa pamilya karon nga mga adlaw nga ang pamilya yara sa daku nga katalagman? Huo! Ang inyo pamilya mahimo nga mangin isa ka makalilipay, makaparepresko nga duog sa sining matig-a, katulad sa desyerto nga kalibutan. Apang may dapat himuon ang tanan nga katapo sang pamilya. Yari ang pila ka panugda.

Pagbulig sa Inyo Pamilya nga Makalampuwas

Ang isa sang labing maayo nga mga paagi nga makapabilin nga nahiusa ang pamilya amo ang paghinguyang sing tion nga magkaupod. Ang tanan nga katapo dapat handa sa paggamit sang ila bakante nga tion upod sa pamilya. Mahimo ina magakahulugan sing mga sakripisyo. Halimbawa, kamo nga mga tin-edyer, ayhan dapat ninyo isakripisyo ang paborito nga programa sa telebisyon, hampang, ukon pagliwaliwa upod sa mga abyan. Kamo nga mga amay, nga sa masami amo ang nagasagod sang pamilya, indi ninyo paggamita ang tion sa pagliwaliwa para lamang sa huyog ukon sa iban pa personal nga mga luyag. Magplano upod sa pamilya sing mga butang nga dapat himuon, ayhan kon paano ihinguyang ang mga talipuspusan sang semana ukon mga bakasyon nga magkaupod. Sa pagkamatuod, magplano sing butang nga malangkagon nga paabuton kag kalipayan sang tanan.

Ang kabataan wala lamang nagakinahanglan sing ginatawag nga de-kalidad nga tion, nga amo, ang isa ka naiskedyul nga tunga sa oras ukon kapin pa nga ginahinguyang upod sa kabataan sa pulupanag-on. Kinahanglan nila ang madamo nga tion. Ang isa ka kolumnista sang isa ka peryodiko sa Sweden nagsulat: “Sa akon 15 ka tuig subong reporter, madamo ako sing nasugilanon nga delingkwente nga mga pamatan-on . . . Ang kinaandan nga panimuot amo nga nagdaku sila nga ang ila mga ginikanan may limitado lamang nga de-kalidad nga tion, wala sing madamo nga tion, upod sa ila: ‘Ang akon mga ginikanan wala sing tion.’ ‘Wala gid sila nagapamati.’ ‘Ang akon amay pirme nagabiyahe.’ . . . Subong isa ka ginikanan, pirme ikaw makapamat-od kon daw ano kadamo nga tion ang ihatag mo sa imo anak. Ang imo napamat-od mahibaluan 15 ka tuig sa ulihi paagi sa isa ka wala kaluoy nga 15-anyos.”

Nagakaigo nga Pagtamod sa Kuwarta

Ang tanan nga katapo dapat man magpalambo sing nagakaigo nga pagtamod sa kuwarta. Dapat sila handa sa pag-amot sang masarangan nila para magamit sa kagastuhanan sang pamilya. Madamong kababayin-an ang kinahanglan magtrabaho agod makapiyanpiyan, apang kamo nga mga asawa dapat mangin alisto sa mga katalagman kag mga pagsulay nga mahimo ninyo masumalang. Ini nga kalibutan nagalaygay sa inyo nga palambuon ang masarangan ninyo kag “himuon ang luyag ninyo.” Mahimo ini bangdan nga mangin independiente kamo kag indi kontento sa inyo hatag-Dios nga katungdanan subong iloy kag ginang sang puluy-an.​—⁠Tito 2:​4, 5.

Kon kamo nga mga iloy mangin sa balay lamang kag mangin giya kag abyan sa inyo kabataan, daku gid ang mabulig sini sa pagpabakod sa mga higot agod ang inyo pamilya pirme nahiusa walay sapayan sang tanan nga kabudlayan. Daku ang mabulig sang isa ka babayi agod mangin malipayon, malig-on, kag mapuslanon ang puluy-an. “Isa ka gatos ka lalaki ang kinahanglan sa paghimo sing kampo, apang isa ka babayi lamang ang kinahanglan sa paghimo sing puluy-an,” siling sang isa ka politiko sang ika-19 nga siglo.

Kon ang tanan sa pamilya magbinuligay sa pagkabuhi suno sa kabug-usan nga kita sang pamilya, maluwas sini ang pamilya sa madamong problema. Ang mag-asawa dapat mag-ugyunay sa paghupot nga simple sang kabuhi kag sa pag-una sa espirituwal nga mga intereses. Ang kabataan dapat magtuon nga mangin kontento, wala nagapangayo sing mga butang nga indi masarangan sang badyet sang pamilya. Mag-andam sa kailigbon sang mga mata! Ang ganyat sa pagbakal sang mga butang nga indi mo masarangan, nga magakautangan, nagdul-ong sa pagkaguba sang madamong pamilya. Ayhan mangin maayo para sa paghiusa sang pamilya kon ang tanan magaamot sang ila pundo para sa magkaupod nga hilimuon​—⁠isa ka makaparepresko nga paglakbay, mapuslanon kag makalilipay nga kasangkapan para sa puluy-an, ukon kontribusyon sa pagsakdag sa Cristianong kongregasyon.

Ang isa pa ka porma sang “kontribusyon” sa malipayon nga espiritu sang pamilya nga mapaambitan sang tanan nga katapo sang pamilya amo ang pagbulig sa pagpaninlo kag sa hilikuton sa pagmentinar​—⁠sa pag-atipan sa balay, hardin, awto, kag iban pa. Ang kada katapo sang pamilya, bisan ang mga bata pa, mahimo mahatagan sing obra. Kamo nga kabataan, tinguhai nga indi pag-uyangi ang inyo tion. Sa baylo, palambua ang espiritu sang pagkamabuligon kag pagkooperar; magaresulta ini sa matuod nga pag-abyanay kag pag-updanay, nga nagapabakod sang paghiusa sang pamilya.

Kabilihanan sang Edukasyon sa Biblia

Sa isa ka nahiusa nga Cristianong pamilya, ang pagkaimportante sang tayuyon nga pagtuon sa Biblia ginapadaku man. Ang adlaw-adlaw nga paghinun-anon sa mga teksto sa Biblia kag ang semanal nga pagbasa sa Sagrado nga Kasulatan nagahatag sing sadsaran para sa isa ka nahiusa nga pamilya. Ang sadsaran nga mga kamatuoran kag mga prinsipio sa Biblia dapat hambalan sing tingob sa isa ka paagi nga nagadulot sa tagipusuon sang tanan sa pamilya.

Ining mga sesyon sang pamilya dapat mangin edukasyunal apang makalilipay kag makapalig-on man. Ginapasulat anay sang isa ka pamilya nga taga-aminhan nga bahin sang Sweden sa kabataan ang mga pamangkot nga nag-utwas sa sulod sang isa ka semana. Pagkatapos sina ining mga pamangkot ginahambalan sa semanal nga pagtuon sa Biblia. Ang mga pamangkot masunson nga madalom kag nagapahunahuna kag nagapakita gid sang ikasarang sa paghunahuna kag apresasyon sang kabataan sa mga panudlo sang Biblia. Ang pila ka pamangkot amo ang: “Si Jehova bala permi ang nagapatubo sang tanan nga butang, ukon ginhimo bala niya ini sang primero lang?” “Ngaa nagasiling ang Biblia nga gintuga sang Dios ang tawo ‘sa iya larawan’ samtang indi naman tawo ang Dios?” “Wala bala magkusog sanday Adan kag Eva sadtong tigtulugnaw sa Paraiso kay nagatiil lamang sila kag wala sing panapton?” “Ngaa kinahanglan naton ang bulan sa gab-i nga dapat gid man ini mangin madulom?” Ang kabataan dalagku na karon kag nagaalagad subong bug-os tion nga mga ministro.

Kon nagalubad sang mga problema sang pamilya, mangin maayo nga panikasugan ninyo nga mga ginikanan nga mangin positibo kag masadya. Mangin mapatugsilingon kag mapasibusibuon, apang malig-on, kon tuhoy sa pagsunod sa importante nga mga prinsipio. Ipakita sa kabataan nga ang gugma sa Dios kag sa iya matarong nga mga prinsipio amo pirme ang nagagiya sa inyo mga desisyon. Ang kahimtangan sa eskwelahan masami nga tuman ka makapahuol kag makapahanusbo, kag ang kabataan nagakinahanglan sing daku nga pagpalig-on sa puluy-an agod mabalabagan ina nga impluwensia.

Mga ginikanan, indi kamo magpakunokuno nga himpit. Batuna ang mga kasaypanan kag mangayo sing pasaylo sa inyo mga kabataan kon kinahanglanon. Mga pamatan-on, kon ginabaton ni Mommy kag ni Daddy ang isa ka sayop, higugmaa sila sing labi pa.​—⁠Manugwali 7:⁠16.

Huo, ang isa ka nahiusa nga pamilya nagaaman sing isa ka mahidaiton, malig-on, kag malipayon nga puluy-an. Ang Aleman nga mamalaybay nga si Goethe nagsiling anay: “Ang labing malipayon, hari man ukon mangunguma, amo ang may kalipay sa puluy-an.” Para sa mainapresyahon nga mga ginikanan kag kabataan, ang puluy-an wala sing kaangay nga duog.

Matuod, ang pamilya yara gid sa daku nga katalagman karon bangod sang mga pag-ipit sang kalibutan nga ginapuy-an naton. Apang bangod ang pamilya naggikan sa Dios, ini makalampuwas. Ang inyo pamilya makalampuwas, kag kamo man kon sundon ninyo ang matarong nga mga giya sang Dios para sa malipayon nga pagkabuhi sang pamilya.

[Footnote]