Malipayon Ako Karon nga Buhi Ako!
“Nahibaluan mo nga mapatay ka, indi bala?” pamangkot sang doktor. Ang matuod, duha ka beses sadto, ang kamatayon nangin maayo kuntani nga kaumpawan. Apang indi na karon. Tuguti ako sa pagpaathag.
NAGDAKU ako sa isa ka banwa sang Long Island, New York, diin ang akon amay isa anay ka bantog nga drayber sa inugpalumba nga awto. Isa sia ka perpeksionista nga nagadaug sa kompetisyon. Madali man mag-init ang iya ulo kag tuman ka budlay nga pahamut-an. Si Nanay, sa pihak nga bahin, mahidaiton, hipuson nga babayi, nga nahadlok sing tuman sa pagpalumba ni Tatay sang awto amo nga wala sia sing kaisog nga magtan-aw sa iya nga nagapalumba.
Sang bata pa kami natun-an namon sang akon utod nga lalaki nga mangin mapainumuron sa sulod sang balay, butang nga naanaran na nga himuon ni Nanay. Apang indi ini mahapos. Nahadlok kami kay Tatay. Nakaapektar ini sa akon tubtob sa punto nga pirme ko ginabatyag nga wala ako sing mahimo nga husto. Labi nga nagnubo ang akon pagtahod sa kaugalingon sang gin-abusuhan ako sa sekso sang isa ka “abyan” sang pamilya sang tin-edyer ako. Indi malandas ang akon mga ginabatyag, gintilawan ko nga maghikog. Amo yadto ang una nga tion nga ginhunahuna ko nga ang kamatayon isa ka maayo nga kaumpawan.
Nagbatyag ako nga wala sing pulos kag wala ginahigugma kag natubuan ako sang problema sa pagkaon nga kinaandan sa pamatan-on nga mga babayi nga may manubo sing pagtahod sa kaugalingon. Nagkabuhi ako nga nagapangita sing kalangkag, pag-abuso sa droga kag alkohol, panghilawas, kag aborsion—“nagapangita sing gugma sa sayop nga mga duog.” Nagsulod ako sa palumba sing motorsiklo, palumba sing awto, kag scuba diving, kag kon kaisa nagabiyahe agod magsugal sa Las Vegas. Nangayo man ako sing laygay sa isa ka manughimalad kag naggamit sing Ouija board sa paglingawlingaw, wala sing hinalung-ong sa mga katalagman sang espiritismo.—Deuteronomio 18:10-12.
Dugang pa, ang pagpangita sing kalangkag nagdul-ong sa pagkanadalahig sa ilegal nga mga hilikuton subong sang pagbaligya sing droga kag pagpangawat sa mga balaligyaan. Ang akon pagpangita sing gugma kag kahamuot nagresulta man sa madamo nga mga nobyo kag palamanhon. Ini tanan nagtuga sing isa ka estilo sang kabuhi nga mas makatalagam sangsa akon nahibaluan.
Isa ka gab-i, pagkatapos makainom sing alkohol kag makadroga sa talyer sang awto sa duog nga ginapalumbaan, dimaalamon nga gintugutan ko ang akon nobyo nga idul-ong ako pauli. Pagkatapos nga madulaan ako sing pangalibutan sa front seat, nadulaan man sia sing pangalibutan. Nakibot ako sa puwersa sang pagbunggo. Naospital ako nga may madamo nga kasamaran, apang nag-ayo ako sang ulihi nga may samad lamang sa tuo nga tuhod.
Handum sa Mas Maayo nga Butang
Walay sapayan nga wala ko maayo ginapabilihan ang akon kabuhi, nagaulikid gid ako sa kasiguruhan kag mga kinamatarong sang kabataan kag mga sapat kag tuhoy sa pag-amlig sa palibot. Handum ko nga makakita sing isa ka maayo nga kalibutan kag, sa panikasog nga makatuga sing isa sini, nangin aktibo ako sa madamo nga organisasyon. Ining handum para sa isa ka maayo nga kalibutan amo sang primero ang nagganyat sa akon sa mga butang nga ginsiling sang isa ko ka kaupod sa trabaho nga isa sang mga Saksi ni Jehova. Pirme niya ginapatuhuyan nga may kaugot “ining sistema” kon indi maayo ang mga nagakatabo sa trabaho. Sang ginpamangkot ko sia kon ano ang buot niya silingon, ginpaathag niya nga sa palaabuton ang kabuhi mangin hilway sa tanan nga kabalaka. Bangod daku gid ang akon pagtahod sa iya, interesado gid ako nga nagpamati.
Sing makapasubo, wala na kami magkit-anay, apang wala ko gid malipatan ang mga butang nga ginsiling niya. Nahibaluan ko nga sa ulihi kinahanglan ko maghimo sing daku nga pagbag-o sa estilo sang kabuhi agod mangin kalahamut-an sa Dios. Apang indi pa ako handa. Apang, ginasugid ko sa luyag mangasawa sa akon nga sa pila ka adlaw mangin isa ako ka Saksi kag kon indi nila luyag ini, nagabulag ako.
Subong resulta, ang akon pinakaulihi nga nobyo luyag makahibalo sing dugang pa, nagasiling nga kon nangin interesado ako, mahimo nga amo man sia. Sa amo ginpangita namon ang mga Saksi. Sa baylo nakit-an nila kami sang magduaw sila sa akon ganhaan. Isa ka pagtuon sa Biblia ang nasugdan, apang sang ulihi, ginpili sang akon nobyo nga mag-untat sa pagtuon kag nagbalik sa iya asawa.
Indi pirme regular ang akon pagtuon sa Biblia. Madugay kag nabaton ko ang pagtamod ni Jehova sa pagkabalaan sang kabuhi. Apang, sang napasibu ko na ang akon hunahuna, nakita ko nga kinahanglan ko biyaan ang pagbiyahe para sa skydiving kag mag-untat sa pagpanigarilyo. Bangod nangin mas hamili sa akon ang kabuhi, handa na ako nga magpakatarong kag indi na pag-ibutang sa peligro ang akon kabuhi. Sang Oktubre 18, 1985, ginsimbolohan ko ang akon dedikasyon kay Jehova paagi sa bawtismo sa tubig. Wala ko marealisar nga mabutang sa katalagman ang akon kabuhi sa ulihi.
Sa Liwat Luyag Ko nga Mapatay
Pila ka bulan sang ulihi—sang gab-i sang Marso 22, 1986—yara ako sa atubang sang akon balay, nga nagakuha sing mga nalabhan nga bayo gikan sa akon awto, sang ginsagaid ako sang isa ka nagaharurot nga awto kag ginganoy ako tubtob sa kapin sa 30 metros nga kalayuon! Nabiktima ako sang hit-and-run nga aksidente. Walay sapayan sang akon mga pilas sa ulo, wala ako madulaan sing animo.
Nagahapaon sa tunga sang madulom nga kalsada, ginahunahuna ko nga basi mabungguan ako liwat. Daw indi ko masarangan ang kasakit. Gani padayon ako nga nangamuyo kay Jehova nga tugutan ako nga mapatay. (Job 14:13) Isa ka babayi ang nag-abot nga isa man gali ka nars. Ginpangabay ko sia nga kaayuhon ang posisyon sang akon mga tiil, kay nagtorsi ini. Ginhimo niya ini, kag ginhimo man niya nga turnike ang isa ka bahin sang iya bayo, agod magtugon ang dugo gikan sa mga samad sa isa ko ka tiil. Ang akon botas nagtabog sa isa ka kalye, nga puno sing dugo!
Wala makahibalo nga wala ako nagasakay sa salakyan, wala untat nga ginapamangkot ako sang mga nagalabay kon diin ang akon salakyan. Wala makahibalo kon daw ano kalayo ang pagganoy sa akon, abi ko anay nga malapit lang ako sa akon salakyan! Sang mag-abot ang mga paramedic, abi nila mapatay na ako. Gani nagtawag sila sing mga pulis lampitaw, kay ang kamatayon paagi sa pagkaipit sa salakyan mahimo nga isa ka krimen. Sang ulihi nadakpan gid man ang drayber. Ginkordonan nila ang duog subong duog sang krimen kag ginkuha ang akon salakyan subong ebidensia. Nawasak gid ang duha ka puwertahan sa isa ka kilid.
Pag-atubang sa Krisis
Sa pihak nga bahin, sang mag-abot ako sa lokal nga ospital, padayon ko nga ginasulitsulit, bisan may oxygen mask na ako: “Wala sing dugo, wala sing dugo. Isa ako sang mga Saksi ni Jehova!” Ang ulihi ko nga madumduman amo ang paggisi sang akon bayo sa likod kag ang pagkabati sa grupo sang mga manugbulong nga nagasalasala sa pagsinggit sing mga sugo.
Sang maumpawan ako, nakibot ako nga buhi pa ako. Pila ka beses ako nga naulian kag nadulaan sing animo. Sa kada tion nga makabugtaw ako, ginpangabay ko ang akon pamilya nga tawgon ang mag-asawa nga nagtuon sang Biblia sa akon. Wala malipay ang akon pamilya nga nangin Saksi ako, gani hungod nga “ginkalimtan” nila nga tawgon sila. Apang namilit ako—amo ini ang una nga butang nga ginapangabay ko sa tagsa ka tion nga ginamuklat ko ang akon mata. Sang ulihi, nagmadinalag-on ang akon pagpamilit, kag isa ka adlaw sang pagbugtaw ko, didto na sila. Daw ano nga kaumpawan! Nahibaluan sang katawhan ni Jehova kon diin ako.
Apang, nangin malip-ot lang ang akon kalipay, bangod nagnubo ang akon blood count kag ginhilanat ako sing mataas. Ginkuha ang akon mga tul-an nga ginsuspetsahan nga nagatuga sing impeksion, kag ginbutangan sing apat ka tubo ang akon tiil. Apang wala madugay ginhilanat ako liwat sing mataas, kag nag-itom ang akon tiil. Nagkalamayo ang akon tiil, kag ang akon kaluwasan nakadepende sa pagkumpol sini.
Ginpilit nga Magpatayon sing Dugo
Sanglit nagnubo sing tuman ang akon blood count, ginsiling nga imposible ang pag-opera kon wala sing dugo nga itayon. Ginpatawag ang mga doktor, mga nars, mga katapo sang pamilya, kag mga abyan agod piliton ako. Nian, may paghinutikhutik sa puwertahan sang akon kuwarto. Nabatian ko nga may ginaplano ang mga doktor, apang indi ko mahangpan kon ano ini. Maayo na lang, nabatian sang isa ka Saksi nga nagduaw ang plano nga ipilit sa akon ang pagtayon sing dugo. Gilayon niya nga gintawgan ang lokal nga Cristianong mga gulang, nga nagkari sa pagbulig sa akon.
Isa ka psychiatrist ang ginbayaran agod usisaon ang akon panghunahuna. Ang maathag nga tuyo amo nga ideklarar ako subong wala sa husto nga pamensaron kag sa amo malapas ang akon mga luyag. Napaslawan ini nga plano. Nian, isa ka katapo sang klero, nga nagpatayon man sing dugo, ang gindala agod kumbinsihon ako nga indi sala ang magpatayon sing dugo. Sang ulihi, ang akon pamilya nagkuha sing mando sang korte agod ipamilit ang pagtayon sing dugo sa akon.
Mga alas dos sang aga, isa ka grupo sang mga doktor, stenograpo sang korte, isa ka bailiff, mga abogado nga nagarepresentar sa ospital, kag isa ka hukom ang nagsulod sa akon kuwarto sa ospital. Handa na ang korte, wala ako ginpahibalo sing abanse, wala sing Biblia, wala sing mananabang, kag madamo ako sing nainom nga bulong para sa sakit. Ang resulta sang kasaba? Ginsikway sang hukom ang sugo sang korte, nagasiling nga labi sia nga nagdayaw sa integridad sang mga Saksi ni Jehova sangsa nagligad.
Isa ka ospital sa Camden, New Jersey, ang nagpasugot sa pagbulong sa akon. Sanglit naakig sa akon ang administrasyon sang ospital sa New York, wala nila ako ginhatagan sing tanan nga bulong, lakip ang mga pain killer. Wala man nila gintugutan nga makahugpa ang helikopter nga amo kuntani ang magadala sa akon sa ospital sa New Jersey. Maayo na lang, nasarangan ko ang pagsakay sa ambulansia. Sang pag-abot ko, nabatian ko ang mga tinaga nga ginsambit sa panugod sining istorya: “Nahibaluan mo nga mapatay ka, indi bala?”
Pag-opera—Nangin Madinalag-on
Tuman sa akon kaluya, amo nga ginbuligan ako sang isa ka nars sa pagmarka sing X sa isa ka kasugtanan nga magahatag sing permiso para sa pag-opera. Ang akon tuo nga tiil dapat kumpulon tubtob sa ibabaw sang tuhod. Pagkatapos sadto, ang akon hemoglobin nagnubo sa 2, kag nagsuspetsa ang mga doktor nga nahalitan ang akon utok. Ini bangod wala sila makatigayon sing sabat sang nagpanawag sila sa akon dulunggan sing “Virginia, Virginia”—ang ngalan sa mga dokumento sang pagsulod ko sa ospital. Apang sang mabatian ko ang “Ginger, Ginger,” nga ginhutik sing mahinay sang ulihi, ginmuklat ko ang akon mga mata kag nakita ko ang isa ka lalaki nga wala ko pa gid anay makita.
Si Bill Turpin halin sa isa sang lokal nga mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sa New Jersey. Nahibaluan niya ang akon hayo nga Ginger—nga nakilal-an ako sa bug-os ko nga kabuhi—sang mga Saksi sa New York. Naghimo sia sing mga pamangkot nga masabat ko paagi sa pagpamisok, bangod yara ako sa respirator kag indi gid makahambal. “Luyag mo bala nga duawon ko ikaw sing padayon,” pamangkot niya, “kag sugiran ang mga Saksi sa New York tuhoy sa imo?” Haluson ako nga makapamisok! Si Utod Turpin nagpasimpalad nga makasulod sa akon kuwarto, bangod nagsiling ang akon pamilya nga wala sing Saksi ang tugutan nga magduaw sa akon.
Pagkatapos sing anom ka bulan sa ospital, masarangan ko gihapon himuon ang pangunang mga butang sa adlaw-adlaw, subong sang pagkaon sing kinaugalingon kag pagpanipilyo. Sang ulihi, nakabaton ako sing artipisyal nga tiil kag nakalakat-lakat ako diutay paagi sa isa ka walker. Sang magguwa ako sa ospital sang Septiembre 1986 kag nagpauli sa akon apartment, gin-updan ako sang isa ka health aide sa balay sa sulod sang anom pa ka bulan agod buligan ako.
Bulig Gikan sa Aton mga Kauturan
Bisan antes makapauli, labi ko nga naapresyar kon ano ang kahulugan sing mangin bahin sang Cristianong paghiliutod. (Marcos 10:29, 30) Wala lamang gin-atipan sang mga kauturan nga lalaki kag babayi ang akon pisikal nga mga kinahanglanon kundi ang akon man espirituwal nga kinahanglanon. Paagi sa ila mahigugmaon nga bulig, nakatambong ako liwat sa Cristianong miting, kag sang ulihi, nakapakigbahin pa gani sa ginatawag nga auxiliary payunir nga ministeryo.
Ang sibil nga kaso batok sa drayber sang salakyan, nga sa masami nagalawig sa pinakamalip-ot sing lima ka tuig bisan sa pagbista lamang, nahusay sa sulod lamang sang pila ka bulan—sa kakibot sang akon abogado. Gikan sa bayad sang danyos, nakasaylo ako sa mas komportable nga puluy-an. Dugang pa, nagbakal ako sing isa ka van nga may salakaan sang wheelchair kag mga kontrol sa kamot. Sa amo, sang 1988, nagregular payunir ako, nga nagahinguyang sing 1,000 ka oras sa pagbantala nga hilikuton kada tuig. Sa sulod sang mga tinuig, nalipay ako sa pagpanghikot sa mga teritoryo sa estado sang North Dakota, Alabama, kag Kentucky. Nakabiyahe ako sing 150,000 kilometros suno sa metro sang akon van, ang kalabanan sini sa Cristianong ministeryo.
Madamo ako sing makawiwili nga eksperiensia sa akon paggamit sing de-koryente tatlo sing ruweda nga scooter. Duha ka beses ako nga nagbalintong samtang nagapanghikot upod sa asawa sang nagalakbay nga manugtatap. Isa ka bes, sa Alabama, sayop nga ginhunahuna ko nga mapalukso ko sa isa ka diutay nga sapa ang akon scooter kag nagtupa ako sa duta, nga puno sing lunang. Apang, ang paghupot sing ikasarang sa pagpulupakadlaw kag indi pagpamensar sing tuman sa akon kaugalingon nakabulig sa akon nga mahuptan ang positibo nga panimuot.
Ginpalig-on sang Pat-od nga Paglaum
Kon kaisa ang mga problema sa panglawas makapahadlok gid. Duha ka beses ako nga nag-untat sa pagpayunir pila ka tuig na ang nakaligad bangod ang akon isa pa ka tiil daw kinahanglan nga kumpulon. Ang kahadlok nga mautod ang akon tiil nagapadayon karon, kag sang nagligad nga lima ka tuig, nagalingkod lamang ako sa wheelchair. Sang 1994, nabalian ako sa butkon. Kinahanglan ko ang bulig sa pagpaligo, pag-ilis, pagluto, kag pagpaninlo kag sa pagbiyahe bisan diin. Apang, bangod sa bulig sang mga kauturan, nakapadayon ako sa pagpayunir walay sapayan sining kabudlayan.
Sa bug-os ko nga kabuhi ginpangita ko ang kalangkag, apang nahibaluan ko karon nga ang labing makalalangkag nga tion yara sa unahan. Ang akon pagpati nga ayuhon sang Dios ang tanan presente nga mga kasablagan sa iya nagapakari sing madasig nga bag-ong kalibutan amo karon ang nagapahalipay sa akon nga buhi ako. (Isaias 35:4-6) Sa sinang bag-ong kalibutan, ginakalangkagan ko ang maglangoy upod sa mga bagis kag mga dolphin, paglagulad sa kabukiran upod sa leon kag sang iya mga totoy, kag paghimo sing simple nga mga butang subong sang paglakatlakat sa baybayon. Nalipay ako sa paghanduraw sa paghimo sang tanan nga butang nga gintuyo sang Dios nga matigayon naton sa sinang Paraiso sa duta.—Panugiron ni Ginger Klauss.
[Retrato sa pahina 21]
Sang ang sugal bahin anay sang akon kabuhi
[Retrato sa pahina 23]
Ang mga saad sang Dios nagsakdag sa akon