Ang Babilonia nga Daku Ginsumbong
SA SERYE sang mga kombension sa palibot sang kalibutan sang 1988-89, minilyon ka Saksi ni Jehova ang nagsuportar sa resolusyon nga nagapabutyag sang ila pagkangil-ad sa paggawi sang Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion—labi na subong ginarepresentar sang Cristiandad. Ang iban nga hanuot nga mga tawo mahimo nga mamangkot, Indi bala tuman ina katigdas nga tindog? Indi, indi gid! Sang nakita naton kon paano masidla nga ginsikway sang mga manalagna sang dumaan nga Israel ang idolatriya sang kaadlawan nila kag kon sa anong matigdas nga hambal ginbuyagyag ni Jesus ang relihioso nga pagkasalimpapaw sang panahon niya, kita subong mga Saksi ni Jehova nagapati nga ining tindog makatarunganon gid. Ginsugo ini sang Dios.—Isaias 24:1-6; Jeremias 7:16-20; Mateo 23:9-13, 27, 28, 37-39.
Gani tungod sa anong rason nga ginakangil-aran naton ang paggawi sang Babilonia nga Daku? Ano ang aton maragtason nga pamatuod nahanungod sa kapaslawan sang relihion sa pagpadungog sa matuod nga Soberanong Ginuo sang uniberso, si Jehova?
Ginatamay sang Modernong Babilonia ang Ngalan
Ang Soberanong Ginuo sang uniberso indi nga walay ngalan. Ginpakilala niya ang iya kaugalingon sing mga 7,000 ka beses sa Biblia subong nga si Jehova. Ginhatagan niya sing daku nga importansia ang iya ngalan. Ang ikatlo sang Napulo ka Sugo nagasiling: “Dili kamo maggamit sang ngalan ni Jehova nga imo Dios sa wala sing kapuslanan, kay indi pagkabigon ni Jehova nga wala sing sala ang nagagamit sang iya ngalan sa walay kapuslanan.” Kag ginpatalupangod ni Jesus ang ngalan sang Amay sa Pangamuyo sang Ginuo, nga nagasiling, “Pakabalaanon ang imo ngalan.”—Exodo 20:7; Mateo 6:9.
Ang rekord sang Cristiandad sa pagpadungog sa ngalan sang Dios makasulubo. Bisan ang King James Bible sang 1611 nagagamit sang ngalan ni Jehova, isahanon kag kombinasyon, sing pito ka beses lamang.a Bug-os nga gindula sang iban nga mga badbad ang ngalan. Wala ini ginapadunggan sang kalabanan nga relihion. Sa baylo, ginpakataas nila ang ila “balaan” nga Trinidad kag, sa iban nga hitabo, si Maria ang ginatawag nga Iloy sang Dios nga labaw sa Dios sang Biblia. Ang hamili nga ngalan ni Jehova gintugutan nga mapaubos tubtob sa relatibo nga indi paggamit.b
Sing dalayawon, ginakilala sang Islam ang isa ka Dios, nga ginatawag nila Allah, nahisuno sa ila balaan nga tolon-an, ang Koran. Apang, wala nila ginagamit ang iya ngalan, Jehova, subong sang una nga ginpakita sa Biblia sa dimagkubos duha ka libo ka tuig sa wala pa magluntad ang Koran. Ang mga Hindu nagasimba sa minilyon ka dios kag diosa, apang si Jehova wala sa tunga nila.
Tumalagsahon subong nagatamay sa ngalan sang Dios amo ang Judaismo. Sa sulod sang mga linibo ka tuig, ang mga Judiyo nagaangkon nga katawhan sa ngalan sang Dios, apang bangod sang ila tradisyon, wala na nila paggamita ang matuod nga ngalan sang Dios.
Busa, subong mga saksi sang Soberanong Ginuo nga si Jehova, dapat naton ipabutyag ang aton pagkangil-ad sa dipagtahod sang Babilonia nga Daku sa balaan nga ngalan sang Dios.
Kon Ngaa Aton Ginakangil-aran ang Babilonianhon nga mga Panudlo
Minilyon nga tawo ang ginhingalitan kag ginbilin nga ginahadlukan bangod sang Babilonianhon nga panudlo nga ang tawo may dimamalatyon nga kalag. Kutob sang dumaan nga mga tion, ginhingalitan sang dimatuod nga relihion ang kahadlok nahanungod sa mahimo nga pag-antos sang kalag sing dayon sa kalayuhon nga impierno pagkatapos mapatay. Ang mas malimbungon nga pagpino sa sina nga panudlo amo ang temporaryo nga pag-antos sa mga kalayo sang purgatoryo. Ang sinsero nga mga tawo nagabayad sa mga Misa sang mga patay apang wala gid makahibalo kon san-o magauntat sa pagbayad! Ining mapasipalahon nga mga doktrina wala sing sadsaran sa Biblia.—Ipaanggid ang Jeremias 7:31.
Sa katunayan, ang Biblia nagatudlo nga ang tawo isa ka buhi kag mamalatyon nga kalag. Bangod sang iya pagkadimatinumanon si Adan wala ginpamatbatan nga magkadto sa kalayuhon nga impierno ukon purgatoryo kundi sa kamatayon. Sing simple, “ang bayad sang sala kamatayon.” (Roma 6:23; Genesis 2:7, 17; 3:19) Ang Makasulatanhon nga paglaum para sa patay napasad, indi sa dimamalatyon nga kalag, kundi, sa baylo, sa saad sang Dios nga pagkabanhaw pakadto sa himpit nga kabuhi sa paraiso nga duta.—Juan 5:28, 29; Bugna 21:1-4.
Apang ang isa pa ka Babilonianhon nga panudlo amo ang “balaan” nga Trinidad. Ining panudlo nahanunod sa tatlo ka persona sa isa ka Dios indi gid bahin sang pagtuluohan sang dumaan nga mga Hebreo. (Deuteronomio 5:6, 7; 6:4) Isa ka Judiyo mismo, si Jesus wala gid magtuo ukon magtudlo nga sia isa ka labing gamhanan nga Dios. Wala sia mag-angkon nga bahin sang trinidad subong sang ginatudlo sang Babilonianhon nga doktrina ukon panudlo.—Marcos 12:29; 13:32; Juan 5:19, 30; 14:28; 20:17.
Busa, ginasikway naton ang mapasipalahon nga mga doktrina sang Babilonia nga ginatudlo sang dimatuod nga mga relihion sang kalibutan. Ginasimba naton ang isa ka matuod nga Dios, si Jehova, paagi sa iya Anak, nga nangin “katumbas nga gawad” tungod sang mga sala indi lamang sang hinaplas nga mga Cristiano kundi sang bug-os nga kalibutan sang katawhan.—1 Juan 2:2.
Kon Ngaa Aton Ginasikway ang Batok sa Dios nga mga Pilosopiya
Ginareklamo sang mga papa kag klero sang Cristiandad ang madasig nga pag-uswag sang ateismo, kag ginagamit ini sang madamo sa pagpakamatarong sang ila pagsuporta sa konserbatibo nga mga politika. Apang, dapat ipamangkot: Sin-o ang wala magsapak sa mga inhustisya kag mga indi pagkapalareho nga nagtiklod sa sining pag-uswag sang ateismo, labi na sang katapusan nga siglo? Natabo ini sa tumalagsahon nga paagi sa patag sang Cristiandad. Halimbawa, ginkonsortehan sang Ortodokso nga Iglesia sang Russia ang mga czar, nga mapintas nga nagpigos sa katawhan. Ang kakulang sing matuod nga Cristianong kabilihanan sa bahin sadtong nagpakilala sang ila kaugalingon subong mga tiglawas sang Dios nag-amot sa mga kahimtangan nga nagpaluntad sang lugar nga buluaran sang ateismo.
Ginbaton man sang mga relihion sang Cristiandad ang wala nagapadungog sa Manunuga nga panudlo sang ebolusyon. Ginpabangod nila ang kasibud kag kananuhaytuhay sang kapin sa isa ka milyon ka dagway sang kabuhi sa bulag nga puwersa sang kinaugali. Sa katunayan, nagsiling sila nga ining pagkananuhaytuhay nagluntad bangod sang mga serye sang mga aksidente. Ina nga pilosopiya naghimo sa Dios nga indi kinahanglanon kag nga ang tawo wala sing salabton kay bisan sin-o. Ang pagsulundan sa moralidad nangin butang nga pililian sing personal. (Salmo 14:1) Ang isa ka resulta amo nga ang aborsion nagadalagan karon sa mga napulo ka minilyon kada tuig—sa mga pungsod nga nagaangkon nga relihioso!
Ginasikway naton ining batok sa Dios nga mga pilosopiya kag mga buhat. Ginasimba naton si Jehova, “ang Isa nga nagakabuhi sa katuigan kag katuigan, nga nagtuga sang langit kag sang yara sa sini kag sang dagat kag sang mga butang nga yara sa sini.”—Bugna 10:6; 19:6.
Kon Ngaa Aton Ginakangil-aran ang Bunga sang Babilonia nga Daku
Wala pagpamatii sang Cristiandad ang nagapaandam nga mga mensahe sa pito ka kongregasyon nga mabasa sa Bugna kapitulo 2 kag 3. Nagalaygay ini batok sa pagbuhat sing sektaryanismo, idolatriya, kag pakighilawas, kag batok sa pagkaalabaab kag pagpatumbaya.
Ang pagduaw sa halos bisan diin nga lugar sang pagsimba nagapakita kon pila ka relihiosong katawhan ang nagpakataas sa tinuga labaw sa Manunuga. Paano? Paagi sa ila imahen kag pagtahod sa larawan kag sa pagsimba nga ginahatag nila sa “mga santo,” sa mga Madonna, kag sa mga krus.—Ipaanggid ang Salmo 115:2-8; 2 Corinto 5:7; 1 Juan 5:21.
Sa bahin nila, ang pinamulong ni Pulong natuman: “Kay bisan nakakilala sila sa Dios, wala nila paghimayaa sia subong nga Dios . . . Nangin buangbuang sila kag nagbaylo sang himaya sang Dios nga dimadinulunton sa kaanggid sang mga larawan sang tawo nga madinulunton kag mga pispis ukon mga sapat nga apat sing tiil ukon mga sapat nga nagasaug.”—Roma 1:21-23.
Kon Ngaa Aton Ginapakamalaut ang Imoralidad sang Babilonia
Ginakabig sang nagligad nga 20 ka tuig ang homoseksuwalidad nga kalahamut-an ukon napasapayanan subong tal-us nga estilo sang pagkabuhi. Minilyon ka mga homoseksuwal ang “nagguwa sa tokador” kag nagaparada karon sa mga dalan, nagapailaila sang ila “Bugal sang Agi.” Paano ginatamod sang Dios ang ila homoseksuwalidad?
Maathag nga ginsiling sang Biblia sang nagligad nga mga 3,500 ka tuig: “Kag dili ka maghulid sa lalaki subong sang sa babayi. Kangil-aran ini.” (Levitico 18:22) Kag sang halos 2,000 ka tuig ang nagligad ginpakita ni Pablo nga ang mga talaksan sang Dios wala magbalhin sang nagsulat sia: “Sa sining kabangdanan ginpatumbayaan sang Dios sa mga balatyagon nga makahuluya, kay ang ila kababayin-an nagbaylo sang mga paggamit nga kinaugali sa mga batok sa kinaugali; kag sa amo man nga bagay ang kalalakin-an nagabiya sang kinaugali nga mga paggamit sang mga babayi kag nasunog sa ila kailigbon sa isa kag isa, ang mga lalaki sa mga lalaki, nagabuhat sang makahuluya kag nagabaton sa ila mga kaugalingon sang silot nga nagakaigo sa ila sayop.”—Roma 1:26, 27; 1 Corinto 6:9, 10; 1 Timoteo 1:10.
Apang, madamo katama sang klero sang Cristiandad ang mga homoseksuwal sa bagay nga nakapasad sila sing makusog nga homoseksuwal nga grupo nga impluensiado sa madamo sang dalagku nga mga relihion. Ginapangabay nila nga ang ila estilo sang pagkabuhi pagakilalahon kag nga hatagan sila sing tindog nga ministro. Ang kaso nga ginapatuhuyan amo ang pinakadaku nga Protestante nga denominasyon sang Canada, ang United Church of Canada, nga ang mga lider nagbotar sing 205 kontra sa 160 sang Agosto 24, 1988, nga nagapabor sa pagbaton sa mga homoseksuwal sa ministeryo.
Kon Ngaa Aton Ginakangil-aran ang Espirituwal nga Prostitusyon sang Babilonia
Ginapakamalaut sang Bugna ang pagpakighilawas sang Babilonia sa “mga hari sang duta,” sa iya politikal nga mga gumalahom. Ang makihilawason ginalaragway subong nagalingkod sa “madamong tubig,” nagakahulugan sa “katawhan kag kadam-an kag pungsod kag hambal.” (Bugna 17:1, 2, 15) Paagi sa komportable nga kaangtanan upod sa politikal nga mga gumalahom, ang dimatuod nga relihion sa sulod sang mga siglo naggamit sing dayag ukon sing tago sang iya impluensia sa pagpugong kag sa paghingalit sa ordinaryo nga mga tawo.
Ang mga halimbawa sini nga pagdominar amo ang mga konkordat, ukon mga kasugtanan, nga ginpirmahan sang Batikano upod sa Nazi kag Pasista nga mga gumalahom sining ika-20 ka siglo. Subong resulta, ang impluensia sang iglesia sa panong nagdul-ong sa bug-os nga pagpasakop sa mapintas nga mga gumalahom. Sang 1929 ang Batikano naghimo sing kasugtanan upod sa Pasista nga diktador nga si Benito Mussolini. Ano ang natabo sa Alemanya? Ang Aleman nga kardinal nga si Faulhaber, nagapatungod sang masunod nga mga pulong kay Pio XI, naghatag sing paghangop sa panghunahuna sang papa nahanungod kay Hitler: “Nalipay ako; sia amo ang una nga estadista nga nagpamulong batok sa Bolshevismo.” Si Faulhaber nagsiling sang ulihi: “Ang akon paglakbay sa Roma nagkompirmar sang madugay ko na nga ginasuspetsahan. Sa Roma, ang Pungsodnon nga Sosyalismo kag Pasismo amo ang ginkabig nga lamang nga kahilwayan gikan sa Komunismo kag Bolshevismo.”
Ang Katolikong mga obispo sang Alemanya nagpamatok sa Nazi nga pilosopiya antes sang 1933. Apang subong sang ginsiling sang Aleman nga awtor nga si Klaus Scholder sa iya libro nga The Churches and the Third Reich, ang mga obispo ginmandoan sang embahador sang Batikano sa Alemanya, si Kardinal Pacelli, nga bag-uhon ang ila panimuot nahanungod sa Pungsodnon nga Sosyalismo. Ano ang nagtiklod sa sining pagbag-o? Amo ini ang ginapaabot nga kasugtanan sa ulot sang Third Reich kag sang Batikano, nga ginhimo sang Hulyo 20, 1933.
Si Klaus Scholder nagreport: “Sa piniliay kag plebisito sang 12 Nobiembre [1933] gin-ani ni Hitler ang mga bunga sang Reich nga kasugtanan paagi sa makakilibot kataas nga ‘huo’ nga boto, labaw na sa Katoliko halos nga mga botante.”
Bisan pa nga ang pila ka Protestante nga mga lider nagpabutyag sing pagpamatok sa pagbulos sang Nazi sang 1933, nadula sang ulihi ang ila mga tingog sa daku nga singgit sa nasyonalismo. Si Scholder nagpaathag: “Yara sing maathag ang daku nga kahanda sa Protestante nga iglesia nga untatan ang paghalong nga ginhimo sang nagligad kag karon sa katapusan makigbahin man sa pungsodnon nga entusiasmo. . . . Ang opisyal nga pinamulong sang iglesia nagguwa sa una nga tion nga nagsakdag sa bag-ong Reich sing bug-os.” Sa katunayan, gintugyan sang Protestantismo ang iya kaugalingon sa Nazi nga nasyonalismo kag nangin kabulig niya, subong sang ginhimo sang Iglesia Katolika.
Sa sulod sang mga siglo, ginapakita sang maragtason nga rekord, ang dimatuod nga relihion nagkonsorte sa gamhanan nagagahom pinili nga mga grupo kag nagsakdag sa ila reputasyon sa kahalitan sang ordinaryo nga mga tawo. Ang ‘panghunahuna ni Cristo’ wala makita sa relihiosong mga lider sang kalibutan, nga gutom nga naghingamo sang gahom, propiedad, kag manggad. Subong mga Saksi ni Jehova, aton ginakangil-aran inang espirituwal nga prostitusyon.—Juan 17:16; Roma 15:5; Bugna 18:3.
Kon Ngaa Aton Ginakangil-aran ang Kasal-anan sa Dugo sang Babilonia
Sa tolon-an sang Bugna, ang Babilonia nga Daku ginsumbong sang daku nga kasal-anan sa dugo: “Kag nakita ko ang babayi nga nahubog sang dugo sang mga balaan kag sang dugo sang mga saksi ni Jesus. Kag sa iya nasapwan ang dugo sang mga manalagna kag sang mga balaan kag sang tanan nga ginpatay sa duta.”—Bugna 17:6; 18:24.
Ang maragtas sang dimatuod nga relihion puno sang dumot kag pagpatulo sang dugo, kag ang Cristiandad amo ang labing may kasal-anan sa dugo. Ang duha ka inaway kalibutanon nagsugod sa ginatawag nga Cristianong mga pungsod. Ang “Cristianong” politikal nga mga lider naggamit sang mga armas sang 1914 kag 1939, kag ang klero sa tanan nagailinaway nga mga pungsod naghatag sang ila pagbulahan. Ang The Columbia History of the World nagasiling nahanungod sa Inaway Kalibutanon I: “Ang kamatuoran nag-usmod upod sang kabuhi, kag halos wala sing nagprotesta. Ang mga manugbantay sang pulong sang Dios nanguna sa singgit sang inaway. Ang kabilugan nga inaway nagkahulugan sing kabilugan nga dumot.” (Italiko amon.) Ang mga kapelyan sang hangaway nagpalig-on sa ila mga soldado paagi sa patriotiko nga kainit samtang ang pamatan-on sang duha ka bahin nangin bala sa kanyon. Ina man nga tolon-an sa maragtas nagsiling: “Ang sistematiko nga paghilo sa hunahuna sang mga lalaki paagi sa silabo sang nasyonalismo . . . dugang nga nagsablag sa pagpangita sing paghidait.”
Ang dimatuod nga relihion sa bug-os nga kalibutan padayon nga nagabunga sing dumot samtang ang inaway nagadabdab sa ulot sang Judiyo kag Muslim, Hindu kag Sikh, Katoliko kag Protestante, Muslim kag Hindu, Budhista kag Hindu. Huo, ang dimatuod nga relihion padayon nga nagaamot sa pagpaligo sa dugo “sang tanan nga ginpatay sa duta.”—Bugna 18:24.
Bangod sang tanan nga pamatuod nga ginhatag sa ibabaw, ang mga Saksi ni Jehova nagabatyag nga ang resolusyon sa kombension sang 1988 nagakaigo kag suno gid sa tion. Sing nagakaigo, ginapakamalaut naton ang dimatuod nga relihion subong nakasala sa dugo nga makihilawason, ang Babilonia nga Daku. Ginapahibalo naton sa kalibutan ang lamang matuod nga paagi sa paghidait kag matuod nga pagsimba—pagliso sa Soberanong Ginuo sang uniberso, si Jehova nga Dios, paagi sa Isa nga ginpadala niya sa duta, ang Cristo, ukon Mesias, si Jesus. Nagakahulugan ini sang pagbaton sa Ginharian sang Dios subong ang matarong, walay katapusan nga pangulohan nga amo lamang ang makapaayaw sa mga kinahanglanon sang katawhan. Kag nagakahulugan man ini nga karon amo na ang tion sa pagtuman sa sugo: “Guwa ka sa iya [Babilonia nga Daku], katawhan nakon, agod nga indi kamo makaambit sa iya mga sala, kag agod nga indi kamo makaagom sang iya mga kalalat-an.”—Bugna 18:4; Daniel 2:44; Juan 17:3.
[Mga footnote]
b Para sa detalyado nga pagbinagbinag sa importansia sang ngalan sang Dios, tan-awa ang 32-pahina nga brosyur nga The Divine Name That Will Endure Forever, ginbalhag sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.