Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

◼ Nagakaigo bala para sa isa ka Cristianong babayi nga mag-usar sing alahas ukon koloreti, magpalugom sang iya buhok, ukon magsunod sing kaanggid sini nga mga buhat?

Sang una kag karon, ang iban nga nagapangangkon nga nagasunod sa Biblia naghupot sing malig-on apang nanuhaytuhay gid nga mga pagtamod tuhoy sa pagpamuni.a

Ang mga babayi sa pila ka relihion karon bug-os nga nagalikaw sa koloreti kag alahas. Halimbawa, ang libro nga The Amish People nagareport nga sila “nagalimite sang ila pisikal nga panagway bangod nagapati sila nga ang bisan sin-o nga katapo nga may daku nga interes sa kalibutanon nga panagway yara sa katalagman, kay [ina] nga interes dapat isentro sa espirituwal nga mga butang sa baylo sang pisikal. Ang iban . . . magabalikwat sang Kasulatan.”

Ang Kasulatan nga bag-o lang ginbalikwat amo ang 1 Samuel 16:​7: “Si Jehova nagsiling kay Samuel: ‘Dili ka magtulok sa iya panagway kag sa iya kataason . . . Ang tawo nagatulok sa makita sang mga mata; apang tuhoy kay Jehova, nagatulok sia kon ano ang tagipusuon.’ ” Apang, ini nga teksto nagapatuhoy sa kataason sang utod ni David nga si Eliab. Maathag pasad sa konteksto nga ang Dios wala nagakomento diri tuhoy sa mga buhat sang pagpamustura, subong sang kon bala may estilo ang buhok ni David ukon sang iya mga utod ukon naggamit sila sing mga puni sa ila mga panapton.​—⁠Genesis 38:​18; 2 Samuel 14:​25, 26; Lucas 15:⁠22.

Ginailustrar sini nga ang iban nga nagasiling nga ang mga Cristiano dapat mangin simple gid, wala nagagamit sing koloreti ukon alahas, nagapangita sing supurta paagi sa gin-aplikar sing sayop nga mga kasulatan. Ang Biblia sa kamatuoran wala nagahatag sing detalyado nga paathag tuhoy sa pagpamustura, wala man sini ginabaton ang pila ka buhat sa pagpatahom samtang ginadumilian ang iban. Ang ginahatag sini amo ang makatarunganon nga mga panuytoy. Binagbinagon naton ini kag tan-awon ta kon paano ini maaplikar karon.

Si apostol Pablo nagtanyag sing inspirado nga panuytoy: “Ginahandum ko nga ang mga babayi magpamuni sang ila kaugalingon paagi sa nagakaigo nga panapton, nga may kaugdang kag kaligdong, indi nga may sinalapid nga buhok ukon bulawan ukon mga perlas ukon panapton nga malahalon.” (1 Timoteo 2:9) Si Pedro nagsulat sing kaanggid man: “Ang inyo pagpamuni dili mangin sa guwa sa pagpanalapid sang buhok kag sa puni nga bulawan ukon sa mga panapton, kundi mangin sa tinago nga tawo sang tagipusuon nga may dimadinulunton nga huluyason sang mapainubuson kag mahim-ong nga espiritu nga bilidhon ­gid sa itutulok sang Dios.”​—⁠1 Pedro 3:​3, 4.

Ang Griegong mga tinaga nga ginbadbad “magpamuni,” “nagakaigo,” kag “pagpamuni” mga porma sang koʹ­smos, nga amo man ang gamot sang tinaga nga “kosmetiko,” nga nagakahulugan sing “pagpatahom l[abi] na sa supat.” Gani ining mga teksto nagabulig sa aton sa pagsabat sa mga pamangkot nahanungod sa pag-usar sing mga kosmetiko ukon koloreti, alahas, kag iban pa nga mga puni para sa mga babayi.

Buot bala silingon ni Pablo kag ni Pedro nga dapat likawan sang mga Cristiano ang pagpanalapid sang buhok, pag-usar sing mga perlas kag bulawan nga mga alahas, ukon, sa pagpasangkad, pag-usar sing mga kosmetiko? Indi. Ang pagpangangkon nga amo sina ang kahulugan magaobligar sa Cristianong mga babayi nga likawan man ang ‘pagsul-ob sing mga kunop.’ Apang, si Dorcas, nga ginbanhaw ni Pedro, ginhigugma bangod naghimo sia sing “mga kunop” para sa iban nga kauturan nga babayi. (Binuhatan 9:39) Busa, ang 1 Timoteo 2:9 kag 1 Pedro 3:​3, 4 wala nagakahulugan nga dapat likawan sang kauturan nga babayi ang pagsalapid sang buhok, mga perlas, mga kunop, kag iban pa. Sa baylo, ginapadaku ni Pablo ang pagkakinahanglanon sang kaugdang kag kaligdong sa pagpamustura sang mga babayi. Ginpakita ni Pedro nga dapat talupangdon sang mga babayi sing kapin ang ila nasulod nga espiritu agod nga madaug nila ang ila ditumuluo nga bana, nga wala ginapadaku ang naguwa nga panagway ukon koloreti.

Sa simple nga paghambal, wala ginadumilian sang Biblia ang tanan nga panikasog sa pagpauswag ukon pagpatahom sang panagway sang isa. Ang iban sang mga alagad sang Dios, mga lalaki kag mga babayi, naggamit sing alahas. (Genesis 41:​42; Exodo 32:​2, 3; Daniel 5:29) Ang matutom nga si Ester nagpasugot sa masangkad nga metodo sa pagpatahom paagi sa kosmetiko nga mga lana, mga pahumot, kag mga masahe. (Ester 2:​7, 12, 15; ipaanggid ang Daniel 1:​3-8) Nagsiling ang Dios nga ginpunihan niya sing malaragwayon ang Israel sing mga pulseras, kulintas, singsing sa ilong, kag mga aritos. Nakabulig ini sa iya nga mangin “lakas katahom.”​—⁠Ezequiel 16:​11-13.

Apang, ang kasaysayan sa Ezequiel nagahatag sing leksion batok sa aton pagsentro sing igtalupangod sa panagway. Ang Dios nagsiling: “Nagsalig ka sa imo katahom kag nagmakihilawason bangod sang imo kabantugan kag nag-ula sang imo mga pagkamahilawason sa tagsatagsa nga nag-agi.” (Ezequiel 16:​15; Isaias 3:​16, 19) Sa amo, ginapadaku sang Ezequiel 16:​11-15 ang kaalam sang laygay ni Pablo kag ni Pedro nahanungod sa indi pagpadaku sang naguwa nga panagway. Kon luyag magpangalahas sang isa ka babayi, ang kadamuon kag estilo dapat nagahisanto sa kaugdang, indi ­sobra ukon mapakitakitaon.​—⁠Santiago 2:2.

Ano ang masiling sa paggamit sang isa ka Cristianong babayi sing mga kosmetiko, subong sang lipstik, pangkolor sa guya, ukon pangkolor sa mata kag pangkurit sa mata? Ang mga arkeologo sa Israel kag sa malapit nga mga duog nakatukib sing mga suludlan sang mga koloreti, subong sing inugbutang kag mga espiho. Huo, ang mga babayi sa dumaan nga Sidlangan nag-usar sing mga kosmetiko nga ginsundan sang madamo sang mga produkto karon. Ang ngalan sang babayi nga anak ni Job nga si Keren-hapuc mahimo nga nagkahulugan sing “Sungay sang Itom nga Pintura (sa Mata),” ukon isa ka suludan sang koloreti para sa mata.​—⁠Job 42:​13-15.

Ang pila ka kosmetiko gingamit anay sa Israel, apang ginapakita sang mga halimbawa sa Biblia ang katalagman sang pagpasobra sa sini. Mga tinuig sang ulihi sa tapos sia nangin reyna sang Israel, ‘ginduagan [ni Jezebel] ang iya mga mata sing itom kag matahom nga ginpunihan ang iya ulo.’ (2 Hari 9:30) Sang ulihi sang ginlaragway kon paano gintinguhaan sang Israel nga ganyaton ang pagano nga mga pungsod, ang Dios nagsiling nga iya ‘ginpunihan ang iya kaugalingon sing mga puni nga bulawan, ginpadaku ang iya mga mata sa itom nga pinta, kag ginpatahom ang iya kaugalingon.’ (Jeremias 4:​30; Ezequiel 23:40) Ining mga bersikulo ukon ang iban pa wala nagasiling nga sayop ang maggamit sing artipisyal nga mga paagi sa pagpatahom sang panagway sang isa. Apang, ang sugilanon tuhoy kay Jezebel nagapahangop nga ginbutangan niya sing madamo nga itom nga pinta ang palibot sang iya mga mata amo kon ngaa natalupangdann ini bisan sa malayo, ni Jehu sa guwa sang palasyo. Ano ang leksion? Indi pagpasobrahi ang koloreti.b

Sa pagkamatuod, wala sing babayi nga nagausar sing alahas ukon koloreti ang magasiling nga ang iya mga metodo kag kadamuon indi nagakaigo. Apang, indi masuay nga bangod sang pagkaindi segurado ukon naimpluwensiahan sang pasayod, ang isa ka babayi mahimo nga makapalambo sing batasan sa paggamit sing sobra nga koloreti. Mahimo nga maanad sia sa resulta nga panagway sini sa bagay nga indi niya marealisar nga nagasumpakil ini sa “kaugdang kag kaligdong” sang kalabanan nga Cristianong mga babayi.​—⁠Tan-awa ang Santiago 1:​23, 24.

Matuod, wala nagapalareho ang luyag; ang iban nga mga babayi diutay lamang ukon wala gid nagagamit sing koloreti ukon alahas, ang iban nagagamit sing kapin. Gani maalamon nga indi paghukman ang isa nga nagagamit sing tuhay nga kadamuon sang koloreti ukon alahas. Ang isa pa ka butang amo ang lokal nga kinabatasan. Nga ang pila ka estilo ginabaton sa isa ka pungsod (ukon kinaandan sang dumaan nga mga tion) wala nagakahulugan nga ini maalamon para sa karon.

Ang isa ka maalamon nga Cristianong babayi magabinagbinag sa tion kag tion sang iya pagpamustura, nga ginapamangkot ang iya kaugalingon sing bunayag gid: ‘Pirme bala ako nagasuksok sing kapin (ukon sobra) nga alahas ukon koloreti sang sa kalabanan nga mga Cristiano sa akon lugar? Ginasunod ko bala ang pagpamustura sa matinaastaason nga mga socialite ukon mga artista sa pelikula, ukon ginatuytuyan bala ako sang laygay sa 1 Timoteo 2:9 kag 1 Pedro 3:​3, 4? Huo, ang akon bala pagpamustura maugdang gid, nga nagapakita sing matuod nga pagtahod sa mga opinyon kag mga balatyagon sang iban?’​—⁠Hulubaton 31:⁠30.

Ang mga babayi nga may Cristianong mga bana makapangayo sa ila sing komento kag laygay. Subong man, kon ini sinsero nga ginatinguhaan, ang mabuligon nga laygay mahimo matigayon gikan sa iban nga kauturan nga babayi. Apang sa baylo nga magliso sa isa ka abyan nga may kaanggid nga mga luyag, mahimo mas maayo nga makighambal sa gulang-gulang nga mga utod nga babayi nga ginatahod ang ila pagkabalanse kag kaalam. (Ipaanggid ang 1 Hari 12:​6-8.) Ang Biblia nagasiling nga ang talahuron nga may edad nga mga babayi “mahimo maglaygay sa lamharon nga mga babayi . . . nga mangin maligdong, putli . . . , agod nga ang pulong sang Dios indi pagpasipalahan.” (Tito 2:​2-5) Indi luyag sang bisan sin-o nga hamtong nga Cristiano nga bangod sang iya indi maugdang nga paggamit sing alahas ukon koloreti ‘pasipalahan’ ang Pulong sang Dios.

Ang kasaysayan sang Biblia tuhoy kay Tamar nagapakita nga ang pagpamustura sang isa ka babayi nagapakilala sa iya, nagapadala sing mabaskog nga mensahe. (Genesis 38:​14, 15) Ano nga mensahe ang ginapaalinton sang estilo sang buhok kag kolor sang buhok sang isa ka Cristianong babayi ukon sang iya paggamit sing alahas kag sang mga kosmetiko? Amo bala ini: Isa ini ka matinlo, maugdang, kag balanse nga alagad sang Dios?

Ang makakita sa mga Cristiano nga nagaalagad sa latagon, ukon nagatambong sa aton mga miting, dapat mahamuot. Ang mga nagapanilag sa aton masami nga nahamuot. Ang kalabanan sang Cristianong mga babayi wala nagahatag sing kabangdanan nga maghinakop ang isa nga tagaguwa nga sila udang, ukon sobra ang koloreti ukon puni; sa baylo, nagapamustura sila “suno sa paagi nga nagakabagay sa mga babayi nga nagatahod sa Dios.”​—⁠1 Timoteo 2:⁠10.

[Mga footnote]

[Mga Laragway sa pahina 31]

Mga natukiban sang arkeolohiya gikan sa Natung-an nga Sidlangan: Tiposo nga kahon sang kosmetiko, espiho, kag bulawan kag carnelian nga mga kulintas

[Ginkuhaan]

Tanan nga tatlo: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.