Ano nga Sahi sang Relihion ang Iya sang mga Asiriahanon?

ANG relihion sang Asiria napanubli gikan sa Babilonia, kag bisan pa ang ila pungsudnon nga dios nga si Asur gintamod sang mga Asiriahanon subong supremo, gintamod sa gihapon nila ang Babilonia subong amo ang una nga sentro sang relihion. Ang Asiriahanon nga hari amo ang mataas nga saserdote ni Asur. Ang isa ka timbre, nga natukiban ni A. H. Layard sa kagulub-an sang palasyo sang Asiria kag napreserbar karon sa British Museum, nagalaragway sa dios nga si Asur subong may tatlo ka ulo. Ang pagpati sa tatlo ka dios subong man sa pentad, ukon lima ka dios, kilala anay sa pagsimba sang mga Asiriahanon. Ang una nga trinidad ginahuman ni Aner, nga nagatiglawas sa langit; ni Bel, nga nagatiglawas sa rehiyon nga ginapuy-an sang tawo, mga sapat, kag mga pispis; kag ni Ea, nga nagatiglawas sa duta kag sa katubigan sa idalom sang duta. Ang ikaduha nga trinidad ginahuman ni Sin, ang bulan nga dios; ni Samas, ang adlaw nga dios; kag ni Ramnan, ang dios sang bagyo, bisan pa ang iya lugar masami ginapun-an ni Istar, ang reyna sang mga bituon. (Ipaanggid ang 2 Hari 23:​5, 11.) Nian nagasunod ang lima ka dios nga nagatiglawas sa lima ka planeta. Nagkomento tuhoy sa mga dios nga nagahuman sing trinitaryo nga mga grupo, ang Unger’s Bible Dictionary (1965, p. 102) nagasiling: “Ining mga dios indibiduwal nga ginatawag paagi sa mga pulong nga daw bulusbulos nga nagabayaw sang tagsatagsa sa ila sa isa ka posisyon sang pagkasupremo sangsa iban.” Apang, ang ila templo nagalakip sing dimaisip nga iban pa nga diutay nga mga dios, ang madamo nagaalagad subong mga patron sang mga banwa. Si Nisroc ginsambit nga ginasimba ni Senaquerib sang ginpatay sia.​—⁠Isaias 37:​37, 38.

Ang relihion may kaangtanan sa sining mga dios gintawag nga animistic, buot silingon, ang mga Asirihanon nagpati nga ang tagsa ka butang kag kinaugali nga hitabo ginapahulag sang espiritu. Tuhay ini sa iban pa nga pagsimba sa kinaugali nga lapnag sa palibot nga mga pungsod kay ang inaway amo ang pinakamatuod nga ekspresyon sang pungsudnon nga relihion. (PICTURE, Tomo 1, p. 956) Sa amo, si Tiglat-pileser I nagsiling tuhoy sa iya pagpakig-away: “Ginsugo ako sang akon Ginuo nga si ASUR.” Sa rekord sang iya kasaysayan, si Asurbanipal nagasiling: “Paagi sa sugo nanday ASSUR, SIN, kag SAMAS, ang dalagku nga mga dios nga akon mga ginuo nga nag-amlig sa akon, nagsulod ako kag nagmartsa sing madinalag-on sa Minni.” (Records of the Past: Assyrian and Egypt­ian Monuments, London, 1875, Tomo V, p. 18; 1877, Tomo IX, p. 43) Si Sargon regular nga nangayo sing bulig kay Istar antes magkadto sa inaway. Ang mga hangaway nagmartsa sa likod sang hayahay sang mga dios, mahimo nga kahoy ukon metal nga mga simbulo sa tukon. Ginhatagan sing daku nga importansia ang mga patimaan, nga ginahibalo paagi sa pag-usisa sa mga atay sang ginahalad nga mga sapat, paagi sa lupad sang mga pispis, ukon paagi sa posisyon sang mga planeta. Ang libro nga Ancient Cities, ni W. B. Wright (1886, p. 25) nagasiling: “Ang mga pungsod interesado sa pagpakig-away, kag ang mga pari walay untat nga nagapapagsik sa pagpakig-away. Ang panakdag sa ila nagahalin sa mga inagaw sa inaway, nga sa diin ang isa ka natalana na nga bahin sini ginatigana sa ila antes makapakigbahin ang iban, kay ining rasa sang mga manug-agaw relihioso gid.”