Mga Reperensia Para sa Pagkabuhi kag Pagministeryo nga Workbook Para sa Miting
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
HULYO 3-9
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | ESDRAS 4-6
“Indi Pagbalabagi ang Obra”
Mapalig-on Ka sang Palanan-awon ni Zacarias
13 Bisan pa gindumilian ang pagkay-o sang templo, ginkay-o ini gihapon sang mga lalaki nga gintangdo nga magpanguna. “Ginsugdan” sang mataas nga saserdote nga si Jesua (Josue) kag ni Gobernador Zorobabel “ang pagtukod liwat sang balay sang Dios.” (Esd. 5:1, 2) Posible nahunahuna sang pila ka Judiyo nga indi ini maayo nga desisyon. Indi nila matago sa ila mga kaaway ang pag kay-o sang templo, kag kabalo sila nga himuon gid sang ila mga kaaway ang tanan nga paagi para pauntaton sila sa ila ginahimo. Dapat magsalig ang duha ka lalaki nga nagapanguna, nga si Josue kag si Zorobabel, nga ginabuligan sila ni Jehova. Paano napabakod ang ila pagsalig?
w86 2/1 29, kahon ¶2-3
Ang mga Mata ni Jehova “Yara sa mga Gulang”
Sang makabalik ang Judiyong mga nagkalabilin gikan sa Babilonia, wala sila sing ginhimo sa sulod sang 16 ka tuig. Napukaw sang mga manalagna nga sanday Hageo kag Zacarias ang mga Judiyo gikan sa ila indi pagsapak, kag ginpadayon ang pagpatindog liwat sang templo ni Jehova. Apang, wala magdugay, ining hilikuton ginhangkat sang Persianhon nga mga opisyal. “Sin-o bala ang naghatag sa inyo sing mando sa pagpatindog sining balay?” pamangkot sang mga manugpamatok.—Esdras 5:1-3.
Ang sabat sa sining pamangkot mabudlay. Kon magpahadlok ang mga gulang, ang pagpasag-uli sa templo hinali nga magadulog. Kon batoan sang mga gulang ining mga opisyal, gilayon nga dumilian ang hilikuton. Gani ang mga gulang (sa wala sing duhaduha ginpangunahan ni Gobernador Zorobabel kag sang Mataas nga Saserdote nga si Josue) mataktikanhon apang epektibo nga nagsabat. Ginpahanumdom nila ang mga opisyal sang madugay na nalipatan nga mando ni Ciro nga naghatag sa mga Judiyo sing pahanugot nga padayunon ining hilikuton. Bangod nahibaloan sang mga opisyal ang pagsulundan sang Persia nga indi mabag-o ang mando sang hari, maalamon nga ginlikawan nila ang pagpamatok sa mando sang hari. Sa amo gintugutan ang hilikuton nga magpadayon tubtob sang ulihi si Hari Dario naghatag sang iya opisyal nga pahanugot!—Esdras 5:11-17; 6:6-12.
Mapalig-on Ka sang Palanan-awon ni Zacarias
7 May natabo nga pagbag-o nga nakabulig sa mga nagakay-o sang templo. Ano ini? Nangin hari sang Persia si Dario I. Sa ikaduha nga tuig sang iya paggahom, sang 520 B.C.E., nadiskobrehan niya nga ilegal ang sugo parte sa pagpauntat sang pagkay-o sang templo. Gani ginsugo ni Dario ang mga Judiyo nga tapuson nila ang pagkay-o sang templo. (Esd. 6:1-3) Nakibot ang tanan sa desisyon sang hari. Pero may ginhimo pa gid sia. Ginmanduan sang hari ang mga tawo sa palibot nga untatan nila ang pagpamatok sa mga Judiyo, kag hatagan nila sila sang kuarta kag sang tanan nga kinahanglan nila para matapos nila ang pag kay-o sang templo. (Esd. 6:7-12) Bangod sini, natapos sang mga Judiyo ang pag kay-o sang templo sang 515 B.C.E., ukon pagligad sang sulusobra lang sa apat ka tuig.—Esd. 6:15.
Mapalig-on Ka sang Palanan-awon ni Zacarias
16 Ginatuytuyan man kita ni Jehova paagi sa “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mat. 24:45) Kon kaisa, posible nga daw indi naton mahangpan ang panuytoy ukon instruksion sini nga ulipon. Halimbawa, kon makabaton kita sang mga instruksion kon paano handaan ang mga kalamidad, posible ginahunahuna naton nga indi man ini matabo sa aton lugar. Ukon basi nagabatyag kita nga sa sining tion sang pandemic, grabe gid ang paghalong sini nga ulipon nga daw indi man kinahanglanon. Ano ang dapat naton himuon kon pamatyag naton daw indi praktikal ukon indi bagay sa sitwasyon ang mga instruksion nga nabaton naton? Puede naton pamalandungan kon paano nakabenepisyo ang mga Israelinhon sang gintuman nila si Josue kag si Zorobabel. Puede man naton pamalandungan ang mga kasaysayan sa Biblia nga nabasa naton. May mga tion nga nakabaton sang instruksion ang katawhan sang Dios nga daw indi praktikal ukon indi bagay sa sitwasyon, pero amo ini ang nakaluwas sa ila.—Huk. 7:7; 8:10.
Espirituwal nga mga Hiyas
Masaligan Mo Bala ang Biblia?
Ang sensilyo ginhimo sa Tarso, ang siudad sa bagatnan-sidlangan nga bahin kon ano karon ang Turkey. Ang sensilyo ginhimo sa tion sang paggahom sang gobernador sang Persia nga si Mazaeus sang ikap-at nga siglo B.C.E. Nagpakilala ini sa iya subong gobernador sang probinsia sa “Tabok sang Suba,” nga amo, ang Suba sang Eufrates.
Apang ngaa makawiwili ina nga prase? Bangod makita mo ang kaanggid nga designasyon sa imo Biblia. Ang Esdras 5:6–6:13 nagahatag sang sulat sa tunga ni Dario nga hari sang Persia kag ni Tatnai nga isa ka gobernador. Ang ginahambalan amo ang pagpatindog liwat sang mga Judiyo sang ila templo sa Jerusalem. Si Esdras isa ka lantip nga manugkopya sang Kasuguan sang Dios, kag mapaabot mo nga ang iya ginsulat husto kag sibu. Makita mo sa Esdras 5:6 kag 6:13 nga gintawag niya si Tatnai nga “gobernador sa tabok sang Suba.”
Ginsulat ina ni Esdras sang mga 460 B.C.E., mga 100 ka tuig antes ginhimo ini nga sensilyo. Aba, ang iban nga mga tawo mahimo magabatyag nga ang designasyon para sa isa ka opisyal anay diutay nga detalye. Apang kon masaligan mo ang mga manunulat sang Biblia bisan sa sinang diutay nga mga detalye, indi bala ina magapadugang sang imo pagsalig sa ginsulat pa nila?
HULYO 10-16
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | ESDRAS 7-8
“Ang Paggawi ni Esdras Nagpadungog kay Jehova”
Pagtuon—Makapaladya kag Makalilipay
8 Huo, ang aton gugma sa Pulong ni Jehova dapat maggikan sa aton tagipusuon, ang sentro sang emosyon. Dapat kita malipay sa pagpamensar sa pila ka teksto nga aton bag-o lang nabasa. Dapat naton binagbinagon ang madalom nga espirituwal nga mga panghunahuna, maghugod sa sini, kag pamalandungan ini. Nagakinahanglan ini sang pagpamalandong kag pangamuyo. Kaangay ni Esdras, kinahanglan ihanda naton ang aton tagipusuon sa pagbasa kag sa pagtuon sa Pulong sang Dios. Tuhoy sa iya ini nasulat: “Ginhanda ni Esdras ang iya tagipusuon sa pag-usisa sang kasuguan ni Jehova kag sa paghimo sini kag sa pagtudlo sa Israel sing pagsulundan kag katarungan.” (Esdras 7:10) Talupangda ang tatlo ka katuyuan sang paghanda ni Esdras sang iya tagipusuon: sa pagtuon, sa pag-aplikar sing personal, kag sa pagtudlo. Dapat naton sundon ang iya halimbawa.
si-E 75 ¶5
Tulun-an sang Biblia Numero 13—1 Cronica
5 Wala na sing mas kalipikado sangsa kay Esdras nga magtipon sining matuod kag sibu nga kasaysayan. Kay man, “si Esdras naghanda sang iya tagipusuon agod tun-an kag tumanon ang Kasuguan ni Jehova kag agod tudluan ang Israel sang pagsulundan kag katarungan.” (Esdras 7:10) Ginbuligan sia ni Jehova paagi sa balaan nga espiritu. Bangod kumbinsido gid ang Persianhon nga manuggahom sang kalibutan nga ang kaalam ni Esdras halin sa Dios, ginhatagan niya si Esdras sing sibil nga paggahom sa daku nga bahin sang distrito sang Juda. (Esdras 7:12-26) Gani bangod ginhatagan si Esdras sing awtoridad sang Dios kag sang emperador, natipon niya ang iya rekord sang kasaysayan halin sa pinakamaayo nga mga dokumento sadto.
it-1-E 1158 ¶4
Pagkamapainubuson
Nagaaman sing Husto nga Giya. Ang isa nga mapainubuson sa atubangan sang Dios makabaton sang iya nga giya. Daku gid ang responsibilidad ni Esdras sang ginpangunahan niya ang 1,500 ka lalaki, luwas sa mga saserdote, Netinim kag mga babayi kag kabataan, halin sa Babilonia pakadto sa Jerusalem. Dugang pa, nagdala sila sang tama ka damo nga bulawan kag pilak agod patahumon ang templo sa Jerusalem. Kinahanglan nila ang proteksion sa pagpanglakaton, pero indi gusto ni Esdras nga magpangayo sing mga soldado sa hari sang Persia kay nagapakita ini sing pagsalig sa tawo. Isa pa, nakasiling na sia sa hari: “Ginabuligan sang amon Dios ang tanan nga nagapangita sa iya.” Gani nagsiling sia nga magpuasa sila para magpaubos ang katawhan kay Jehova. Nagpangabay sila sa Dios kag ginpamatian niya sila kag ginproteksionan sila sa ila mga kaaway nga nagapanglambat sa dalan. Gani, nakalab-ot sila sa ila destinasyon bisan pa delikado ang ila paglakbay. (Esd 8:1-14, 21-32) Si propeta Daniel, nga isa sa mga tinapok sa Babilonia, ginkahamut-an gid sang Dios. Nagpadala ang Dios sing anghel nga nagsugid sa iya sang palanan-awon kay nagpaubos si Daniel sa atubangan sang Dios nga nagapangayo sang iya paggiya kag paghangop.—Dan 10:12.
Espirituwal nga mga Hiyas
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Esdras
7: 28–8:20—Ngaa madamo sang mga Judiyo sa Babilonia ang indi luyag nga magbalik sa Jerusalem upod kay Esdras? Bisan pa nga kapin na sa 60 ka tuig ang nagligad sang ang una nga grupo sang mga Judiyo nagbalik sa ila dutang natawhan, diutay pa gid lang ang nagapuyo sa Jerusalem. Ang pagbalik didto nagakahulugan nga magaumpisa sila liwat sang bag-o nga kabuhi sa mabudlay kag delikado nga mga kahimtangan. Ang kahimtangan sa Jerusalem sadtong tion indi gid makahatag sing materyal nga kasulhayan sa mga Judiyo nga mahimo nagatin-ad na ang pangabuhi sa Babilonia. Dugang pa sa sina amo ang makatalagam nga paglakbay. Amo nga kinahanglan sang mga nagbalalik ang malig-on nga pagtuo kay Jehova, kakugi para sa matuod nga pagsimba, kag determinasyon para makabalik sa Jerusalem. Bisan gani si Esdras nagpalig-on sang iya kaugalingon nga si Jehova nagabulig sa iya. Bangod ginpalig-on sila ni Esdras, 1,500 ka pamilya—ayhan mga 6,000 ka tawo—ang nag-upod. Pagkatapos nga nakahimo si Esdras sang dugang nga mga pagpanikasog, 38 ka Levinhon kag 220 ka Netinim ang nag-upod.
HULYO 17-23
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | ESDRAS 9-10
“Ang Malain nga Resulta sang Indi Pagtuman”
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Esdras
9:1, 2—Daw ano ka makatalagam ang pagminyo sa mga katawhan sang pungsod? Ang ginpasag-uli nga pungsod amo ang gintugyanan nga magaamlig sang pagsimba kay Jehova tubtob nga makaabot ang Mesias. Ang pagminyo sa iban nga mga pumuluyo makatalagam gid sa matuod nga pagsimba. Bangod nagminyo ang iban sa mga nagasimba sa idolo, ang bug-os nga pungsod mahimo mangin pagano na sa ulihi. Kag ang putli nga pagsimba mahimo maalimunaw sing bug-os. Kon natabo ini, diin nian, magahalin ang Mesias? Indi katingalahan nga nakibot gid si Esdras sa iya nakita!
Ano Gid Bala ang Ginapangayo ni Jehova sa Aton?
Pakamaayuhon kita sang Dios kon tumanon naton sia sing kinabubut-on. Si Moises nagsiling: “Tumana ang tanan niya nga mga kasugoan. Ginahatag ko ini sa inyo karon nga adlaw para sa inyo kaayuhan.” (Bersikulo 13, Maayong Balita nga Biblia) Ang tanan nga kasuguan ni Jehova para gid sa aton kaayuhan. Ngaa? Kay suno sa Biblia, “ang Dios gugma.” (1 Juan 4:8) Gani, ang tanan nga ginasugo niya sa aton para gid sa aton dayon nga kaayuhan. (Isaias 48:17) Kon himuon naton ang tanan nga ginapangayo ni Jehova sa aton, malikawan naton ang madamo nga problema karon kag matigayon naton ang walay katapusan nga pagpakamaayo sa palaabuton sa paggahom sang iya Ginharian.
Espirituwal nga mga Hiyas
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Esdras
10:3, 44—Ngaa ginsikway ang mga kabataan upod sa mga asawa? Kon ginbilin ang mga kabataan, mahimo gid nga balikan sang ginsikway nga mga asawa ang ila mga bata. Dugang pa, ang magagmay nga kabataan nagakinahanglan sang pag-atipan sang ila mga iloy.
HULYO 24-30
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | NEHEMIAS 1-2
“Gilayon nga Nangamuyo Ako”
Ibutang Pirme si Jehova sa Imo Atubangan
5 Kon kaisa, mahimo nga kinahanglan kita mangamuyo sing malip-ot agod mangayo sing bulig. Halimbawa, natalupangdan ni Hari Artajerjes sang Persia nga masinulub-on ang iya manugtagay nga si Nehemias. “Ano bala ang ginapangayo mo?” pamangkot sang hari. “Gani nangamuyo [si Nehemias] sa Dios sang langit.” Mahimo nga isa lamang yadto ka malip-ot nga pangamuyo. Apang, ginsabat ini sang Dios, kay ginsakdag sang hari si Nehemias sa pagpatindog liwat sang mga pader sang Jerusalem. (Basaha ang Nehemias 2:1-8.) Huo, ginapamatian gid sang Dios bisan ang isa ka malip-ot kag mahipos nga pangamuyo.
Ekstemporanyo nga Pamulongpulong
Kon pangabayon ikaw sa pagpaathag insigida tuhoy sa imo mga pagpati, ano ang makabulig sa imo agod mangin epektibo ang imo mga komento? Iluga si Nehemias, nga nangamuyo sing hipos antes niya ginsabat ang pamangkot ni Hari Artajerjes. (Neh. 2:4) Masunod, hunahunaa gilayon ang isa ka balayan. Ang sadsaran nga mga tikang mahimo pasunuron sa sini nga paagi: (1) Magpili sing isa ukon duha ka punto nga dapat ilakip sa pagpaathag (ayhan luyag mo gamiton ang mga punto nga masapwan sa Reasoning From the Scriptures). (2) Mamat-od kon ano nga mga kasulatan ang imo gamiton sa pagsakdag sini nga mga punto. (3) Planuha kon paano mo sugdan ang imo pagpaathag sing mataktikanhon agod mangin interesado sa pagpamati ang nagapamangkot. Nian magsugod sa paghambal.
Espirituwal nga mga Hiyas
Ang Matuod nga Pagsimba Nagamadinalag-on
Indi, kay ang nahapay nga kahimtangan sang Jerusalem madugay na nga ginapangamuyo ni Nehemias “adlaw kag gab-i.” (1:4, 6) Sang ginhatagan sang kahigayunan nga masugid kay Hari Artajerjes ang tuhoy sa iya handum nga patindugon liwat ang mga pamakud sang Jerusalem, nangamuyo liwat si Nehemias, sa amo ginhimu niya ang iya liwat kag liwat nga ginahimu. Ang kalahamut-an nga sabat ni Jehova nagresulta sa isa ka komisyon nga patindugon liwat ang mga pamakud sang siudad.
Leksion para sa Aton: Si Nehemias nangayo sing panuytoy kay Jehova. Kon ginaatubang sang mabug-at nga mga desisyon, kita, man, dapat “magpadayon sa pangamuyo” kag maghulag nga nahisuno sa panuytoy ni Jehova.—Roma 12:12.
HULYO 31–AGOSTO 6
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | NEHEMIAS 3-4
“Handa Ka Bala nga Himuon ang Mabudlay nga Ulubrahon?”
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an ni Nehemias
3:5, 27. Indi naton dapat tamdon ang pisikal nga pagpangabudlay para sa intereses sang matuod nga pagsimba nga nagapanubo sang aton dignidad, subong sang pagtamod sang “mga dungganon” sang mga Tekoanhon. Sa baylo, mailog naton ang ordinaryo nga mga Tekoanhon nga kinabubut-on nga nagpangabudlay.
Ano ang Himuon ni Jehova Para Matuman Mo ang Iya Kabubut-on?
11 Pagligad sang madamo nga tinuig, gingamit ni Jehova ang mga anak nga babayi ni Sallum sa pagbulig sa pagkay-o sa pader sang Jerusalem. (Neh. 2:20; 3:12) Bisan pa isa ka prinsipe si Sallum, handa nga himuon sang iya mga anak nga babayi ining mabudlay kag delikado nga trabaho. (Neh. 4:15-18) Indi gid pareho sa ila ang mga dungganon sa Tekoa nga “wala magpasakop” para magbulig! (Neh. 3:5) Imadyina ang kalipay sang mga anak nga babayi ni Sallum sang nahuman ang pader sa sulod lang sang 52 ka adlaw! (Neh. 6:15) Subong, handa kag nalipay sa pagbulig ang mga utod nga babayi sa pagtukod kag pagmentinar sang mga pasilidad nga gindedikar kay Jehova. Kinahanglan gid ang ila ikasarang, kapagsik, kag katutom para magmadinalag-on ining pinasahi nga paagi sang pag-alagad sa Dios.
Pagpalambo sang Pagtamod ni Cristo sa Pagkadaku
16 Dapat palambuon sang tanan nga Cristiano, bata kag tigulang, ang pagtamod ni Cristo sa pagkadaku. Sa kongregasyon, lainlain nga mga hilikuton ang dapat himuon. Indi gid magkaugot kon ipahimo sa imo ang mga butang nga daw kubos. (1 Samuel 25:41; 2 Hari 3:11) Mga ginikanan, ginapalig-on bala ninyo ang inyo bata pa kag tin-edyer na nga mga anak nga himuon sing malipayon ang bisan ano nga asaynment nga ihatag sa ila, sa Kingdom Hall man, sa duog sang asambleya ukon kombension? Makita bala nila kamo nga nagahimo sang kubos nga mga hilikuton? Madumduman pa sang isa ka utod, nga nagaalagad karon sa ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga kalibutan, ang halimbawa sang iya mga ginikanan. Sia nagsiling: “Ang ila pagtamod sa pagtinlo sa Kingdom Hall ukon sa duog sang kombension nagtudlo sa akon nga importante ini para sa ila. Pirme sila nagaboluntaryo sa paghimo sang mga hilikuton para sa kaayuhan sang kongregasyon ukon sang paghiliutod, bisan pa daw kubos ini tan-awon. Ini nga panimuot nagbulig sa akon nga batunon sing kinabubut-on ang bisan ano nga hilikuton nga ihatag sa akon diri sa Bethel.”
Espirituwal nga mga Hiyas
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an ni Nehemias
4:17, 18—Paano ang isa ka manunukod maka tra baho paagi sa isa lang ka kamot? Para sa mga nagahakwat, indi ini problema. Kon ang lulan matus-on na sa ila ulo ukon mapapas-an na sa ila abaga, mahapos nila ini mabalanse sa isa ka kamot “samtang ang pihak nga kamot nagauyat sing hinganiban.” Ang mga manunukod nga nagakinahanglan sing duha ka kamot sa pagtrabaho “nawagkusan, ang kada isa may espada nga nataklos sa iya balikawang, samtang nagatukod.” Handa sila makig-away pananglit magasalakay ang kaaway.
AGOSTO 7-13
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | NEHEMIAS 5-7
“Gusto ni Nehemias nga Sia ang Mag-alagad Imbes nga Sia ang Alagaron”
Mga Sumalakdag sang Matuod nga Pagsimba—Sadto kag Karon
Indi lamang ang iya tion kag kalantip sa pag-organisar ang ginbulig ni Nehemias. Gingamit man niya ang iya materyal nga pagkabutang sa pagsakdag sa matuod nga pagsimba. Gingamit niya ang iya mismo kuwarta agod gawaron ang iya Judiyong mga kauturan gikan sa pagkaulipon. Nagpahulam sia sing kuwarta nga wala sing saka. Wala gid niya ‘ginpabug-atan’ ang mga Judiyo paagi sa pagpangayo sing sustento subong gobernador, nga may kinamatarong sia kuntani. Sa baylo, bukas pirme ang iya balay sa pagpakaon sa “isa ka gatos kag kalim-an ka tawo, kag sa mga nagkari sa amon gikan sa mga pungsod sa palibot namon.” Kada adlaw nag-aman sia sing “isa ka baka, anom ka karnero nga pinili kag mga pispis” para sa iya mga bisita. Dugang pa, makaisa sa napulo ka adlaw ginhatagan niya sila sang “tanan nga sari sang alak sing bugana”—ang tanan gingastuhan niya.—Nehemias 5:8, 10, 14-18.
“Indi Ka Magpaluya”
16 Naghanda si Nehemias kag ang iya mga kaupod para sa ila hilikuton kay ginsakdag sila ni Jehova. Nahuman nila ang pader sang Jerusalem sa sulod lang sang 52 ka adlaw! (Neh. 2:18; 6:15, 16) Wala lamang gin-organisar ni Nehemias ang hilikuton kundi nagbulig sia mismo sa pag kay-o sang pader sang Jerusalem. (Neh. 5:16) Madamo man sang mahigugmaon nga mga gulang ang nag-ilog kay Nehemias paagi sa pagbulig sa mga proyekto sa pagpatindog ukon sa pagtinlo kag pagmentinar sang ila Kingdom Hall. Napabaskog man nila ang nagakabalaka nga mga kauturan paagi sa pag-upod sa ila sa pagbantala kag paagi sa pag- shepherding sa ila.—Basaha ang Isaias 35:3, 4.
Paano Ikaw Dumdumon ni Jehova?
Pirme ginapakita sang Biblia nga sa bahin sang Dios, ang “pagdumdom” nagakahulugan sing positibo nga aksion. Halimbawa, sa tapos nga gin-anaw ang duta sa sulod sang 150 ka adlaw, “gindumdom sang Dios si Noe . . . , kag ginpahuyop sang Dios ang isa ka hangin sa ibabaw sang duta, kag naghubas ang mga tubig.” (Genesis 8:1) Mga siglo sang ulihi, si Samson, nga ginbulag kag ginkadenahan sang mga Filistinhon, nangamuyo: “Jehova, dumduma ako, palihug, kag pabaskuga ako, palihug, sining makaisa na lamang.” Gindumdom ni Jehova si Samson paagi sa paghatag sa iya sing labaw-sa-tawo nga kusog agod makatimalos sia batok sa mga kaaway sang Dios. (Hukom 16:28-30) Nahanungod naman kay Nehemias, ginpakamaayo ni Jehova ang iya mga panikasog, kag napasag-uli ang matuod nga pagsimba sa Jerusalem.
Espirituwal nga mga Hiyas
“Padayon nga Dauga ang Malaut Paagi sa Maayo”
15 Ikatlo, ang mga kaaway ni Nehemias naggamit sang isa ka traidor, ang Israelinhon nga si Semaya, agod lapason ni Nehemias ang Kasuguan sang Dios. Nagsiling si Semaya kay Nehemias: “Magkitaay kita sa balay sang matuod nga Dios, sa sulod sang templo, kag takpan naton ang mga ganhaan sang templo; kay magakari sila sa pagpatay sa imo.” Nagsiling si Semaya nga may katalagman nga patyon si Nehemias apang indi sia maano kon magpanago sia sa templo. Apang, indi isa ka saserdote si Nehemias. Makahimo sia sing sala kon manago sia sa balay sang Dios. Lapason bala niya ang Kasuguan sang Dios agod lang luwason ang iya kabuhi? Si Nehemias nagsabat: “Sin-o ang kaangay sa akon nga magsulod sa templo kag mabuhi? Indi ako magsulod!” Ngaa wala mahulog si Nehemias sa tiglapak nga ginbutang para sa iya? Bangod nahibaluan niya nga bisan pa isa ka Israelinhon si Semaya, “wala sia ginpadala sang Dios.” Kay man, ang isa ka matuod nga manalagna indi gid magpanugda sa iya nga lapason ang Kasuguan sang Dios. Sa liwat, wala magpadaug si Nehemias sa malaut nga mga manugpamatok. Wala magdugay pagkatapos sadto, nagsiling sia: “Sang ulihi natapos ang pader sa ikaduha ka pulo kag lima nga adlaw sang bulan nga Elul, sa sulod sang kalim-an kag duha ka adlaw.”—Nehemias 6:10-15; Numeros 1:51; 18:7.
AGOSTO 14-20
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | NEHEMIAS 8-9
“Ang Kalipay ni Jehova Amo ang Inyo Pamakod”
Ang Matun-an Naton sa Nahanda sing Maayo nga Pangamuyo
2 Isa ka bulan antes sina nga pagtilipon, natapos sang mga Judiyo ang pagpatindog liwat sang mga pader sang Jerusalem. (Neh. 6:15) Natapos ini sang katawhan sang Dios sa sulod lang sang 52 ka adlaw, kag dayon ginhatagan nila sing atension ang ila espirituwal nga mga kinahanglanon. Gani sa una nga adlaw sang bulan sang Tishri, nagtipon sila sa plasa para mabatian si Esdras kag ang iban pa nga Levinhon, nga nagabasa sing mabaskog sang Kasuguan sang Dios kag nagapaathag sini. (Laragway 1) Ang bilog nga mga pamilya, lakip ang “tanan nga makapamati nga may paghangup,” nagtindog kag namati “kutub sa pamanagbanag tubtub sa udto.” Maayo gid ini nga halimbawa para sa mga nagatambong karon sa komportable nga mga Kingdom Hall! Pero sa sini nga pagtilipon, nagalagaw bala kon kaisa ang imo hunahuna kag nagapamensar sang indi tanto ka importante nga mga butang? Kon amo, binagbinaga liwat ang halimbawa sang mga Israelinhon sadto nga wala lang namati kundi ginserioso man nila ang ila nabatian amo nga naghibi sila sa ila kapaslawan sa pagtuman sa Kasuguan sang Dios subong isa ka pungsod.—Neh. 8:1-9.
Padayon Ka Bala nga Magalakat Suno sa Espiritu?
9 Si Jehova isa ka “malipayon nga Dios.” (1 Timoteo 1:11, NW; Salmo 104:31) Nalipay ang Anak sa paghimo sang kabubut-on sang iya Amay. (Salmo 40:8; Hebreo 10:7-9) Kag “ang kalipay sang GINOO among [aton] kusug.” —Nehemias 8:10.
10 Ang kalipay nga ginahatag sang Dios makahatag sa aton sing kaayawan kon ginahimo naton ang iya kabubut-on bisan sa tion sang kabudlayan, kasubo ukon paghingabot. Daku gid nga kalipay ang ginahatag sa aton sang “ihibalo sang Dios!” (Hulubaton 2:1-5) Ang aton makalilipay nga kaangtanan sa Dios napasad sa sibu nga ihibalo kag pagtuo sa iya kag sa halad gawad ni Jesus. (1 Juan 2:1, 2) Nalipay kita kay bahin kita sang lamang matuod nga internasyonal nga paghiliutod. (Sofonias 3:9; Hageo 2:7) Nagakalipay kita bangod sa paglaum sa Ginharian kag sa daku nga pribilehiyo nga ibantala ang maayong balita. (Mateo 6:9, 10; 24:14) Nalipay man kita tungod sa paglaum nga kabuhi nga walay katapusan. (Juan 17:3) Dapat gid kita mangin malipayon bangod sining dalayawon nga paglaum.—Deuteronomio 16:15.
Espirituwal nga mga Hiyas
it-1-E 145 ¶2
Aramaiko
Pagligad sang pila ka tuig nga nakabalik ang mga Judiyo halin sa pagkatapok sa Babilonia, ginbasa sang saserdote nga si Esdras ang libro sang Kasuguan sa mga Judiyo nga nagtipon sa Jerusalem, kag ginpaathag ini sang mga Levinhon sa katawhan. Ang Nehemias 8:8 nagasiling: “Ginbasa nila sing mabaskog ang libro sang Kasuguan sang matuod nga Dios, nian ginpaathag kag ginhatagan ini sing kahulugan; ginbuligan nila ang katawhan nga mahangpan ang ginabasa.” Ini nga pagpaathag kag paghatag sing kahulugan mahimo nagalakip sang pag-translate sang Hebreo nga mga tinaga sa Aramaiko, kay posible natun-an sang mga Hebreo ang Aramaiko sang ara sila sa Babilonia. Posible man nga detalyado ang pagpaathag kay bisan pa naintiendihan sang mga Judiyo ang Hebreo, mahangpan nila ang madalom nga kahulugan sang ginbasa.
AGOSTO 21-27
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | NEHEMIAS 10-11
“Nagsakripisyo Sila Para kay Jehova”
Isa ka Jerusalem nga Nagasibu sa Iya Ngalan
13 Ang “masaligan nga kahimusan” nga ginpat-inan sang adlaw ni Nehemias naghanda sa dumaan nga katawhan sang Dios para sa adlaw sang inagurasyon sang pader sang Jerusalem. Apang may isa pa ka hilingagawon nga butang nga dapat atipanon. Karon nga nalikupan na sang isa ka daku nga pader nga may 12 ka gawang, kinahanglan nga dugangan ang pumuluyo sa Jerusalem. Bisan pa may pila ka Israelinhon nga nagapuyo didto, “ang siudad malapad kag daku, kag diutay lamang ang mga tawo sa sulod sini.” (Nehemias 7:4) Agod malubad ini nga problema, “nagpapalad [ang katawhan] agod makakuha sila sing isa gikan sa tagsa ka napulo nga magpuyo sa Jerusalem nga balaan nga siudad.” Ang kahanda sa pagsunod sa sini nga kahimusan nagpahulag sa katawhan nga pakamaayuhon “ang tanan nga tawo nga nagboluntaryo sa pagpuyo sa Jerusalem.” (Nehemias 11:1, 2) Isa gid ini ka maayong huwaran para sa matuod nga mga sumilimba karon nga ang ila kahimtangan nagatugot sa ila nga magsaylo sa mga duog diin mas kinahanglanon sing daku ang bulig sang hamtong nga mga Cristiano!
Ang Matuod nga Pagsimba Nagamadinalag-on
Ang pagbiya sa ginpanubli nga mga pagkabutang kag ang pagsaylo sa Jerusalem mahimu nga nagkinahanglan sing pila ka galastuhon kag mga disbentaha. Yadtong nagapuyo sa sadto nga siudad mahimu nga nabutang man sa idalom sang mga katalagman. Sa idalom sina nga mga kahimtangan, gintamod sang iban ang mga boluntaryo subong dalayawon kag walay duhaduha nangamuyo kay Jehova nga kabay pakamaayuhon sila ni Jehova.
Ang Pagpakita sing Pagtuo Nagapahamuot sa Dios
15 Sang nagdedikar kita sang aton kabuhi kay Jehova, nagpanaad kita nga himuon sing bug-os ang iya kabubut-on. Nahibaluan naton nga dapat kita magsakripisyo agod tumanon ina nga panaad. Pero, matilawan ang aton kahanda kon pangabayon kita nga himuon ang indi naton gusto. Mapamatud-an naton ang aton pagtuo kon magsakripisyo kita kag mag-alagad sa Dios bisan pa sa paagi nga wala naton naandan. Ang mga pagpakamaayo nga matigayon naton sa ulihi mas labaw pirme sa aton mga sakripisyo bisan ano pa ini kabudlay. (Mal. 3:10) Pero, kamusta naman ang anak ni Jefte?
Espirituwal nga mga Hiyas
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an ni Nehemias
10:34—Ngaa ginsugo ang mga tawo sa pagsuplay sing kahoy? Ang pagdulot sing kahoy wala ginsugo sa Mosaikong Kasuguan. Nagsugod lamang ini nga sugo bangod sang kinahanglanon. Madamo nga kahoy ang kinahanglan agod igatong sa mga halad sa altar. Ayhan diutay lamang ang mga Netinim nga nagaalagad subong di- Isra elinhon nga mga ulipon sa templo. Gani, nagpapalad sila agod siguraduhon nga may yara pirme suplay nga kahoy.
AGOSTO 28–SEPTIEMBRE 3
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | NEHEMIAS 12-13
“Mangin Mainunungon kay Jehova Kon Nagapili sing mga Abyan”
it-1-E 95 ¶5
Ammonhon
Pagkatapos nga ginpahalin si Tobias sa luwang sang templo, ang kasuguan sang Dios sa Deuteronomio 23:3-6 nga nagadumili sa pagsulod sang mga Ammonhon kag mga Moabnon sa katilingban sang Israel ginbasa kag ginpatuman. (Ne 13:1-3) Ini nga pagdumili, nga ginpatuman mga 1,000 ka tuig na ang nagligad kay ang mga Ammonhon kag mga Moabnon wala nagbulig sa mga Israelinhon sang lapit na lang sila sa Ginsaad nga Duta, sa masami nagakahulugan nga indi sila puede mangin legal nga mga miembro sang pungsod sang Israel upod ang tanan nga kinamatarong kag pribilehiyo sang isa ka matuod nga miembro. Pero wala man ini nagakahulugan nga ang mga Ammonhon kag Moabnon bilang mga indibiduwal indi na makapakig-upod ukon makaistar upod sa mga Israelinhon kag makabenepisyo sa mga pagpakamaayo sang Dios sa iya katawhan. Halimbawa, ang ginsambit kaina nga si Zelek nalakip sa pangulo nga mga soldado ni David, subong man ang kasaysayan parte kay Rut nga Moabnon.—Rut 1:4, 16-18.
Ginpakabalaan Na Kamo
5 Basaha ang Nehemias 13:4-9. Napalibutan kita sang malain nga mga impluwensia, gani indi mahapos magpabilin nga balaan. Binagbinaga sanday Eliasib kag Tobias. Si Eliasib mataas nga saserdote, kag si Tobias isa ka Amonhon kag mahimo manubo nga opisyal sang gobierno sang Persia sa Judea. Ginpamatukan nanday Tobias kag sang iya mga kaupdanan ang mga panikasog ni Nehemias nga patindugon liwat ang pader sang Jerusalem. (Neh. 2:10) Ang mga Amonhon ginadumilian sa pagkadto sa templo. (Deut. 23:3) Gani ngaa ginhatagan sang mataas nga saserdote si Tobias sing lugar sa kalan-an sang templo?
6 Si Tobias nangin suod nga kaupod ni Eliasib. Si Tobias kag ang iya anak nga si Jehohanan nangasawa sang mga Judiya, kag madamo nga Judiyo ang nagatahod kay Tobias. (Neh. 6:17-19) Ang isa sa mga apo ni Eliasib ginpamana sang bata ni Sanbalat, nga gobernador sang Samaria, kag isa sa suod nga mga kaupod ni Tobias. (Neh. 13:28) Mahimo nga amo ini ang rason kon ngaa gintugutan sang mataas nga saserdote nga si Eliasib nga impluwensiahan sia sang isa ka di-tumuluo kag manugpamatok. Pero nagpakita si Nehemias sing pagkamainunungon kay Jehova paagi sa pagpanghaboy sang tanan nga pagkabutang ni Tobias sa gua sang kalan-an.
Pag-atubang sa Hangkat sang Pagkamainunungon
6 Kon mainunungon kita kay Jehova nga Dios, likawan naton ang pagpakig-abyan sa tanan nga mga kaaway niya. Amo ina kon ngaa si disipulo Santiago nagsulat: “Mga makihilahion, wala bala kamo makahibalo nga ang pagpakig-abyan sa kalibutan pagpakig-away sa Dios? Busa, ang bisan sin-o nga maluyag makig-abyan sa kalibutan nagahimo sang iya kaugalingon nga kaaway sang Dios.” (Santiago 4:4) Luyag naton tigayunon ang pagkamainunungon nga ginpakita ni Hari David sang nagsiling sia: “Wala bala ako nagadumot sa mga nagadumot sa imo, O Jehova, kag wala bala ako nagakalisud sa mga nagatindog batok sa imo? Ginadumtan ko sila sa himpit nga pagdumot. Sila nangin kaaway ko.” (Salmo 139:21, 22) Indi naton luyag makig-upod kay bisan sin-o nga hungod nga mga makasasala, kay indi kita magkapareho. Indi bala nga ang pagkamainunungon sa Dios magapugong sa aton sa pagpakig-upod kay bisan sin-o sining mga kaaway ni Jehova, sing personal man ukon paagi sa telebisyon?
Espirituwal nga mga Hiyas
it-2-E 452 ¶9
Musika
Sang una, ginakabig nga importante ang pag-amba sa templo. Makita ini sa madamo nga teksto nga nagasambit parte sa mga manug-amba kag ginapakita man nga “wala na sila sing iban pa nga obra” nga kinaandan sa mga Levinhon para makapokus sila sa ila pag-alagad. (1Cr 9:33) Padayon sila nga nangin pinasahi nga grupo sang mga Levinhon kay espesipiko sila nga ginsambit sa mga nagbalik halin sa Babilonia. (Esd 2:40, 41) Bisan ang awtoridad sang hari sang Persia nga si Artajerjes (Longimanus) gingamit para sa ila bentaha, kay upod sa iban nga pinasahi nga grupo, wala sila ginpabayad sing “buhis ukon sing iban pa nga balayran.” (Esd 7:24) Sang ulihi, nagsugo ang hari nga dapat “may pat-od nga kahimusan para sa kinahanglanon sang mga manug-amba kada adlaw.” Bisan pa ginasiling nga ini nga sugo naghalin kay Artajerjes, posible gid nga si Esdras ang naghimo sini base sa awtoridad nga ginhatag sa iya ni Artajerjes. (Ne 11:23; Esd 7:18-26) Gani, mahangpan naton nga bisan pa ang tanan nga manug-amba mga Levinhon man, ginapatuhuyan sila sang Biblia bilang isa ka pinasahi nga grupo, amo nga nagsiling ini nga “mga manug-amba, kag mga Levinhon.”—Ne 7:1; 13:10.