TULUN-AN 27
Ekstemporanyo nga Pamulongpulong
MAHIMO nga nagpakabudlay gid ikaw sa imo pamulongpulong. Mahimo nga impormatibo ang imo materyal. Ang pangatarungan mahimo nga maayo. Mahimo nga mapamulongpulong mo ini sing talunsay. Apang kon indi bug-os ang igtalupangod sang imo mga tagpalamati—nagapamati lamang sila sa pila ka bahin sang imo ginasiling bangod ang ila mga hunahuna masunson nga nagalagaw sa iban nga mga butang—daw ano ka epektibo ang imo presentasyon? Kon nabudlayan sila sa pagkonsentrar sing bug-os sa pamulongpulong, malab-ot mo ayhan ang ila tagipusuon?
Ano ayhan ang gamot sini nga problema? Mahimo nga may nagkalainlain ini nga kabangdanan. Sa masami gid, ang indi paghatag sing pamulongpulong sa ekstemporanyo nga paagi amo ang kabangdanan. Buot silingon, masunson ginatan-aw sang humalambal ang iya mga nota, ukon tuman ka pormal ang iya pamulongpulong. Apang, ini nga mga problema may kaangtanan gid sa paagi sang paghanda sa pamulongpulong.
Kon isulat mo anay ang imo pamulongpulong kag nian himuon ini nga isa ka balayan, mahimo masapwan mo nga mabudlay ini ipamulongpulong sa ekstemporanyo nga paagi. Ngaa? Bangod ginpili mo ang eksakto nga mga tinaga nga ginabuko mo nga gamiton. Bisan pa gamiton mo ang balayan sa pamulongpulong, pagatinguhaan mo nga dumdumon ang mga tinaga nga imo gingamit sa una mo nga ginsulat. Kon nasulat ang materyal, mas pormal ang mga pulong kag ang mga dinalan mas masibod sangsa kinaandan nga paghambal. Makita ini sa imo pamulongpulong.
Sa baylo nga isulat sing detalyado ang pamulongpulong, tilawi ang masunod: (1) Pilia ang isa ka tema kag ang panguna nga mga bahin sang topiko nga imo gamiton sa pagpasangkad sini nga tema. Para sa malip-ot nga pamulongpulong, mahimo bastante na ang duha ka panguna nga punto. Ang mas malawig nga pamulongpulong mahimo nga may apat ukon lima. (2) Sa idalom sang tagsa ka panguna nga punto, isulat ang panguna nga mga kasulatan nga ginabuko mo nga gamiton sa pagpasangkad sini; isulat man ang imo mga ilustrasyon kag ang yabi nga mga argumento. (3) Hunahunaa kon paano mo sugdan ang pamulongpulong. Mahimo pa gani nga isulat mo ang isa ukon duha ka dinalan. Planuha man ang imo konklusion.
Ang paghanda sa pamulongpulong importante gid. Apang indi pagrepasuha ang pamulongpulong sing tinaga-por-tinaga agod sauluhon ini. Sa ekstemporanyo nga paghambal, ang paghanda sa pamulongpulong dapat maghatag sing importansia, indi sa mga tinaga, kundi sa mga ideya nga ipabutyag. Ang mga ideya dapat repasuhon tubtob nga ini naangot sing lohiko sa isa kag isa sa imo hunahuna. Kon ang imo pamulongpulong napasangkad sing lohiko kag naplano sing maayo, indi ini mangin mabudlay, kag sa imo paghatag sini, mangin natural kag mahapos ipabutyag ang mga ideya.
Binagbinaga ang mga Benepisyo. Ang isa ka importante nga bentaha sang ekstemporanyo nga pamulongpulong amo nga makahambal ka sing praktikal nga makapahulag gid sa mga tawo. Mangin mapagsik pa ang imo paghambal kag sa amo labi nga makawiwili sa imo mga tagpalamati.
Ini nga paagi sang paghambal nagatugot sa imo nga magtulok pirme sa imo mga tagpalamati, sa amo mas maayo ang imo komunikasyon sa ila. Bangod wala ka nagasandig sa mga nota sa tagsa ka dinalan nga imo ihambal, mabatyagan sang imo mga tagpalamati nga nahibaluan mo gid ang imo topiko kag ginapatihan mo gid ang imo ginasiling. Sa amo, ini nga sahi sang paghambal mangin isa ka mainit, daw nagapakigsugilanon nga presentasyon, isa ka tinagipusuon nga paghambal nga mahimo gid maglab-ot sa tagipusuon sang mga tagpalamati.
Ang ekstemporanyo nga pamulongpulong mahimo man mabulubag-o. Wala ginapat-od sing estrikto ang materyal amo nga mahimo mo ini mabag-o. Pananglitan sang maaga nga bahin sina nga adlaw nga magapamulongpulong ikaw, may yara talalupangdon nga balita nga may direkta nga kaangtanan sa imo topiko. Indi bala nagakaigo nga patuhuyan mo ini? Ukon ayhan sang nagahambal ka, natalupangdan mo nga madamo sang nagaeskwela nga kabataan sa imo mga tagpalamati. Maayo gid kon pasibuon mo ang imo mga ilustrasyon kag aplikasyon agod buligan sila nga mahangpan kon paano ang materyal nagaapektar sa ila kabuhi!
Ang isa pa ka bentaha sang ekstemporanyo nga pamulongpulong amo ang pagpapagsik sini sa imo hunahuna. Kon ang imo mga tagpalamati mainapresyahon kag mabinatunon, ikaw mismo nagapagsik man kag nian mapasangkad mo ang mga ideya ukon masulit ang pila ka punto para sa pagpadaku. Kon natalupangdan mo nga ang interes sang mga tagpalamati nagakadula, makahimo ka sing mga tikang sa paglandas sini nga problema sa baylo nga maghambal lamang sa mga tawo nga ang mga hunahuna nagalagaw.
Likawi ang mga Katalagman. Dapat mo mahibaluan nga ang ekstemporanyo nga paghambal may mga katalagman man. Ang isa amo ang huyog nga magsobra sa oras. Kon ginasal-ot mo ang tuman kadamo pa nga mga ideya samtang nagapamulongpulong ka, mahimo nga magsobra ka sa oras. Malikawan mo ini kon isulat mo sa imo balayan ang kalawigon sang tion nga ginatugot sa kada seksion sang pamulongpulong. Nian sunda gid ini nga iskedyul.
Ang isa pa ka katalagman, ilabi na sa eksperiensiado nga mga humalambal, amo ang sobra nga kompiansa. Bangod anad na sa paghambal sa publiko, mahimo masapwan sang iban nga indi mabudlay ang padali nga pagtipon sing mga ideya kag pun-on ang gintalana nga tion. Apang ang pagkamapainubuson kag ang paghibalo sa katunayan nga nagapakigbahin kita sa isa ka programa sang edukasyon nga si Jehova mismo amo ang Dakung Instruktor dapat magpahulag sa aton nga himuon ang tagsa ka asaynment sing mapinangamuyuon kag handaan ini sing maayo.—Isa. 30:20; Roma 12:6-8.
Ayhan ang ginakabalak-an gid sang madamo nga humalambal nga indi eksperiensiado sa ekstemporanyo nga pamulongpulong amo nga basi malipatan nila ang luyag nila isiling. Indi pagtuguti nga punggan ka sini nga kabalaka sa paghimo sing tikang padulong sa epektibo nga paghambal. Maghanda sing maayo, kag saligi ang bulig ni Jehova paagi sa iya espiritu.—Juan 14:26.
Ang iban nga mga humalambal nagapangalag-ag sa pagpamulongpulong sing ekstemporanyo bangod sang sobra nga kabalaka sa ginagamit nga mga tinaga. Matuod, ang ekstemporanyo nga pamulongpulong mahimo nga wala sing pinili gid nga mga tinaga kag sibu nga gramatika subong sang manuskrito nga pamulongpulong, apang ang makagalanyat nga estilo sang pagpakigsugilanon makatumbas sa sini. Madali maghulag ang mga tawo kon ang mga ideya ginapresentar sa mga tinaga nga madali nila mahangpan kag sa mga dinalan nga indi masibod. Kon nakahanda ka sing maayo, ang nagakaigo nga pagprase sang mga tinaga mangin natural, indi bangod ginsaulo mo ini, kundi bangod ginrepaso mo sing maayo ang mga ideya. Kag kon ginagamit mo ang maayo nga mga pulong sa kinaandan nga paghambalanay, mangin natural ang imo paghambal kon yara na ikaw sa plataporma.
Kon Ano nga Sahi Sang Nota ang Gamiton. Sa ulihi kag upod ang pag-ensayo, mapalip-ot mo na ang imo balayan sa pila lamang ka tinaga para sa tagsa ka punto sang imo pamulongpulong. Ini, upod ang pila ka kasulatan nga ginaplano mo nga gamiton, mahimo isulat sa isa ka kard ukon sa isa ka papel agod madali gamiton. Para sa ministeryo sa latagon, sa kalabanan nga higayon mahimo mo sauluhon ang isa ka simple nga balayan. Kon nagpanalawsaw ka sa isa ka topiko para sa pagduaw liwat, mahimo nga may pila ikaw ka malip-ot nga mga nota sa isa ka papel nga ginsal-ot sa mga pahina sang imo Biblia. Ukon mahimo nga gamiton mo lamang ang isa ka balayan gikan sa “Mga Topiko nga Mahambalan sa Biblia” ukon ang materyal nga masapwan sa Reasoning From the Scriptures subong basihan sang inyo pagabinagbinagon.
Apang, kon gin-asayn ka sa paghatag sing pila ka bahin sa mga miting sa sulod sang pila lamang ka semana kag ayhan sa paghatag man sing mga pamulongpulong publiko, mahimo masapwan mo nga kinahanglan mo ang madamo pa nga mga nota. Ngaa? Agod madumduman mo ang materyal antes ihatag ini nga mga asaynment. Apang, kon magsandig gid ikaw sa mga nota para sa mga tinaga nga gamiton sa tion sang imo pamulongpulong—ginatan-aw ini sa halos tagsa ka dinalan—indi ka makabenepisyo sa ekstemporanyo nga pamulongpulong. Kon maggamit ka sing madamo nga nota, markahi ini agod madali mo mapatuhuyan ang pila ka namarkahan nga tinaga kag kinutlo nga kasulatan nga nagahuman sang imo balayan.
Bisan pa ang pamulongpulong sang isa ka eksperiensiado nga humalambal dapat masami nga sa ekstemporanyo nga paagi, may mga bentaha man kon ilakip ang iban nga porma sang pamulongpulong. Sa introduksion kag konklusion, diin ang pagtulok sa mga tagpalamati kinahanglan nga updan sang isa ka mabaskog kag ginapabutyag sing maayo nga mga pinamulong, ang pila ka saulado nga dinalan mahimo nga epektibo. Kon ginagamit ang mga katunayan, mga numero, mga kinutlo, ukon mga kasulatan, ang pagbasa nagakaigo kag sarang magamit nga may maayo nga epekto.
Kon ang Iban Nagapangayo Sing Pagpaathag. Kon kaisa ginapangabay kita sa pagpaathag sang aton mga pagpati nga wala sing kahigayunan nga makahanda sing abanse. Mahimo ini matabo kon ang aton masugilanon sa pag-alagad sa latagon magpamatok. Ang kaanggid nga mga kahimtangan mahimo mag-utwas kon kaupod sa mga paryente, sa ginatrabahuan, ukon sa eskwelahan. Ang mga opisyales sa gobierno mahimo man magpangayo sing mga paathag tuhoy sa aton mga pagpati kag sa aton dalanon sang pagkabuhi. Ang Kasulatan nagapalig-on: “[Mangin] handa pirme sa pagpangapin sa tagsa nga nagapangayo sa inyo sing pangatarungan tuhoy sa paglaum nga yara sa inyo, apang ginahimo ini nga may kalmado nga buot kag daku nga pagtahod.”—1 Ped. 3:15.
Talupangda kon paano sanday Pedro kag Juan nagsabat sa Judiyong Sanhedrin, subong sang ginsulat sa Binuhatan 4:19, 20. Sa duha lamang ka dinalan, maathag nga ginsaysay nila ang ila panindugan. Ginhimo nila ini sa paagi nga nagakaigo sa ila mga tagpalamati—nagapatalupangod nga ang hulusayon nga ginaatubang sang mga apostoles ginaatubang man sang hukmanan. Sang ulihi, may sayop nga mga panumbungon batok kay Esteban, kag gindala sia sa atubangan sang amo gihapon nga hukmanan. Basaha ang iya epektibo bisan pa wala mahandaan nga sabat sa Binuhatan 7:2-53. Paano niya gin-organisar ang iya materyal? Ginpresentar niya ang mga hitabo sa maragtason nga pagpasunod. Sa nagakaigo nga bahin, ginpadaku niya ang rebelyuso nga espiritu nga ginpakita sang pungsod sang Israel. Sa konklusion, ginpakita niya nga ang Sanhedrin nagpakita sing amo man nga espiritu sang ginpapatay sini ang Anak sang Dios.
Kon pangabayon ikaw sa pagpaathag insigida tuhoy sa imo mga pagpati, ano ang makabulig sa imo agod mangin epektibo ang imo mga komento? Iluga si Nehemias, nga nangamuyo sing hipos antes niya ginsabat ang pamangkot ni Hari Artajerjes. (Neh. 2:4) Masunod, hunahunaa gilayon ang isa ka balayan. Ang sadsaran nga mga tikang mahimo pasunuron sa sini nga paagi: (1) Magpili sing isa ukon duha ka punto nga dapat ilakip sa pagpaathag (ayhan luyag mo gamiton ang mga punto nga masapwan sa Reasoning From the Scriptures). (2) Mamat-od kon ano nga mga kasulatan ang imo gamiton sa pagsakdag sini nga mga punto. (3) Planuha kon paano mo sugdan ang imo pagpaathag sing mataktikanhon agod mangin interesado sa pagpamati ang nagapamangkot. Nian magsugod sa paghambal.
Sa idalom sang pag-ipit, madumduman mo bala ang imo himuon? Ginsilingan ni Jesus ang iya mga sumulunod: “Indi kamo magkabalaka kon paano ukon kon ano ang inyo ipamulong; kay ang inyo ipamulong ihatag sa inyo sa sina nga oras; kay indi lamang kamo ang nagahambal, kundi ang espiritu sang inyo Amay ang nagahambal paagi sa inyo.” (Mat. 10:19, 20) Wala ini nagakahulugan nga may milagruso kamo nga “pagpamulong sang kaalam” nga ginhatag sa unang-siglo nga mga Cristiano. (1 Cor. 12:8) Apang kon ikaw regular nga nagabenepisyo sa edukasyon nga ginaaman ni Jehova para sa iya mga alagad sa Cristianong kongregasyon, ipahanumdom sang balaan nga espiritu sa imo ang impormasyon kon kinahanglanon ini.—Isa. 50:4.
Wala sing duhaduha, ang ekstemporanyo nga pamulongpulong mahimo nga mangin epektibo gid. Kon regular mo nga ginahimo ini kon nagahatag sing mga asaynment sa kongregasyon, nian ang paghatag sing wala mahanda nga sabat kon kinahanglanon indi mangin mabudlay, bangod ang mga pamaagi sa pagbalay magkaanggid. Indi magpangalag-ag. Ang pagtuon sa paghambal sing ekstemporanyo makabulig sa imo nga mangin epektibo pa sa imo ministeryo sa latagon. Kag kon may pribilehiyo ikaw sa paghatag sing mga pamulongpulong sa kongregasyon, mahimo nga makuha mo gid ang atension sang mga tagpalamati kag matandog ang ila tagipusuon.