Hahemauri Abia Totona Dahaka Do Ita Karaia?
TAU ta be nega ta Iesu ia nanadaia, ia gwau: “Lohiabada e, mauri do idia abia taudia be momo, o haida sibona, a?” Iesu be edena bamona ia haere? Ia gwau, ‘Lau oi abia dae oiemu Lohiabada bona Hahemauri Tauna,’ a? Lasi! Iesu ia gwau: “Do umui raka goada, iduara maragimaragi dekena amo do umui raka vareai. Badina be lau hamaoroa umui dekenai, taunimanima momo do idia ura raka vareai, to idia be hegeregere lasi.”—Luka 13:23, 24.
Iesu ese unai tau ena henanadai ia haerelaia, a? Oibe, unai tau be hahemauri dalana do ia auka eiava lasi ia henanadailaia lasi; ia henanadai hahemauri abia taudia edia namba ia maragi eiava. Unai dainai Iesu ese ia hahedinaraia taunimanima momo lasi sibona be unai hahenamo hereana abia totona do idia hekwarahi.
Reana duahia taudia haida do idia gwau: ‘Lau be unai idia hamaoroa lasi.’ Reana Ioane 3:16 ena hereva do idia gwauraia; ia gwau: “Badina be Dirava ese inai tanobada ia lalokau henia bada dainai, iena Natuna tamona sibona ia vara, ia henia vadaeni ita dekenai, do idia abidadama henia taudia ibounai be do idia mase lasi, to mauri hanaihanai do idia abia.” To, ai haere ai gwau: ‘Vadaeni, dahaka do ita abia dae? Iesu be ia mauri, a? Oibe. Ia be Dirava ena natuna, a? Momokani vaitani! Bona Baibel ese Iesu ia gwauraia “Hadibaia Tauna” bona “Lohiabada” dainai, namona be ia hadibaia gaudia ita abia dae, ena hereva ita badinaia, bona ia murinai ita raka, ani?’—Ioane 13:13; Mataio 16:16.
Iesu Murinai Raka
Aha, hahekwakwanaia gauna ta ia hedinarai unai! Toana be ta ese ia hamaorodia “hahemauri” idia abia vadaeni taudia momo be Iesu murinai do idia raka eiava ena hereva do idia badinaia be idia laloa bada lasi. Protesten haroro tauna ta be inai ia torea: “Momokani, namona be Keriso do ita abidadama henia noho. To haida idia gwau do ita abidadama henia noho be mai anina bada be Baibel ese ia hamomokania lasi.”
To Baibel ese kara mirodia haida ia gwauraia, idia laloa “hahemauri” idia abia vadaeni taudia haida ese unai kara idia karaia momo. Bema ta be unai bamona karadia ia karaia noho, Baibel ese Keristani taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Unai kara dika tauna be emui orea dekena amo umui atoa siri.” Momokani, Dirava ia ura lasi kara dika taudia ese iena Keristani kongregesen do idia hamiroa!—1 Korinto 5:11-13.
Vadaeni, Iesu murinai ita raka ena anina be dahaka, bona edena bamona unai ita karaia diba? Iesu be dahaka ia karaia? Ia sihari kava, a? Ia be heudahanai tauna, a? kekero tauna a? koikoi tauna a? Bisinesi dekenai ia kara koikoi, a? Lasi momokani! Reana oi henanadai, oi gwau: ‘To, egu mauri lalonai unai kara iboudiai do lau negea be gau badana, a?’ Haere abia totona, mani Efeso 4:17 ia lao 5:5 ena hereva ita laloa. Ia gwau lasi herevana dahaka ita karaia, to Dirava ese ita do ia abia dae. Lasi, to ita ia hamaoroa inai tanobada besedia amo ita idau be namo; idia be “hemarai lasi momokani. . . . Keriso ena hadibaia hereva be unai bamona lasi . . . Emui mauri gunana be dabua gunana bamona do umui kokia. . . . Henaoa tauna be do ia henaoa lou lasi. . . . Umui be Dirava ena taudia dainai, heudahanai, sihari kava karadia, bona matabodaga, bona kohu ura dikadika kara, be do umui karaia lasi momokani. . . . Umui diba momokani, heudahanai tauna, sihari kava kara tauna, matabodaga tauna, bona kohu ura dikadika tauna, be gabu lasi, Keriso bona Dirava edia Basileia lalonai. Kohu ura dikadika kara be hegeregere kaivakuku tomadiho henia kara bamona.”
Bema Iesu ena mauri dalana ita badinaia toho lasi, ita be ia murinai ita raka, a? Namona be do ita hekwarahi, iseda mauri dalana be Keriso ena hegeregerena ai ita halaoa totona, ani? Unai henanadai badana be taunimanima momo ese idia laloa bada lasi; edia hereva be tomadiho ta ena pepapepa ese ia hahedinaraia, ia gwau: “Keriso dekenai oi mai—hari oi noho hegeregerena ai.”
Iesu ena hadibaia tauna ta ia sisiba ia gwau, Dirava idia negea taudia “ese Dirava ena hariharibada idia hadibaia kerere, edia lebulebu karadia do idia karaia diba totona. Inai taudia ese iseda Lohiabada Iesu Keriso, iseda Biaguna tamona, idia negea vadaeni.” (Iuda 4) Dirava ena hebogahisi be edena bamona ita laloa kerere diba, iseda ‘lebulebu karadia do ita karaia diba totona’? Inai bamona: Bema ita laloa ita goevadae lasi dainai ita karaia karadia dikadia sibona lasi to mai eda ura ida do ita karaia noho kara dikadia danu be Keriso ena boubou dainai Dirava ese do ia gwauatao. Momokani ita ura lasi America ena haroro tauna ta mai ena ladana bada ena hereva ita hamomokania; ia gwau ta ese ena kara “ia hagoevaia, o kara gunadia ia negea, eiava ia helalo-kerehai” be anina lasi.—Kara 17:30; Roma 3:25; Iamesi 5:19, 20 itaia.
Ita Abia Dae Herevadia Dainai Kara Ita Karaia
Taunimanima momo be haida ese idia hamaorodia “Iesu abidadama henia” karana be nega tamona sibona do idia karaia karana bona bema iseda abidadama ena goada be hegeregere lasi ia do ita kamonai henia, unai be herevana. To Baibel ese unai ia abia dae lasi. Iesu ia gwau lasi Keristani dalana ai idia raka matamaia taudia be hahemauri idia abia vadaeni. Lasi, to ia gwau: “To do ia haheauka lao ela bona dokona tauna be do ia mauri.” (Mataio 10:22) Baibel ese iseda Keristani mauri dalana be heau helulu ta ida ia hahegeregerea, bona ena dokona ai ahuna be hahemauri. Bona ita ia hamaoroa: “Unai bamona do umui heau goadagoada, kwalimu ahuna do umui abia totona.”—1 Korinto 9:24.
Unai dainai, “Keriso abia dae” ena anina be Iesu ena boubou hereadaena ena hahenamo ita abidia sibona lasi. Hereva badinaia karana be mai anina bada. Aposetolo Petero ia gwau, “hahemaoro be Dirava ena ruma dekenai do ia matamaia,” bena ia gwau: “Bema ita dekenai do ia matamaia guna, Dirava ena sivarai namona idia badinaia lasi taudia edia dokona be edena bamona?” (1 Petero 4:17, NW) Anina be ma kara haida danu do ita karaia be namo, ita kamonai bona ita abia dae sibona be hegeregere lasi. Baibel ia gwau, ‘Dirava ena hereva do ita kamonai kava lasi, to ita badinaia danu. Bema ita kamonai kava, ita sibona ita koia noho.’—Iamesi 1:22.
Iesu ese Ia Henia Herevadia
Baibel bukana Apokalupo lalonai be Iesu ese Ioane ena amo Keristani kongregesen ginigunadia 7 dekenai ia henia herevadia idia noho. (Apokalupo 1:1, 4) Iesu ia gwau unai kongregesen taudia be ia idia “abia dae” vadaeni dainai, unai be hegeregere, a? Lasi. Ia ese edia kara, edia hekwarahi, bona edia haheauka dainai ia hanamodia, bona edia lalokau, edia abidadama, bona edia hesiai gaukara ia herevalaia. To ia gwau Satani ese idia do ia tohoa bona Iesu ese ta ta ‘ena kara ena kara hegeregerena’ edia davana do ia henia.—Apokalupo 2:2, 10, 19, 23.
Unai dainai Iesu ese ia gwauraia karadia be taunimanima momo ese idia abia lalohadaina hegeregerena lasi; haida ese idia hamaorodia tomadiho hebouna ta dekenai Iesu idia “abia dae” neganai, edia hahemauri be ta ese ia “haorea vadaeni gaukarana.” Iesu ia gwau: “Tau ta bema ia ura lauegu murina dekenai do ia raka, ia sibona ena ura do ia laloa lasi, to iena satauro do ia huaia, lauegu murina dekenai do ia raka. Badina be sibona ena mauri do ia dogoatao noho tauna be iena mauri do ia halusia, to sibona ena mauri do ia halusia lau totona tauna, be iena mauri do ia davaria.”—Mataio 16:24, 25.
Sibona eda ura do ita laloa lasi, a? Iesu murinai do ita raka noho, a? Unai ita karaia totona, do ita hekwarahi. Iseda mauri do ia haidaua. To, Iesu be momokani ia gwau ita haida be reana eda ‘mauri do ita halusia’—ia totona do ita mase, a? Oibe, unai bamona abidadama be Dirava ena Hereva stadilaia karana amo gau namo hereadia oi diba dainai ia vara. Tomadiho goadalaia taudia haida ese Stefano idia hodoa dinana ai unai ia hedinarai; “idia be hegeregere lasi Stefano idia koua, badina be ia hereva neganai, Lauma Helaga ese aonega bada ia henia dainai.” (Kara 6:8-12; 7:57-60) Unai bamona abidadama be guna laganidia ai Iehova ena Witness taudia handred momo, Nazi edia dibura kamepa ai idia mase taudia, ese idia hahedinaraia; do idia mase be idia laloa lasi to edia lalona ena hemami, Baibel amo idia hadibaia vadaeni gauna, idia hadikaia be dika.a
Keristani Ura Goadana
Namona be iseda Keristani abidadamana ita dogoatao auka, badina be Baibel ia gwau ita moru diba, to unai be dubu haida eiava tomadiho oreadia edia televisen program dekenai idia herevalaia gauna hegeregerena lasi. Baibel ese Keristani taudia haida ia herevalaia, ia gwau idia be “dala maoromaoro idia rakatania vadaeni.” (2 Petero 2:1, 15) Unai dainai namona be ‘mai gari bona mai heudeheude danu eda hamauria do ita tahua noho.’—Filipi 2:12; 2 Petero 2:20.
Keristani taudia ginigunadia, Iesu bona ena aposetolo ese idia hadibaia taudia, ese hahemauri be unai bamona idia lalo-pararalaia, a? Oibe. Idia diba gau ta do idia karaia be namo. Iesu ia gwau: “Unai dainai do umui lao, bese ibounai be diba tahua taudia do umui halaoa . . . Bona idia dekenai do umui hadibaia, umui dekenai lau henia hereva ibounai be do idia badinaia.”—Mataio 28:19, 20.
Iesu ese unai hereva ia gwauraia bena pura haida murinai, taunimanima 3,000 be dina tamona lalonai bapatiso idia abia. Abidadama taudia edia namba be ia bada daekau haraga bena 5,000 ia abia. Unai abidadama taudia be ma haida idia hadibaia. Haida ese idia dagedage henidia dainai idau gabu idau gabu idia lao neganai, unai ese gabu idauidau dekenai hereva momokani halasia dalana ia havaraia. Baibel ia gwau gunalaia taudia haida sibona lasi to Saulo ese ia “lulua taudia be gabu idauidau dekenai idia lao, Sivarai Namona idia harorolaia.” Unai dainai lagani 30 murinai, aposetolo Paulo be ia gwau diba, sivarai namona be “tanobada ibounai dekenai ai harorolaia vadaeni.”—Kara 2:41; 4:4; 8:4; Kolose 1:23.
Taunimanima be Keristani taudia ai ia halaodia totona, Paulo be televisen haroro taudia hegeregerena ia hereva lasi; idia gwau: ‘Harihari Iesu oi abia dae, bena oi be hahemauri oi abia vadaeni ela bona hanaihanai.’ Bona ia be America ena haroro tauna ta ia laloa goada bamona ia laloa lasi; unai tau be inai bamona ia torea: “Lau do mero neganai, . . . lau be hahemauri lau abia vadaeni.” Idau bese taudia dekenai Keristani sivaraina abia lao totona Iesu ese Paulo ia abia hidi negana murinai, lagani 20 mai kahana idia ore neganai, unai gaukara goadagoada aposetolo tauna ia gwau: “Lauegu tauanina lau botaia momokani, bona iena ura lau karaia lasi, do ia goada totona. Inai bamona lau karaia, badina be haida do lau haroro henidia, to gabeai lau sibona egu mauri do lau halusia garina.”—1 Korinto 9:27; Kara 9:5, 6, 15.
Hahemauri be davana lasi harihari gauna Dirava ena amo. Ia be iseda kara ena davana lasi. To ita ese kara ta ita karaia be namo. Bema ta ese dava bada harihari gauna ta ia henia oi dekenai to emu tanikiu toana oi hahedinaraia momokani lasi bona oi abia lao lasi, reana emu kara dainai harihari gauna be ma ta do ia henia. Vadaeni, Iesu ena mauri rarana ena davana ena bada be edena bamona? Ia be davana lasi harihari gauna, to namona be ita hahedinaraia ita laloa bada.
Keristani taudia korikori be hahemauri lalonai idia noho badina be Dirava ese ia lalo-namo henidia dainai. Edia orea tamona ai, edia hahemauri be do ia vara momokani. To namona be ita ta ta ese Dirava ia gwauraia dalana ita badinaia. Bema lasi, do ita moru diba, badina Iesu ia gwau: “Tau ta bema lau ia badinaia lasi, be do idia [negea] momokani, rigi bamona, vadaeni do ia kakoro.”—Ioane 15:6.
“Dirava Ena Hereva be Ia Mauri Noho”
Inai magasin ena hereva ginigunana ena hamatamaia herevadia dekenai ai torea sivaraina be lagani 60 bamona gunanai ia vara gauna. Johnny ia do abia dae noho hahemauri be Iesu Keriso sibona ena amo ia mai, to ia lalo-parara ita abia totona do ita tahua be namo. Ia abia dae momokani Baibel ese taunimanima edia helaro ena badina korikori tamona ia gwauraia hedinarai bona namona be unai buka namo hereana do ita stadilaia, eda lalona do ia hamarerea, bona ita do ia hagoadaia lalokau, abidadama, hebogahisi, hereva badinaia, bona haheauka karadia do ita karaia totona. Ia ese ena natuna ia hadibadia unai gaudia idia abia dae totona, bona hari ia moale badina be iena natuna ese edia natudia danu be unai bamona idia hadibadia. Ia ura taunimanima ibounai be unai bamona abidadamana idia hahedinaraia, unai dainai ia gaukara goadagoada, edia kudouna bona lalona dekenai ia atoa totona.
Aposetolo Paulo be lauma helaga ena siahu amo inai ia torea: “Dirava ena hereva be ia mauri noho, bona ia be mai ena siahu.” (Heberu 4:12) Taunimanima edia mauri ia haidaua diba. Oi do ia hagoadaia diba, lalokau, abidadama, bona hereva badinaia karadia do oi karaia mai emu lalona ibounai ida. Baibel ia gwauraia gaudia be emu darana ai oi “abia dae” sibona lasi to ma gau haida danu oi karaia. Oi stadilaia bona dala oi kehoa emu lalona ia hamarerea totona be namo. Baibel ena aonega ese oi ia hakaua be namo. Iehova ena Witness taudia 5,000,000 bamona tano 230 mai kahana lalonai be idia ura bada davana lasi Baibel stadi idia karaia. Bema oi ura unai bamona stadi amo gau haida oi dibaia, mani inai magasin idia halasia taudia oi tore henia. Do oi abia abidadamana bona goadana, lauma dalana ai, ese oi do ia hamoalea!
[Footnotes]
a Doketa Christine E. King be ena buka, The Nazi State and the New Religions: Five Case Studies in Non-Conformity, lalonai ia gwau: “Germany ena [Iehova ena] Witness taudia rua rua amo ta ta be dibura ruma dekenai idia atoa, idia hani hani amo ta ta be ena mauri ia haboioa.”
[Box on page 7]
Dahaka Dainai ‘Abidadama Lalonai Do Ita Gini Goada Noho’?
Baibel bukana Iuda be Iuda ese Dirava ia ‘abia hidi taudia . . . , Keriso ese ia naria noho’ taudia, ia tore henidia revarevana. Ia gwau ‘Iesu idia abia dae’ dainai, hahemauri idia abia vadaeni, a? Lasi, Iuda ese unai Keristani taudia ia hamaorodia namona be ‘abidadama lalonai do idia gini goada noho.’ Do idia karaia ena badina toi ia henidia. Ginigunana be, Dirava ese “Israela taudia Aigupito dekena amo ia hamauria,” to gabeai idia momo be idia raka siri. Iharuana be, aneru danu be idia gwau-edeede bena demoni ai idia lao. Ihatoina be, Dirava ese Sodoma bona Gomora ia hadikaia ore badina be unai hanua lalonai matabodaga karadia idia karaia. Iuda ese ia gwauraia Baibel sivaraidia “be toana ta, ia hedinaraia ita dekenai.” Oibe, ‘Keriso ese ia naria noho’ abidadama taudia danu idia naria namonamo be namo, abidadama korikorina idia rakatania garina.—Iuda 1-7.
[Box on page 8]
Edena Be Maoro?
Baibel ia gwau: “Tau ta ia maoromaoro Dirava ena vairanai, be iena abidadama sibona dekena amo, to Taravatu badinaia dekena amo lasi.” Bona ia gwau: “Kara namodia dainai, taunimanima be Dirava ena vairanai idia maoromaoro, abidadama sibona dainai lasi.” Edena be maoro? Iseda abidadama dainai eiava iseda kara dainai, Dirava vairanai ita maoromaoro?—Roma 3:28; Iamesi 2:24.
Baibel ese ia henia haerena be inai: Idia ruaosi be maoro.
Lagani handred momo lalonai Dirava ese Mose ena amo ia henia Taravatuna ese Iuda tomadiho taudia ia hagania, boubou gaudia idauidau do idia karaia, dina haida do idia laloa bada, bona aniani bona ma gau haida edia taravatu do idia badinaia. Iesu ese boubou gauna hereadaena ia henia murinai unai bamona “taravatu karadia,” eiava ita gwau diba “kara,” be anina lasi.—Roma 10:4.
Ena be Iesu ena boubou gauna hereadaena ese Mose ena Taravatu henunai idia karaia karadia edia gabu ia abia, to ita gwau lasi unai ena anina be Baibel ena hakaua herevadia do ita dadaraia diba. Baibel ia gwau: “Keriso ena rarana ese . . . iseda lalona do ia hagoevaia anina lasi boubou karadia dekena amo. Vadaeni Mauri Diravana ena hesiai gaukara do ita karaia diba.”—Heberu 9:14.
“Mauri Diravana ena hesiai gaukara” be edena bamona ita karaia diba? Baibel ese gau haida ia gwauraia bona ita ia hamaoroa tauanina ena kara do ita tuari henia, tanobada ena lebulebu karadia do ita dadaraia, bona ena tarapu amo ita raka siri. Ia gwau: “Oiemu goada ibounai danu abidadama ena heau helulu do oi heaulaia,” “ita idia guia noho kara dikadia do ita negea momokani,” bona “iseda vairana dekenai ia noho heau helulu, be mai haheauka danu do ita heau goada. Iseda matana be Iesu dekenai do ita negea lao. Ia ese iseda abidadama ia havaraia, bona ia ese iseda abidadama do ia durua, ela bona dokona.” Bona Baibel ese ita ia hagoadaia ‘do ita hesiku lasi, bona do ita manoka lasi.’—1 Timoteo 6:12; Heberu 12:1-3; Galatia 5:19-21.
Ena be unai kara ita karaia, to hahemauri be iseda kara edia davana lasi, badina be taunimanima ta ia hegeregere lasi unai hahenamo hereadaena be iena kara ena davana hegeregerena do ia abia. To, bema Baibel ena hereva hegeregerena, Dirava bona Iesu edia ura ita karaia lasi, bena unai amo iseda lalokau bona kamonai ita hahedinaraia lasi, do ita hegeregere lasi unai harihari gauna hereadaena ita abia. Bema iseda abidadama hahedinaraia karadia be lasi, ita gwau diba lasi ita be Iesu murinai ita raka taudia, badina be Baibel ia gwau: “Bema abidadama sibona ia noho, to kara be lasi, unai abidadama be anina lasi.”—Iamesi 2:17.
[Picture on page 7]
Baibel stadilaia, bona emu lalona ia hagoadaia be namo