Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w96 6/15 rau 17-22
  • Hahenamo Bona Hahedika—Hari Ita Dekenai Unai be Haheitalai

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Hahenamo Bona Hahedika—Hari Ita Dekenai Unai be Haheitalai
  • 1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Kaivakuku Tomadiho Henia Lasi Ena Sisiba
  • Sihari Kava Lasi Ena Sisiba
  • Maumau mai Gwau-Edeede ida Lasi Ena Sisiba
  • Maumau Lasi Ena Sisiba
  • Diba Abia, Bena Hahenamo Moalelaia
  • Kamonai Kava Taudia ai Ita Lao Lasi
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2001
  • “Do Umui Maumau Lasi”
    2006 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2006
  • ‘Dina Iboudiai’ Iseda Gwauhamata Do Ita Hamomokania
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Hahenamo Bona Hahedika—Ta Do Idia Abia Hidi!
    1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w96 6/15 rau 17-22

Hahenamo Bona Hahedika​—⁠Hari Ita Dekenai Unai be Haheitalai

“Iseda sene taudia dekenai unai bamona kara idia vara, be ita dekenai toa bamona, do ita itaia mai gari danu. Edia sivarai danu Buka Helaga lalonai idia torea vadaeni, idia ese ita do idia sisiba henia totona. Badina be tanobada ena dokona be kahirakahira negana ita noho inai.”​—⁠1 KORINTO 10:⁠11.

AURI gauna ta ena peni henunai raraka ese auri do ia ania matamaia diba. Reana nega sisina daudau murinai raraka be ataiai do ia hedinarai. Unai hegeregerena, ta ena kudouna dekenai iena lalohadai bona ura be reana idia dika matamaia noho, to ma haida ese do idia dibaia lasi ela bona nega daudau murinai anina ia vara. Raraka ese kohu ta ia abia eiava lasi ita sekea be aonega karana hegeregerena, iseda kudouna ita tahua bona hanamoa haraga neganai, iseda Keristani kara maoromaoro do ita dogoatao noho diba. Eiava ita gwau diba, Dirava ena hahenamo ita abia diba bona ia gwauraia hahedika ita reaia diba. Reana haida do idia laloa inai nega ena oromana ena dokona kahirakahira ai idia noho taudia dekenai, guna Israela taudia latanai Dirava ese ia gwauraia hahedika bona hahenamo be anina bada lasi. (Iosua 8:​34, 35; Mataio 13:​49, 50; 24:⁠3) To, unai be momokani lasi. Ita be Israela taudia dekenai idia vara gaudia amo ita abia sisibadia amo namo bada ita davaria diba, 1 Korinto karoa 10 ena hereva bamona.

2 Aposetolo Paulo ese Israela taudia Mose ena henunai be Keristani taudia Keriso ena henunai hegeregerena ia gwauraia. (1 Korinto 10:​1-4) Ena be Israela besena be Gwauhamata Tanona dekenai idia vareai diba, “to idia momo edia kara be Dirava ese ia ura henia lasi, vadaeni taunimanima idia noho lasi tano dekenai idia mase ore.” Unai dainai, Paulo be ena Keristani tadikaka ia hamaorodia: “Unai kara ia vara be ita dekenai toa ta bamona, gau dikadia do ita ura henia lasi, idia ese idia ura henia bamona.” (1 Korinto 10:​5, 6) Ura be kudouna dekenai idia tubu noho, unai dainai namona be Paulo ese ia gwauraia haheitalaidia ita laloa bada.

Kaivakuku Tomadiho Henia Lasi Ena Sisiba

3 Paulo ena sisiba ginigunana be inai: “Kaivakuku danu do umui tomadiho henia lasi, idia haida idia karaia bamona. Buka Helaga lalonai ia torea bamona, ia gwau. ‘Taunimanima idia helai diho, idia aniani, muramura kekero idia inua, vadaeni idia toreisi, idia gadara kava, bona sihari kava.’ ” (1 Korinto 10:⁠7) Unai haheitalai ginigunana mai ena sisiba be Israela taudia edia kara ia herevalaia; Aigupito edia dala idia badinadia lou bena golo boromakau ta idia karaia. (Esodo, karoa 32) Hahediba tauna Stefano ese edia hekwakwanai badana ia gwauraia: ‘To iseda sene taudia idia ura lasi [Mose, Dirava ena gwaukau tauna,] ena hereva idia kamonai, idia negea, bona [“edia kudouna dekenai,” NW] Aigupito idia ura henia lou. Bona Arona dekenai idia hereva idia gwau, “Dirava haida ita dekenai oi karaia, iseda vairana dekenai dohore idia lao, badina be inai Mose, ita ia hakaua Aigupito tano dekena amo tauna, ai diba lasi dahaka ia vara ia dekenai.” Unai neganai boromakau ena natuna laulau idia karaia, bona inai kaivakuku ena vairanai boubou gaudia danu idia atoa, bona edia imana idia karaia gaudia dekenai idia moale bada.’ (Kara 7:​39-41) Ita itaia diba unai gwau-edeede Israela taudia “edia kudouna dekenai” ura kereredia idia dogoatao, unai amo kaivakuku tomadiho henia karana ia vara. “Boromakau ena natuna laulau idia karaia, bona inai kaivakuku ena vairanai boubou gaudia danu idia atoa.” To unai sibona lasi, “edia imana idia karaia gaudia dekenai idia moale bada.” Miusik idia gadaralaia, ane idia abia, idia mavaru, idia aniani, bona idia inuinu. Momokani, unai kaivakuku tomadiho henia karana ese edia lalona ia ania bona idia moalelaia.

4 Aigupito ese ia laulaulaia gauna​—⁠Satani ena tanobada​—⁠be moale karadia ia tomadiho henia bamona. (1 Ioane 5:​19; Apokalupo 11:⁠8) Muvini piksa taudia, ane abia taudia, spot gadara taudia, edia mavaru, edia miusik, bona edia lalohadai moale bona nega namo dekenai be edia kaivakuku bamona ai idia halaoa. Momo be hetoho idia abia, moale karadia lalonai idia vareai momokani totona to idia gwau noho idia be Iehova tomadiho henia taudia. Keristani tauna ta be ena kara kerere dainai idia sisiba henia neganai, nega momo idia davaria lauma dalanai ena manoka badina be inuinu karana, mavaru, bona moale negadia dainai; ia tahudia goadagoada neganai, unai gaudia be kaivakuku bamona ia tomadiho henia. (Esodo 32:​5, 6, 17, 18) Moale karadia haida be mai edia namo. To, hari inai negai, tanobada ena miusik, mavaru, muvini piksa, bona vidio momo be tauanina ena ura idia habadaia.

5 Keristani taudia momokanidia be kaivakuku tomadiho henia karana idia abia dae lasi. (2 Korinto 6:​16; 1 Ioane 5:​21) Ita ta ta ita naria namonamo be namo, dika moale karadia ita manadalaia bena kaivakuku bamona ita tomadiho henidia, bena inai tanobada ena moale negadia ta ena davana dikana ena hisihisi do ita abia. Bema tanobada ena lalona ania siahudia ita koua lasi, ura bona lalohadai mai edia hisihisi be hunia dalana ai iseda darana bona kudouna dekenai idia tubu diba. Bema ita hamaoromaorodia lasi, gabeai ena anina be Satani ena tanobada lalonai ‘taunimanima idia noho lasi tano bamona dekenai do ita mase ore’ diba.

6 Golo kaivakukuna idia karaia neganai Mose ia hereva hegeregerena, “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” danu be unai bamona ia hereva, ia gwau: “Lohiabada ena kahana taudia be lau dekenai do umui haboua mai.” Tomadiho momokani dainai ita gini goada karana ita hahedinaraia ese mauri ia havaraia diba. Mose ena iduhu, Levi, taudia be kara ta idia karaia haraga, unai siahu dikana idia haorea totona. (Mataio 24:​45-47; Esodo 32:​26-​28) Unai hereva dainai, namona be oi abia hidi moale karadia, miusik, vidio bona unai bamona gaudia ma haida oi laloa namonamo. Bema dala ta ai ia miro, vadaeni Iehova ena kahana ai oi gini. Mai guriguri ida Iehova dekenai oi tabekau, oi abia hidi moale karadia bona miusik oi haidaua, bona lauma dalanai dika ia havaraia gauna oi hadikaia, Mose ese golo boromakau ia hadikaia bamona.​—⁠Esodo 32:20; Deuteronomi 9:​21.

7 Kudouna ia dika ia lao karana be edena bamona ita koua diba? Ita karaia dalana be Dirava ena hereva ita stadilaia goadagoada, bona ena hereva momokanidia be iseda darana bona kudouna dekenai idia vareai. (Roma 12:​1, 2) Momokani, Keristani heboudia dekenai ita lao hanaihanai be namo. (Heberu 10:​24, 25) Hebou oi lao henidia kava sibona be hegeregere raraka ia abia kahana oi penia sibona. Reana nega sisina lalonai ita do ia hadiaria, to lalonai ia noho hekwakwanai badana ia hanamoa lasi. To, bema ita hegaegae guna, ita laloa namonamo, bona hebou dekenai ita haere, ita be mai goada ida kudouna ese ia laulaulaia lalona dekenai reana idia noho dika havaraia gaudia, ita kokia diba. Unai ese ita do ia durua Dirava ena Hereva ita badinaia totona bona ita do ia hagoadaia iseda abidadama tohoa gaudia ita haheaukalaia bona ‘iseda kara do ia namo, bona Dirava ena dala hegeregerena do ita raka.’​—⁠Iamesi 1:​3, 4; Aonega Herevadia 15:⁠28.

Sihari Kava Lasi Ena Sisiba

8 Paulo ia gwauraia haheitalai iharuana ai, ita ia sisiba henia ia gwau: “Sihari kava bona heudahanai karadia do ita karaia lasi, idia haida idia karaia bamona. Unai dina tamona lalonai ibounai 23,000 idia mase ore.”a (1 Korinto 10:⁠8) Aposetolo tauna be Israela taudia ese dirava koikoidia idia tomadiho henidia bona “Moaba hahine idia sihari henidia” negana ia herevalaia. (Numera 25:​1-9) Matabodaga ena davana be mase! Lalohadai bona ura mirodia ita koua lasi karana be hegeregere kudouna lalonai “raraka” ita koua lasi bamona. Iesu ia gwau: “Umui kamonai vadaeni, sene taudia dekenai idia hamaoroa, idia gwau, ‘Umui heudahanai lasi.’ To lau ese umui lau hamaoroa, bema tau ta ese hahine ta do ia itaia noho matana dekenai, ela bona iena lalona dekenai do ia ura dikadika, iena kudouna dekenai unai tau be ia heudahanai vadaeni.”​—⁠Mataio 5:​27, 28.

9 Ta ese ‘hahine ta do ia itaia noho matana dekenai, ela bona iena lalona dekenai do ia ura dikadika’ karana dainai ia vara gauna be Noa ena nega lalonai, Abata ia do mai lasi neganai gwau-edeede anerudia edia lalohadai mirodia dainai ia vara gauna ese ia hamomokania. (Genese 6:​1, 2) Oi laloatao danu, King Davida ena mauri lalonai ia vara kara dika badana ta be dala kererena ai hahine ta ia itaia noho dainai ia vara. (2 Samuela 11:​1-4) To Iobu, headava tauna mai ena kara maoromaoro, be idau, ia ese ena ‘matana dekenai taravatu ia atoa vadaeni, nega ta kekeni ta do ia itaia noho lasi.’ Unai amo matabodaga ia dadaraia bona ena kara maoromaoro ia dogoatao. (Iobu 31:​1-3, 6-​11) Matana be kudouna ena uindo bamona. Bona kudou mirona amo gau dikadia momo idia daekau.​—⁠Mareko 7:​20-​23.

10 Bema Iesu ena hereva ita badinaia, bena matabodaga gaudia do ita itaia lasi eiava Keristani tadikaka ta, gaukara turana ta, eiava ma tau ta do ita laloa kerere noho lasi mai miro danu, ita ese lalohadai kereredia abia dalana do ita koua. Raraka kokia totona, ia hadikaia gabuna oi dahua sibona be hegeregere lasi. Unai dainai, ita laloa lasi lalohadai bona ura mirodia be anina lasi gaudia sibona. Mai eda goada ida kara haida ita karaia, unai lalohadai mirodia ita kokia totona. (Mataio 5:​29, 30 itaia.) Aposetolo Paulo be ena abidadama tamona tadikaka ia hamaorodia ia gwau: “Tauanina ena ura . . . do umui hamasea. Gaudia be inai: Heudahanai, lebulebu, ura dikadia, matabodaga, bona kohu momo ura dikadika kara. Kohu momo ura dikadika kara be hegeregere kaivakuku tomadiho henia kara bamona. Badina be unai bamona idia karaia taudia edia latanai Dirava ena badu do ia ginidae momokani, idia kamonai henia lasi dainai.” Oibe, unai kara, hegeregere matabodaga dainai, “Dirava ena badu do ia ginidae,” unai be iena hahedika herevana. Unai dainai namona be unai gaudia dekenai iseda tauanina ena ura do ita “hamasea.”​—⁠Kolose 3:​5, 6.

Maumau mai Gwau-Edeede ida Lasi Ena Sisiba

11 Paulo be ma ia sisiba, ia gwau: “Lohiabada ena siahu do ita tohoa lasi, idia haida ese idia karaia bamona. Vadaeni gaigai ese unai taudia idia koria mase.” (1 Korinto 10:⁠9) Israela taudia be tano gagaena dekenai Edoma ena hetoana kahirakahira ai idia raka noho neganai, idia ese “Lohiabada bona Mose dekenai idia maumau, idia gwau, ‘Dahaka dainai Aigupito dekena amo ai oi hakaua? Inai taunimanima noho lasi tano dekenai do ai mase, badina aniani be lasi, ranu danu be lasi. To inai aniani gauna dikana dekenai be ai hesiku momokani”; hoa dalanai idia abia mana dekenai idia hesiku unai. (Numera 21:​4, 5) Mani oi laloa! Unai Israela taudia be ‘Lohiabada dekenai idia maumau’ noho, bona ia henia gaudia idia gwauraia dika!

12 Israela taudia ese edia maumau amo, Iehova ena haheauka idia tohoa. Iehova ese panisi karana ia haheaukalaia lasi, badina ia ese gaigai mai edia poisini ia siaia idia huanai, bona momo be gaigai ese idia koridia dainai idia mase. Taunimanima idia helalo-kerehai bona Mose be idia dainai ia noinoi murinai, unai hisihisi ia ore. (Numera 21:​6-9) Momokani unai kara amo sisiba ita abia be namo; namona be maumau mai gwau-edeede ida ena toana be Dirava dekenai bona ena tiokratik gaukara dalana dekenai ita hahedinaraia lasi.

Maumau Lasi Ena Sisiba

13 Paulo be Israela taudia edia kara dekenai ena haheitalai dokona ia gwauraia neganai, inai ia torea: “Bona Dirava dekenai do ita maumau lasi, idia haida idia karaia bamona. Vadaeni Alaia Aneruna ese idia ia alaia mase.” (1 Korinto 10:10) Kora, Datana, Abirama, bona edia turadia ese tiokratik dalana idia badinaia lasi bona Mose bona Arona edia gunalaia siahuna idia hepapahuahulaia neganai, gwau-edeede ia vara. (Numera 16:​1-3) Dirava ese gwau-edeede taudia ia haorea murinai, Israela taudia idia maumau matamaia. Idia maumau badina idia laloa Dirava ese unai gwau-edeede taudia ia hamasea ore be maoro lasi. Numera 16:41 ia gwau: “Kerukeru dina, Israela taudia ibounai ese Mose bona Arona idia maumau henia, idia gwau, ‘Umui ese Lohiabada ena bese taudia umui alaia mase vadaeni.’ ” Unai neganai ia vara hahemaoro karana ena kerere idia tahua dainai, Israela taudia 14,700 be gorere dikana ese ia hamasedia ore.​—⁠Numera 16:⁠49.

14 Keristani ginigunadia edia nega lalonai, “Dirava idia negea” taudia be Keristani kongregesen lalonai idia vareai, bona idia be hahediba koikoi taudia bona maumau momo taudia. Unai taudia ese “Dirava ena siahu idia gwauraia be anina lasi. Idia ese danu guba noho taudia [“tatau badadia,” NW] idia hereva dika henia,” kongregesen ena lauma dalana idia naria horoa taudia unai. Hahediba tauna Iuda be unai Dirava negea taudia ia herevalaia, ia gwau: “Unai dika taudia ese haida edia kara idia maumauraia noho, bona ma haida idia gwauraia kerere. Idia ese edia ura dikadia sibona idia karaia noho.” (Iuda 3, 4, 8, 16) Hari, taunimanima haida be maumau taudia ai idia lao badina be edia kudouna dekenai lauma dalanai ia hadikadia diba lalohadaina ta ena tubu idia koua lasi. Nega momo idia ese kongregesen naria gaukara idia karaia taudia edia kerere maragimaragi idia laloa bena idia maumauraidia. Edia maumau idia habadaia bena reana ‘hesiai tauna mai ena kamonai’ ese ia halasia bukadia idia maumauraia danu.

15 Ta be mai momokani ida Baibel herevana ta ia henanadailaia be kerere lasi. To bema iseda turadia korikori huanai ita herevalaia gauna ta amo iseda lalohadai kererena ta ia hedinarai be edena bamona? Dala namona be ita sibona ita henanadai, ‘Inai maumau ese dahaka do ia havaraia? Inai maumau ita hadokoa bena mai manau ida aonega abia totona ita guriguri be dala namo herea, ani?’ (Iamesi 1:​5-8; Iuda 17-​21) Kora bona ia idia durua taudia, Mose bona Arona edia gunalaia siahuna idia dadaraia taudia, be reana idia abia dae momokani, edia lalohadai be maoro, unai dainai edia kara ena badina idia tahua namonamo lasi. Herevana badina be dahaka, to idia be idia kerere vaitani. Bona Dirava ese Kora bona gwau-edeede taudia ia hamasedia ore karana idia maumauraia taudia idia kerere danu. Unai bamona haheitalai ese iseda lalona idia hamarerea bena iseda kara ena badina ita tahua namonamo, maumau karana ita hadokoa, bona dala ita kehoa Iehova ese ita ia hagoevaia totona be aonega karana!​—⁠Salamo 17:⁠1-3.

Diba Abia, Bena Hahenamo Moalelaia

16 Dirava ena lauma amo, Paulo ena sisiba herevadia be inai hereva amo ia hadokoa: “Oibe, iseda sene taudia dekenai unai bamona kara idia vara, be ita dekenai toa bamona, do ita itaia mai gari danu. Edia sivarai danu Buka Helaga lalonai idia torea vadaeni, idia ese ita do idia sisiba henia totona. Badina be tanobada ena dokona be kahirakahira negana ita noho inai. Unai dainai, tau ta bema ia laloa ia gini goada, namona be ia naria namonamo, do ia moru garina.” (1 Korinto 10:​11, 12) Namona be iseda gini dalana Keristani kongregesen lalonai ita laloa bada.

17 Auri be ia raraka diba hegeregerena, ita Adamu ena natudia be dika karaia urana ita abia hanai danu. (Genese 8:​21; Roma 5:​12) Unai dainai, bema iseda kudouna dekenai ura kererena ta ita mamia, ita lalo-manoka lasi be namo. To, hamaoromaoroa karana ta ita karaia. Auri be hodahoda mai ena paripari ese ia abia neganai o raraka havaraia gauna kahirakahira dekenai ia noho neganai, ena raraka ia habadaia haraga. Namona be Satani ena tanobada ena “hodahoda” bona ena moale karadia mirodia, ena matabodaga, bona ena laloa kereredia amo ita siri.​—⁠Efeso 2:​1, 2.

18 Iehova be ita taunimanima dekenai, kara dika karaia urana do ita tuari henia dalana ta ia karaia. Ia ese ena Natuna tamona ia henia dainai, idia abidadama henia taudia ibounai be idia mauri hanaihanai diba. (Ioane 3:​16) Bema Iesu ena aena gabudia dekenai ita raka bona iena kara ita tohotohoa, ita ese ma haida do ita durua. (1 Petero 2:​21) Danu, ita be hahedika do ita davaria lasi, to Dirava ena hahenamo do ita abia.

19 Ena be ita be Israela taudia idia kerere diba hegeregerena ita kerere diba, to ita dekenai Dirava ena Hereva ibounai, idia torea vadaeni gauna, ia noho, ita ia hakaua totona. Ena rau amo Iehova ese taunimanima ia kara henidia dalana bona iena kara danu ita diba, Iesu, ‘Dirava ena hairaina ena diari bona Iena toana hegeregerena’ tauna, ese ia hahedinaraia bamona. (Heberu 1:​1-3; Ioane 14:​9, 10) Guriguri bona Baibel stadilaia goadagoada karana amo ita ese “Keriso ena laloa ita abia” diba. (1 Korinto 2:​16) Hedibagani bona iseda abidadama tohoa gaudia ma haida ita davaria neganai, namona be guna taudia edia haheitalai Baibel dekenai idia torea ita laloa, bona namo hereana be Iesu ena haheitalai hereadaena. Bema unai bamona ita karaia, Dirava ese ia gwauraia hahedika do ita davaria lasi. To, hari inai negai Dirava ena lalo-namo do ita abia bona ena hahenamo do ita abia ela bona hanaihanai.

[Footnotes]

a July 15, 1992, ena Gima Kohorona, rau 4 itaia.

Edena Bamona Do Oi Haere?

◻ Paulo ena sisiba, kaivakuku tomadiho henia taudia ai ita lao lasi totona, be edena bamona ita badinaia diba?

◻ Aposetolo tauna ena sisiba sihari kava lasi karana dekenai be edena bamona ita badinaia diba?

◻ Dahaka dainai ita maumau lasi be namo?

◻ Dirava ena hahenamo be edena bamona ita abia diba, to hahedika do ita davaria lasi?

[Study Questions]

1. Ta ese auri gauna ta ia sekea hegeregerena, dahaka ita tahua namonamo be namo?

2. Israela taudia dekenai idia vara karadia dekenai 1 Korinto 10:​5, 6 be dahaka ia gwau?

3. Israela taudia be golo boromakau amo edena bamona idia kara dika?

4, 5. Namona be dahaka kaivakuku tomadiho henia bamona karadia amo ita siri?

6. Moale karadia ita laloa neganai, dahaka kara maorona ita karaia be namo?

7. Kudouna ese ia laulaulaia gauna be edena bamona ita naria diba?

8-10. (a) Dahaka haheitalai mai ena sisiba be 1 Korinto 10:8 ese ia herevalaia? (b) Iesu ena hereva Mataio 5:​27, 28 dekenai be edena dala ai ita badinaia diba?

11, 12. (a) Dahaka sisiba be 1 Korinto 10:​9 dekenai, bona edena sivarai ia herevalaia? (b) Paulo ena sisiba ese edena bamona ita ia durua be namo?

13. Korinto Ginigunana 10:10 ese dahaka ia sisibalaia, bona Paulo be edena gwau-edeede karana ia laloa?

14, 15. (a) Kongregesen lalonai idia vareai ‘Dirava negea taudia’ edia kara dika ta be dahaka? (b) Kora dekenai ia vara karana amo dahaka ita diba?

16. Korinto Ginigunana 10:​11, 12 ena hagoadaia sisiba ena anina be dahaka?

17. Bema iseda kudouna lalonai ura kererena ta ita mamia, dahaka do ita karaia?

18. Iehova be dahaka ia karaia taunimanima edia kerere karaia urana koua totona?

19. Baibel sivaraidia ita laloa karana amo namo be edena bamona ita davaria diba?

[Picture on page 18]

Bema Dirava ena hahenamo ita ura, namona be kaivakuku tomadiho henia karana amo ita gini siri

[Pictures on page 20]

Raraka ita kokia be namo hegeregerena, namona be kara maorona ita karaia, iseda ura kereredia kokia totona

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia