Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w98 12/15 rau 5-9
  • Iesu Ia Vara Negana—Ena Sivarai Korikorina

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Iesu Ia Vara Negana—Ena Sivarai Korikorina
  • 1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Idia Torea Ena Badina
  • Iesu be Betelehema Dekenai Ia Vara
  • Iehova ese Hereva Momokani Idia Tahua mai Manau ida Taudia Ia Kara Namo Henia
  • Natuna be Dika Ia Abia Gwauraia
  • Keriso Ia Vara​—⁠Ena Anina Oi Dekenai
  • Aonega Taudia Toi be Momokani Iesu Idia Vadivadi Henia, A?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2010
  • Iesu Ia Vara​—Edeseniai Bona Edena Negai?
    Iesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
  • Iesu Edeseni amo Ia Mai?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia E Herevalaiamu—2011
  • Iesu ena Vara
    Tau Hereadaena
Ma Haida Itaia
1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w98 12/15 rau 5-9

Iesu Ia Vara Negana—Ena Sivarai Korikorina

EMU tano dekenai taunimanima momo idia diba sivaraina ta oi laloa. Histori torea tauna tamona lasi, to momo ese unai sivarai idia torea. Hari, edena bamona bema ta ese oi ia hamaoroa unai ia vara lasi, eiava ia be gori sivaraina ta sibona? Eiava, dahaka do ia vara bema ta ia gwau emu ruma bese taudia idia gwauraia sivaraina, emu tubuna tauna ena vara bona mauri sivaraidia momo be koikoi? Bema ta ia gwau sedira unai gaudia be momokani lasi do oi badu. Momokani, edia hereva do oi abia dae kava lasi!

To, kerere idia davaria totona Baibel idia stadilaia taudia be karaharaga Iesu ena vara sivaraina, Mataio bona Luka idia torea Evanelia bukadia lalonai, idia dadaraia. Idia gwau Mataio ena sivarai bona Luka ena sivarai edia hereva idia hakoikoi heheni, bona idia ruaosi lalonai koikoi herevadia bona idia vara lasi sivaraidia idia torea. Unai ia momokani, a? Namona be edia hereva ita abia dae kava lasi, to Evanelia sivaraidia do ita tahua. Ita karaia lalonai, do ita itaia dahaka idia hadibaia ita dekenai hari.

Idia Torea Ena Badina

Matamanai, unai Baibel sivaraidia edia anina ita laloatao be namo. Idia be taunimanima edia mauri sivaraina lasi, idia be Evanelia sivaraidia. Edia idau be mai anina bada gauna. Torea tauna ese tau ta ena mauri sivarailaia totona, reana rau momo do ia hahonua, ena tahua gauna be ia ura ia hahedinaraia dahaka dainai taunimanima momo ese unai tauna idia diba vadaeni. Unai dainai, unai bamona sivarai lalonai rau momo be ena tama sina, vara negana, bona ia maragi negana do idia herevalaia. Evanelia bukadia be idau. Idia noho Evanelia bukadia amo, Mataio bona Luka edia sibona ese Iesu ena vara bona ia mero negana idia herevalaia. To, idia karaia lasi Iesu be edena bamona tauna ai ia lao idia hahedinaraia totona. Laloaboio lasi, Iesu murinai idia raka taudia idia diba tanobada dekenai ia do noho lasi neganai ia be lauma tauna. (Ioane 8:​23, 58) Unai dainai Mataio bona Luka be Iesu ena mero negana idia gaukaralaia lasi ia lo negana ai ia karaia karadia edia anina idia hahedinaraia totona. To, edia Evanelia bukadia edia badina idia durua gaudia idia kikilaia.

Unai gaudia idia torea ena badina be dahaka? “Evanelia” ena anina be “sivarai namona.” Unai tatau rua edia sivarai be tamona​—⁠Iesu be gwauhamata Mesiana, o Keriso; taunimanima edia kara dika dainai ia mase; bona ia toreisi lou bona guba dekenai ia lao. To unai toretore taudia ruaosi edia noho bona idia tore henia taudia be idauidau. Mataio be takisi gogoa tauna, bona ena sivarai be Iuda taudia totona. Luka be doketa tauna, bona ena revareva be “Teopilo” dekenai ia torea​—⁠reana ia be dagi bada tauna ta​—⁠bona, bema unai ita laloa, ena revareva be Iuda bona Iuda lasi taudia totona. (Luka 1:⁠1-3) Toretore taudia ta ta ese edia revareva do idia duahia taudia do idia durua bona edia lalona do idia veria sivaraidia idia abia hidi bona idia torea. Unai dainai, Mataio ena sivarai ese Heberu Revarevadia ena peroveta herevadia, Iesu ia hagugurua gaudia, ia gwauraia momo. To, Luka ese Iuda lasi taudia do idia abia dae sivarai torea dalana ia badinaia.

Ita hoa lasi edia sivarai be idau. To, kerere idia davaria totona Baibel idia stadilaia taudia edia hereva be momokani lasi, edia siri idauidau ita hamomokania heheni diba. Sivarai ibounai ita diba totona, idia ruaosi idia gaukara hebou bamona.

Iesu be Betelehema Dekenai Ia Vara

Mataio bona Luka ese hoa karana ta, Iesu ena vara dalana dekenai, idia torea​—⁠rami-hebou kekenina ta amo ia vara. Mataio ia hahedinaraia unai hoa karana ese lagani handred haida gunanai Isaia ia gwauraia peroveta herevana ta ia hagugurua. (Isaia 7:​14; Mataio 1:​22, 23) Luka ia gwau Iesu be Betelehema dekenai ia vara ena badina be Kaisara ena oda be iboudiai ese edia ladana do idia rejista, unai oda dainai Iosepa bona Maria be unuseniai idia lao. (Rau 7 dekenai ia noho mauana itaia.) Iesu be Betelehema dekenai ia vara be mai anina bada gauna. Lagani handred haida gunanai, peroveta tauna Mika ia gwau Mesia be unai Ierusalema kahirakahira ia noho gabuna maragina amo do ia mai.​—⁠Mika 5:⁠2.

Laulau momo idia karaia Iesu ia vara hanuaboina idia hahedinaraia totona. To, sivarai korikorina be idau bona nega momo idia laulaulaia sivaraina be idau. Histori torea tauna Luka, ese ita ia hamaoroa unai rejista karana dainai, Iosepa bona Maria be Betelehema dekenai idia lao, bona ma ita ia hamaoroa unai mai anina bada hanuaboina ai, mamoe naria taudia be murimuri ai edia mamoe idia naria. Unai gau rua dainai, Baibel ena anina tahua taudia momo idia abia dae Iesu be December lalonai ia vara diba lasi. Idia hahedinaraia Kaisara be unai dagedage Iuda taudia do ia doria lasi keru bona medu ia diho negana lalonai edia tubuna taudia edia hanua dekenai do idia lao, badina unai ese unai gwau-edeede besena do ia habadua noho. Diba bada taudia idia gwau unai hua ena medu bona keru negana lalonai, mamoe naria taudia bona edia mamoe be murimuri ai do idia noho lasi.​—⁠Luka 2:​8-​14.

Mani inai oi laloa, Iehova ese unai nega ai idia noho diba bona dagi bada tomadiho gunalaia taudia dekenai ena Natuna ia vara ia hadibaia lasi, to ruma murimuri ai idia gaukara taudia ia hadibaia. Toretore taudia bona Farisea taudia be mamoe naria taudia do idia bamoa momo lasi, badina idia gaukara horadia be idauidau dainai Farisea taudia be uduna amo idia gwauraia taravatudia haida be mamoe naria taudia ese idia badinaia diba lasi. To Dirava ese unai dagi bada lasi abidadama taudia dekenai hahenamo badana ta ia henia​—⁠aneru oreana ese idia hamaoroa Mesia, lagani tausen haida lalonai Dirava ena taunimanima ese idia naria tauna, be Betelehema dekenai ia vara. Unai tatau, to nega momo laulau dekenai idia hahedinaraia “king toi” lasi, be Maria bona Iosepa idia vadivadi henia bona boromakau edia aniani maua lalonai ia hekure mai ena kerere lasi beibi idia itaia.​—⁠Luka 2:​15-​20.

Iehova ese Hereva Momokani Idia Tahua mai Manau ida Taudia Ia Kara Namo Henia

Dirava ese ia idia lalokau henia bona ena ura hagugurua negana idia ura idia itaia manau taudia ia kara namo henia. Iesu ena vara negana ai idia vara sivarai ese unai sinado idia hedinaraia loulou. Edia natuna ia vara bena hua ta murinai, Iosepa bona Maria be Mose ena Taravatu hegeregerena Iesu idia mailaia dubu dekenai, bona unuseniai “manu rua, o pune manu ena natuna rua” idia henia boubou totona. (Luka 2:​22-​24) Taravatu ia gwau mamoe tau idia bouboulaia be namo, to ogogami taudia be unai davana maragi gaudia idia henia diba. (Levitiko 12:​1-8) Mani inai oi laloa. Iehova Dirava, tanobada bona guba edia Pavapava Badana, ese ia sibona ia havaraia bona ia lalokau henia Natuna tamona be edena ruma bese danu do ia noho Ia abia hidi neganai, taga ruma besena ia abia hidi lasi, to ogogami ruma besena ta ia abia hidi. Bema oi be tamana o sinana ta, unai ese oi ia hadibaia emu natudia dekenai oi henia harihari gauna namo hereana ta​—⁠kohu eiava sikuli badadia ena edukeisini ia hanaia gauna​—⁠be lauma gaudia ia tahua guna ruma besena.

Dubu dekenai, Iehova ese idia manau abidadama tomadiho henia taudia ma rua ia kara namo henia. Ta be mauri lagani 84 vabu ta, Ana, “Dubu Helaga ia rakatania lasi” hahinena. (Luka 2:​36, 37) Ma ta be buruka abidadama tauna Simeona. Idia ruaosi idia moale bada herea Dirava ese ia henia hahenamo dainai​—⁠idia do mase lasi neganai gwauhamata Mesiana ai do ia lao beibina idia itaia. Simeona be unai natuna dainai peroveta herevana ia henia. Unai peroveta herevana be helaro namona ia gwauraia, to ta ena lalo-hisihisi ia gwauraia danu. Ia perovetalaia ia gwau unai sinana matamatana Maria be ia lalokau henia merona ena mase dainai, lalo-hisihisi be kaia bamona ena lalona do ia gwadaia.​—⁠Luka 2:​25-​35.

Natuna be Dika Ia Abia Gwauraia

Simeona ena peroveta herevana ese ia hahedinaraia lou unai kerere lasi natuna be taunimanima momo ese do idia inai henia. Ia do beibi noho neganai, unai inai henia karana ia matamaia. Mataio ia torea sivaraina ese ia hahedinaraia edena dala ai unai be momokani. Hua haida idia ore vadaeni, bona Iosepa, Maria, bona Iesu be Betelehema ena ruma ta dekenai idia noho. Idia diba lasi do idia mai idau bese taudia haida ese idia vadivadi henidia. Herevana Iesu ena Vara Negana Laulaudia momo ese tatau toi idia hahedinaraia, Mataio be idia mai tatau edia namba ia gwauraia lasi, bona ia gwau lasi idia be “aonega taudia,” eiava “king toi.” Greek herevana maʹgoi ia gaukaralaia, ena anina be “hisiu edia toana idia tahua taudia.” Unai sibona ese duahia taudia do ia hamaoroa gau dikana ta ia gaukara noho, badina Dirava ena Hereva ese hisiu edia toana tahua karana ia gwauraia dika bona abidadama Iuda taudia ese unai kara idia dadaraia vaitani.​—⁠Deuteronomi 18:​10-​12; Isaia 47:​13, 14.

Unai hisiu edia toana idia tahua taudia be ist kahana dekenai ia hedinarai hisiuna murinai idia raka bona “Iuda taudia edia king” totona harihari gaudia idia mailaia. (Mataio 2:⁠2) To unai hisiu ese Betelehema dekenai idia ia hakaua lasi. Idia ia hakaua lao Ierusalema bona Heroda Badana dekenai. Tanobada taudia ibounai amo ia be mai ena siahu bona mai ena badina mero maragina Iesu ia hadikaia totona. Unai tau be dagi badadia ia tahua goadagoada, bona ia gari ena ruma bese taudia haida ese ena dagi idia ura henia dainai idia ia hamasea.a Ia kamonai “Iuda taudia edia king” ai do ia lao merona ia vara dainai, ia gari bona hisiu tahua taudia ia siaia Betelehema dekenai, unai mero idia davaria totona. Idia lao neganai, gau idauna ta ia vara. Toana be unai “hisiu,” Ierusalema dekenai idia ia hakaua mai gauna, ia marere lao matamaia!​—⁠Mataio 2:​1-9.

Ita diba lasi bema unai gauna be guba dekenai ia hedinarai diarina eiava matahanai ta. To ita diba unai “hisiu” be Dirava amo lasi. Unai tomadiho koikoi taudia ia hakaua lao maoromaoro Iesu dekenai​—⁠ia be beibi sibona, ogogami kapenta tauna mai ena adavana sibona ese idia gimaia. Unai hisiu tahua taudia idia diba lasi idia be Heroda ena gaukara dikana karaia taudia, bona unai dagedage pavapava dekenai ripoti do idia henia, bena natuna do ia hamasea. To Dirava ese nihi ta amo idia ia koua bona edia noho gabuna dekenai idia giroa totona, dala idauna ta dekenai idia ia siaia. Unai “hisiu” be Dirava ena inai tauna Satani ena gau, ia ese Mesia hadikaia dalana ia tahua goadagoada. Hoa gauna be unai “hisiu” bona hisiu ena toana tahua taudia be Iesu ena Vara Negana Laulaudia lalonai idia be Dirava ese ia siaia taudia bamona idia laulaulaia!​—⁠Mataio 2:​9-​12.

To, Satani ese unai kara ia rakatania lasi. Ena ura ia karaia totona, King Heroda ia gaukaralaia, bona ena oda be Betelehema dekenai idia noho natudia iboudiai, lagani rua bona henunai, do idia hamasea. To Satani be Iehova ia tuari henia neganai, ia kwalimu lasi. Mataio ia gwau Dirava ese gunaguna unai kara, kerere lasi natudia hamasea karana, ia itaia. Iehova ese Satani ena kara ia koua lou, aneru amo Iosepa ia hamaoroa namona be Aigupito dekenai idia heau mauri. Mataio ia gwau nega sisina murinai Iosepa bona ena ruma bese maragina be edia gabu idia haidaua lou bona Nasareta dekenai idia noho, unuseniai Iesu be ena tadidia bona taihudia ida ia tubu daekau.​—⁠Mataio 2:​13-​23; 13:​55, 56.

Keriso Ia Vara​—⁠Ena Anina Oi Dekenai

Iesu ia vara bona ia do mero noho ena sivarai hani oi duahia dainai, oi hoa, a? Momo idia hoa. Idia hoa badina idia davaria unai sivarai edia hereva be tamona bona idia maoro, ena be taunimanima haida idia gwau idia be unai bamona lasi. Danu, idia hoa badina idia davaria lagani handred haida idia do noho ela bona unai gauna do ia vara neganai, idia perovetalaia vadaeni. Bona idia hoa badina Evanelia buka edia hereva badadia be vaia Iesu ena Vara Negana Laulaudia o crèches idia hahedinaraia gaudia hegeregerena lasi.

To reana idia hoalaia gauna badana be, vaia idia karaia Kerisimasi karadia be Evanelia bukadia edia hereva badadia idia hahedinaraia lasi. Hegeregere, Iesu ena Tamana​—⁠Iosepa lasi to Iehova Dirava​—⁠idia laloa bada lasi. Ia lalokau henia Natuna be Iosepa bona Maria dekenai, ia idia ubua bona durua totona, ia henia neganai, mani ena hemami oi laloa. Guba Tamana ena lalo-hisihisi mani oi lalohadailaia, ena Natuna, Iesu, be ia do maragi neganai, ia inai henia bona ena mase ia palanilaia king ena tanobada ai do ia tubu daekau! Iehova ese ena natuna ia bouboulaia taunimanima ia lalokau henia bada dainai.​—⁠Ioane 3:​16.

Iesu korikorina be Kerisimasi karadia lalonai ia noho lasi. Baibel lalonai, Iesu be ena hahediba taudia ia hamaoroa lasi edena dina ai ia vara; danu siri ta ese ia hahedinaraia lasi ia murinai idia raka taudia be ena vara dinana idia hahelagaia.

Iesu ena vara dinana lasi to ena mase dinana​—⁠taunimanima edia sivarai dekenai unai be mai anina bada dinana​—⁠be ia murinai idia raka taudia ia hamaoroa do idia laloatao be gau badana. (Luka 22:​19, 20) Iesu ia ura lasi ia be beibi manokana boromakau edia aniani mauana lalonai ia hekure negana ita laloa loulou, badina hari ia be beibi lasi. Idia hamasea bona lagani 60 murinai, Iesu be aposetolo Ioane dekenai matahanai ia henia, bona ia lalonai ia be hosi latanai ia guia King siahuna ta bona tuari karaia totona ia heau. (Apokalupo 19:​11-​16) Hari, Iesu ita laloa neganai, namona be ena dagi ita laloa, ia be Dirava ena guba Basileiana ena Pavapava, bona ia be tanobada do ia haidaua King ta.

[Footnote]

a Momokani, Kaisara Augusto ia gwau bema oi be Heroda ena boroma reana do oi roho mauri, to bema oi be Heroda ena natuna do oi mase.

[Box/Pictures on page 7]

Luka Ia Kerere, A?

EDENA dala ai Iesu, Nasareta dekenai ia tubu daekau merona, bona momo ese idia gwauraia Nasareta tauna, be Betelehema, ena daudau be kilomita 150 gabuna dekenai ia vara diba? Luka ia gwau: “Unai nega [Iesu ia do vara lasi negana] lalonai Kaisara Augusto ese taravatu herevana ta ia siaia lao, tanobada taudia ibounai edia ladana do idia torea. Ladana torea ena nega ginigunana be inai, Kurenio ese Suria dekenai ia gavana neganai. Unai taravatu dainai, taunimanima ibounai edia ladana torea totona, ta ta edia hanua korikori dekenai idia giroa lou.”​—⁠Luka 1:1; 2:​1-3.

Kerere idia tahua taudia idia gwau unai siri be kerere, eiava Luka ia koikoi. Mai edia goada ida idia gwau unai ladana torea negana bona Kurenio be gavana negana be lagani 6 eiava 7 C.E. ai. Bema edia hereva ia maoro, Luka ena sivarai ia maoro lasi, badina Iesu be lagani 2 B.C.E. ai ia vara hamomokania gaudia be momo. To unai kerere tahua taudia ese inai gau rua idia laloa lasi. Gau ginigunana be, Luka ia gwau ladana torea negana rua idia vara​—⁠mani oi itaia ia ese “ena nega ginigunana” ia herevalaia. Ia diba gabeai ladana torea karana ma ta idia karaia. (Kara 5:​37) Unai ladana torea negana iharuana be histori torea tauna Josephus ese ia gwauraia, bona unai be lagani 6 C.E. ai ia vara. Gau iharuana be, Kurenio ena lohia negana ese ia hamomokania lasi Iesu be unai lagani ai ia vara. Dahaka dainai? Badina be Kurenio ese nega rua unai gaukara ia karaia. Diba bada taudia momo idia diba iena lohia negana ginigunana be lagani 2 B.C.E. ai bamona ia vara.

Kerere tahua taudia haida idia gwau Luka be ia sibona ese unai ladana torea sivaraina ia havaraia, Iesu be Betelehema dekenai ia vara ena badina ta do ia noho totona, unai amo Mika 5:⁠2 ena peroveta herevana do ia guguru. Unai hereva ena anina be idia laloa Luka be mai ena ura ida ia koikoi, to kerere tahua taudia edia samani herevana be Evanelia bukana bona Aposetolo edia Kara bukana ia torea namonamo histori tauna ena kara bamona lasi.

Kerere tahua taudia ese inai gauna ena anina idia hahedinaraia diba lasi danu: Unai ladana torea karana ese peroveta herevana ta ia hagugurua danu! Lagani 600 B.C.E. murinai, Daniela ia peroveta ia gwau lohia tauna do ia mai bona “iena basileia hagoadaia totona takisi moni momo do ia gogoa.” Unai ese Augusto bona ena ladana torea haheganina karana Israela dekenai ia herevalaia, a? Unai peroveta herevana ia gwau unai tauna ena gabunai ia lohia tauna ena nega lalonai, “gwauhamata taravatuna ena lohia,” Mesia unai, do idia “hadikaia momokani.” Unai hereva be momokani, badina be Augusto ena gabunai ia lohia tauna, Tiberio, ena lohia negana lalonai, Iesu idia “hadikaia momokani,” idia hamasea.​—⁠Daniela 11:​20-​22.

[Pictures]

Kaisara Augusto (27 B.C.E.​–14 C.E.)

Tiberio Kaisara (14-​37 C.E.)

[Credit Line]

Musée de Normandie, Caen, France

Photograph taken by courtesy of the British Museum

[Picture on page 8]

Iehova ena aneru be dagi bada lasi mamoe naria taudia dekenai Keriso ia vara ena sivarai namona idia gwauraia

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia