Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w07 6/1 rau 18-22
  • Burukadia—Hahenamo ta Matamata Taudia Dekenai

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Burukadia—Hahenamo ta Matamata Taudia Dekenai
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Burukadia ese Ma Haida Idia Hagoadaia
  • Burukadia be Edia Ruma Bese Idia Hagoadaia
  • Burukadia be Edia Keristani Tadikaka Idia Hagoadaia
  • Samuela be ‘Kara Maoromaoro Ia Karaia’
  • Gabeai Do Idia Vara Besedia Hadibaia
  • Matana amo Lasi, to Abidadama amo Ita Raka
    1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iehova be Buruka Taudia Ia Lalokau Henia
    2008 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Emui Kudouna Umui Hagoadaia
    1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Roho Mauri Taudia Bese Iboudiai Amo
    Roho Mauri Bena Tanobada Matamatana
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
w07 6/1 rau 18-22

Burukadia​​—⁠Hahenamo ta Matamata Taudia Dekenai

“Momokani hari lau be buruka, bona egu huina idia kurokuro vadaeni. To Dirava e, lau do oi rakatania lasi. Lau ese oiemu siahu lau herevalaia noho neganai, lau dekenai do oi noho, bona oiemu goada be gabeai do idia vara besedia, dekenai do lau gwauraia hedinarai.”​—⁠SALAMO 71:⁠18.

1, 2. Iehova idia hesiai henia buruka taudia ese dahaka idia lalopararalaia be namo? Bona inai stadi lalonai dahaka do ita herevalaia?

WEST AFRICA dekenai, elda ta be horoa tadikaka burukana ta ia vadivadi henia, bona ia nanadaia, “Oi namo, a?” Buruka tadikaka ia gwau, “Lau heau diba bona lau raka diba”; bona elda tauna vairanai, heau bona raka karana ia tohotohoa. Buruka tauna ma ia gwau: “To, ataiai lau roho loaloa diba lasi.” Elda tauna ia laloparara, buruka tauna ena hereva ena anina be inai: ‘Gaukara haida be lau karaia diba, to ma haida be lau karaia diba lasi.’ Hari, unai elda tadikaka ena mauri lagani be 80 ia hanaia, to ia be unai horoa tadikaka burukana ena hevaseha bona abidadama karadia ia laloatao noho.

2 Burukadia edia kara namodia be ma haida ese idia laloatao diba. To, gau badana be burukadia idia hekwarahi edia aonega idia habadaia bona Keriso ena kara idia hahedinaraia noho totona. (Hadibaia Tauna 4:​13) Oibe, Baibel ia gwau: “Kara maoromaoro taudia edia mauri dinadia, be do idia momo, bona buruka taudia edia huina kurokuro, be matauraia gauna.” (Aonega Herevadia 16:31) Bema oi be buruka tadikaka o taihu, oi laloparara emu kara bona hereva be ma haida ia durua, a? Baibel ena sivarai haida ese idia hahedinaraia, burukadia be hahenamo badana matamata taudia dekenai, bona idia haida do ita herevalaia.

Burukadia ese Ma Haida Idia Hagoadaia

3. Noa ena abidadama dainai, hari idia noho taudia be dahaka namo idia abia?

3 Hari idia noho taudia be Noa ena abidadama bona haheauka karana amo namo idia abia. Noa ena mauri lagani be kahirakahira 600 neganai, ia be lagatoi badana ia karaia, animal ia haboua, bona taunimanima ia haroro henia. (Genese 7:6; 2 Petero 2:⁠5) Ia ese Iehova ia gari henia dainai, ia bona ena ruma bese be abata badana amo idia roho mauri, bona Noa be hari tanobada ibounai idia noho taudia edia tubuna ai ia lao. Noa ena negai, taunimanima edia mauri lagani be ia daudau. To Noa be ia buruka negana ibounai lalonai Dirava ia abidadama henia noho, bona hahenamo momo ia abia. Edena dala ai?

4. Noa ia haheauka dainai, hari inai negai Dirava idia hesiai henia taudia be dahaka namo idia davaria?

4 Noa ena mauri lagani be kahirakahira 800 neganai, Nimiroda be Babela Kohorona ia haginia matamaia. Unai be Iehova ena ura hegeregerena lasi, badina Iehova ia gwau taunimanima be “tanobada gabu ibounai dekenai do idia noho.” (Genese 9:​1; 11:​1-9) Noa be Nimiroda ena kara dika ia durua lasi. Unai dainai, reana Iehova ese gwau-edeede taudia edia gado ia haidaua neganai, Noa ena gado ia haidaua lasi. Noa be ia buruka negana lalonai sibona lasi to iena mauri negana ibounai lalonai Iehova ia abidadama henia bona ia haheauka, bona hari inai negai Dirava idia hesiai henia taudia ibounai be Noa ena haheitalai namona idia tohotohoa, herevana edia mauri lagani be maragi eiava bada.​​—⁠Heberu 11:⁠7.

Burukadia be Edia Ruma Bese Idia Hagoadaia

5, 6. (a) Aberahamo ena mauri lagani be 75 bamona neganai, Iehova be dahaka ia gwau? (b) Aberahamo be Dirava ena oda ia badinaia, a?

5 Noa ia mase murinai idia noho ruma bese kwarana taudia edia mauri sivaraina ese ia hahedinaraia, burukadia be edia ruma bese idia durua diba. Aberahamo ena mauri lagani be 75 bamona neganai, Dirava ia gwau: “Oiemu tano bona oiemu varavara bona oiemu tamana ena ruma oi rakatania, bona oi dohore lau hadibaia tano dekenai do oi lao. Lau be oi dekenai tubuna momo do lau henia, dohore idia be bese bada herea. Oi do lau hanamoa.”​—⁠Genese 12:​1, 2.

6 Bema ta ese oi ia hamaoroa oiemu ruma, turadia, tano, bona varavara oi rakatanidia bona oi diba lasi tanona ta dekenai oi ia siaia lao; do oi lao, a? Dirava be Aberahamo dekenai unai bamona ia hereva. Bona Aberahamo “ia lao, Dirava ena oda hegeregere.” Aberahamo ena mauri ibounai lalonai, ia be palai ruma lalonai ia noho bona idau tauna bamona Kanana dekenai ia noho. (Genese 12:4; Heberu 11:​8, 9) Ena be Iehova ia gwau Aberahamo ena tubuna be “bese bada herea” ai do ia lao, to unai hereva be Aberahamo ia mase murinai ia guguru. Aberahamo bona Sara be gwauhamata tanona dekenai idia loaloa ela bona lagani 25 murinai, Sara be Isako ia havaraia. (Genese 21:​2, 5) To, Aberahamo be ia hesiku lasi bona ena tano korikori dekenai ia giroa lou lasi. Aberahamo ena abidadama bona haheauka karana be haheitalai namona!

7. Aberahamo ia haheauka dainai Isako be dahaka ia karaia? Bona tanobada taudia be dahaka namo idia davaria?

7 Isako be Aberahamo ena haheauka karana ia itaia dainai, Isako danu be lagani 180 lalodiai idau tauna bamona Kanana dekenai ia noho. Ena tama sina burukadia​—⁠bona gabeai Iehova⁠​—⁠​ese idia hadibaia namonamo dainai, Isako be Iehova ena gwauhamata ia abidadama henia bona ia haheauka. (Genese 26:​2-5) Iehova be Aberahamo ia hamaoroa, ena “natuna” dainai tanobada ena bese ibounai be namo do idia davaria. Isako ia haheauka dainai, unai gwauhamata ia guguru. Lagani 100 murinai, Aberahamo ena “natuna” Iesu Keriso be dala ia kehoa, bona Iesu idia abidadama henia taudia ibounai be Dirava ida idia lalotamona diba bona mauri hanaihanai idia abia diba.​​—⁠Galatia 3:​16; Ioane 3:​16.

8. Iakobo be edena dala ai ia hahedinaraia ena abidadama ia goada noho?

8 Gabeai, Isako be Iakobo ia durua dainai, ena abidadama ia goada noho ela bona ia buruka. Iakobo ena mauri lagani be 97 neganai, ia ura hahenamo ta ia abia dainai, aneru ta ida ia heatu ela bona daba rere ia kahirakahira. (Genese 32:​24-​28) Iakobo ena mauri lagani be 147 bona kahirakahira ia mase neganai, ia ese ena natuna 12 edia ahuna ta ta ia henia. (Genese 47:28) Iena peroveta herevana, Genese 49:​1-​28 dekenai, be unai negai sibona lasi to hari idia guguru noho.

9. Mauri lagani bada taudia ese edia ruma bese idia durua diba, eiava?

9 Ia hedinarai goevagoeva, burukadia be edia ruma bese idia durua diba. Edia sisiba namodia Baibel amo, ekspiriens, bona haheauka karana ese matamata taudia edia abidadama ia hagoadaia diba. (Aonega Herevadia 22:⁠6) Namona be mauri lagani bada taudia idia laloaboio lasi, idia ese edia ruma bese idia durua diba.

Burukadia be Edia Keristani Tadikaka Idia Hagoadaia

10. Iosepa ese “turiana do idia guria dalana” be edena bamona ia herevalaia? Bona iena hereva ese Israela taudia dekenai dahaka ia hadibaia?

10 Danu, mauri lagani bada taudia ese edia Keristani tadikaka idia hagoadaia diba. Iakobo ena natuna Iosepa ia buruka neganai hereva ta ia gwauraia, bona ia mase murinai, Iehova ena hesiai taudia milioni momo be unai hereva ese ia durudia. Iena mauri lagani be 110 neganai, “iena turiana do idia guria dalana” ia gwauraia; hegeregere, Israela taudia be Aigupito idia rakatania neganai, Iosepa ena turiana idia abia lao danu be namo. (Heberu 11:22; Genese 50:25) Iosepa ia mase murinai, Israela taudia be lagani momo lalonai hisihisi bada idia davaria, to Iosepa ena hereva ese Israela taudia ia hadibaia Iehova be idia do ia hamauria.

11. Mose ese Iosua be edena bamona ia durua?

11 Mose be Iosepa ena hereva ese ia hagoadaia tauna ta. Mose ena mauri lagani be 80 neganai, ia ese Aigupito ia rakatania bona Iosepa ena turiana ia abia lao danu. (Esodo 13:19) Unai nega lalodiai, Mose be mero ta ladana Iosua ese ia bamoa. Lagani 40 lalodiai, Iosua be Mose ena hesiai tauna. (Numera 11:28) Iosua be Mose ida Sinai Ororona dekenai idia daekau neganai, ia be ororo ai ia naria ela bona Mose be Taravatu nadi ruaosi ia abia bona ia diho mai. (Esodo 24:​12-​18; 32:​15-​17) Ranu guri be ranu amo ia honu hegeregerena, buruka tauna Mose be aonega bona sisiba amo ia honu, bona reana Iosua be Mose amo gau momo ia dibaia!

12. Edena dala ai Iosua be ena mauri lalonai Israela besena ia hagoadaia?

12 Mose ia mase murinai, Iosua ena mauri lalonai ia be Israela besena ia hagoadaia. Gunalaia Taudia 2:7 ia gwau: “Iosua ena mauri dinadia ibounai lalonai, Israela taudia ese Lohiabada ena hesiai gaukara idia karaia. Bona Iosua ia mase murinai danu, idia ese Lohiabada idia badinaia. Unai bamona idia karaia, ela bona edia gunalaia taudia, Lohiabada ena kara badadia Israela taudia totona idia itaia taudia, idia mase vadaeni.” Oibe, Iosua bona gunalaia taudia ma haida idia mase murinai, Israela taudia be tomadiho koikoi bona tomadiho momokani ruaosi idia badinaia. Lagani 300 lalonai, Israela taudia be unai bamona idia karaia noho ela bona peroveta tauna Samuela ia hedinarai negana.

Samuela be ‘Kara Maoromaoro Ia Karaia’

13. Edena dala ai Samuela be ‘kara maoromaoro ia karaia’?

13 Samuela ia mase neganai, iena mauri lagani be Baibel ai idia torea lasi. To Baibel bukana Samuela Ginigunana ia gwauraia gaudia momo be lagani 102 lalodiai idia vara, bona Samuela be unai ia itaia. Heberu 11:​32, 33 ia gwau, hahemaoro taudia bona peroveta taudia be “kara maoromaoro idia karaia.” Oibe, Samuela be ena turana haida ia durua edia kara dika idia dadaraia o rakatania totona. (1 Samuela 7:​2-4) Edena dala ai? Samuela be ena mauri lalonai, Iehova ia badinaia. (1 Samuela 12:​2-5) Bona ia be mai gari lasi ida taunimanima idauidau​—⁠king danu​—⁠dekenai sisiba auka ia henia. (1 Samuela 15:​16-​29) Ma danu, ena be Samuela ia “buruka vadaeni” bona “huina ia kurokuro vadaeni,” to ma haida totona ia guriguri. Ia gwau: “Lau ese guriguri umui [Israela taudia] dainai do lau hadokoa lasi. Badina bema umui totona lau guriguri noho lasi neganai, lau be Lohiabada dekenai lau kara dika.”​​—⁠1 Samuela 12:​2, 23.

14, 15. Burukadia be edena dala ai Samuela ena guriguri karana idia tohotohoa diba?

14 Unai sivarai idauidau ese idia hahedinaraia goevagoeva, burukadia be Iehova ena hesiai taudia idia durua diba. Ena be idia gorere o edia goada be hegeregere lasi, to idia be ma haida totona idia guriguri diba. Buruka tadikaka bona taihu e, oi diba emu guriguri karana ese kongrigeisen taudia ia durua diba, a? Oi be Keriso ia bubua rarana oi abidadama henia dainai, Iehova be oi ia lalonamo henia. Bona hahetoho momo oi haheaukalaia dainai, emu abidadama be ia goada. (Iamesi 1:3; 1 Petero 1:⁠7) Laloaboio lasi: “Kara maoromaoro tauna ena guriguri be mai ena siahu.”​​—⁠Iamesi 5:​16.

15 Namona be umui guriguri haroro gaukara bona kongrigeisen ena gaukara idauidau idia heau namonamo totona. Iseda tadikaka bona taihu haida be edia Keristani gini siri karana dainai dibura rumadia lalonai idia noho. Ma haida be tuari, dagedage o tano marere bamona gaudia dainai, idia noho namonamo lasi. Iseda kongrigeisen taudia haida danu be hahetoho bona dagedage idia davaria. (Mataio 10:​35, 36) Danu, haroro gaukara bona kongrigeisen idia hakaua taudia totona oi guriguri be namo. (Efeso 6:​18, 19; Kolose 4:​2, 3) Epafra bamona, emui guriguri lalonai tadikaka ta ta edia ladana umui gwauraia diba!​​—⁠Kolose 4:​12.

Gabeai Do Idia Vara Besedia Hadibaia

16, 17. Salamo 71:18 be dahaka ia gwau? Bona unai siri ena hereva be edena dala ai ia guguru?

16 Guba ai do idia noho taudia (o “orea maragi” taudia) ese treinini namona be tanobada ai do idia noho hanaihanai taudia (o “mamoe idaudia” taudia) dekenai idia henia. (Luka 12:32; Ioane 10:16) Unai be Salamo 71:18 ese ia perovetalaia: “Momokani hari lau be buruka, bona egu huina idia kurokuro vadaeni. To Dirava e, lau do oi rakatania lasi. Lau ese oiemu siahu lau herevalaia noho neganai, lau dekenai do oi noho, bona oiemu goada be gabeai do idia vara besedia, dekenai do lau gwauraia hedinarai.” Orea maragi taudia be edia turadia, mamoe idaudia unai, do idia rakatania bona guba dekenai Iesu Keriso ida do idia lohia hebou. To tanobada ai idia do noho lalonai, idia be mai ura bada ida unai mamoe idaudia idia hadibaia noho.

17 Horoa taudia ese mamoe idaudia idia hadibaia dainai, unai mamoe idaudia danu be Salamo 71:18 ena hereva hegeregerena, “gabeai do idia vara besedia” do idia hadibaia. Iehova ese ena sivarai be mauri lagani bada taudia amo hari tomadiho momokani idia abia dae taudia dekenai ia hadibaia. (Ioela 1:​2, 3) Mamoe idaudia be horoa taudia amo idia dibaia gaudia dainai idia moale, bona idia laloa Iehova idia ura hesiai henia taudia dekenai Baibel idia hadibaia be namo.​​—⁠Apokalupo 7:​9, 10.

18, 19. (a) Burukadia ese dahaka sivarai namodia be ma haida dekenai idia herevalaia diba? (b) Buruka tadikaka bona taihu ese dahaka idia diba be namo?

18 Iehova ena hesiai taudia burukadia (horoa taudia o mamoe idaudia taudia) be kara badadia momo idia itaia vadaeni. Idia haida idia maragi neganai piksa ladana “Photo-Drama of Creation” idia itaia. Haida be lagani 1918 ai Iehova ena orea idia gunalaia bona dibura ai idia noho tadikaka idia diba. Ma haida be Watchtower ena reidio steiseni (ladana WBBR) dekenai idia hereva. Momo idia gwauraia sivaraidia be, kota badadia dekenai idia lao bona gwaumaoro idia noia Iehova ena Witnes taudia edia gaukara idia taravatua lasi totona. Ma haida be tomadiho momokani totona idia gini goada, ena be gavamani dikadia henunai idia noho. Ma danu, mauri lagani bada taudia momo ese hereva momokani idia herevalaia namonamo diba. Baibel ia gwau, unai bamona diba bada taudia amo diba ita abia be namo.​​—⁠Deuteronomi 32:⁠7.

19 Buruka tadikaka bona taihu e, Baibel be umui ia hagoadaia emui kara namodia amo matamata taudia umui hadibaia totona. (Tito 2:​2-4) Reana oi laloa emu haheauka, guriguri herevadia bona sisiba be ma haida ia durua lasi. Guna Noa, Aberahamo, Iosepa, Mose, bona ma haida be reana idia laloa edia abidadama be gabeai do idia vara besedia do ia durua bada lasi. To edia abidadama be hari ita ia hagoadaia noho; unai dainai, emu abidadama karana danu be ma haida do ia durua bada.

20. Idia haheauka taudia be dahaka hahenamo do idia abia?

20 Herevana “hisihisi bada herea” amo do oi roho mauri o mase amo do oi toreisi lou, to oi moale badina “mauri korikori” do oi abia! (Mataio 24:21; 1 Timoteo 6:​19) Keriso be lagani 1,000 lalonai do ia lohia neganai, do ia vara gauna oi laloa: Iehova ena siahu dainai, buruka taudia be do idia matamata lou. Hari inai negai, iseda tauanina be dina ta ta ai metairametaira ia buruka ia lao, to nega matamata lalonai, daba ta ta ai ita noga neganai, iseda tauanina be do ia matamata ia lao​​—⁠goada do ia bada, matana bona taiana do idia namo, bona iseda vairana ena toana do ia hairai momokani! (Iobu 33:25; Isaia 35:​5, 6) Dirava ena tanobada matamata lalonai do idia noho taudia be do idia mauri hanaihanai dainai, nega ibounai idia be matamata taudia bamona do idia noho. (Isaia 65:22) Unai dainai, namona be Iehova ita abidadama henia noho bona eda mauri lalonai Ia ita hesiai henia noho ela bona dokona. Ita diba Iehova be ia gwauhamatalaia gaudia ibounai do ia hagugurua, bona ita naria gaudia sibona lasi to gau namodia momo herea do ia karaia.​​—⁠Salamo 37:4; 145:⁠16.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Edena dala ai Noa ena haheauka karana be tanobada taudia ibounai ia durua?

• Noa ia mase murinai idia noho bese kwaradia be edena dala ai edia bese idia hagoadaia?

• Edena dala ai buruka taudia Iosepa, Mose, Iosua, bona Samuela ese edia tadikaka idia hagoadaia?

• Edena dala ai burukadia ese matamata taudia idia hagoadaia diba?

[Picture on page 18]

Aberahamo ena haheauka karana ese Isako ia hagoadaia

[Picture on page 20]

Mose ena sisiba namodia ese Iosua ia hagoadaia

[Picture on page 21]

Emu guriguri karana ese ma haida ia durua diba

[Picture on page 22]

Memero kekeni ese burukadia idia kamonai henia neganai, namo idia davaria

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia