Haheauka Noho Karana Ena Ahuna
IA BE lagani 32 C.E. ai Poinikia dekenai ia noho Helene hahinena. Iena natuna kekeni be ia gorere bada herea dainai ia ura dikadika hanamoa dalana ia tahua. Tau ta be ena hanua ia vadivadi henia—ia be idau hanua tauna ta bona mai ena siahu gorere taudia ia hanamoa totona—unai ia kamonai neganai ia ura dikadika do ia itaia bona iena heduru do ia noia.
Ia hedavari henia neganai, ia tui diho bona ia noinoi, ia gwau: “Lohiabada e, Davida ena Natuna e, oi bogahisihisi lau dekenai, egu natuna kekeni be lauma dikana ese ia abia momokani.” Unai dala ai, Helene hahinena ese Iesu ia noinoi henia ena natuna kekeni ia hanamoa totona.
Unai bamona ia karaia totona, ena lalo-goada bona ena manau ena bada, mani oi laloa. Iesu be tau badana, mai ena siahu bona ladana namona tauna, bona guna ia hahedinaraia vadaeni ia ura lasi taunimanima ese ia loaloa gabudia do idia diba. Ia ese ena aposetolo taudia ia abia lao Poinikia dekenai idia laga-ani totona, idia lao lasi abidadama lasi Idau Bese taudia huanai do idia gaukara totona. Bona danu, Iesu be Iuda tauna bona ia be Idau Bese hahinena, bona Iuda taudia be Idau Bese taudia danu do idia hebamo lasi ena taravatu ia diba. To herevana, unai ia laloa lasi, ia haheauka noho badina ia ura ena natuna hanamoa dalana ia tahua.
Unai nega ai Iesu bona ena aposetolo taudia ese unai hahine ena noinoi karana idia koua toho. Matamanai, Iesu be hereva ta ia gwauraia lasi ia dekenai. Bena, ia noinoi lou lou bona ia haheauka noho dainai, aposetolo idia hesiku bada bona Iesu idia hamaoroa, idia gwau: “Mani oi lulua, badina be iseda murina dekenai ia boiboi noho.”
To unai hahine ia ura lasi do ia lao ela bona ena haere namona ia abia. Unai dainai, Iesu ena aena badinai ia tui diho bona ia gwau: “Lohiabada e, oi durua lau.”
Iena maduna ginigunana be Israela taudia dekenai ia hahedinaraia, bona unai hahine ena abidadama ia tohoa totona, Iesu ese mai hebogahisi ida ia hamaoroa, ia gwau: “Ia namo lasi memero [Israela ena] edia aniani do idia abia, sisia [Idau Bese taudia] dekenai do idia negea lao.”
Iena bese taudia be unai bamona ia gwauraidia dainai hahine be ia badu lasi, to mai manau ida ia haere, ia gwau: “Lohiabada e, momokani, to sisia be biaguna ena pata dekena amo idia moru momorudia be idia ania diba.”
Iesu ese unai Helene hahinena ena abidadama karana ia hanamoa bona ena noinoi gauna ia karaia karadia amo ena noinoi goadagoada karana ena ahuna ia henia. Iena ruma dekenai ia giroa lou bona ia davaria ena natuna kekeni be ia namo vadaeni neganai, ena moale mani oi laloa!—Mataio 15:21-28; Mareko 7:24-30.
Unai aposetolo edia nega ai ia noho hahinena bamona, namona be ita danu Iehova idia hamoalea bona do ia abia dae karadia ita karaia noho. Unai Helene hahinena hegeregerena, ‘kara namodia ita karaia noho bona ita hesiku lasi’ neganai, Baibel ese ita ia hamaoroa ahuna namona do ita abia.—Galatia 6:9
Haheauka noho karana be dahaka? Dahaka dainai ita karaia be namo? Dahaka gaudia ese ita idia hamanokaia diba unai kara ita haboioa, eiava ita rakatania totona? Dahaka ahuna namodia do ita abia diba bema mai haheauka ida iseda Havaraia Tauna bona Tamana, Iehova ita hesiai henia?
Diksenari ta ese “haheauka” inai bamona ia gwauraia: “oiemu ura oi karaia gauna dekenai oi dogoatao auka bona oi haidaua lasi, oi karaia gauna, eiava oi gwau do oi karaia gauna, ena be koua gaudia idia vara, dika idia vara, eiava oi moru. . . . to oi goada karaia noho; oi rakatania lasi.”
Baibel be nega momo Iehova ena hesiai taudia ia hagoadadia iena ura do idia karaia noho mai edia haheauka ida. Hegeregere, ita ia hamaoroa, “Dirava ena Basileia bona iena kara maoromaoro do umui tahua guna,” bona “hereva namodia do umui dogoatao momokani,” bona “guriguri do umui goadalaia nega ibounai,” bona kara namodia karaia totona do ita “hesiku lasi.”—Mataio 6:33; 1 Tesalonika 5:21; Roma 12:12; Galatia 6:9.
Iseda mauri dinadia ibounai lalonai, ita mauri noho totona haheauka noho karana ita goadalaia bona ita habadaia noho be namo. Bema unai kara ita karaia lasi, anina bada gauna ta do ita havaraia diba lasi. Beibi ta do ia raka hamatamaia totona ia gini tore bona mai hekwarahi ida ia raka ena haheitalai mani oi laloa. Do ita hoa bema beibi ta be dina tamona ai ia gini bona ia raka loaloa haragaharaga diba. Ita be do beibi neganai, reana nega momo ita danu ita hekwarahi bona ita moru ela bona ita goada bona ita raka namonamo diba. Dahaka ia vara bema nega ginigunana ai ita raka hamatamaia bona ita moru dainai ita ura lasi ita karaia lou? Reana, ita be iseda imana bona aena dekenai ita do rau loaloa noho! Haheauka noho be mai anina bada ita ura karaia gaudia ita hagugurudia totona bona ita ura abia aonega dekenai bona ita sibona ita matauraia karana dekenai. Hereva ta ia gwau: “Idia kwalimu taudia be idia hesiku lasi, bona idia hesiku taudia be idia kwalimu lasi.”
Nega daudau lalonai idia painia taudia idia diba, aonega bada eiava diba dainai idia kwalimu lasi. Idia kwalimu totona, edia gaukara idia rakatania lasi, idia ura Iehova ena ura idia karaia guguru, bona hekwakwanai eiava daradoko negadia ai, idia goada noho. Iseda helaro, Iehova ena hahenamo do ita abia hanaihanai gauna be ita laloa hanaihanai be gau badana.
Oibe, Iehova ena lalo-namo ita abia bona mauri hanaihanai heau heluluna lalonai ita kwalimu totona, namona be do ita goada karaia noho bona ita haheauka noho be namo. Bema unai kara ita karadia lasi, reana ita ese Iehova ena lalo-namo ita haboioa diba bona mauri korikorina ena ahuna do ita abia lasi.—Salamo 18:20; Mataio 24:13; 1 Timoteo 6:18, 19.
Nega momo Keristani tauna ese iena maduna haida ia huaia diba to ena lauma maduna ia huaia noho be auka sisina. Tau ta be moni gaukara dekenai ia gaukara goada, iena ruma bese edia tauanina gaudia abia totona, to reana ia ‘hesiku bada’ iena adavana bona natudia ida Baibel stadi karaia totona. Dahaka gaudia dainai momo idia laloa edia Keristani maduna idia huaia noho karana be auka?
Gau ta be iseda kara kerere bona kara dika dainai ita laloa ita hegeregere lasi. Bema iseda kerere ita lalodia nega ibounai, do ita lalohisihisi bona do ita hesiku, do ita laloa Iehova ese iseda kara dika do ia gwauatao diba lasi.
Ma gau ta be inai tanobada ena matabodaga, kara gageva, bona inai heheni karadia. (1 Ioane 2:15, 16) Inai tanobada ena kara ese iseda “kara namona,” Keristani maurina goadalaia karana unai ia hadikaia diba.—1 Korinto 15:33.
Iseda haroro gaukara karaia noho karana ia manoka diba badina taunimanima ese iseda hesiai gaukara helagana idia inai henia eiava idia ura lasi dainai. Reana, ita lalo-hesiku dainai ita gwau iseda teritori taudia be hereva momokani idia ura lasi. Unai kara dainai reana ita sibona ita nanadaia, ‘Iseda gaukara be anina lasi, ani?’ bona iseda haroro gaukara maduna namona ita rakatania.
Danu, ita be inai tanobada ena sibona ena ura tahua karana ita abia dae diba. Badina be dahaka ita hekwarahi bada bona iseda ura gaudia ita dadaraia, to ma haida be idia hekwarahi lasi bona mai moale danu idia noho?—Mataio 16:23, 24 itaia.
Iehova ena ura ita karaia noho totona, namona be Keristani maurina ita abia bona lauma gaudia ita laloa bada, tauanina gaudia ita laloa momo lasi. (Roma 8:4-8; Kolose 3:10, 12, 14) Iehova ia laloa bamona ita laloa neganai, unai ese ita do ia durua iseda lauma maduna idauidau ita huaia noho diba totona.—1 Korinto 16:13.
Idia Haheauka Noho Taudia Edia Haheitalai
Iehova ese hahetoho momo lalodiai ia idia badinaia bona idia abidadama henia taudia momo edia haheitalaia namodia ia henia ita dekenai. Edia haheitalai ita itaia neganai, do ita diba edena bamona iseda Keristani haheauka noho karana ita hatubua diba bona ita gaukaralaia diba bona dahaka dainai ia be mai anina.
Haheitalaia hereadaena be Iesu, ia ese Iehova ena ladana ia imodaia totona hisihisi bada ia ania. Baibel ese ita ia hagoadaia Iesu ena haheauka noho karana ita stadilaia totona, ia gwau: “Ita idia itaia noho taudia momo herea ese ita idia hagegea noho. Abidadama dalana ita dekenai idia ese idia hedinaraia vadaeni. Unai dainai, namona be ita idia hametaua gaudia ibounai, bona ita idia guia noho kara dikadia do ita negea momokani. Vadaeni iseda vairana dekenai ia noho heau helulu, be mai haheauka danu do ita heau goada. Iseda matana be Iesu dekenai do ita negea lao. Ia ese iseda abidadama ia havaraia, bona ia ese iseda abidadama do ia durua, ela bona dokona. Iesu be satauro dainai ia hesiku lasi. Lasi momokani. Ia diba guba ena moale be iena vairanai ia noho dainai, ia ese satauro ena hemarai bona ena mase ia laloa lasi. Bona hari ia be Dirava ena helai gabuna badana ena idiba kahanai ia helai noho. Iesu ena hisihisi do umui laloa namonamo: Kara dika taudia ese mai badu danu ia idia dagedage henia. To ia goada noho. Unai dainai do umui hesiku lasi, bona do umui manoka lasi.”—Heberu 12:1-3.
Mauri ena heau helulu be heau kwadogina lasi, ia be heau helulu daudauna. Unai dainai Keriso bamona haheauka noho karana ita karaia be gau badana. Iseda ahuna, heau helulu ena dokona, be ita heau noho lalonai do ita itaia diba lasi. To iseda ahuna be iseda lalona ena matana dekenai ita itaia be namo, unai amo heau helulu lalonai do ita goada karaia unai ahuna ita abia totona. Iesu danu be unai bamona, “guba ena moale be iena vairanai ia noho.”
Hari inai nega lalonai idia noho Keristani taudia ese unai moale lalonai dahaka gaudia idia abia? Idia abia gauna ta be haida be guba dekenai bona momo be tanobada dekenai mauri hanaihanai do idia abia. Ma danu, ita diba Iehova ena kudouna ita hamoalea bona iena ladana ita hahelagaia dainai, moale bada do ita davaria danu.—Aonega Herevadia 27:11; Ioane 17:4.
Unai moale ena kahana ma ta be, Iehova ida ita turana karaia namo herea. (Salamo 40:8; Ioane 4:34) Unai hetura karana ese goada ia henia ita dekenai bona ita ia hamauria, ita ia hagoadaia mai haheauka ida heau helulu lalonai ita heau noho bona ita hesiku lasi. Ma danu, Iehova ese unai hetura karana ia hanamoa, iena hesiai taudia latanai lauma helaga ia bubua, bena unai amo hahenamo bada idia abia bona edia gaukara idia moalelaia.—Roma 12:11; Galatia 5:22.
Iobu ia abidadama noho ena haheitalai amo namo bada ita abia diba. Ia be kara dika tauna bona ia dekenai ia vara gauna ia lalo-pararalaia lasi. Unai dainai, nega haida, ia hereva kerere bona ia daradoko. To, Iehova badinaia karana ia karaia noho bona Iehova ia rakatania lasi. (Iobu 1:20-22; 2:9, 10; 27:2-6) Iehova ese Iobu dekenai haheauka karana ena ahuna ia henia, lauma dalanai bona tauanina dalanai ia hanamoa bada bona mauri hanaihanai ena helaro danu ia henia. (Iobu 42:10-17; Iamesi 5:10, 11) Iobu hegeregerena, reana ita danu hari iseda mauri lalonai ita hisihisi bada bona iseda kohu eiava lalokau taudia haida mase amo ita haboioa, to ita abidadama noho dainai ita diba momokani Iehova ese ita do ia hanamoa.—Heberu 6:10-12.
Hari inai nega lalonai, Iehova ena Witness taudia ese Iehova ena ura idia karaia mai edia goada ida edia Keristani maurina lalonai. Hegeregere, edia ruma-ta-ruma-ta haroro gaukarana bona ma haroro daladia idauidau idia goadalaia dainai, tanobada hegegemadai taunimanima ese Iehova ena Witness taudia bona idia harorolaia sivaraina idia diba. Niuspepa bona reidio ese idia ripotilaia danu, badina ena be haida ese idia inai henidia bona hekwakwanai idia vara to unai ese edia haroro gaukara karaia urana ia koua lasi. Niuspepa dekenai fani piksa ta ese inai hereva ia gwauraia: “Tau ta ese Iehova ena Witness taudia ia reaia diba lasi!”—Mataio 5:16.
Iehova ese ena Witness taudia edia hekwarahi ia hanamoa bona edia haroro gaukara amo huahua idia havaraia. Guna, Italy dekenai lagani 1960 lalonai idia noho aonega Witness taudia 10,000 be taunimanima 53,000,000 bamona dekenai idia haroro mani oi laloa. Taoni ta dekenai taunimanima 6,000 idia noho, to Witness ta be lasi. Tadikaka ese unai gabu idia vadivadi henia neganai, taunimanima ese edia haroro gaukara idia ura henia lasi.
Nega ibounai, tadikaka be unai gabu dekenai idia lao haroro totona neganai, unai taoni ena hahine momo bona tatau danu ese memero ibounai idia haboua bona idia doria Witness taudia murinai idia raka loaloa, idia hioga bona regerege momo idia karaia. Miniti haida murinai, tadikaka idia doria unai taoni idia rakatania bona ma taoni ta dekenai idia lao totona. Idia ura unai taoni taudia ibounai idia haroro henidia toho dainai, tadikaka idia laloa ia medu bada negadia sibona lalonai unai gabu dekenai do idia haroro, badina idia laloa unai neganai memero matamatadia ese edia gaukara do idia hadikaia lasi. Idia itaia taoni taudia ese pablisa taudia edia gaukara idia hadikaia lasi badina idia ura lasi idia paripari. Unai dala amo idia haroro namonamo. Kamonai taudia idia davaria. Baibel stadi matamatadia idia hamatamaia. Unai ia vara dainai, kongregesen ta be unai taoni maragina lalonai idia haginia sibona lasi, to medu ia diho lasi negadia ai idia haroro diba danu. Iehova ese unai gabu ena Witness taudia edia haheauka karana ia hanamoa noho bona Italy tanona ibounai danu. Hari unai tano lalonai Iehova ena Witness taudia be 200,000 mai kahana.
Mai haheauka ida kara namo ita karaia ena ahuna be bada. Dirava ena lauma ena siahu amo, Iehova ena Witness taudia be taunimanima ese guna idia karaia diba lasi gauna idia karaia diba, idia ese taunimanima edia ruma eiava noho gabudia ma haida dekenai idia lao bona taunimanima milioni momo dekenai Basileia ena sivarai namona idia harorolaia. (Sekaraia 4:6) Idia be mai moale ida, Baibel ena peroveta herevana Iehova ena tanobada orea be do ia bada bona ia goada ia lao, ia guguru idia itaia. (Isaia 54:2; 60:22) Idia be Dirava vairanai mai edia lalo-goeva ida idia gini, bona idia be mauri hanaihanai helarona idia moalelaia bada. To, ataiai gaudia ibounai ia hanaia gau badana be idia be Havaraia Tauna, Iehova Dirava ida idia hetura namo herea.—Salamo 11:7.
[Pictures on page 25]
Helene hahinena be mai manau ida ia noinoi loulou dainai Iesu ese ahuna ia henia
[Picture on page 26]
Hari inai nega ai, Keristani taudia edia vairanai ia noho moalena ta be paradaiso lalonai do idia noho