Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w98 4/15 rau 14-19
  • Iehova ese Abidadama Taudia Dekenai Ena Gwauhamata Ia Hagugurudia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Iehova ese Abidadama Taudia Dekenai Ena Gwauhamata Ia Hagugurudia
  • 1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Idaunegai Abidadama Momokanina
  • Abidadama Lasi Karana Ena Davana
  • Hari Iseda Negai, Abidadama Idia Hahedinaraia
  • Vaira Negana Namona Abidadama Taudia Totona
  • Vaira Negana Namona Ia Hamomokania
  • Oi Laloa Iehova ese Ena Palani Do Ia Hagugurua
    1994 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Matana amo Lasi, to Abidadama amo Ita Raka
    1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Emui Kudouna Umui Hagoadaia
    1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Hereva Momokani Dekenai Ia Gini Abidadama Karana Oi Hahedinaraia
    1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w98 4/15 rau 14-19

Iehova ese Abidadama Taudia Dekenai Ena Gwauhamata Ia Hagugurudia

“Dirava ese iena gwauhamata do ia badinaia.”​—HEBERU 10:23.

1, 2. Dahaka dainai ita diba momokani Iehova ese ena gwauhamata do ia hagugurudia?

IEHOVA ese ena hesiai taudia ia noia edia abidadama ia bona ena gwauhamata dekenai do idia habadaia bona idia badinaia noho. Bema unai bamona abidadama ita abia, ita diba momokani Iehova ese ena gwauhamata do ia hagugurudia. Iena lauma amo ia havaraia Herevana ia gwau: “Siahu Ibounai Lohiabada ia gwauhamata vadaeni, ia gwau, ‘Lau ese lau palania gauna, be momokani do ia vara, bona lau gwau do lau karaia gauna, be egu hereva hegeregerena do ia vara.’ ”​—Isaia 14:24.

2 Unai hereva, “Siahu Ibounai Lohiabada ia gwauhamata vadaeni,” ia hahedinaraia ia ese ena gwauhamata ia henia ena hereva edia anina do ia hagugurudia momokani totona. Unai dainai ena Hereva ia gwau: “Lohiabada do oi abidadama henia, mai emu kudouna ibounai. Oi sibona oiemu diba do oi abidadama henia lasi. Oi karaia gaudia ibounai lalonai, Lohiabada do oi laloa, vadaeni ia ese dala maorona, be oi dekenai do ia hadibaia.” (Aonega Herevadia 3:5, 6) Bema Iehova ita abidadama henia bona ena aonega ese ita ia hakaua neganai, iseda dala be mauri hanaihanai dekenai ita do ia hakaua momokani, badina Dirava ena aonega idia davaria taudia dekenai “mauri namona” do ia henia.​—Aonega Herevadia 3:​18; Ioane 17:3.

Idaunegai Abidadama Momokanina

3. Edena dala ai Noa ia hahedinaraia Iehova ia abidadama henia?

3 Iehova ese abidadama taudia momokanidia ia kara henia sivaraidia ese idia hahedinaraia ia ita abidadama henia diba. Hegeregere, lagani 4,400 ma haida gunanai, Dirava ese Noa ia hamaoroa, tanobada ibounai dekenai ia vara Abata ese iena negai ia noho tanobadana do ia hadikaia ore. Noa ia hagania lagatoi badana do ia karaia, animal bona taunimanima hamauridia totona. Noa be dahaka ia karaia? Heberu 11:7 ia gwau: “Noa ese Dirava ia abidadama henia, vadaeni Dirava ese dohore idia vara gaudia Noa dekenai ia hadibaia guna. Vadaeni Noa ese Dirava ia kamonai henia, bona lagatoi badana ia karaia. Noa, mai ena hahine, bona mai edia natudia danu ese lagatoi dekenai idia mauri noho, dika idia davaria lasi.” Badina be dahaka Noa ese ia do vara lasi gauna, “dohore” ia vara gauna, ia abidadama henia diba? Ia be Dirava ese guna taunimanima ia kara henidia sivaraidia ia diba dainai, ia diba Dirava ena hereva iboudiai edia anina do idia vara momokani. Unai dainai Noa ia diba goevagoeva unai Abata be do ia vara danu.​—Genese 6:​9-​22.

4, 5. Badina be dahaka Aberahamo ese Iehova ia abidadama henia momokani?

4 Abidadama momokanina ena haheitalai iharuana be Aberahamo. Kahirakahira lagani 3,900 gunanai, Dirava ese ia hamaoroa Isako, ena adavana Sara ese ia havaraia natuna mero tamona, do ia bouboulaia. (Genese 22:​1-​10) Aberahamo be dahaka ia karaia? Heberu 11:17 ia gwau: “Abidadama dainai Aberahamo ese iena natuna Isako ia abia, boubou gauna bamona Dirava dekenai ia henia.” To, ia alaia mase gwauraia neganai, Iehova ena aneru ese Aberahamo ia koua. (Genese 22:11, 12) To, badina be dahaka Aberahamo be unai kara ia karaia gwauraia? Badina be, Heberu 11:19 ia hereva hegeregerena, “ia laloa, ‘Bema Isako ia mase, Dirava be mai ena siahu do ia hatorea isi lou.’ ” To Aberahamo ese toreisi lou karana ta ia do itaia lasi bona unai kara ena sivarai gunana ta be lasi neganai, edena bamona ia abidadama henia diba?

5 Mani oi laloa, Dirava ese natuna ta idia dekenai ia gwauhamatalaia neganai, Sara ena mauri laganidia be 89. Ena beibi pusena ese natuna ia havaraia diba lasi​—ia mase vadaeni bamona. (Genese 18:​9-​14) To Dirava ese Sara ena beibi pusena ia hamauria lou, bena Isako ia havaraia. (Genese 21:​1-3) Aberahamo ia diba Dirava ese Sara ena beibi pusena ia hamauria lou, unai dainai, bema Isako do ia mase, Dirava ese do ia hamauria lou diba danu. Roma 4:20, 21 ese Aberahamo ia herevalaia, ia gwau: “Dirava ese unai gwauhamata ia henia dainai, Aberahamo ia laloa daradara lasi. To iena abidadama ia bada dainai, Dirava ese siahu ia henia, unai dainai Aberahamo ese Dirava ia hanamoa henia. Ia diba momokani Dirava ese iena gwauhamata do ia hamomokania.”

6. Iosua be edena hereva amo ia hahedinaraia Iehova ia abidadama henia?

6 Lagani 3,400 bona ma haida gunanai, Iosua ena mauri laganidia be 100 ia hanaia bona ena mauri ibounai lalonai ia davaria Dirava ese ena hereva iboudiai ia hamomokania murinai, ena abidadama ena badina ia gwauraia, ia gwau: “Umui ibounai be emui lalona, bona emui laumana dekenai umui diba, Lohiabada, emui Dirava, ese iena gwauhamata namodia ibounai umui dekenai ia hamomokania vadaeni, idia ta ia reaia lasi. Ibounai idia vara momokani, ta ia moru lasi.”​—Iosua 23:14.

7, 8. Aposetolo taudia edia negai, abidadama Keristani taudia ese dahaka hahemauri dalana idia badinaia, bona dahaka dainai?

7 Lagani 1,900 bamona gunanai, manau taudia momo ese abidadama momokanina idia hahedinaraia. Baibel ena peroveta herevadia idia guguru dainai, idia diba Iesu be Mesia bona ena hahediba herevadia idia abia dae. Idia itaia gaudia dainai bona Heberu Revarevadia edia hereva dainai, Iesu ena hereva idia abidadama henia. Unai dainai, Iesu ia gwau Dirava ese kamonai lasi karana dainai Iudea bona Ierusalema do ia hahemaoro henia neganai, ena hereva idia abia dae. Bona roho mauri dalana ia hamaorodia neganai, unai dala idia badinaia.

8 Iesu ese kamonai taudia ia hamaoroa, idau bese tuari oreadia ese Ierusalema do idia koua hagegea neganai, namona be do idia heau mauri. Lagani 66 C.E. ai, Roma tuari oreadia be Ierusalema idia tuari henia. To Roma taudia ese unai gabu idia rakatania bona edia kara ena badina ia hedinarai lasi. Unai be toa ta, Keristani taudia ia hadibaia idia ese unai hanua do idia rakatania be namo, badina Iesu ia gwau: “Tuari orea ese Ierusalema do idia koua hagegea do umui itaia, vadaeni do umui diba, iena dokona ia kahirakahira vadaeni. Unai neganai Iudea dekenai idia noho taudia be ororo dekenai do idia heau lao, bona hanua lalonai idia noho taudia be do idia heau murimuri dekenai, bona gunika dekenai idia noho taudia be hanua dekenai do idia raka vareai lasi.” (Luka 21:20, 21) Abidadama momokani idia abia taudia ese Ierusalema bona ia badibadinai gabudia idia heautania bona roho mauri gabuna dekenai idia lao.

Abidadama Lasi Karana Ena Davana

9, 10. (a) Edena dala ai dubu biagudia idia hahedinaraia Iesu idia abidadama henia lasi? (b) Unai abidadama lasi karana ena davana be dahaka?

9 To abidadama momokani idia abia lasi taudia be dahaka idia karaia? Dala ia kehoa neganai idia heau lasi. Idia laloa edia hakaua taudia ese do idia hamauridia. To, unai hakaua taudia bona edia orea taudia danu ese Iesu ena Mesia dagina hamomokania gaudia idia itaia. Vadaeni dahaka dainai iena hereva idia abia dae lasi? Badina edia kudouna idia dika dainai. Guna unai ia hedinarai goevagoeva, Iesu ese Lasaro ia hatorea isi lou murinai, hanua taudia momo be ia dekenai idia aru lao neganai. Ioane 11:47, 48 ia gwau: “Dubu biagudia bona Farisea taudia be Kaunsolo [Iuda ena kota badana] taudia idia boiria, idia haboua, idia gwau, ‘Edena bamona do ita karaia, badina be unai tau [Iesu] ese toa kara momo ia karaia? Bema ita dogoatao lasi, taunimanima ibounai ese do idia abidadama henia, vadaeni Roma taudia do idia mai, iseda Dubu Helaga bona iseda bese do idia hadikaia ore.’ ” Siri 53 ia gwau: “Vadaeni unai dina dekena amo idia ese Iesu alaia mase totona dala idia tahua.”

10 Iesu ese hoa karana badana ia karaia​—⁠Lasaro be mase amo ia hatorea isi lou! To Iesu ese unai ia karaia dainai, dubu biagudia idia ura Iesu idia hamasea. Edia kara dika rohorohona ia hedinarai lou, badina “dubu biagudia idia hereva hebou, Lasaro danu do idia alaia, idia gwau. Badina be Lasaro totona Iuda taudia momo idia raka siri, Iesu dekenai idia abidadama henia.” (Ioane 12:10, 11) Iesu ese mase amo Lasaro ia hatorea isi lou, bena nega daudau lasi murinai unai pris taudia idia ura do ia mase lou! Idia ese Dirava ena ura eiava taunimanima edia namo idia laloa lasi. Sibodia edia dagi bona edia namo sibona idia laloa. “Taunimanima edia hanamoa dekenai idia ura henia bada, Dirava ena hanamoa dekenai idia ura henia maragi.” (Ioane 12:43) To idia be mai edia abidadama lasi dainai, dika idia davaria. Lagani 70 C.E. ai, Roma tuari oreadia idia giroa lou bona unai dubu biagudia edia gabu bona edia bese, bona idia momo danu, idia hadikadia ore.

Hari Iseda Negai, Abidadama Idia Hahedinaraia

11. Lagani 1900 murinai, abidadama momokani be edena dala ai ia hedinarai?

11 Idia hanaia laganidia 90 bamona lalonai danu, abidadama momokani idia abia tatau bona hahine momo idia noho. Hegeregere, lagani 1900 murinai, tanobada taudia idia laloa vaira negana do ia namo. To unai neganai, Iehova idia abidadama henia taudia ese taunimanima idia hadibadia kahirakahira nega dikana, nega dikadia gunadia ia hereaia negana, be do ia vara. Dirava ena Hereva ese Mataio karoa 24, 2 Timoteo karoa 3, bona ma gabu haida ai danu, unai ia perovetalaia. Unai abidadama taudia idia gwauraia gauna be lagani 1914 ai, Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana ia matamaia neganai ia vara. Peroveta herevadia hegeregerena, “nega ena dokona” mai ena “metau dikadia momo” be tanobada ai ia matamaia. (2 Timoteo 3:1) Badina be dahaka unai neganai Iehova ena hesiai taudia be tanobada dekenai do idia vara gaudia idia diba, to ma haida be unai idia diba lasi. Badina be Iosua hegeregerena, mai edia abidadama ida idia diba Iehova ena hereva iboudiai edia anina do ia guguru, ta do ia moru lasi.

12. Hari inai negai, Iehova ena hesiai taudia ese dahaka gwauhamata idia abidadama henia momokani?

12 Hari inai negai, Iehova ena hesiai taudia, ia idia abidadama henia taudia, tanobada hegegemadai edia namba be kahirakahira milioni 6. Dirava ena peroveta herevadia idia guguru idia itaia dainai, idia diba nega daudau lasi murinai, Dirava ese inai dagedage bona matabodaga tanobadana do ia hadikaia ore. Unai dainai idia diba momokani nega daudau lasi murinai, 1 Ioane 2:17 ena hereva do ia guguru, ia gwau: “Tanobada, mai ena gau dikadia, taunimanima idia ura dikadika gaudia, be kahirakahira do idia ore. To Dirava ena ura ia karaia noho tauna be do ia noho ela bona hanaihanai.” Iehova ena hesiai taudia idia abia dae momokani ia ese unai gwauhamata do ia hagugurua.

13. Iehova oi abidadama henia momokani diba, a?

13 Iehova oi abidadama henia momokani diba, a? Emu mauri be ena imana ai oi atoa diba! Ena be ia oi hesiai henia dainai emu mauri oi haboioa hari, to inai mauri ia hereaia maurina be toreisi lou neganai oi dekenai do ia henia! Iesu ese ita ia gwauhamata henia, ia gwau: “Nega ta do ia mai, mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai [anina be, Dirava ese ia laloatao taudia] ese iena gadona do idia kamonai. Vadaeni guria gabu dekena amo do idia toreisi.” (Ioane 5:​28, 29) Doketa tauna ta, politikol tauna ta, saiens tauna ta, bisinesi tauna ta, eiava unai ia karaia diba tauna ma ta oi diba, a? Edia kara gunadia edia sivarai idia hahedinaraia unai idia karaia diba lasi. Iehova ia karaia diba, bona do ia karaia!

Vaira Negana Namona Abidadama Taudia Totona

14. Iehova ena Hereva ese edena bamona vaira negana namona ia gwauhamatalaia abidadama taudia dekenai?

14 Iesu ia hahedinaraia tanobada matamatana Dirava ena Basileia henunai be momokani do ia vara, ia gwau: “Dagedage lasi taudia be idia namo, badina tanobada do idia abia.” (Mataio 5:5) Unai ese Dirava ena gwauhamata Salamo 37:29 ai, ena anina ia habadaia, ia gwau: “Kara maoromaoro taudia ese, Dirava ia henidia tano dekenai do idia noho ela bona hanaihanai.” Bona Iesu ena mase be kahirakahira neganai, kara dika tauna ta ia gwau Iesu ia abidadama henia dainai, Iesu ese ia hamaoroa, ia gwau: “Ita ruaosi Paradaiso dekenai do ita ginidae.” (Luka 23:43) Oibe, Dirava ena Basileia ena Pavapava Iesu ese dala do ia kehoa unai tau be tanobada ai do ia toreisi lou bona unai Paradaiso ai do ia noho diba ela bona hanaihanai. Hari inai negai, Iehova ena Basileia idia abidadama henia taudia ese Paradaiso ai do idia noho negana, ‘[Dirava] ese matana ranu ibounai edia matana dekena amo do ia dahua, mase bona lalohisihisi, bona taitai, bona hisihisi be do idia ore momokani’ negana, idia naria diba.​—Apokalupo 21:4.

15, 16. Dahaka dainai tanobada matamatana ai maino dekenai do ita noho?

15 Mani unai tanobada matamatana do ita laloa. Oi laloa ita be ia lalonai ita noho vadaeni. Maoromaoro ita itaia taunimanima idia moale bona maino korikori ai idia noho hebou. Idia ese Isaia 14:7 ia gwauraia maurina idia moalelaia noho, ia gwau: “Tanobada ena kahana ibounai, be idia laga-ani noho, mai maino danu idia noho. Idia ibounai ese mai moale danu ane idia abia noho.” Badina be dahaka idia be unai bamona? Mani oi itaia, badina ta be ruma edia iduara be mai edia loka lasi. Loka be anina lasi, badina kara dika bona dagedage be lasi. Unai be Dirava ena Hereva ese ia gwauraia hegeregerena, ia gwau: “Ta ta ese sibona edia vain uma bona fig audia, be do idia naria noho, bona tau ta ese idia do ia hagaria lasi.”​—Mika 4:4.

16 Tuari danu be lasi, badina unai tanobada matamatana ai tuari be taravatu. Tuari kohudia ibounai be maino tuludia ai idia halaoa vadaeni. Isaia 2:4 ena hereva ia guguru vaitani, ia gwau: “Idia ese edia tuari kaia be hama dekenai do idia makohia, bona unai makohia auri dekena amo, tano geia auri do idia karaia. Bona idia edia io ena auri danu do idia botaia palaka, au rigi utua kaia do idia halaoa. Bese ta ese bese ta dekenai do ia tuari henia lou lasi, bona tuari dalana be do idia hadibaia lou lasi.” To unai ita hoalaia lasi! Badina be dahaka? Badina be tanobada matamatana idia noholaia taudia ese tanobada gunana ai Dirava idia hesiai henia neganai unai idia dibaia vadaeni.

17. Dirava ena Basileia henunai, mauri be edena bamona?

17 Oi itaia gauna ma ta be ogogami be lasi. Ta lasi be ruma dikana ai ia noho eiava dabua dikana ia karaia eiava ena ruma be lasi. Taunimanima iboudiai be mai edia ruma namodia bona edia gabu edia toana be namo herea bona mai edia au bona palaoapalaoa namodia. (Isaia 35:​1, 2; 65:21, 22; Esekiela 34:27) Bona hitolo be lasi, badina Dirava ese ena gwauhamata, iboudiai ese aniani momo do idia abia gwauhamatana, ia hagugurua vadaeni, ia gwau: “Koni momo herea, be tano dekenai do ia vara namonamo. . . . Ororo gabudia danu dekenai, uiti bona aniani avadia do idia tubu namonamo.” (Salamo 72:16) Momokani, Dirava ena Basileia ena hakaua henunai, tanobada hegegemadai paradaiso mai hairaina ia noho, Dirava ese Eden dekenai ia lalohadailaia hegeregerena.​—Genese 2:8.

18. Tanobada matamatana ai, dahaka gaudia ese taunimanima do idia hagaria noho lasi?

18 Taunimanima iboudiai edia goada oi hoalaia danu. Idia goada, badina hari edia tauanina bona edia lalona idia goevadae. Gorere, hisihisi, bona mase be lasi. Ta lasi be wilisea ai ia helai eiava hospital lalonai ia hekure. Unai ibounai ia ore vaitani. (Isaia 33:24; 35:​5, 6) Bona animal ta ese taunimanima ia dagedage henia lasi, badina Dirava ena siahu dainai idia manada vadaeni!​—Isaia 11:​6-8; 65:25; Esekiela 34:25.

19. Dahaka dainai tanobada matamatana lalonai, dina ta ta iboudiai be “mai moale bona mai maino danu”?

19 Unai tanobada matamatana idia noholaia abidadama taudia edia noho dalana be namo! Edia goada bona edia diba bona tanobada ena kohu idia gaukaralaia hadikaia karadia totona lasi, to hanamoa karadia totona; idia kara helulu totona lasi, to idia lalo-tamona totona. Bona oi davaria taudia ibounai oi abidadama henia diba, badina Dirava ia gwauhamata hegeregerena, idia “Iboudiai be Iehova ese do ia hadibaia.” (Isaia 54:13, NW) Badina Dirava ena taravatu ese iboudiai idia biagua, “tanobada ibounai, be Lohiabada ena diba maoro dekena amo do ia honu momokani, davara be ranu dekenai ia honu bamona.” (Isaia 11:9) Momokani, unai tanobada matamatana lalonai, dina ta ta iboudiai be Salamo 37:11 ia gwauraia hegeregerena, “mai moale bona mai maino danu.”

Vaira Negana Namona Ia Hamomokania

20. Vaira negana mai mainona do ita moalelaia totona, dahaka ita karaia be namo?

20 Unai vaira negana mai moalena ai do ita noho totona, dahaka ita karaia be namo? Isaia 55:6 ese ita ia hadibaia, ia gwau: “Lohiabada do umui tahua, umui do davaria diba neganai. Ia dekenai do umui noinoi, ia be do kahirakahira ia noho neganai.” Bona ita tahua lalonai, namona be iseda lalohadai be Salamo 143:10 ese ia gwauraia herevana bamona, ia gwau: “Oi be lauegu Dirava. Unai dainai oiemu ura ena kara, be lau dekenai mani do oi hadibaia.” Hari inai dina gabedia lalonai unai idia karaia taudia be Iehova vairanai mai edia kerere lasi ida idia raka diba bona vaira negana namona idia naria diba. “Mai ena kerere lasi tauna do oi laloa. Kara maoromaoro tauna do oi itaia noho. Unai bamona tauna be mai maino danu do ia noho, bona ia ese natuna bona tubuna do ia abia. To kara dika tauna, be Lohiabada ese do ia hadikaia ore. Kara dika taudia edia natudia bona tubudia, ese dika do idia davaria.”​—Salamo 37:37, 38.

21, 22. Dirava ese dahaka ia haginia hari, bona edena dala ai hadibaia karana ta ia karaia?

21 Harihari Iehova ese bese iboudiai amo idia ura ena ura idia karaia taudia ia boiria. Idia amo iena tanobada besena matamatana ena badina ia haginia, Baibel ena peroveta herevana ia hahedinaraia hegeregerena, ia gwau: “Nega gabeai [hari ita noho negana ai] . . . bese ibounai ese ia dekenai do idia haboua lao. Bona edia taunimanima do idia gwau, ‘Umui mai, Lohiabada ena ororo [iena tomadiho momokani] dekenai do ita daekau . . . Ia ese iena kara ita dekenai do ia hadibaia, bona ita ese unai Dirava ena dala dekenai do ita raka.’ ”​—Isaia 2:​2, 3.

22 Apokalupo 7:9 (NW) ese unai taudia ia gwauraia “hutuma bada herea . . . bese idauidau bona iduhu idauidau bona kopina idauidau bona gado idauidau” amo. Siri 14 ia gwau unai taudia be ‘hisihisi bada herea idia hanaia,’ anina be tanobada ena dokona amo idia roho mauri. Idia be tanobada matamatana ena badina bona hari idia be kahirakahira milioni 6, bona lagani ta ta ai, momo be edia orea lalonai idia vareai noho. Iehova ese ena abidadama hesiai taudia ibounai ia hadibaia noho, ena tanobada matamatana ai do idia mauri totona. Lauma dalanai bona dala idaudia ai diba idia abia, inai tanobada be paradaiso ai do idia halaoa totona. Bona idia abidadama henia momokani unai Paradaiso be do ia mai, badina “Dirava ese iena gwauhamata do ia badinaia.”​—Heberu 10:23.

Hereva Badadia Riviulaia

◻ Aposetolo taudia edia negai, abidadama lasi karana dainai dahaka ia vara?

◻ Dirava ena hesiai taudia be ia idia abidadama henia momokani diba, a?

◻ Abidadama taudia edia vaira negana be edena bamona?

◻ Dirava ena tanobada matamatana ai vaira negana mai moalena ita abia totona, dahaka ita karaia be namo?

[Picture on page 18]

Harihari Iehova ese tanobada besena matamatana ena badina ia haginia

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia