Panangmatmat iti Lubong
Dara ken ti AIDS
Maysa a nabiit pay a report iti The Journal of the American Medical Association ti nangikabil iti panangiyalison iti dara a kas ti maikadua a gubuayan iti pannakaiyakar ti AIDS kadagiti luglugar idiay Central Africa. Ni Dr. Thomas Quinn, maysa a managsirarak a kadua ti U.S. National Institutes of Health, pinattapattana a ngangngani sangaribo nga ubbing ti mabalin a maimpektaran iti virus ti AIDS iti tunawen babaen iti naiyalison a dara. Dagidiay a nangnangruna nga agpeggad isu dagiti ubbing nga umaw-awat iti panangiyalison kas maysa a porma iti panangagas iti emerhensia a maipaay iti mainaig iti malaria nga anemia. Iti panagkomentona maipapan iti parikut, ni Dr. Quinn kinunana: “Iti dayta a lugar, ti panangiyalison nagbalinen a maikadua a gagangay unay a pamay-an ti pannakaiyakar, a sumaruno laeng iti panagdenna ti agsupadi a sekso.”
Rinang-ayan ti Tulang
Maysa nga epektibo a sentitiko a tulang ti napataud idiay University of Texas, kuna ti The Medical Post iti Canada. Dagiti sientista a managsirarak kunaenda a ti material, maysa a napagbalin a sentitiko a hydroxyapatite nga adu ti babassit nga abutna, ti “ngangngani kapada ti gagangay a tulang.” Ti sibibiag a tulang ket 65 porsiento a hydroxyapatite, maysa a kompuesto a mineral a mangipaay iti bileg ken kinalagda ken agserbi a kas molde nga aduan kadagiti babassit nga abut isu a nakaimulaan dagiti ur-urat a pagayusan ti dara, pata, ken dagiti selula ti tulang a mamagbalin iti dayta a sentitiko ket naimula. Dagiti managsirarak patienda a daytoy a baro a sentitiko a tulang a naimula ti mabalin nga isu ti kakaisuna a material a makatulad iti gagangay a panangsukat ti bagi iti tulang. No maimula dayta, kuna ti Post, ti material ket “main-inot a marumek babaen iti naisangsangayan a selula ket kalpasanna sukatanna iti gagangay a tulang.”
Kampeon a Kawitan
Ni Theodor von Wolkenstein, maysa a kawitan nga Aleman, ket nagtaraok iti panagbiktoriana iti kompetision iti panagtaraok. Iti uneg ti 20-minutos a panagtaraokna, ti kampeon nangipaay iti kasla “di maartapan” a 45 a daras a taraok, kuna ti magasin nga Aleman a Das Tier. Ti kaasitgan a kasalisalna nagtaraok laeng iti 28 a daras.
Parikut a Nakatudo a Buok
Maysa a tallo-bulan a maladaga a taga Chile ti nangpaamak kadagiti dadakkelna idi ti buokna ti nagkatudo iti amin a direksion. Sigun ken Iván Roa, maysa a patologo iti Universidad de la Frontera a mangay-aywan iti kaso, ti ubing addaan iti mammano a sakit a maawagan “uncombable hair syndrome.” Damo a nailasin idi 1973, adda laeng sumagmamano a kaso a naipadamag iti sangalubongan. Dagiti ub-ubbing nga agsakit iti daytoy a sakit addaanda iti buok a “kasla naiseksekda dagiti ramayda iti saksakan ti silaw,” kuna ti espesialista iti buok ken kudil a ni Robert Crounse. “Sagaysayem ti buok, ket tumakder nga agsubli.” Patauden dagiti buok a tumubo a dippig imbes a daplat wenno nagbukel, kuna ni Crounse a dadduma nga ubbing mapasayaatdanto dayta no agbarito/agbalasangda.
Dagiti Dolphins a Mangalaw!
“Maysa a bunggoy dagiti dolphins ti nangigiya kadagiti tallo a lallaki iti kinatalged idi kalman kalpasan a ti yateda ti limned,” kuna ti Star iti Johannesburg. Dua kadagiti lallaki ti naipurruak iti baybay idi a naiputed ti pangiggaman ti timon. Lumlumneden iti sidong dagiti nadaleg a dandanum agarup 1 a kilometro iti taaw, maysa a lalaki ti nangipadamag a “dagiti dolphins ti nanglikmut kaniak ken kadagiti gagayyemko bayat ti panangpadasko a mangtengngel iti bilog ken mangaod iti dayta nga agsubli iti igid. . . . Idi a natalgedkami aminen, nagpukawdan.”
“Dagiti estoria maipapan kadagiti dolphins ken porpoises a tumultulong kadagiti malmalmes a tattao ti agsubli pay laeng idi ugma,” kuna ti libro a The Fascinating Secrets of Oceans & Islands. Ania ti mamagbalin kadakuada a mangaramid iti kasta? “Kasla adda ti naisigud a kababalinda a mangiduron kadagiti bambanag a mangiduron kadagiti bambanag a masarakanda a tumtumpaw iti baybay.”
Agbalbaliwen a Panangipateg
Dagiti ub-ubbing a taga Tokyo kadagiti nasapa pay a tawtawen iti kina-tin-edyer ti nakalikaguman a mangisurat kadagiti kapapatgan a bambanag iti biagda. Dagiti pangarigan a sungbat ti naipablaak iti Asahi Evening News ti nangilista kadagiti sungbat a kas balitok, kuarta, ken librete iti urnong iti banko. Sigun iti Management and Coordination Agency iti Japan, ti grupo dagiti managsirarak a makimbiang iti surbey, dagiti Hapones nga agtutubo ti agtartarigagay nga iti maysa nga estilo ti panagbiag a “katupag ti personal a pagayatanda . . . , a di kasapulan ti makabannog a panagtrabaho,” ket iparangarangna ti tarigagay a “makasapul iti adu a kuarta.”
Dagiti Pinansial a Pakarigatan ti Vaticano
Ti Vaticano agkurang iti kuarta, kuna ti magasin iti negosio a Fortune. Nupay no agparang a ti Vaticano ket naabbungotan iti nakaad-adu a kinabaknang, ti kumarkaro a kinainget dagiti alagaden, a mamulitan iti pinansial nga eskandalo, ti nangiduron iti kinapapa iti kinarikut ti kuarta. Idi napan a tawen ti Vaticano nakagun-od iti $57.3 milion (E.U.) ngem gimmasto iti $114 milion (E.U.). “Daytoy ti pudpudno a krisis,” kuna ni John Cardinal Krol iti Estados Unidos. “Iti aniaman a kanito a ti masapulam saannanton a mabayadan dagiti gastos, addaankanton iti parikut.”
Ipapatay kadagiti Kalsada
Iti sangalubongan addada agarup 400,000 nga ipapatay iti trapiko iti tinawen—agarup 1,100 iti inaldaw—pattapattaen ti Federal Office of Statistics idiay Weisbaden, Germany. Ti Europa, malaksid ti Union Soviet, addaan iti 66,000 a natnatay iti kalsada iti tinawen, a ti Estados Unidos, Canada, ken Japan ti manginayon pay iti 57,000 iti nakalkaldaang nga estadistika. Ti opisina ti estadistika pattapattaenna nga iti sangalubongan agarup 12 milion a tattao ti masugatan kadagiti aksidente iti trapiko iti tunggal tawen.
Nainsiriban nga Iriridep
Babaen iti iriridep iti kaguduat’ oras, wenno pannaturog, iti tunggal aldaw, ti pananginanama a maaddaan iti coronary heart disease ti mabalin a mapabassit iti kakatlo, insingasing ti grupo dagiti medikal a managsirarak a Griego idiay Atenas. Dagiti dodoktor nabayagen a pinadasda nga ilawlawag ti nababa a pannakapasamak ti coronary heart disease kadagiti pagpagilian iti Mediteraneo. Dagiti napalabas a panagadal ti nangitudo iti panagtaraon iti nababa iti puro a tabana ken ti nabakbaknang a produkto ti gatas kas ti rason, kuna ti The Lancet, maysa a medikal a pagiwarnak. Itan, nupay kasta, ti kanayonan pay a rason ti mabalin nga inayon—ti kanayon nga iriridep.
Ministerio Nabigbig
Ti nabiit pay a pannakarebisar iti Newport Beach, California, Municipal Code ti mangipaay iti umiso a pannakabigbig dagiti Saksi ni Jehova kas ministros. Ti panagtignay isu a mangapektar iti Non-Commercial Solicitation Ordinance bigbigenna a ti ministerio a panagbalaybalay dagiti Saksi ni Jehova ket saan a maikabil iti sidong iti “panagdawdawat.” Ti umasping a linteg nga impaulog dagiti opisiales iti siudad iti Anaheim, California, ti nangipaay iti pamuon iti pannakarebisar ti paglintegan ti Newport Beach. Yantangay dagiti opisiales kadagiti dua a siudad bigbigenda dagiti tigtignay dagiti Saksi ni Jehova nga adda iti ruar ti depinasion iti “panagdawdawat,” saan a kasapulan ti permiso iti panangasaba.
Biblia nga Adda kadagiti Chip
Dagiti sasao iti Biblia ket nailanad kadagiti materiales iti ugma a kas dagiti parchment ken kas iti moderno a microfilm. Ania ti sumaganad? “Ti sao ti Dios nagbalinen a silicon chip,” inyanunsio ti Bible Society idiay Australia ket inlawlawagna a ti intero a teksto iti King James Version, agraman ti maysa a konkordansia ken ti maysa a diksionario ti Biblia, ti naiyakaren iti maymaysa a silicon chip nga agarup kas iti kadakkel ti maysa a kuko ti tangan.
Nariro a Tumatayab
Yantangay dagiti tumatayab ti nalawag a sensitibo iti magnetiko a tay-ak ti daga, naipagarup nga usarenda dayta kas maysa a katulongan iti nabigasion no umakarda. Tapno masubok dayta a teoria, ti Suizo a sientista a ni Thomas Almerstam ti nangadal kadagiti tumatayab a tumaytayab a lumasat iti maysa a minas iti iron-ore iti Norberg, Sweden. Sigun iti Pranses a magasin a L’Express, ti minas ti iron-ore addaan iti magnetiko a kapigsa a 60 porsiento a nangatngato ngem ti gagangay iti nababa a kangato iti uneg ti 12-kilometro nga aglawlaw. Kas nasuspetsa, ti nabaliwan a magnetiko a tay-ak ti nalawag a mangriro kadagiti nababa ti panagtayabna nga umakar a tumatayab. Dagiti tumatayab ti makuna nga “agdisso a maam-amak iti daga ket agrikosrikosda sakbay ti panagtayabda manen,” kuna ti L’Express.