“Makirupakka iti Nasayaat a Dangadang iti Pammati”
ADDA kadi ammom a soldado a saan a maragsakan no maibilin kenkuana: “Mabalinmo ti agawid tapno makalangenmo ti asawa ken pamiliam”?
Nakaawat iti kasta a pammilin ti maysa a soldado idi kaaldawan ni David nga ari ti Israel. Ni Urias a Heteo ket impaayab a mismo ti ari ken pinaregtana nga agawid. Ngem nagkedked ni Urias nga agturong iti pagtaenganna. Idi mapagsaludsodan no apay a naiduma ti reaksionna, insungbat ni Urias nga adda iti paggugubatan ti lakasa ti tulag, a mangisimbolo iti presensia ti Dios, ken ti buyot ti Israel. “Ket siak,” inyimtuodna, “sumrekakto kadi iti bukodko a balay tapno mangan ken uminumak ken tapno makikaiddaak iti asawak?” Di man la mapanunot ni Urias nga aramiden dayta iti kasta a kritikal a tiempo.— 2 Samuel 11:8-11.
Ti kababalin ni Urias ket mamataud kadagiti napateg a saludsod, agsipud ta agbibiagtayo met iti tiempo ti gubat. Adda madama a gubat a naiduma iti aniaman a kita ti gubat a napasamak iti nagbabaetan dagiti nasion. No idilig iti daytoy a gubat, awan pakaimudinganna ti dua a sangalubongan a gubat, ket nairamanka iti daytoy a gubat. Napeggad daytoy ken nakaam-amak unay ti kabusor. Iti daytoy a gubat, awan ti kanalbuong, awan ti panagbomba, ngem kasapulan latta ti estratehia.
Sakbay a makiramanka iti daytoy a gubat kas soldado, masapul nga ammom no nalinteg dayta ken no ania ti panggep a makigubatka. Adda kadi serserbina dayta a pannakigubat? Ti panggep daytoy a naidumduma a pannakibakal ket inlawlawag ni apostol Pablo iti suratna ken ni Timoteo: “Makirupakka iti nasayaat a dangadang iti pammati.” Wen, iti daytoy a gubat masapul nga idepensam, saan a ti maysa a sarikedked, no di ket ti “pammati”—ti pakabuklan ti Nakristianuan a kinapudno kas naipalgak iti Biblia. Nalawag, masapul a naan-anay nga awatem ti “pammati” tapno mabalinmo nga idepensa dayta ket agballigika.—1 Timoteo 6:12.
Ti masirib a mannakigubat ikagumaanna nga adalen ti kabusorna. Iti daytoy a dangadang, ti kabusor ket addaan iti adun a tawen a kapadasan iti pannakigubat, nga addaan iti adu a katulongan ken igam. Isu ket nabilbileg ngem iti tao. Isu ket dakes, naranggas, ken nasikap; isu ni Satanas. (1 Pedro 5:8) Saan a maparmek daytoy a kabusor babaen dagiti literal nga igam ken kinasikap wenno panangallilaw. (2 Corinto 10:4) Ania ti mabalinmo nga usaren tapno agballigi iti daytoy a gubat?
Ti kangrunaan nga igam isu “ti kampilan ti espiritu, a dayta ti, sao ti Dios.” (Efeso 6:17) Impakita ni apostol Pablo no kasano kaepektibo dayta: “Ti sao ti Dios nabiag ken adda bilegna ken natartarumamis ngem iti aniaman a kampilan a dua ti tademna ket sumalput uray agingga iti paglasinan ti kararua ken espiritu, ken kadagiti nagsusuopan ken iti patada, ket kabaelanna a lasinen dagiti panunot ken dagiti panagem ti puso.” (Hebreo 4:11, 12) Ti igam nakatadtadem, a masalputna ti kaunggan ti pampanunot ken motibo ti maysa a tao, sigurado a masapul a mausar buyogen ti kinasigo ken kinaannad.
Pagaammom la ketdi a ti maysa a buyot ket mabalin nga addaan kadagiti kabaruanan nga igam, ngem awan mamaayna dagita no saan nga ammo nga usaren dagiti soldado. Masapulmo met ti instruksion tapno epektibo a mausarmo ti kampilam. Makaparagsak ta adda dagiti mangsanay kenka a beterano a mannakigubat. Dagitoy a mannakigubat a mannursuro ket inawagan ni Jesus kas “matalek ken masirib nga adipen,” a nakaitalkan ti annongen a mangipaay iti naintiempuan a naespirituan a taraon, wenno pannursuro, agpaay kadagiti pasurotna. (Mateo 24:45) Mabigbigmo daytoy a grupo nga adipen babaen ti panangsukimat kadagiti naanep a panangisuro ken naintiempuan a patigmaanda maipapan kadagiti taktika ti kabusor. Napaneknekan nga isuda dagiti napulotan iti espiritu a kameng ti kongregasion Kristiano dagiti Saksi ni Jehova.—Apocalipsis 14:1.
Saan laeng a nangisuro ti inaramid daytoy a grupo nga adipen. Impakitada ti espiritu ni apostol Pablo, a nagsurat iti kongregasion ti Tesalonica: “Nagbalinkami a naalumamay iti tengngayo, a kas met laeng no ti agtagtagibi nga ina taripatuenna dagiti bukodna nga annak. Gapuna, yantangay adda kinalailomi kadakayo, naay-ayokami unay a mangiburay kadakayo, saan laeng a ti naimbag a damag ti Dios, no di ket kasta met dagiti bukodmi a kararua, agsipud ta nagbalinkayo a dungdungnguenmi.” (1 Tesalonica 2:7, 8) Agpannuray iti tunggal Kristiano a soldado ti panangusarna kadagiti naipaay a naayat a panangsanay.
Ti Naan-anay a Kabal
Tapno masalaknibanka, adda naipaay a naan-anay a piguratibo a kabal. Masarakam ti listaan dagitoy a kabal iti Efeso 6:13-18. Saan a makigubat ti naannad a soldado no awanan wenno nadadaelan iti naespirituan a kabal.
Ti maysa a Kristiano kasapulanna ti amin a kabal a mangsalaknib kenkuana, ngem nangruna a napateg ti dakkel a kalasag ti pammati. Dayta ti makagapu nga insurat ni Pablo: “Kangrunaan iti amin, alaenyo ti dakkel a kalasag ti pammati, a babaen iti dayta mabalinanyonto a depdepen amin dagiti sumsumged a gayang daydiay nadangkes.”—Efeso 6:16.
Ti dakkel a kalasag, a masalaknibanna ti intero a bagi, irepresentarna ti galad a pammati. Masapul a nabileg ti pammatim iti panangiturong ni Jehova, nga awan panagduadua a patiem a pumudno ti amin a karina. Nasken a mariknam a kasla natungpalen dagita a kari. Dika pulos agduadua nga asidegen a madadael ti intero a sangalubongan a sistema ni Satanas, a mapagbalin a paraiso ti daga, ken maisubli iti kinaperpekto dagiti tattao a nasungdo iti Dios.—Isaias 33:24; 35:1, 2; Apocalipsis 19:17-21.
Ngem iti daytoy agdama a naidumduma a pannakidangadang, adda pay ti kasapulam—maysa a gayyem. Iti panawen ti gubat, suminged ti relasion bayat nga agpinnaregta ken agsinnalaknib dagiti agkakadua a mannakigubat, nga ispalen pay ti maysa ti biag ti kaduana. Nupay makatulong dagiti kakadua, kasapulam ti makigayyem ken ni Jehova a mismo tapno malasatan daytoy a dangadang. Dayta ti makagapu nga iti listaan ni Pablo kadagiti mangbukel iti kabal, nagngudo kadagitoy a sasao: “Bayat nga iti amin a langa ti kararag ken araraw itultuloyyo ti agkararag iti espiritu iti amin a gundaway.”—Efeso 6:18.
Pagragsakantayo ti makikadua iti maysa a nasinged a gayyem. Pagreggetantayo ti makilangen kenkuana. Babaen ti regular a pannakisarita kenkuana iti kararag, agbalin ni Jehova a pudpudno kadatayo, maysa a mapagtalkan a gayyem. Iparparegta kadatayo ni adalan a Santiago: “Umadanikayo iti Dios, ket isu umadaninto kadakayo.”—Santiago 4:8.
Dagiti Taktika ti Kabusor
No dadduma, ti pannakidangadang iti lubong ket mabalin a kasla pannagna iti lugar a namulaan kadagiti bomba. Mabalin a rumaut ti kabusor manipud iti aniaman a direksion, ken ikagumaanna nga aramiden dayta iti tiempo a dika nakasagana. Ngem manamnamam a naipaay ni Jehova ti amin a salaknib a kasapulam.—1 Corinto 10:13.
Mabalin a rumaut ti kabusor babaen ti panangpadakesna kadagiti kinapudno iti Biblia a napateg iti pammatim. Dagiti apostata mabalin nga agusarda iti makaguyugoy a sasao, pammasablog, ken ballikug a panagrasrason tapno maparmekdaka. Ngem saan a maseknan ti apostata iti pagimbagam. Ti Proverbio 11:9 kunana: “Babaen iti ngiwatna dadaelen ti apostata ti padana a tao, ngem babaen iti pannakaammo maalaw dagiti nalinteg.”
Saan nga umiso a panunoten a kasapulan a denggem dagiti apostata wenno basaen dagiti sursuratda tapno mabalusingsingmo dagiti argumentoda. Ti ballikug, makasabidong a panagrasrasonda mabalin a dangrannaka iti naespirituan ken tulawanna ti pammatim a kas iti napartak nga agsaknap a gangrena. (2 Timoteo 2:16, 17) Imbes ketdi, tuladem ti panangbusor ti Dios kadagiti apostata. Kinuna ni Job maipapan ken ni Jehova: “Iti sanguananna awanto ti sumrek nga apostata.”—Job 13:16.
Mabalin nga agusar ti kabusor iti sabali a taktika, a mabalin nga epektibo. Mangpataud iti riribuk no ti maysa a soldado ket magargari nga umikay iti bunggoy tapno agaramid iti nalulok, imoral a banag.
Ti nailubongan a paglinglingayan, kas iti imoral a pelikula ken pabuya iti telebision ken nalulok a musika, ket epektibo nga appan. Adda dagiti mangipagarup a saanda a maimpluensiaan no agbuyada iti imoral nga eksena wenno agbasa iti imoral a literatura. Ngem maysa a lalaki a kanayon a nagbuya iti makapagartem a pelikula ti prangka a nangaklon: “Dimo pulos malipatan dagita nga eksena, ket kayatmo nga aramiden dagiti nabuyam bayat nga ad-adda a pampanunotem dagita . . . Ti pabuya ipariknana kenka a talaga nga adda dimo matagtagiragsak.” Gapuna, saan kadi a masapul a liklikan ti peggad a madangran iti daytoy a nasikap nga iraraut?
Maysa pay kadagiti igam a mausar ti kabusor isu ti pannulisog ti materialismo. Mabalin a narigat a madlaw ti peggad agsipud ta agkasapulantay amin iti material. Kasapulantayo ti balay, taraon, ken kawes; ken saan met a dakes ti maaddaan kadagiti napintas a banag. Ti panangmatmat ti maysa a tao ti mabalin a mangyeg iti peggad. Ti kuarta ket mabalin nga ad-adda a maipateg ngem kadagiti naespirituan a banag. Adda peggad nga agbalintay a managayat iti kuarta. Nasayaat a laglagipentayo dagiti limitado a maaramidan ti kinabaknang. Aglabas dayta, idinto ta agnanayon dagiti naespirituan a kinabaknang.—Mateo 6:19, 20.
No nakapuy ti nakem ti soldado, bassit ti namnamana nga agballigi. “Impakitam kadi a naupayka iti aldaw ti rigat? Kurangto ti bilegmo.” (Proverbio 24:10) Ti pannakaupay ket maysa nga igam a sieepektibo nga inusar ni Satanas. Ti panangikawes iti “namnama ti pannakaisalakan kas kabal ti ulo” tulongannatayo a mangparmek iti pannakaupay. (1 Tesalonica 5:8) Ikagumaam a salimetmetan ti nabileg a namnama a kas iti adda ken ni Abraham. Idi maikalikagum nga idatonna ti bugbugtong nga anakna, ni Isaac, saan a nagpangadua ni Abraham. Namati a ti Dios tungpalenna ti karina a bendisionanna ti amin a nasion babaen ti anakna ken ti Dios mabalinna a pagungaren ni Isaac no kasapulan tapno matungpal dayta a kari.—Hebreo 11:17-19.
Itultuloyyo ti Makidangadang
Dadduma a situtured a nakidangadang iti nabayagen a tiempo ti mabalin nga agkapuy isu a saanen a kas iti sigud ti kinaridamda a makidangadang. Ti napasamak ken ni Urias, a nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo, matulonganna ti amin a makidangadang tapno mataginayon ti umiso a panangmatmat. Adu kadagiti padatayo a Kristiano a mannakidangadang ti nasken a mangibtur iti rigat ti panagbiag, peggad, wenno lam-ek ken bisin. Kas ken ni Urias, nasken a ditay panunoten dagiti nam-ay a mabalin a matagiragsaktayo ita wenno tarigagayan ti nasaliwanwan a biag. Kayattayo ti agtalinaed iti sangalubongan a buyot ni Jehova a buklen dagiti nasungdo a mannakidangadang ket itultuloytayo ti dangadang agingga iti tiempo a matagiragsaktayo dagiti nakaskasdaaw a bendision nga agur-uray kadatayo.—Hebreo 10:32-34.
Napeggad no kumapuytayo, a nalabit pampanunotentayo a mabayag pay ti maudi nga iraraut. Ti napasamak ken ni Ari David itampokna dayta a peggad. Gapu iti sumagmamano a rason, saanna a kinaduaan dagiti buyotna iti paggugubatan. Kas resultana, nakaaramid ni David iti nadagsen a basol isu a nagtuok ken nagsagaba ti biagna kalpasan dayta.—2 Samuel 12:10-14.
Pakagunggonaan kadi ti makiraman iti daytoy a dangadang, sanguen ti pakarigatan iti gubat, agibtur iti panangumsi, ken bay-anen dagiti kuestionable a nailubongan a ragragsak? Dagiti naballigi a makidangdangadang umanamongda nga agparang a makaay-ayo ti tukon ti lubong, kasla aggilgilap a linabag, ngem awan serserbina no an-anagen. (Filipos 3:8) Kanayonanna, dagita a pagragragsakan ti masansan a mangyeg iti saem ken pannakapaay.
Ti Kristiano iti daytoy a naespirituan a dangadang tagtagiragsakenna ti nasinged a relasion kadagiti pudno a gagayyem, nadalus a konsiensia, ken naisangsangayan a namnama. Dagiti napulotan iti espiritu a Kristiano mangnamnamada iti imortal a biag idiay langit a kadua ni Kristo Jesus. (1 Corinto 15:54) Ti kaaduan kadagiti Kristiano a mannakidangadang mangnamnamada iti perpekto a biag iti paraiso a daga. Saan a sayang ti agsakripisio agpaay kadagiti kasta a gunggona. Ken saan a kas kadagiti gubat iti lubong, sigurado nga agballigitayo iti daytoy a dangadang no la ket ta agtalinaedtayo a matalek. (Hebreo 11:1) Nupay kasta, naan-anay a pannakadadael ti pagbanagan daytoy sistema nga iturturong ni Satanas.—2 Pedro 3:10.
Bayat a makidangdangadangkayo, laglagipenyo ti sasao ni Jesus: “Bumilegkayo! Pinarmekko ti lubong.” (Juan 16:33) Pinarmekna ti lubong babaen ti panagtalinaedna a naridam ken natarnaw iti sidong ti pakasuotan. Maaramidtayo met dayta.
[Blurb iti panid 27]
Awan ti kanalbuong, awan ti panagbomba, ngem kasapulan latta ti estratehia
[Blurb iti panid 30]
Sigurado nga agballigitayo iti daytoy a dangadang no la ket ta agtalinaedtayo a matalek
[Ladawan iti panid 26]
Ti kabal ti ulo ti pannakaisalakan tulongannatayo a mangparmek iti pannakaupay
Usaren ti dakkel a kalasag ti pammati tapno malisian dagiti “sumsumged a gayang” ni Satanas
[Ladawan iti panid 28]
“Umadanikayo iti Dios, ket isu umadaninto kadakayo”
[Ladawan iti panid 29]
Nasken nga agtalektayo a matungpal dagiti kari ti Dios