Pagarian ti Dios—Maal-alayo Kadi ti Kababagasna?
“No maipapan iti daydiay naimula iti nasayaat a daga, daytoy isu daydiay dumdumngeg iti sao ket maal-alana ti kababagasna.”—MATEO 13:23.
1. Aniat’ sumagmamano a nasaknap a pammati maipanggep ‘iti pagarian dagiti langlangit’?
‘NAALAYO kadi ti kababagasna’ no ania ti Pagarian ti Dios? Nagduduma ti kapanunotan maipapan ‘iti pagarian dagiti langlangit’ iti sinigsiglo. Nasaknap a patpatien ti dadduma a kameng ti iglesia itatta a ti Pagarian ket banag nga ikabil ti Dios iti puso ti tao kabayatan ti pannakakomberte. Patien ti dadduma a maysa daytoy a lugar a papanan dagiti nasayaat a tao kalpasan ti ipapatay tapno sagrapenda ti agnanayon a kinaragsak. Kunaen pay ti dadduma nga impabiang ti Dios kadagiti tao ti panangipasdek iti Pagarian ditoy daga babaen ti panangipasagepsep kadagiti Nakristianuan a sursuro ken ar-aramid kadagiti gannuat ti kagimongan ken gobierno.
2. Kasano ti panangilawlawag ti Biblia iti Pagarian ti Dios, ken anianto ti maaramidanna?
2 Nupay kasta, sibabatad nga ipakita ti Biblia a saan nga institusion ditoy daga ti Pagarian ti Dios. Saan met a kasasaad ti puso wenno panamagbalin a Kristiano ti natauan a kagimongan. Pudno, ti umiso a pannakatarus no ania daytoy a Pagarian ti mangbalbaliw unay iti kabibiag dagidiay mangipakita iti pammati iti dayta. Ngem ti mismo a Pagarian isu ti impasdek ti Dios a nailangitan a gobierno a mangibanag iti pagayatan ti Dios, a mangikkat kadagiti epekto ti basol ken ipapatay ken mangisubli kadagiti nalinteg a kasasaad ditoy daga. Agturturayen daytoy a Pagarian iti langlangit, ket din agbayag “burakennanto ken ibusennanto amin dagitoy a pagpagarian [ti tao], ket daytoy a mismo agtalinaedto agingga kadagiti panawen a di nakedngan.”—Daniel 2:44; Apocalipsis 11:15; 12:10.
3. Idi inrugi ni Jesus ti ministeriona, aniat’ naluktan para kadagiti tattao?
3 Insurat ni historiador H. G. Wells: “Daytoy a doktrina ti Pagarian ti Langit, nga isu ti kangrunaan a pannursuro ni Jesus, ken nakabasbassit ti akemna kadagiti Kristiano a kredo, maysa la ketdi kadagiti naidumduma unay a doktrina a nangtignay ken nangbalbaliw iti natauan a panagpampanunot.” Manipud pay idi damo, daytoy ti tema ti ministerio ni Jesus: “Agbabawikayo, ta ti pagarian ti langlangit immasidegen.” (Mateo 4:17) Adda sadiay iti eksena kas napulotan nga Ari, ket ti maysa a kararagsakan, naluktan itan ti dana para kadagiti tattao saan laeng a tapno makiraman kadagiti bendision dayta a Pagarian no di pay ket ti panagbalin a kakadua ni Jesus nga agturay ken papadi iti dayta a Pagarian!—Lucas 22:28-30; Apocalipsis 1:6; 5:10.
4. Idi umuna a siglo, kasanot’ isusungbat dagiti adu iti “naimbag a damag ti pagarian,” a nangiturong iti ania a pannusa?
4 Nupay adu ti nakangngeg iti makaparagsak a “naimbag a damag ti pagarian,” bassit laeng ti namati. Maysa a makagapu iti daytoy isut’ ‘panangirikep [dagiti relihioso a papangulo] iti pagarian ti langlangit iti sanguanan dagiti tattao.’ ‘Inikkatda ti tulbek ti pannakaammo’ babaen kadagiti ulbod a sursuroda. Gapu ta kaaduan a tattao linaksidda ni Jesus kas ti Mesias ken ti napulotan nga Ari ti Pagarian ti Dios, kinuna ni Jesus kadakuada: “Ti pagarian ti Dios maikkatto kadakayo ket maited iti maysa a nasion a mangpatpataud kadagiti bungana.”—Mateo 4:23; 21:43; 23:13; Lucas 11:52.
5. Kasano a kaaduan kadagidiay nakangngeg iti pangngarig ni Jesus ipakitana a saanda a nagimdeng buyogen ti pannakaawat?
5 Idi isursurona ti maysa a dakkel a bunggoy iti naminsan nga okasion, kas nakayugalianna, nagaramat ni Jesus iti agsasaruno a pangngarig tapno suotenna ti bunggoy ket ilasinna dagidiay addaan laeng iti narabaw nga interes iti Pagarian. Ti umuna a pangngarig iramanna ti maysa nga agmulmula a nangimula iti bukel kadagiti uppat a kita ti daga. Saan a nasayaat a pagmulaan dagiti immuna a tallo a kita, ngem “nasayaat a daga” ti naudi a nangpataud iti nasayaat a bunga. Nagpatingga ti ababa a pangngarig buyogen ti pammagbaga: “Ti addaan kadagiti lapayag agimdeng koma.” (Mateo 13:1-9) Kaaduan nga adda idi sadiay ti nakangngeg kenkuana, ngem saanda a ‘nagimdeng.’ Awan panaggagarda, awan pudpudno nga interesda iti panangammo no kasano a nayarig ti Pagarian iti langlangit iti bukel a naimula iti nagduduma a kasasaad. Nagawidda kadagiti gagangay nga aramidda, a mabalin a pampanunotenda a basta nasasayaat laeng nga estoria nga addaan kadagiti moral a tema dagiti pangngarig ni Jesus. Anian a nagbaknang a pannakaawat ken anian a naindaklan a pribilehio ken gundaway ti nakaikapisanda gapu ta kimmalio ti pusoda!
6. Apay a naipaay laeng kadagiti adalan ni Jesus ti pannakatarus kadagiti “sagrado a palimed ti pagarian”?
6 Kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Naipaay kadakayo a maawatanyo dagiti sagrado a palimed ti pagarian ti langlangit, ngem saan a naipaay kadagidiay.” Iti panangadawna iti Isaias, innayonna: “‘Ta ti puso daytoy nga ili nagbalin a di makaawat, ket kadagiti lapayagda dimngegda nga awanan panagtignay, ket inkidemda dagiti matada; tapno dida pulos makakita kadagiti matada ken makangngeg kadagiti lapayagda ket maalada ti kababagasna iti puspusoda ket agsublida, ket paimbagek ida.’ Nupay kasta, naragsak dagiti matayo agsipud ta makakitada, ken dagiti lapayagyo agsipud ta makangngegda.”—Mateo 13:10-16; Marcos 4:11-13.
‘Panangala iti Kababagas’ ti Pagarian
7. Apay a napateg ti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian?
7 Intudo ni Jesus ti parikut. Nainaig dayta iti ‘panangala iti kababagas’ ti mensahe ti Pagarian. Sililimed a kinunana kadagiti adalanna: “Dakayo, ngarud, imdenganyo ti pangngarig ti tao a nagmula. Sadiay a ti asinoman a mangngegna ti sao ti pagarian ngem dina maala ti kababagasna, daydiay nadangkes umay ket rabsutenna ti naimula iti pusona.” Inlawlawagna a ti uppat a kita ti daga iladladawanda ti nagduduma a kasasaad ti puso a pakaimulaan “ti sao ti pagarian.”—Mateo 13:18-23; Lucas 8:9-15.
8. Aniat’ nanglapped iti panagbunga ti “bukel” a naimula iti immuna a tallo a kita ti daga?
8 Nasayaat ti “bukel” iti tunggal kasasaad, ngem agpannuray ti bunga iti kasasaad ti daga. No ti daga ti puso umasping iti dalan a kanayon a pagpagnaan ti adu a tattao, a pinatangken ti adu nga aramid a di naespirituan, nalakanto laeng para iti maysa a makangngeg iti mensahe ti Pagarian nga ikalintegan ti bagbagina, a kunaenna nga awan tiempo para iti Pagarian. Nalakanto a marabsut ti nabaybay-an a bukel sakbay a makaramut. Ngem komusta ngay no naimula ti bukel iti maysa a puso a mayarig iti daga a kabatuan? Mabalin a tumubo ti bukel, ngem marigatanto a mangipauneg kadagiti ramutna para iti pannakataraon ken kinatibkerna. Ti gundaway a panagbalin a natulnog nga adipen ti Dios, nangruna iti kinabara ti pannakaidadanes, mabalin a mangidatag iti dakkel unay a karit, ket mabalin a maitibkol ti indibidual. Ket manen, no napno unay ti daga ti puso kadagiti kasla siit a pakaringgoran wenno ti materialistiko a panagtarigagay iti kinabaknang, mabalin a malpes ti aglulupoy a mula ti Pagarian. Kadagitoy tallo a gagangay a kasasaad ti biag, awan mapataud a bunga ti Pagarian.
9. Apay a nakapataud iti nasayaat a bunga ti bukel a naimula iti nasayaat a daga?
9 Nupay kasta, komusta ngay ti bukel ti Pagarian a naimula iti nasayaat a daga? Sumungbat ni Jesus: “No maipapan iti daydiay naimula iti nasayaat a daga, daytoy isu daydiay dumdumngeg iti sao ket maal-alana ti kababagasna, isu a pudno nga agbunga ken mangpataud, daytoy maysa sagsangagasut, daydiay maysa innem a pulo, ti sabali tallopulo.” (Mateo 13:23) Iti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian, mangpataudda iti nasayaat a bunga sigun iti indibidual a kasasaadda.
Sumangbay ti Responsabilidad Buyogen ti Pannakaawat
10. (a) Kasanot’ panangipakita ni Jesus a ti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian mangyeg agpadpada kadagiti bendision ken responsabilidad? (b) Agaplikar laeng kadi kadagiti adalan idi umuna a siglo ti bilin ni Jesus a mapan ken agaramid kadagiti adalan?
10 Kalpasan ti panangipaayna iti innem a kanayonan pay a pangngarig a mangilawlawag iti nagduduma nga aspeto ti Pagarian, inimtuod ni Jesus kadagiti adalanna: “Naalayo kadi ti kababagas amin dagitoy a bambanag?” Idi simmungbatda iti “wen,” kinunana: “No kasta, tunggal manangisuro iti publiko, no naisuro maipapan iti pagarian ti langlangit, umasping iti maysa a tao, maysa a bumalay, a mangiruar kadagiti bambanag a baro ken daan manipud iti pagipempenan iti gamengna.” Dagiti sursuro ken panangsanay nga impaay ni Jesus pagbalinenna dagiti adalanna a nataengan a Kristiano a makairuar iti nawadwad nga abasto ti nabaknang a naespirituan a taraon manipud iti ‘pagipempenanda.’ Adu iti daytoy ti nainaig iti Pagarian ti Dios. Imbatad ni Jesus a ti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian saan laeng a mangyeg kadagiti bendision no di pay ket responsabilidad. Imbilinna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, . . . nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo. Ket, adtoy! addaak kadakayo iti isuamin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.”—Mateo 13:51, 52; 28:19, 20.
11. Idi dimteng ti 1914, ania dagiti pasamak a naaramid mainaig iti Pagarian?
11 Kas naikari, intultuloy ni Jesus ti kaaddana kadagiti pudno nga adalanna iti adu a siglo agingga iti daytoy nga aldaw. Kadagitoy maudi nga al-aldaw, agtultuloy nga inikkanna ida iti pannakaawat, ken impaayanna met ida iti rebbengen a maaramat iti rumangrang-ay a lawag ti kinapudno. (Lucas 19:11-15, 26) Idi 1914, nangrugin a maipalgak a sipapardas ken sibabatad dagiti pasamak a mainaig iti Pagarian. Saan laeng a ti ‘pannakaipasngay’ ti nabayagen a ninamnamada a Pagarian ti napasamak iti dayta a tawen, no di pay ket nangrugi ti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Apocalipsis 11:15; 12:5, 10; Daniel 7:13, 14, 27) Dagiti pudno a Kristiano, a nakatarus iti kaipapanan dagiti agdama a pasamak, indauluanda ti kadaklan a kampania iti historia a panangasaba ken panangisuro iti Pagarian. Impadto daytoy ni Jesus, a kunkunana: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.”—Mateo 24:14.
12. (a) Aniat’ imbunga ti nasaknap a moderno-aldaw a panangsaksi iti Pagarian? (b) Iti daytoy managduadua a lubong, aniat’ adda a peggad kadagiti Kristiano?
12 Daytoy naindaklan a panangsaksi iti Pagarian nadanonnan ti nasurok a 230 a daga. Makiramramanen iti daytoy a trabaho ti nasurok a lima a milion a pudno nga adalan, ket maur-urnong pay laeng ti dadduma. Ngem no idiligtayo ti bilang dagiti adalan iti 5.6 bilion nga agnanaed ditoy daga, nabatad a kas idi kaaldawan ni Jesus, kaaduan iti sangatauan saanda a ‘maala ti kababagas’ ti Pagarian. Kas naipadto, adu ti manglais ken agkuna: “Sadino ti yan daytoy naikari a kaaddana?” (2 Pedro 3:3, 4) Ti peggad kadatayo kas Kristiano isu ti kinaawan pannakaseknan, panagduadua, materialistiko a kababalinda nga in-inut a mangapektar iti panangmatmattayo kadagiti pribilehiotayo iti Pagarian. Gapu ta nalikmuttayo kadagiti tattao daytoy a lubong, nakalaklakatayo a mangrugi a tumulad kadagiti kababalin ken ar-aramidda. Anian a nagpateg a ‘maalatay ti kababagas ti’ Pagarian ti Dios ken salimetmetantay a sititibker daytoy!
Panangusig iti Bagbagitayo Mainaig iti Pagarian
13. No maipapan iti bilin a mangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian, kasanotayo a masubok no itultuloytay met laeng ti ‘agimdeng’ buyogen ti pannakaawat?
13 Kinuna ni Jesus maipanggep iti panawen ti panagani a pagbibiagantayo: “Ti Anak ti tao ibaonnanto dagiti anghelna, ket ummongendanto manipud iti pagarianna dagiti isuamin a bambanag a mamataud iti pannakaitibkol ken dagiti tattao nga agar-aramid iti kinakillo . . . Iti dayta a tiempo dagiti nalinteg agsilnagdanto a siraraniag a kas iti init iti pagarian ni Amada. Ti addaan kadagiti lapayag agimdeng koma.” (Mateo 13:41, 43) Itultuloyyo kadi a ‘denggen’ buyogen ti kinatulnog ti bilin a panangikasaba iti Pagarian ken panagaramid kadagiti adalan? Laglagipenyo, “daydiay naimula iti nasayaat a daga” ‘nangngegna ti sao ket naalana ti kababagasna’ ken nangpataud iti nasayaat a bunga.—Mateo 13:23.
14. No adda maipaay a pannursuro, kasanotay a maipakita nga ‘al-alaentayo ti kababagas’ ti naipaay a pammagbaga?
14 No agad-adaltay a personal ken tumabtabuno kadagiti Nakristianuan a gimong, masapul nga ‘ikapettayo iti pusotayo ti pannakaawat.’ (Proverbio 2:1-4) No maipaay ti balakad maipanggep iti kababalin, kawes, musika, ken paglinglingayan, masapul a palubosantay nga umukuok iti pusotayo ken tignayennatayo a mangaramid iti kasapulan a panagbalbaliw. Ditay pulos ikalkalintegan, agaramid kadagiti pambar, ta no saan mapaaytayo a mangipangag. No pudpudno ti Pagarian iti biagtayo, agbiagtayo maitunos kadagiti pagalagadanna ken sireregta nga ipakaammotay dayta iti sabsabali. Kinuna ni Jesus: “Saan a tunggal maysa nga agkunkuna kaniak, ‘Apo, Apo,’ makastrekto iti pagarian ti langlangit, no di ket daydiay mangar-aramid ti pagayatan ni Amak nga adda iti langlangit.”—Mateo 7:21-23.
15. Apay a napateg a ‘sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalinteg ti Dios’?
15 Pagannayasan ti tao ti panagdanag maipapan iti kasapulan a taraon, kawes, ken pagtaengan, ngem kinuna ni Jesus: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna [ti Dios], ket isuamin dagitoy sabsabali pay a bambanag mainayondanto kadakayo.” (Mateo 6:33, 34) Iti panangipasdek kadagiti maipangpangruna, iyun-unayo ti Pagarian iti biagyo. Pagbalinenyo a simple ti panagbiagyo, a mapneken kadagiti nasken a banag. Minamaag ti panangpunno iti biagtayo kadagiti di nasken nga aramid ken sanikua, a nalabit ikalinteganyo a nasayaat ti panangaramid iti daytoy, tangay saan met a dakes a mismo dagitoy a banag. Nupay mabalin a pudno dayta, aniat’ maaramidan ti pananggun-od ken panangusartayo kadagita di nasken a banag iti panangyurnostayo iti personal a panagadal, itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong, ken pannakiraman iti trabaho a panangasaba? Kinuna ni Jesus a ti Pagarian umasping iti komersiante a nakasarak iti maysa a “perlas a nangato ti pategna [ket] napan ket dagus nga inlakona amin dagiti bambanag nga adda kenkuana ket ginatangna dayta.” (Mateo 13:45, 46) Kastoy koma ti panagriknatayo maipapan iti Pagarian ti Dios. Rumbeng a tuladentayo ni Pablo saan a ni Demas, a binaybay-anna ti ministerio “agsipud ta inayatna ti agdama a sistema ti bambanag.”—2 Timoteo 4:10, 18; Mateo 19:23, 24; Filipos 3:7, 8, 13, 14; 1 Timoteo 6:9, 10, 17-19.
“Dagiti Nakillo a Tattao Didanto Tawiden ti Pagarian ti Dios”
16. Kasano a ti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian ti Dios tulongannatayo a mangliklik iti di umiso a kababalin?
16 Idi pampanuynoyan ti kongregasion ti Corinto ti imoralidad, sibabatad a kinuna ni Pablo: “Ania! Dikay aya ammo a dagiti nakillo a tattao didanto tawiden ti pagarian ti Dios? Dikay paiyaw-awan. Uray dagiti mannakiabig, wenno dagiti managrukbab iti didiosen, wenno dagiti mannakikamalala, wenno dagiti lallaki a maipaay kadagiti di nainkasigudan a panggep, wenno dagiti lallaki a makikaidda kadagiti lallaki, wenno dagiti mannanakaw, wenno dagiti naagum a tattao, wenno dagiti managbarbartek, wenno dagiti manangrabngis, wenno dagiti manangkikil didanto tawiden ti pagarian ti Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) No ‘maalatayo ti kababagas’ ti Pagarian ti Dios, ditayto allilawen ti bagbagitayo babaen ti panangpampanunot a panuynoyan ni Jehova ti dadduma a kita ti imoralidad no la ketdi ta makitanatayo nga okupado iti Nakristianuan a serbisio. Dagiti kinarugit saan koma a pulos madakamat iti nagtetengngaantayo. (Efeso 5:3-5) Madlawyo kadi a dadduma kadagiti dakes a kapanunotan wenno ar-aramid ti lubong ti mangrugrugin a sumrek nga in-inut iti biagyo? Isardengyo a dagus dagita! Adayo unay a napatpateg ti Pagarian tapno mapukaw maigapu laeng kadagita a banag.—Marcos 9:47.
17. Kadagiti ania a pamay-an a ti panangapresiar iti Pagarian ti Dios itandudona ti kinapakumbaba ken ikkatenna dagiti pakaigapuan ti pannakaitibkol?
17 Nagsaludsod dagiti adalan ni Jesus: “Asino a pudpudno ti kadakkelan iti pagarian ti langlangit?” Simmungbat ni Jesus babaen ti panangikabilna iti maysa nga ubing iti tengngada sa kinunana: “Pudno kunak kadakayo, Malaksid no agbaw-ingkayo ken agbalin a kas ub-ubbing, dikayto pulos makastrek iti pagarian ti langlangit. Gapuna, siasinoman a mangipakumbabanto iti bagina a kas itoy nga ubing isu ti kadakkelan iti pagarian ti langlangit.” (Mateo 18:1-6) Dagiti napangas, managkalikagum, awanan panangipateg, ken nakillo awandanto idiay Pagarian ti Dios, wenno agbalin man nga iturayan ti Pagarian. Ti kadi panagayatyo kadagiti kakabsatyo, kinapakumbaba, nadiosan a panagbuteng, tignayennakayo a mangliklik iti panangitibkol kadagiti sabsabali babaen ti kababalinyo? Wenno ipapilityo kadi ti ‘kalinteganyo’ nupay kasanot’ panangapektar daytoy a kababalin ken kondukta kadagiti sabsabali?—Roma 14:13, 17.
18. Anianto ti resultana iti natulnog a sangatauan inton aramiden ti Pagarian ti Dios ti pagayatanna “kas sadi langit, kasta met iti rabaw ti daga”?
18 Iti din agbayag, ti nailangitan nga Amatayo, ni Jehova, sungbatannanton a naan-anay ti nasged a kararag: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti rabaw ti daga.” Umayton iti saanen a mabayag ti agturturay nga Ari, ni Jesu-Kristo, a kaipapanannat’ panagtugawna iti tronona tapno mangukom, a paglasinenna dagiti “karnero” kadagiti “kalding.” Iti dayta a naituding a panawen, “ti ari kunaennanto kadagidiay adda iti makannawanna, ‘Umaykayo, dakayo a binendisionan ni Amak, tawidenyo ti pagarian a naisagana a maipaay kadakayo manipud iti pannakabangon ti lubong.’” Dagiti kalding “agturongdanto iti agnanayon a pannakagessat, ngem dagiti nalinteg iti agnanayon a biag.” (Mateo 6:10; 25:31-34, 46) Ti “dakkel a rigat” pukawennanto ti daan a sistema ken amin nga agkedked a ‘mangala iti kababagas’ ti Pagarian. Ngem dagiti minilion a makalasat iti “dakkel a rigat” ken dagiti binilion a mapagungar tawidendanto dagiti bendision ti Pagarian nga awan inggana iti naisublin a naindagaan a Paraiso. (Apocalipsis 7:14) Ti Pagarian isu ti baro a gobierno ti daga, nga agturturay iti langlangit. Ibanagnanto ti pannakaan-anay ti panggep ni Jehova agpaay iti daga ken iti sangatauan, amin agpaay iti pannakasantipikar ti kasasantuan a naganna. Saan aya a dayta ti tawid a maikari unay iti aniaman a panagregget, panagsakripisio, ken panaguray? Daytoy koma ti kaipapanan kadatayo ti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian!
Kasanoyo a Sungbatan?
◻ Ania ti Pagarian ti Dios?
◻ Apay a kaaduan kadagiti nagimdeng ken Jesus saanda a ‘naala ti kababagas’ ti Pagarian?
◻ Kasano a ti ‘panangala iti kababagas’ ti Pagarian mangyeg agpadpada kadagiti bendision ken responsabilidad?
◻ No maipapan iti panangasaba, aniat’ mangipasimudaag no ‘naalatay [met laeng] ti kababagas’ ti Pagarian?
◻ Kasanotayo a maipakita babaen ti kababalintayo a ‘naalatayo ti kababagas ti’ naipaay a pammagbaga?
[Dagiti ladawan iti panid 17]
Dagiti adalan ni Jesus ‘naalada ti kababagas’ ti Pagarian ken nangpataudda iti nasayaat a bunga