Panangdanon Kadagiti Puso Babaen ti Arte ti Panangguyugoy

IBILANG ti adu a tattao ti sao a “panangguyugoy” nga addaan panagatap. Mabalin a sumken iti panunot ti maysa ti agpipilit a managtagilako wenno anunsio a nadisenio a mangallilaw wenno mangmaniobra iti parokiano. Uray iti Biblia, ti ideya a panangguyugoy addaan no dadduma iti negatibo a kayulogan, a mangipasimudaag iti panangdadael wenno panangiwawa. Kas pagarigan, insurat ni Kristiano nga apostol Pablo kadagiti taga Galacia: “Nagtartaraykayo a naimbag. Siasino ti nanglapped kadakayo iti panagtultuloyyo nga agtulnog iti kinapudno? Daytoy a kita ti panangguyugoy saan a manipud iti Daydiay mangay-ayab kadakayo.” (Galacia 5:7, 8) Pinakdaaran met ni Pablo dagiti taga Colosas maibusor iti asinoman a ‘mangallilaw kadakuada babaen kadagiti makaguyugoy nga argumento.’ (Colosas 2:4) Agdepende ti kasta a pangguyugoy kadagiti nasikap nga argumento a naibangon kadagiti ulbod a pundasion.

Nupay kasta, iti maikadua a suratna ken Timoteo, sabali ti kaipapanan ti panangaramat ni apostol Pablo iti ideya a panangguyugoy. Insuratna: “Agtultuloyka kadagiti bambanag a nasursurom ken nakaguyugoyam a patien, yantangay ammom no kadagiti ania a tattao ti nakasursuruam kadagita.” (2 Timoteo 3:14) Iti ‘pannakaguyugoy [ni Timoteo] a namati,’ saan nga immaniobra ni nanang ken lolana, a nakasursuruanna kadagiti Nainkasuratan a kinapudno.​—2 Timoteo 1:5.a

Bayat a naibalud iti balay sadi Roma, naan-anay a nangsaksi ni Pablo iti adu, nga ‘inusarna iti panangguyugoy kadakuada maipapan ken Jesus agpadpada manipud linteg ni Moises ken kadagiti Mammadto, manipud bigat agingga iti rabii.’ (Aramid 28:23) Al-allilawen kadi idi ni Pablo dagiti agdengdengngeg kenkuana? Saan! Ngarud, nabatad a saan a kanayon a dakes ti panangguyugoy.

Iti positibo nga anagna, ti kayulogan ti Griego a pamunganayan a sao a naipatarus a “panangguyugoy” ket panangkombinsir, panangbalbaliw iti panunot babaen ti nasimbeng, lohikal a panagrason. Iti kasta, makaipasdek ti mannursuro iti Nainkasuratan a pundasion, babaen ti panangguyugoy tapno maitukit iti dadduma ti nabileg a pammati iti kinapudno ti Biblia. (2 Timoteo 2:15) Pudno, daytoy idi ti pagilasinan iti ministerio ni Pablo. Uray ni Demetrio nga agpampanday iti pirak, nga imbilangna nga ulbod ti sursuro dagiti Kristiano, kinunana: “Saan laeng nga iti Efeso no di ket iti ngangngani isuamin [a distrito] ti Asia a daytoy a Pablo naguyugoyna ti maysa a dakkel a bunggoy ket imbaw-ingna ida iti sabali a kapanunotan, a kunkunana a saan a didios dagidiay inaramid dagiti ima.”​—Aramid 19:26.

Panangguyugoy iti Ministerio

Binilin ni Jesu-Kristo dagiti pasurotna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo. Ket, adtoy! addaak kadakayo iti isuamin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 28:19, 20) Tungtungpalen dagiti Saksi ni Jehova daytoy a bilin iti nasurok a 230 a daga. Iti 1997 a tawen serbisioda, agpromedio iti 4,552,589 a panangyadal iti Biblia iti pagtaengan ti inkonduktada iti sangalubongan iti kada bulan.

No pribilehiom ti mangikondukta iti panagadal iti Biblia iti pagtaengan, mabalin a namnamaem dagiti karit a mangkalikagum iti arte ti panangguyugoy. Kas pagarigan, ipapantayon a rumsua ti saludsod maipapan iti Trinidad iti sumuno a panagadalyo. Kasanon no ammom a mamati iti daytoy a doktrina ti iyadalam? Mabalinmo nga ikkan iti publikasion a mangilawlawag iti daytoy a tema. Kalpasan a mabasana daytoy, mabalin a matakuatam a naguyugoyen a saan nga agpada ti Dios ken ni Jesus. Ngem kasanom nga itultuloy no addada pay saludsodna?

Umimdengka a naimbag. Tulongannaka daytoy a mangammo no ania ti sigud a patpatien ti iyad-adalam maipapan iti maysa a tema. Kas pagarigan, no kuna ti iyadalam, “Mamatiak iti Trinidad,” mabalin a dagus a mailawlawagmo babaen iti Kasuratan a di umiso daytoy a doktrina. Ngem nadumaduma ti pammatida maipapan iti Trinidad. Nalabit naigidiat ti depinasionmo iti doktrina a Trinidad iti daydiay patpatien ti iyadalam. Mabalin a kasta met kadagiti sabali pay a sursuro, kas ti reinkarnasion, di ipapatay ti kararua, ken pannakaisalakan. Ngarud, umimdengka a naimbag sakbay nga agsaoka. Dimo ipapan no ania ti patpatien ti iyadalam.​—Proverbio 18:13.

Agsaludsodka. Nalabit ramanenda dagitoy: ‘Dati kadi a mamatika iti Trinidad? Inadalmon aya a siiinget no ania ti ibagbaga ti Biblia iti daytoy a tema? No paset ti Dios iti trinidad, saan aya a nabatad ken direkta koma nga ibaga ti Saona, ti Biblia, kadatayo a kasta?’ Bayat a mangyad-adalka, sagpaminsan nga agsardengka ket imtuodem dagitoy: ‘Rasonable kadi kenka dagiti nausigtan?’ ‘Umanamongka kadi iti daytoy a panangilawlawag?’ Babaen iti nasigo a panagsaludsodmo, mairamanmo ti iyadalam iti proseso ti panagadal. Saan laeng koma a basta agdengdengngeg ti estudiantem iti panangilawlawagmo iti tema.

Agusar iti nasimbeng a panagrason. Kas pagarigan, no ti doktrina a Trinidad ti pagsarsaritaanyo, mabalinmo nga ibaga iti iyadalam: ‘Idi nabautisaran ni Jesus, adda timek a naggapu sadi langit, a kunana: “Sika ti Anakko, ti dungdunguen.” No adda idi ti Dios ditoy daga a mababautisaran, ipalangitna ngata ti timekna sana ipababa tapno mangngeg dagita a sao ditoy daga? Saan kadi a panangallilaw dayta? Aramiden kadi ti Dios, “a dina mabalin ti agulbod,” ti kasta a panangallilaw?’​—Lucas 3:21, 22; Tito 1:1, 2.

Masansan nga epektibo ti nasimbeng a panagrason a maidatag iti nataktika a pamay-an. Usigenyo ti ehemplo ti maysa a babai nga awagantay iti Barbara. Iti las-ud ti panagbiagna, namati a Dios ni Jesus ken paset iti trinidad a pakairamanan ti nasantuan nga espiritu. Ngem, imbaga kenkuana ti maysa kadagiti Saksi ni Jehova a ti Dios ken ni Jesus duada nga agduma nga indibidual, ket pinaneknekanna daytoy manipud Kasuratan.b Di mabalusingsing ni Barbara ti Biblia. Nupay kasta, napaay ti riknana. Ngamin napateg kenkuana ti doktrina a Trinidad.

Siaanus a nakirinnason ti Saksi ken Barbara. Insaludsodna: “No padpadasem nga isuro kaniak a ti dua a persona ket agpada, ania a relasion ti pamilia ti pangyarigam?” Nagpanunot iti apagbiit sa simmungbat: “Usarek ti dua nga agkabsat a lallaki.” “Umiso,” insungbat ti Saksi. “Nalabit uray pay agkalanglanga a singin. Ngem iti panangisurona kadatayo a matmatan ti Dios kas ti Ama ken isu a mismo kas ti Anak, ania ti ipaspasimudaag ni Jesus?” “Maawatakon,” kuna ni Barbara a sisisiddaaw. “Iladladawanna ti maysa kas natataengan ken dakdakkel ti autoridadna.”

“Wen,” insungbat ti Saksi, “ket dagiti Judio nga agdengdengngeg idi ken Jesus a nagbiag iti kagimongan dagiti patriarka, nangnangruna a kasta la ketdi ti pannakaawatda.” Tapno maipaganetget ti puntona, kinuna ti Saksi: “No aramatentayo ti kasta a maitutop nga ilustrasion tapno maisuro ti panagpapada​—ti agkabsat a lallaki wenno ti agkalanglanga a singin​—sigurado a kasta met koma ti inaramid idi ni Jesus, ti Naindaklan a Mannursuro. Imbes ketdi, inusarna dagiti termino nga ‘ama’ ken ‘anak’ a mangiladawan iti relasionna iti Dios.”

Iti kamaudiananna, naawatan ni Barbara ti punto, ket inawatna daytoy. Nadanon ti pusona babaen ti arte ti panangguyugoy.

Panangtaming Kadagiti Emosion

Masansan a mairaman kadagiti natibker pannakaipasdekna a narelihiosuan a patpatien ti emosional nga aspeto. Usigenyo ti kasasaad ni Edna, maysa a napeklan a Katoliko. Indatag kenkuana ti dua a barito nga apokona ti nalawag a Nainkasuratan a pammaneknek a saan nga agpada a persona ti Dios ken ni Jesus. Naawatan ni Edna ti nangngegna. Nupay kasta, nabannayat ngem sititibker a kinunana: “Mamatiak iti santisima Trinidad.”

Nalabit nga adda umasping a kapadasam. Matmatmatan ti adu a kas man la paset ti pakabigbiganda dagiti doktrina ti relihionda. Tapno maguyugoy ti kakasta nga iyad-adalan iti Biblia, ad-adu pay ti kasapulan ngem ti basta lohiko wenno uray ti agsasaruno a teksto a mangpaneknek a di umiso ti panangmatmat ti maysa. Mataming a naimbag dagita a kasasaad babaen ti panangbalanse iti arte ti panangguyugoy buyogen ti pannakipagrikna. (Idiligyo ti Roma 12:15; Colosas 3:12.) Pudno, ti epektibo a mannursuro rebbeng nga addaan iti natibker a pammati. Kas pagarigan, inusar ni Pablo dagiti sasao a kas iti “Kumbinsidoak” ken “Ammok ken maguyugoyak ken Apo Jesus.” (Roma 8:38; 14:14) Nupay kasta, no iyebkastayo ti pammatitayo, saan koma nga iti dogmatiko, aginlilinteg a pamay-an, wenno ditay koma mangpasakit wenno mangipababa iti panangidatag kadagiti kinapudno iti Biblia. Sigurado a ditay kayat a masair wenno uray insultuen ti iyad-adalantayo.​—Proverbio 12:18.

Ad-adda nga epektibo no raemen dagiti patpatien ti iyad-adalantayo ken bigbigentayo ti karbenganna a mamati kadagitoy. Ti kinapakumbaba ti tulbek. Ti mannursuro a napakumbaba ti nakemna dina ipagarup nga isu ket nangatngato ngem iti iyad-adalanna. (Lucas 18:9-14; Filipos 2:3, 4) Ramanen ti nadiosan a panangguyugoy ti kinapakumbaba nga arigna kunana: ‘Ni Jehova siaasi a tinulongannak a mangammo iti daytoy. Iranudko met kenka daytoy.’

Insurat ni Pablo kadagiti padana a Kristiano idiay Corinto: “Dagiti igam ti pannakigubatmi saan a nainlasagan, ngem mannakabalin babaen iti Dios a maipaay a pangduprak kadagiti natibker ti pannakasarikedkedna a bambanag. Ta dupduprakenmi dagiti panagrasrason ken tunggal natan-ok a banag a naibangon maibusor iti pannakaammo iti Dios; ket kaykayawanmi ti tunggal panunot tapno pagbalinen a natulnog ken Kristo.” (2 Corinto 10:4, 5) Itatta, us-usaren dagiti Saksi ni Jehova ti Sao ti Dios a pangduprak kadagiti natibker pannakasarikedkedna nga ulbod a doktrina kasta met kadagiti nauneg pannakairamutna nga ar-aramid ken kababalin a di makaay-ayo kenkuana. (1 Corinto 6:9-11) Iti panangaramidda iti daytoy, laglagipen dagiti Saksi a naayat ken naanus ni Jehova kadakuada. Anian a ragsakda nga agikut iti Saona, ti Biblia, ken mangaramat iti daytoy nabileg nga alikamen a pangparut kadagiti ulbod a sursuro ken pangdanon kadagiti puso buyogen iti arte ti panangguyugoy!

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 23]

Panangdanon iti Puso ti Iyad-adalam

◻ Iti panangdanon iti puso ti iyad-adalam iti Biblia, dumawatka iti pannarabay ken Jehova.​—Nehemias 2:4, 5; Isaias 50:4.

◻ Amirisem no ania ti patpatien ti iyad-adalam ken no apay a makaay-ayo kenkuana ti ulbod a pammati.​—Aramid 17:22, 23.

◻ Iti naasi, naanus a pamay-an, mangipasdekka iti lohikal, Nainkasuratan nga argumento bayat a taginayonem ti punto a pagtunosanyo.​—Aramid 17:24-34.

◻ Inggat’ mabalin, pabilgem dagiti kinapudno iti Biblia babaen kadagiti epektibo a pangngarig.​—Marcos 4:33, 34.

◻ Ipakitam iti iyad-adalam dagiti gunggona iti panangawat iti umiso a pannakaammo manipud Biblia.​—1 Timoteo 2:3, 4; 2 Timoteo 3:14, 15.