Wele Karkarsitinaa Wodda Gammashsho Haꞌnooxxi Baxxabaashsha Heqqedhdhe

1-2. Yihowwa wele karkarsaꞌneeke manjiꞌa maa uushsho afee? (Fakkeenna 19:17) (Fakkuwwatanna uudi.)

KOORYA hedhaꞌneeki Jinyeli hiyyemaꞌneki dayyi iitta hiyyeen: “Aninna anxi miniinxi ama buliiteꞌni 32 wogga iimi darre turreennen. Saxxeexxe onde wogguwwaꞌa ela-gophpheexxa miniinxa ama anxa karkarsaꞌni tureennen. Leleꞌmitabaashsha assaake haranga jabake dhukkubinni abidendeen. Miniinxa ama anxa yoꞌoshsha eeyyaannen, iseenna karkarsa yoꞌoshsha eeyyannon. Ise duuchchinii wodda hashsha hashsha diiphphaꞌneeki mine noꞌooba hedheeke hosptaaliinke algaꞌniten. Aninna ise biriiꞌni diiphannon, ittan anganna weli abixxinee diinphannon.”

² Ati cimeeka yookiin ela-gopheeka hado atika, buliiti jaalo, finna ifika yookiin jaalo karkarsateꞌni hexxette? Iittate kaddoole, eetaatteka manjo karkarsatixxa bado alfa gammachchiissaaxxe yaane kaddeexxa hubata gophpheebexxon. Ittan eetaatteka manjo karkarsitatto wodda, Yihowwaꞌa hittee qico eetaattexxa leellishshatton. (1 Xi. 5:4, 8; Yaq. 1:27) Kaddoolenna, weli manji egeꞌnebaaxxa rakko affattoxxi hexxaan. Mitte mitte yanna kinni, rakko ateꞌni calla geltaꞌneeshshanna fakkaaxxi hexxaan. Manjiki hexxatto wodda iimi giddo osoldaꞌni, qofitti hexxatto wodda kinni ooxxattoxxi hexxaan. (Far. 6:6) Hitta hexxeexxe rakko giddo hexxettexxa manji egeꞌnanna gophoole, Yihowwa kinni egeꞌneꞌeen. (Zetsiꞌaate 3:7 welti hokkokis) Yihowwa indiddo atixxanna karkarsitaatteke manjiꞌa assitaattexxa yaane lummisee uudaan. (Far. 56:8; 126:5) Isi eetaatteke manjiꞌa hiteꞌe assitaattexxa duuchchiinxa yaane hubataan. Yihowwa rakkoteꞌni hedheeke eetaatteke manjiꞌaa assitaattexxa yaane isiꞌaa assiteetteshsha laakkoꞌaan, ittan atiꞌaa hiissateenna kako aageen.—Fakkeenna 19:17 yaansis.

3. Abirhaaminna Saara, Taaraa karkarsinaamma wodda insaꞌneꞌni haꞌurtaammaxxi heene yaane kada dandeetta?

³ Maxaafi Qullichchi giddo, wele manjo karkarsaammake labbakenna meyyake manniki heddi raagi hedheen. Abirhaamikanna Saaraka fakkeenna uundo. Insaꞌne Uuriiꞌni fullee wodda Abirhaamiki anni Taara 200 woggabaatemman. Taara cimoolenna insaꞌnenni welti meꞌaamman. Insaꞌnenna Uuriiꞌni 960 kiilomeetire geyaaka ora Karaaniꞌaa meneen. (Dad. 11:31, 32) Abirhaaminna Saara, Taaraa eenaammaxxi egeꞌnendeexxe yaanen, kaddoolenna konnee qeerraaka ora menaammaxxa yanna isoo karkarsa hittee qico haꞌurtaaxxa hedde. Insaꞌne okkone wodda menaammaki gaaliki yookiin harretite kada dandeettaan, tinni kinni woggati lummedheeke Taaraꞌni haꞌura gophpheebaaan. Gonphe dadumangeꞌni hexxeexxe yaane kaddemmaxxeꞌe, mitte mitte yanna gonphoolenna, manbeꞌa assitaaxxe yaanebaan. Buuto heenetenna kaddoole, Yihowwa insaꞌnaa hasisaaka jabeenna uwweexxi egeꞌnendeexxen. Yihowwa Abirhaamiinna Saaraꞌa, gargaaremmashshanni ateenna gargaaraan, ittan jajjabeessaan.—Far. 55:22.

4. Tenne qoꞌneꞌni mariꞌantaannexxi yaane maachcho?

⁴ Gammashsho eetaatteka manjo karkarsa ittin ediꞌa suffattoshsha gargaartaan. (Fak. 15:13) Gammadaaki manji rakko isoꞌni gelteexxeꞌe gammashsho isonaaꞌni baxxabaan. (Yaq. 1:2, 3) Duuchchinii wodda gammashshoti hedhateꞌe maa assa dandeettatto? Mitti ori, Yihowwaꞌni addatatenna qajeellitte uushsho affattoshsha gargaroꞌa isoo kadhataten. Tenne qoꞌneꞌni rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsitaꞌneexxi dayyuwwa, gammashshoti hedhateꞌe wele assitaaxxa yaanenna uundannon. Ittan welinna insaꞌnee gargaaraaki hittate kaddeexxanna mariꞌantannon. Edinsennexxi, rakkoteꞌni hedheeka manna karkarsitaꞌneexxi dayyuwwa, gammashsho insaꞌnexxi baxxabaashsha heqedha hasisseeki mayeete kaddeexxanna gammashsho insaꞌneexxa moortaaxxa haꞌurtaaxxa yaanuwwa uundo.

RAKKOTEꞌNI HEDHEEKA MANJO KARKARSA GAMMASHSHO ATIXXA MIITAAKI HITTATE?

5. Rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsaaki manji, gammashsho isixxi baxxabaashsha heqqedha hasisseeki mayeete?

⁵ Rakko gelteeka manjo karkarsaaki manji, gammashsho isixxi xeꞌyitoole, sholla qicinni gophaaxxi hexxaan. (Fak. 24:10) Ittan gopheexxe kaddoole kinni, karkarsemaꞌneeka manjo abindaꞌnee garinna yoꞌaꞌni meꞌaan, ittan gargaraatee anfeexxi halchanna xeꞌyitaꞌni metaan. Karkarsatixxa maganne afeeke manjixxa gammashsho balleesitaaxxi haꞌurtaaxxi yaanuwwa heente?

6. Wele manjo karkarsaꞌneeki mitti mitti manni yoꞌoshsha gophaꞌneeki mayeete?

⁶ Wele karkarsaaki manji gophoꞌa dandeꞌaan. Liya hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Matanga gorteexxi yaane hedhanna gophphoole, galgalunte duuchchinii wodda yaaddo anee boojiitaan. Karkarsaanneka manjo gargaarannoxxa hunna afeebeꞌnochcho aneꞌni fakkaattaan. Mitte mitte yanna bilbilakeꞌni ergineexxa harumaanxa erga hiisse borreessandi aneꞌni haꞌurtaan.” Tinni yaane mitti mitti manni adda diiphabaashshanna foorfatabaashsha assiteen. Inesi hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Hasaanneshsha diipha dandeꞌaaꞌnon. Duuchchinii wodda hashsha hashsha lame lame saatexxe gargarunteꞌni, ballo anxa karkarsonnaꞌa diiphiiꞌni keꞌannon. Ittan aninna anki miniinki anni gadhiꞌa fulle dayyeeffante egennebeꞌnon.” Mitti mitti manjo karsarsaꞌneeki manni kinni, insaꞌne karkarsinaꞌneki manji duuchchinii wodda gargaarsa insaꞌneka hasaammaxxeꞌe, manjiki bukki hiyye geebanna matanga tiꞌokirasetixxa hujenna huja dandeꞌabaan. Tennenaaꞌni kexxeexxa qofi ganteeshshanna rakkoti usuremmeeshsha insaꞌneꞌni fakkaattaaxxi hexxaan.

7. Rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsaꞌneeki mitti mitti manni, ifi balleessanjiinsha uudaꞌneeki yookiin yaadaꞌneeki mayeete kada dandeetta?

⁷ Wele manjo karkarsaaki manji ifi balleessanjiinsha asseꞌe uuddaaxxinna yaadaxxi hexxaan. Jeesika hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Gonphe ifixxenni heddo yanna rakkataannen. Heenooxxa yanna ifiꞌa uwwe ifi karkarsandi ifi balleessanjotishshanna umo ifika calla eeyyaannexxe manjoshsha asse ifi hedannoshsha assitaꞌneen.” Mitti mitti kinni, ifi balleessanjiinsha uudaꞌneeki kaddeexxe yaaneꞌni aaraammaxxeeten. Weli kinni, rakkoteꞌni hedheeke eeyyaꞌneeke manjiꞌaa geltaaxxa yaane assa gopheexxe yaadaaxxinna hexxaan. Hiirqi kinni, hifataaxxa yanna karkarsaꞌneeka manjo miitaaxxa yaane haasoꞌeexxi yaadaan. (Yaq. 3:2) Edo fayya hedheeꞌnaa uudaammaki manji, dhiboti buttiꞌaa higaꞌni meꞌaaꞌnaa uudaa wodda yoꞌoshsha yaadaakinna hedheen. Barbaara hiyyendaaxxi mitte dayyo: “Aneꞌni haranga haꞌurteexxi mitte yaane, ani eeyyaanneki manji barra barrandeꞌni dhiboti buttiꞌa higaꞌni meꞌaaꞌna uudaten” hiteen.

8. Rakkoteꞌni hedheeka manjo, karkarsaꞌneeka manna galateeffatateꞌe haasoonnannoki heenongi yaadi, maa laꞌo afeexxa leellishaaka fakkeenna kuli.

⁸ Manjo karkarsaꞌneeke mitte mitte mannaꞌni, insaꞌne assinaꞌneexxa yaane weli lummise uudaꞌnebaashsha fakkaattaan. Mayee? Buutotinna insaꞌne wele karkarsatee hine assinaꞌneexxa jabaxxa yaanuwwa weli uudeꞌe adda galateeffata gophphammaxxeeten. Heenoonxi saadinotixxi hiyyuwwa manjo jajjabeessatixxa hunna affeen. (1 Te. 5:18) Meliisa hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Yaaddotenaaꞌni kexxeexxa mitte mitte wodda hiiqqise oodhannon. Kaddomaleꞌe, karkarsaanneki manni giddiiꞌni “aniꞌa assitaattexxe yaane duuchchiꞌa galateeffatannen” hiyyaa wodda irri aneꞌe gammadaan! Kunni haasoꞌinna langaxxa barra insaꞌneꞌe karkarsateꞌe halchati keꞌannoshsha assaan.” Amaadu hiyyemaaki dayyi, weli haasoꞌaaki saadinotiki jeechchi isoo gargaaree qico haasoꞌeen. Isinna isixxi miniinxi ama insaꞌnenni welti hexxaꞌneexxa gaggaddotika dhukkuba affeexxa dayyo isexxixxa belto karkarsinaamman. Isinna iitta hiyyeen: “Noꞌo isee karkarasateꞌe assinaannexxa yaane woꞌma kadeeke garinni hubatanna gophphoole, noꞌo iseꞌaa assinaannexxe yaaneꞌa galateeffattaa wodda, ittan ani ‘Haꞌnoo Yoꞌoshsha Eeyyaannen’ hiteꞌe woraqatakeꞌni borreessite uutaa wodda qalbe anxi gammashshoti woꞌmitaan.”

GAMMASHSHOTI HEꞌNAA QICO

9. Wele manjo karkarsaꞌneeki manji mike ifixxa egeꞌneexxa leellishaaki hittate?

⁹ Mike ifixxa egendineeke kadde. (Fak. 11:2) Noꞌo duuchchiingi anfeennexxi yannanna hunna gabalendeexxen. Tenneꞌa huja dandeettattoxxanna dandeettabexxoxxa yaane foye egeꞌna hasissaan. Mitte mitte yanna hunna atixxi iimi darre hexxeexxa yaane ‘dandeꞌabeꞌnon’ hiyyi. Iitta assitaattexxe kaddoole, mike ifixxa egendeetteke kaddatton. Weli manji ateꞌe gargaarateꞌe hasaa wodda gibboxxeꞌe. Jay hiyyemaaki dayyi: “Yanna noꞌoxxi gabalendeexxe kaddemmaxxeꞌe, mitte yannaꞌni duuchchiniinba geya dandeennabeꞌnon. Mike ifixxa egeꞌnanna miketenaaꞌni saꞌe meꞌa gopha gammashshoti hexxattoshsha gargaartaan” hiyyeen.

10. Qalbeeffanna afa wele karkarsaake manjiꞌa laꞌo affeen hinaanneki mayeete? (Fakkeenna 19:11)

¹⁰ Qalbeeffanna affineeke kadde. (Fakkeenna 19:11 yaansis.) Qalbeeffanna affeetteke manjo kaddoottole, hifachchiissaaxxi yaane futti hitaaxxa yannanna miira manjo kaddatton. Qalbeeffanna afeeki manji, mitti manji mitte yaane assaa wodda ettene yaane asseeki mayeete kaddeexxa egeꞌnateꞌe woꞌlaanaan. Mitti mitti dhukkubuwwi, mitti manji edo afebaaka adabuwwa afaashsha assaan. (Mek. 7:7) Fakkeennakeꞌe, eloke hinaammakinna eloxxa yaane hedaammaki mitti manji, udumiiꞌni morontichchanna hifattichcha kaddaaxxi hexxaan. Yookiin duuchchiinxa yaane manjokenaaꞌni heqqaake, ittan shollaxxen gammadabaake manjo kaddaaxxinna hexxaan. Jabaxxa dhibo afeeka manjo karkarsitaattole, dhukkuba okkoneka beesisa egeꞌna ateꞌe gargaartaan. Isoo dhibaꞌneeke dhikkubika adaba egendettexxe qixxeꞌni, dhibemaꞌneeki manji haasoꞌaaxxi yookiin assaaxxi yaane dhiboti daggeexxe maleꞌe, edo afeemmaxxe rakko kaddeebaaxxa hubattaꞌni metatton.—Fak. 14:29.

11. Rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsaꞌneeki manji, haranga hasissaaxxe heene yaanuwwaꞌa yanna foꞌa hasissa? (Faaro 132:4, 5)

¹¹ Yihowwanni welti affineexxa jaalunte jabeessedhateꞌe yanna foꞌe. Mitte mitte yanna “irraan caala hasissaaxxa yaanuwwa” hujateꞌe, mitte mitte assinaannexxa yaanuwwa waala hasissaan. (Flp. 1:10) Haranga hasissaaxxe hiyyendeexxe yaanuwwa giddiiꞌni mitte, Yihowwanni welti anfeennexxa jaalunte jabeessedhaten. Mootichchi Daawiti, hedho isixxeꞌni lumoxxa bakka uwwaammaki Yihowwaa maganeeffatateeten. (Faaro 132:4, 5 yaansis.) Weli fakkaattaanxa, barra barrandeꞌni Maxaafa Qullichcha yaansissattoxxanna kadhattattoxxa yanna foꞌa atiꞌaanna laꞌo affeen. Mitte Eliisha hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Kadhanna faarotike maxaafaꞌni hexxeexxe jajjabeessitaaxxe xiqsuwaꞌni adda alalcha gammashsho anxi baxxabaashsha assiteen. Kadha aneꞌe yoꞌoshsha gargaarteen. Itite hedhannoshsha Yihowwa anee gargaaroꞌa barra barrandeꞌni isibaꞌa kadhatannon.”

12. Wele karkarsaꞌneeki manji, fayyunte ifixxanna karkarsedha hasisseeki mayeete?

¹² Fayyunte ifixxa karkarsexxinaaxxa yanna foꞌe. Rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsaaki manji, dikko mareꞌe eloxxa sagale hidhdhaaxxanna giisse raꞌissedhaaxxi yanna heenoxxe kaddammaxxeꞌe, fayyuntetee kaddaaxxa sagale ita haꞌurtaan. Eloxxi sagalenna ispoorte, bisiinxenna sammotixxe fayyunteꞌa haranga hasissaaxxe yaanuwwan. Tenneꞌaa affeettexxi yanna heenooxxe kaddoolenna, fayyunteteꞌe kaddaaxxa sagale itateenna ispoorte duuchchinii wodda hujateꞌe yanna seeriki laꞌoonfati. (Eff. 5:15, 16) Ittan adda diiphateenna woꞌlaan. (Mek. 4:6) Mitte mitte qoꞌne sammo noꞌoxxi ifiꞌaanni ifi haaroonsitaashsha diiphi gargaaraaxxa haasoottaan. Mitte ciꞌlotixxi borreessile, manji adda diiphaa wodda, sammo isixxi yaaddotenaaꞌni hafuura adhdhitaashshanna haꞌuraange jeeji giddo itite hedhaaxxa ifisseen. Gadhiꞌa fuleꞌe dayyeeffatateenna yanna foꞌa hasissaan. (Mek. 8:15) Mitte manjo karkarsitaꞌneexxi dayyo gammashshoti hexxaashsha isee gargaarteexxa yaane haasootteen. Isenna: “Bogi gadho arishshote kadaa wodda fulennexxi dayyeeffatannon. Agenji giddo mittelenna kaddoole, jaaluwwa anxinni geebannoka prograama fulchedhannon” hiteen.

13. Osoꞌlichchi fayyunteteꞌe laꞌo afeeki hittate? (Fakkeenna 17:22)

¹³ Osoꞌlishshaaxxa yaane halse. (Fakkeenna 17:22 yaansis; Mek. 3:1, 4.) Osoꞌlichchi bisiinxenna sammotixxe fayyunteꞌa laꞌo afeen. Mitte manjo karkarsitaattole, yaane duuchchi ati hitetteshsha calla kaddabaaxxi egeꞌnendeexxen. Kaddomaleꞌe, hifachchiisaange jeeji giddo hexxeꞌe osoꞌlite saxxaattole, yaane aarsitaa woddanna tuffate saꞌa shollexxaꞌni metaan. Ittan karkarsitaatteke manjinni welti osoꞌlitaꞌni geebbaattole, isinni affeettexxi mittuntenna jabaattaan.

14. Rakko ateꞌni gelteexxa addattaatteke jaaloꞌni haasoꞌa ateꞌe gargaartaaki hittate?

¹⁴ Rakko haꞌnooꞌni gelteexxa addattinaꞌneeke jaaloꞌni haasoꞌwe. Gammashshoti hedhateꞌe fedheexxa yaane assitottolenna, mitte mitte yanna yaane hunna atixxi iimi darre hexxeechcho ateꞌni labbaaxxi hexxaan. Ateꞌni gelteexxa yaane, ateꞌni murteessabaake addattaatteke jaaloꞌni haasoꞌa ateꞌe gargaartaan. (Fak. 17:17) Jaali atiki ati hitaattexxa yaane caqaseꞌe, haasoꞌaaki jajjabeessaaki yaadi gammashsho atixxi baxxabaashsha gargaaraake kada dandeꞌaan.—Fak. 12:25.

15. Tasfakeꞌni miꞌlachcho assa gammaddattoshsha assitaaki hittate?

¹⁵ Eetinaꞌneeke manjinni gennete giddo hexxinaaxxa yanna hedde. Cimeeka yookiin ela-gopheeka manjo karkarsinaanneki, yannatee calla kaddeexxa qalliyye. Buutotinna tinni huje Yihowwa manjiinke beltiꞌa keꞌitokeꞌni uwweemmaxxebaan. (2 Qo. 4:16-18) “Dhugaatixxi hedho” daggaꞌneen. (1 Xi. 6:19) Karkarsateꞌni hexxetteke manjinni ediꞌaa gennete giddo maa assitinaaxxa haasoꞌa gammashsho atixxi lebbaashsha assitaan. (Isa. 33:24; 65:21) Hezeeri hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Heddo yanna ani karkarsaanneke manjoꞌni shiqixxe yannaꞌni seemma welti gonbannoxxa, welti gonginannoxxa, ittan sayikile welti oonfannoxxa haasoꞌannon. Reyotenaaꞌni keꞌeeke eenaanneke manniꞌa daabbonna sagaluwwa raꞌissinannon. Tasfa noꞌaꞌa uwweexxeꞌe welti Yihowwaꞌa galateeffantannon.”

WELI ATEꞌE GARGAARAA QICO

16. Gubaꞌe noꞌoxxeꞌni hexxeexxa, wele karkarsatixxa maganne affeexxa dayyuwwa, noꞌo gargaarrannoki hittate? (Fakketanna uudi.)

¹⁶ Hafuura adhdhinaashsha insaꞌnee gargaarre. Gubaꞌe giddo hexxeexxi wele dayyuwwa, karkarsatixxa maganne affeexxa dayuwwa marteꞌe gargaara dandeettaan. Iitta assati tinni dayyuwwa hafuura adhdhitaashshanna ifiꞌaa hasissaaxxa yaane assexxaashsha gargaarrannon. (Gel. 6:2) Mitte mitte dayyuwwa torba giddo konne orinni gargaarateꞌe prograama fulchexxeen. Lekkati meꞌa dandeꞌaꞌnebaaka miniinka anna iseka karkarsitaꞌneexxi Nataliya hiyyendaaxxi dayyo iitta hiteen: “Guabaꞌe noꞌoxxeꞌni hedheeki mitti dayyi, torba giddo mitte yookiin lame barra iimi darre dagaꞌni anke miniinke anninni welti yanna saꞌissaan. Insaꞌne welti lassinaan, haasoonnaan, ittan filmuwwatanna uundaan. Dayyi kunni dagaaxxa yanna anki miniinki anni halchati heqqedhaamman. Eettene yanna aninna hafuura adhdhannon, ittan wele hujonnaꞌa hasaannexxa yaanuwwa hujannon.” Mitte mitte yanna karkarsemaꞌneeke manjinni hashsha welti yanna saꞌissitaattole, karkarsaammaki manji kinni hashsha eloka diipho diipha dandeꞌaan.

17. Rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsitaꞌneexxa dayyuwwa, bukkiiti wodda gargaarrannoki hittate?

¹⁷ Bukkiitixxa yanna karkarsatixxa maganne affeexxa dayyuwwa gargaarre. Wele karkarsaꞌneeki manji, karkarsaꞌneeke manjoꞌni miꞌlachcho assaammaxxeꞌe, gubaꞌetixxa, rogiinxanna killiletixxa bukkiiꞌi seeriki hordofa dandeꞌa gophaaxxi hexxaan. Wele dayyuwwa woꞌma yannaa yookiin gamisa yannaꞌa, karkarsemaꞌneeke manjinni ofoꞌlati karkarsatixxa maganne afeeka manjo gargaara dandeettaan. Karkarsemaꞌneeki manji miniiꞌni dandeꞌe fula gophaꞌneeke kadoole, isoo karkarsatixxa maganne afeeki manji gubaꞌe maraashsha, ati kinni okkone manjiba mine marteꞌe welti bilbliki hordofa dandeettatton.

18. Rakkoteꞌni hedheeka manjo karkarsitaꞌneexxe dayyuwwaꞌa, assinannoxxi wele yaane maachcho?

¹⁸ Wele karkarsaꞌneeka manjo galateeffatte ittan isiꞌaa kadhatte. Gubaꞌetixxi Geedhe, wele karkarsatixxa maganne affeexxa dayyuwwa, duchchinii wodda jajjabeessa hasissaan. (Fak. 27:23) Heꞌnenneki jeeji hoonetenna kadoole, noꞌo duuchchiingi wele karkarsitaꞌneexxa dayyuwwa gargaaranna duuchchinii wodda galateeffatati jajjabeessa dandeennannon. Yihowwa tennee dayyuwwa jajjabeessaashshanna gammashshoti heꞌnaashsha gargaaroꞌa insaꞌnaꞌa kadhantannon.—2 Qo. 1:11.

19. Ediꞌa halchati heqqeꞌnaannexxi yaane maachcho?

¹⁹ Shiqixxe yannaꞌni, Yihowwa duuchchiinge manjixxe illenaaꞌni indiddo fiyaan. Dhibonna reyo hexxabaan. (Lel. 21:3, 4) “Naafeeki buddannetishsha xoggaan.” (Isa. 35:5, 6) Cimoti daggaaxxi yaaddonna ela-gopheeka eenaanneka manjo karkarsatixxi rakko yookiin taꞌa hexxeexxi yaane duuchchi “qalbetibaa daggabaan.” (Isa. 65:17) Tasfi noꞌoki muuxemaaxxa, heqqedhateꞌni heꞌnennexxe tenne yannaꞌninna kaddoole, Yihowwa noꞌoo waalabaan. Yihowwa noꞌoo jabeessaaxxa isoꞌni addata ittin sunfaannole, Yihowwa “ossuntetinna gammashshoti” jabaante heꞌnannoshsha noꞌoo gargaaraan.—Qol. 1:11.