ოპტიმიზმისთვის ნამდვილი საფუძველი დღეს

მეოცე საუკუნის მცხოვრებთა აზროვნებაზე ძლიერი ზეგავლენა მოახდინა 1866 წელს დაბადებულმა ისტორიკოსმა და სოციოლოგმა ჰ. ჯ. უელსმა. თავის ნაშრომებში იგი გამოხატავდა საკუთარ მრწამსს, რომ მეცნიერების პროგრესი ადამიანთათვის ბედნიერების ხანას მოიტანდა. ამიტომაც, იხსენებს ერთ-ერთი ენციკლოპედია უელსის „უსაზღვრო ოპტიმიზმს“, რადგან იგი განუწყვეტლად მუშაობდა თავისი საქმის წინ წასაწევად. მაგრამ ასევე შენიშნავს, რომ მეორე მსოფლიო ომის დაწყებასთან ერთად მისი ოპტიმიზმი შეირყა (Collier’s Encyclopedia).

როდესაც უელსი მიხვდა, რომ „მეცნიერებამ შეიძლება მოიტანოს როგორც სიკეთე, ისე ბოროტება, მან რწმენა დაკარგა და პესიმისტურად განეწყო“, — აღნიშნავს „ჩამბერზის ბიოგრაფიული ლექსიკონი“ (Chambers’s Biographical Dictionary). რატომ მოხდა ეს?

უელსის რწმენა და ოპტიმიზმი მხოლოდ ადამიანთა მიღწევებს ეყრდნობოდა. როდესაც მიხვდა, რომ კაცობრიობა უუნარო იყო განეხორციელებინა მისი უტოპია, გამოსავალს ვეღარაფერში ხედავდა. სასოწარკვეთილება სწრაფად გადაიქცა პესიმიზმად.

დღესაც იგივე მიზეზის გამო მრავალ ადამიანს ემართება მსგავსი რამ. ახალგაზრდობის წლებში ისინი ოპტიმიზმით არიან აღსავსენი, მაგრამ ხანდაზმულობისას პირქუშნი და პესიმისტურნი ხდებიან. ახალგაზრდებმაც კი ხელი ჩაიქნიეს ეგრეთ წოდებულ ნორმალურ ცხოვრებაზე და ნარკოტიკების გამოყენებას, უწესობასა და დამღუპველ ცხოვრებისეულ სახეს მიმართეს. რაშია გამოსავალი? განიხილე ბიბლიური დროის შემდეგი მაგალითები და დაფიქრდი ოპტიმიზმის საფუძველზე — წარსულში, აწმყოსა და მომავალში.

აბრაამის ოპტიმიზმი დაჯილდოვდა

აბრაამმა ძვ. წ. 1943 წელს დატოვა ხარანი, გადალახა მდინარე ევფრატი და ქანაანის ქვეყანაში ჩავიდა. აბრაამი ‘ყველა მორწმუნის მამად’ იწოდება და იგი ჩვენთვის მართლაც ჩინებული მაგალითის მომცემია (რომაელთა 4:11).

აბრაამს უდედმამო ძმისშვილი, ლოტი, და მისი ოჯახიც ახლდა თან. მოგვიანებით, როდესაც ქვეყანა შიმშილობამ მოიცვა, ეს ორი ოჯახი საცხოვრებლად ეგვიპტეში გადავიდა, ხოლო მოგვიანებით ერთადვე დაბრუნდნენ უკან. ამ დროისთვის აბრაამიცა და ლოტიც ნახირითა და ფარით საკმაოდ მდიდრები იყვნენ. როდესაც მათ მწყემსებს შორის უთანხმოება ჩამოვარდა, აბრაამმა საკუთარი ინიციატივით უთხრა ლოტს: „ნუ იქნება ცილობა ჩვენში, ჩემსა და შენს მწყემსებს შორის, რადგან სახლიკაცები ვართ. განა შენს წინ არ არის მთელი ეს ქვეყანა? გამეყარე და თუ შენ მარცხნივ წახვალ, მე მარჯვნივ წავალ, თუ მარჯვნივ წახვალ, მე მარცხნივ წავალ“ (დაბადება 13:8, 9).

აბრაამს, რამდენადაც იგი უფროსი იყო, შეეძლო საკითხი საკუთარი ნებისამებრ გადაეწყვიტა, ხოლო ლოტს ბიძისთვის პატივი ეცა და არჩევანი მისთვის დაეთმო. ნაცვლად ამისა, „გაიხედა ლოტმა და დაინახა, რომ იორდანეს მთელი მხარე ცოღარამდე ირწყვებოდა, ასე იყო, ვიდრე უფალი არ გაანადგურებდა სოდომსა და გომორს, როგორც ბაღი უფლისა, როგორც ეგვიპტელთა ქვეყანა. აირჩია ლოტმა იორდანეს მთელი მხარე“. ასეთი არჩევანის გამო ლოტს ყოველგვარი მიზეზი ჰქონდა, ოპტიმისტი ყოფილიყო. მაგრამ რა შეიძლება ითქვას აბრაამზე? (დაბადება 13:10, 11).

ნუთუ აბრაამმა დაუფიქრებლად საფრთხეში ჩააგდო თავისი ოჯახის კეთილდღეობა? არა. აბრაამის სწორი აზროვნება და დიდსულოვნება უხვად დაჯილდოვდა. იეჰოვამ უთხრა აბრაამს: „აახილე თვალი და გაიხედე ამ ადგილიდან, სადაც შენ დგახარ, ჩრდილოეთისკენ, სამხრეთისკენ, აღმოსავლეთისკენ და დასავლეთისკენ. მთელი ეს ქვეყანა, რასაც ხედავ, შენთვისა და შენი მოდგმისათვის მომიცია სამარადისოდ“ (დაბადება 13:14, 15).

აბრაამის ოპტიმიზმს ნამდვილი საფუძველი გააჩნდა. იგი ღვთის დანაპირებს ემყარებოდა, რომ აბრაამს დიდ ხალხად აქცევდა და ‘კურთხეული იქნებოდა მასში [აბრაამში] მიწიერთა მთელი მოდგმა’ (დაბადება 12:2–4, 7). ჩვენც ღვთის დანაპირებში დარწმუნებული ვიყოთ, რამეთუ ვიცით, რომ „ღვთის მოყვარულებს, მისი განზრახვით მოწოდებულებს, ყოველივე ეწევა სასიკეთოდ“ (რომაელთა 8:28).

ორი ოპტიმისტი მზვერავი

ისრაელის ერი 400 წელზე მეტი ხნის შემდეგ ვერ ბედავდა შესულიყო ქანაანში, „ქვეყანაში, სადაც ღვარად მოედინება თაფლი და რძე“ (გამოსვლა 3:8; მეორე რჯული 6:3). მოსემ 12 თავკაცს დაავალა, ‘დაეზვერათ ქვეყანა და მოეტანათ გზის ამბავი, რითაც უნდა ევლოთ, და ქალაქებისა, რომლებშიც უნდა შესულიყვნენ’ (მეორე რჯული 1:22; რიცხვნი 13:2). თორმეტივე მზვერავმა ერთნაირად დაახასიათა ქვეყნის დოვლათი, მაგრამ მათგან ათი პესიმისტური ცნობით დაბრუნდა, რამაც ხალხს გულში შიში ჩაუნერგა (რიცხვნი 13:31–33).

მეორე მხრივ, იესო ნავეს ძემ და ქალებ იეფუნეს ძემ ხალხს ოპტიმისტური ცნობა აუწყეს და შიშის გასაფანტავად ყველაფერი იღონეს. მათი განწყობილება და ცნობა იეჰოვასადმი სრულ ნდობას გამოხატავდა, რომ მას შეეძლო შეესრულებინა თავისი სიტყვა და ისინი აღთქმულ მიწაზე დაებრუნებინა — მაგრამ მათ მცდელობას შედეგი არ ჰქონია. ამის ნაცვლად, „თქვა მთელმა საზოგადოებამ: ჩავქოლოთ!“ (რიცხვნი 13:30; 14:6–10).

მოსე ამხნევებდა ხალხს, იეჰოვას მინდობოდნენ, მაგრამ მას ყურს არ უგდებდნენ. პესიმისტურ პოზიციაზე ჯიუტად დგომის გამო მთელ ერს 40 წლის მანძილზე მოუწია უდაბნოში ხეტიალი. თორმეტი მზვერავიდან მხოლოდ იესო ნავეს ძე და ქალებ იეფუნეს ძე დაჯილდოვდნენ ოპტიმიზმისთვის. რა იყო ხალხის მთავარი პრობლემა? რწმენის უქონლობა, რადგანაც ისინი საკუთარი სიბრძნით იქცეოდნენ (რიცხვნი 14:26–30; ებრაელთა 3:7–12).

იონას მერყეობა

იონა ძვ. წ. მე-9 საუკუნეში ცხოვრობდა. ბიბლია, გვაუწყებს, რომ ისრაელის ათი ტომის სამეფოში იერობოამ II-ის მეფობის დროს იგი იეჰოვას ერთგული წინასწარმეტყველი იყო. მაგრამ მან უარი თქვა დავალებაზე, წასულიყო ნინევეში ხალხის გასაფრთხილებლად. ისტორიკოსი იოსებ ფლავიუსი ამბობს, რომ იონამ „გაქცევა არჩია“ და ნინევეს ნაცვლად იაფოში ჩავიდა. იქ კი თარშიშს (დღევანდელი ესპანეთი) მიმავალ გემზე ავიდა (იონა 1:1–3). იონას 4:2-ში ახსნილია, თუ რატომ იყო იონა თავისი დავალების მიმართ ასე პესიმისტურად განწყობილი.

საბოლოოდ იონა დათანხმდა, შეესრულებინა თავისი მისია, მაგრამ გული მოუვიდა, როდესაც ნინეველებმა მოინანიეს. ამიტომ იეჰოვამ მას შესანიშნავად ასწავლა თანაგრძნობა: აყირო, რომლის ქვეშაც იონა თავს აფარებდა, დააჭკნო და გაანადგურა (იონა 4:1–8). სიბრალულის გრძნობა, რომელიც იონამ აყიროს გახმობის დროს გამოავლინა, უფრო მართებული იქნებოდა ნინევეში მცხოვრები 120 000 კაცის მიმართ გამოევლინა, რომლებსაც ‘ერთმანეთისგან მარჯვენა და მარცხენა ვერ გაერჩიათ’ (იონა 4:11).

რა შეგვიძლია ვისწავლოთ იონას მაგალითიდან? წმინდა მსახურებაში პესიმიზმი დაუშვებელია. თუ გვეცოდინება იეჰოვას მითითებები და სრული ნდობით მივყვებით მათ, წარმატებულნი ვიქნებით (იგავნი 3:5, 6).

ოპტიმიზმი გაჭირვებისას

„ნუ შეეხარბები ბოროტმოქმედებს, — ამბობდა მეფე დავითი, — ნუ გშურს მათი, ვინც უკანონობას სჩადის“ (ფსალმუნი 36:1). ნამდვილად ბრძნული რჩევაა, რამეთუ დღეს ჩვენს გარშემო ყველგან უსამართლობასა და უპატიოსნობას ვხვდებით (ეკლესიასტე 8:11).

მაშინაც კი, თუ არ გვშურს უსამართლოების, ადვილი შესაძლებელია გულგატეხილობა დაგვეუფლოს, როდესაც ბოროტი ადამიანების ხელში უდანაშაულო ხალხის ტანჯვას ვხედავთ ან ჩვენვე ვხდებით უსამართლობის მსხვერპლი. ასეთმა შემთხვევებმა ჩვენში შეიძლება სასოწარკვეთილება და პესიმისტური განწყობილებაც გამოიწვიოს. რა უნდა გავაკეთოთ, როცა ასეთი გრძნობები გვეუფლება? პირველი, გვახსოვდეს, რომ ბოროტებს არ შეუძლიათ თვითკმაყოფილებით ამტკიცონ, რომ საზღაურს არასდროს მიიღებენ. 36-ე ფსალმუნი მე-2 მუხლში გვარწმუნებს: „ბალახივით მალე გახმებიან [ბოროტმოქმედნი] და მწვანილივით დაჭკნებიან“.

გარდა ამისა, უნდა განვაგრძოთ სიკეთის კეთება, ოპტიმისტებად დავრჩეთ და დაველოდოთ იეჰოვას დღეს. „ერიდე ბოროტს და ჰქმენ სიკეთე და იარსებებ სამარადჟამოდ, — განაგრძობს ფსალმუნმომღერალი. — რადგან უფალი სამართლის მოყვარულია და არ მიატოვებს თავის წმიდანებს“ (ფსალმუნი 36:27, 28).

ჭეშმარიტი ოპტიმიზმი იმარჯვებს!

მაშ, რა შეიძლება ითქვას ჩვენს მომავალზე? ბიბლიის წიგნი „გამოცხადება“ მოგვითხრობს იმის შესახებ, „რაც უნდა მოხდეს მალე“. მასში მოხსენებულია ომის აღმნიშვნელი მხედარი წითელ ცხენზე, რომელსაც ‘მშვიდობა უნდა წაეღო დედამიწიდან’ (გამოცხადება 1:1; 6:4).

პირველი მსოფლიო ომის დროს ბრიტანეთში გავრცელებული იყო ოპტიმისტური შეხედულება, რომ ეს დიდი ომი უკანასკნელი იქნებოდა. 1916 წელს ბრიტანეთის სახელმწიფო მოღვაწემ დეივიდ ლოიდ ჯორჯმა უფრო რეალისტური თვალსაზრისი გამოთქვა: „ეს ომი, შემდგომი ომის მსგავსად, არის ომი ომის მოსასპობად“ (კურსივი ჩვენია). იგი მართალი იყო. მეორე მსოფლიო ომმა მხოლოდ დააჩქარა მასობრივი განადგურების უფრო საშინელი საშუალებების წარმოება. მეორე მსოფლიო ომის დამთავრებიდან 50-ზე მეტი წლის შემდეგაც არავითარი იმედი არ არსებობს, რომ უახლოეს მომავალში ომებს ბოლო მოეღება.

იმავე წიგნში, გამოცხადებაში, მეორე მხედრის შესახებაც ვკითხულობთ, რომელიც შიმშილობას, ეპიდემიებსა და სიკვდილს ასიმბოლოებს (გამოცხადება 6:5–8). ეს დროის დამახასიათებელი სხვა ნიშნებია (მათე 24:3–8).

ნუთუ ეს ყველაფერი მიზეზია პესიმიზმისთვის? არავითარ შემთხვევაში, ვინაიდან ხილვაში ასევე აღწერილია „თეთრი ცხენი და ზედ მჯდომარე, რომელსაც ჰქონდა მშვილდი და მიცემული ჰქონდა გვირგვინი; და გამოვიდა გამარჯვებით და რათა გაიმარჯვოს“ (გამოცხადება 6:2). აქ ვხედავთ იესო ქრისტეს, როგორც ზეციერ მეფეს, რომელიც ყოველგვარ ბოროტებას ჩამოგვაშორებს და მთელ მსოფლიოში მშვიდობასა და ერთობას დაამყარებსa.

მეფედ ცხებულმა იესო ქრისტემ დედამიწაზე ყოფნისას თავის მოწაფეებს ასწავლა, ელოცათ ამ სამეფოს შესახებ. ალბათ, შენთვისაც უსწავლებიათ „მამაო ჩვენო“ ანუ უფლის ლოცვა. მასში ღვთის სამეფოს მოსვლისა და როგორც ცაში, ისე დედამიწაზე მისი ნების დამყარების შესახებ ვლოცულობთ (მათე 6:9–13).

ამ სისტემაზე საკერებლის დადების ნაცვლად, იეჰოვა თავისი მესიანური მეფის, ქრისტე იესოს, საშუალებით მთლიანად ჩამოგვაშორებს მას. მის ნაცვლად კი „შევქმნი ახალ ცას და ახალ მიწას, აღარ გაიხსენება წინანდელნი და ფიქრადაც არავის მოუვა“, — ამბობს იეჰოვა. ზეციერი მთავრობის დროს დედამიწა მშვიდობიან, ბედნიერ სახლად იქცევა კაცობრიობისთვის, სადაც ცხოვრება და მუშაობა მარადიული სიხარულის მომგვრელი იქნება. „იმხიარულებთ სულმუდამ ჩემს შექმნილზე, — ამბობს იეჰოვა. — თავადვე გაცვეთენ საკუთარი ხელის ქმნილებას ჩემი რჩეულები“ (ესაია 65:17–22). მომავლის იმედს თუ ამ უტყუარ დანაპირებზე დაამყარებ, ოპტიმიზმისთვის ყველა მიზეზი გექნება, როგორც ახლა, ისე მარადიულად!

[სქოლიოები]

[სურათი 4 გვერდზე]

ჰ. ჯ. უელსი.

[საავტორო უფლება]

Corbis-Bettmann