წიგნი, რომელსაც არასწორად წარადგენენ

„დოქტრინა, რომ დედამიწა ორგვარ ბრუნვას ასრულებს — თავისი ღერძისა და მზის გარშემო — მცდარია და სრულიად ეწინააღმდეგება საღვთო წერილს“. ასე განაცხადა რომის კათოლიკური ეკლესიის საინდექსო კონგრეგაციამ 1616 წლის დადგენილებაში¹. მართლა არ ეთანხმება ბიბლია მეცნიერულ ფაქტებს? თუ მას არასწორად წარადგენენ?

იდგა 1609—1610 წლების ზამთარი. გალილეო გალილეიმ თავისი ახლად აწყობილი ტელესკოპი ცისკენ მიმართა და აღმოაჩინა, რომ პლანეტა იუპიტერს გარს უვლიდა ოთხი „მთვარე“. მის მიერ ნანახმა შეარყია გავრცელებული წარმოდგენა, რომ ყველა ციური სხეული დედამიწის გარშემო ბრუნავს. მანამდე კი, 1543 წელს, პოლონელმა ასტრონომმა, ნიკოლოზ კოპერნიკმა, წამოაყენა თეორია, რომ ყველა პლანეტა მზის გარშემო ბრუნავს. გალილეომ დაადასტურა ეს, როგორც მეცნიერული ფაქტი.

მაგრამ კათოლიკე ღვთისმეტყველებს ეს მწვალებლობად მიაჩნდათ. ეკლესია დიდი ხნის მანძილზე აღიარებდა, რომ დედამიწა იყო მსოფლიოს ცენტრი². ეს თვალსაზრისი დაფუძნებული იყო ბიბლიური მუხლის პირდაპირ გაგებაზე, რომელიც აღწერს, რომ დედამიწა დაფუძნებულია „თავის საძირკვლებზე, არ მოირყევა უკუნისამდე“ (ფსალმუნი 103:5). რომში გამოძახებული გალილეო ინკვიზიციის წინაშე წარსდგა. ის მკაცრად დაკითხეს, უარი ათქმევინეს თავის აღმოჩენებზე და სიცოცხლის დარჩენილი ნაწილი შინაპატიმრობაში გაატარა.

ბოლოს, 1992 წელს, გალილეოს სიკვდილიდან სადღაც 350 წლის შემდეგ, კათოლიკურმა ეკლესიამ აღიარა, რომ, ყოველივეს მიუხედავად, ის მართალი იყო³. მაგრამ თუ გალილეო მართალი იყო, მაშინ ბიბლია ხომ არ სტყუოდა?

ბიბლიური ნაწყვეტების ნამდვილი მნიშვნელობის მოძებნა

გალილეოს სწამდა, რომ ბიბლია ჭეშმარიტი იყო. როცა მისი მეცნიერული აღმოჩენები დაუპირისპირდა გარკვეული ბიბლიური მუხლების გავრცელებულ ახსნა-განმარტებას, მან გამოთქვა აზრი, რომ, ალბათ, ღვთისმეტყველებს არ ესმოდათ ამ ნაწყვეტების ნამდვილი მნიშვნელობა. ბოლოს და ბოლოს „ორი ჭეშმარიტება ერთმანეთს არ შეეწინააღმდეგება,“ — წერდა ის⁴. მან იგულისხმა, რომ ზუსტი მეცნიერული ტერმინები არ ეწინააღმდეგება ბიბლიაში ჩაწერილ მარტივ სიტყვებს. მაგრამ ღვთისმეტყველებმა არ იკადრეს გადარწმუნება. ისინი თავისაზე იდგნენ: ყველა ბიბლიური გამონათქვამი დედამიწის შესახებ პირდაპირი მნიშვნელობით უნდა ყოფილიყო გაგებული. შედეგად, მათ მხოლოდ გალილეოს აღმოჩენები კი არ უარყვეს, არამედ საღვთო წერილში მოცემული ამგვარი გამონათქვამების ნამდვილი მნიშვნელობაც ვერ გაიგეს.

სინამდვილეში, საღმა აზრმა უნდა გვიკარნახოს, რომ, როცა ბიბლია მოიხსენიებს “დედამიწის ოთხ მხარეს“, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ბიბლიის მწერლებს დედამიწა მართკუთხედი ეგონათ (გამოცხადება 7:1). ბიბლია ჩვეულებრივი ადამიანების ენაზეა დაწერილი და ხშირად იყენებს მეტაფორულ გამოთქმებს. მაშასადამე, როცა ის ლაპარაკობს, რომ დედამიწას აქვს ‘ოთხი მხარე’, „საფუძვლები“, „საძირკვლები“ და „ქვაკუთხედი“, ბიბლია არ გვთავაზობს დედამიწის აღწერილობას მეცნიერული ენით; როგორც ჩანს, ის იყენებს მეტაფორულ გამოთქმებს, რასაც ხშირად ჩვენც ვაკეთებთ ყოველდღიურ საუბარშიa (ესაია 24:18; იობი 38:6).

თავის წიგნში „გალილეო გალილეი“ ბიოგრაფმა ლ. გეიმონატმა აღნიშნა: „გონებაშეზღუდულმა ღვთისმეტყველებმა, რომლებსაც სურდათ მეცნიერების შემოფარგვლა ბიბლიური მსჯელობის საფუძველზე, მხოლოდ იმას შეუწყეს ხელი, რომ ბიბლიის მიმართ ნდობა დაიკარგა“⁵. მათ მართლაც ასე გააკეთეს. სინამდვილეში, მეცნიერებას არაგონივრული ბორკილები ამ ღვთისმეტყველთა ახსნა-განმარტებებმა დაადო და არა ბიბლიამ.

ამის მსგავსად, დღევანდელი რელიგიური ფუნდამენტალისტები ამახინჯებენ ბიბლიურ ფაქტებს, როცა ამბობენ, რომ დედამიწა 24-საათიანი დღის განმავლობაში შეიქმნა (დაბადება 1:3–31). ასეთი წარმოდგენა არც მეცნიერებასთან არის თანხმობაში, არც ბიბლიასთან. ბიბლიაში, ისევე როგორც ყოველდღიურ საუბარში, სიტყვას „დღე“ ფართო გაგება აქვს, რომელიც შეიცავს დროის მონაკვეთის სხვადასხვა ხანგრძლივობას. დაბადების 2:4-ში („ძველი აღთქმა, ხუთი წიგნი მოსესი“, 1900 წლის გამოცემა) მოხსენიებულია ‘დღე’, რომელიც ექვსივე შემოქმედებით დღეს მოიცავს. ებრაული სიტყვა, რომელიც ბიბლიაში ითარგმნება „დღედ“, უბრალოდ, შეიძლება ნიშნავდეს „ხანგრძლივ დროს“⁶. მაშასადამე, არ არსებობს ბიბლიური საფუძველი, ვამტკიცოთ, რომ თითოეული შემოქმედებითი დღე 24 საათს გრძელდებოდა. ამ ფაქტის საპირისპირო სწავლებით ფუნდამენტალისტები არასწორად განმარტავენ ბიბლიას (იხილე ასევე 2 პეტრე 3:8).

ისტორიის განმავლობაში ღვთისმეტყველნი ხშირად ბიბლიურ ცნობებს დამახინჯებულად განმარტავდნენ. ყურადღება მიაქციე, თუ კიდევ როგორი არასწორი განმარტებები მისცა ქრისტიანულმა სამყარომ ბიბლიაში ჩაწერილ ცნობებს.

რელიგია არასწორად განმარტავს

ხშირად ბიბლიის რეპუტაციას რყვნის იმ ადამიანთა საქმეები, რომლებიც აცხადებენ, რომ მისდევენ მასში ჩაწერილს და რომ ღრმა პატივს სცემენ ამ წიგნს. ეგრეთ წოდებული ქრისტიანები ღვთის სახელით ღვრიან ერთმანეთის სისხლს. ბიბლია კი მოუწოდებს ქრისტეს მიმდევრებს, ‘უყვარდეთ ერთმანეთი’ (იოანე 13:34, 35; მათე 26:52).

სამღვდელოების ზოგი წარმომადგენელი ატყავებს თავისი სამწყსოს წევრებს მათ მიერ მძიმე შრომით შეძენილი ფულის გამოძალვით, რაც სრულიად ეწინააღმდეგება ბიბლიურ დარიგებას: „უსასყიდლოდ მიგიღიათ და უსასყიდლოდვე გაეცით“ (მათე 10:8; 1 პეტრე 5:2, 3).

ნათელია, არ შეიძლება განსაჯო ბიბლია იმ ადამიანების სიტყვებისა და საქმეების მიხედვით, რომლებიც მხოლოდ ციტირებენ ბიბლიიდან ან ირწმუნებიან, რომ მის თანახმად ცხოვრობენ. საღად მოაზროვნე პიროვნებამ შეიძლება მოისურვოს იმის გამოკვლევა, თუ საერთოდ რას წარმოადგენს ბიბლია და რატომ არის ის ასეთი ღირსშესანიშნავი წიგნი.

[სქოლიოები]

[სურათი 4 გვერდზე]

გალილეოს ორი ტელესკოპი.

[სურათი 5 გვერდზე]

გალილეო წარსდგა ინკვიზიტორების წინაშე.