ელეაზარი

[ღმერთი დაეხმარა].

1. მღვდელმთავარ აარონის ვაჟი, რომელიც მისმა ცოლმა, ელიშებამ გაუჩინა. ელეაზარი აარონის ვაჟებს შორის რიგით მესამეა მოხსენიებული. ის ლევის ძის, კეჰათის საგვარეულოდან იყო (გმ. 6:16, 18, 20, 23; რც. 3:2). როცა მოსემ ისრაელის სამღვდელოება ჩამოაყალიბა, აარონი და მისი ვაჟები — ნადაბი, აბიჰუ, ელეაზარი და ითამარი — პირველი მღვდლები გახდნენ (ლვ. 8).

ეგვიპტის დატოვებიდან მეორე წელს, როცა კარავი უკვე იდგა, ელეაზარი ლევიანთა თავკაცი იყო (რც. 1:1; 3:32). იმ დროისთვის ის სულ მცირე 30 წლისა იქნებოდა, რადგან მღვდლის მოვალეობებს ასრულებდა (რც. 4:3).

ეგვიპტიდან გამოსვლის დროს ელეაზარი იყო 20 წელს გადაცილებულთა შორის, რომლებიც მოგვიანებით აღთქმულ მიწაზე შევიდნენ. ვინაიდან ის ლევიანი იყო, მასზე არ ვრცელდებოდა ღვთის მიერ 12 ტომისთვის გამოტანილი განაჩენი, რომ 20 წლიდან ზემოთ ვერც ერთი მათგანი ვერ შევიდოდა აღთქმულ მიწაზე იესო ნავეს ძისა და ქალებ იეფუნეს ძის გარდა. ლევის ტომიდან არავინ იყო იმ 12 მზვერავს შორის, რომელთაგან ათი ცუდი ამბით დაბრუნდა. როგორც ჩანს, ლევიანები მხარს არ უჭერდნენ იმ ურწმუნო და მდრტვინავ ხალხს, რომლებიც იეჰოვას ეურჩნენ (რც. 13:4—16; 14:26—30).

კარვის მიძღვნისა და აარონისა და მისი ვაჟების მღვდლებად დანიშვნის შემდეგ მალევე (ლვ. 8) ნადაბმა და აბიჰუმ უკანონო ცეცხლი შესწირეს იეჰოვას და მისგან გამოსულმა ცეცხლმა დახოცა ისინი (ლვ. 10:1, 2; რც. 3:2—4). აარონი თავის ორ ერთგულ ვაჟთან, ელეაზარსა და ითამართან ერთად კვლავაც მღვდლად მსახურობდა. საწმინდარში შესასრულებელი მოვალეობების განაწილების შედეგად ელეაზარს მეთვალყურეობა უნდა გაეწია კარვისა და მისი მოწყობილობისთვის, მუდმივი მარცვლეული შესაწირავისთვის, ზეთისა და საკმევლისთვის (რც. 4:16). იეჰოვას მითითებისამებრ ელეაზარმა აიღო მღვდლობის მსურველი კორახისა და მისი თანამზრახველების (არც ერთი არ იყო მღვდელი) სპილენძის საცეცხლურები, რომლებითაც იეჰოვას საკმეველი უკმიეს. საცეცხლურებისგან სამსხვერპლოს მოსაჭედად თხელი ფირფიტები გააკეთეს (რც. 16:37—40). ელეაზარი მღვდლის მოვალეობას ასრულებდა, როცა ცოდვის შესაწირავად წითელი ძროხა შესწირეს, რომლის ფერფლსაც სხვადასხვა უწმინდურებისგან განსაწმენდად იყენებდნენ (რც. 19:2, 3, 9; ებ. 9:13).

მას შემდეგ, რაც ისრაელებმა გაილაშქრეს მიდიანელებზე ფეორის გამო მათზე შურის საძიებლად, ელეაზარი დაეხმარა მოსეს მიდიანელებისგან დატაცებული ნადავლის განაწილებაში და ხალხს ღვთის მითითება გადასცა ნადავლის თაობაზე (რც. 31:6, 21—41).

ფეორის ბაალთან ისრაელის შეცოდების შემდეგ იეჰოვამ წმინდა თაყვანისმცემლობისადმი მოშურნეობის გამო მშვიდობის შეთანხმება დაუდო ელეაზარის ვაჟს, ფინხასს, რომელიც ფუტიელის ასულისგან ჰყავდა. ამგვარად იეჰოვამ განავრცო სამღვდელოებასთან დაკავშირებული შეთანხმება, რომელიც ლევის ტომთან ჰქონდა დადებული (რც. 25:1—13; გმ. 6:25).

ხდება მღვდელმთავარი. უდაბნოში ისრაელის ხეტიალის მე-40 წელს, 123 წლის აარონის სიკვდილის შემდეგ, დაახლოებით 70 წლის ელეაზარი მღვდელმთავარი გახდა (რც. 33:37—39). ასე რომ, ის დაახლოებით რვა თვის შემდეგ აღთქმულ მიწაზე შესული ისრაელის პირველი მღვდელმთავარი იყო (რც. 20:25—28; კნ. 10:6; იეს. 4:19). სწორედ ელეაზარის წინაშე უნდა წარმდგარიყო იესო ნავეს ძე, რომ მოსეს საქმის გამგრძელებლად დანიშნულიყო. ელეაზარს მხარი უნდა დაეჭირა იესო ნავეს ძისთვის, როგორც წინამძღოლისთვის, და მისთვის მნიშვნელოვან კითხვებზე ურიმითა და თუმიმით იეჰოვასგან მიღებული გადაწყვეტილებები გადაეცა (რც. 27:18—23). ქანაანის დაპყრობის შემდეგ ის ეხმარებოდა იესო ნავეს ძეს აღთქმული მიწის განაწილებაში (იეს. 14:1; 21:1—3).

დიდი სამღვდელო საგვარეულოს თავკაცი. ბიბლიაში დაკონკრეტებული არ არის ელეაზარის სიკვდილის დრო, თუმცა, როგორც ჩანს, ის იესო ნავეს ძის სიკვდილიდან მალევე მოკვდა. მის საქმეს მისი ვაჟი ფინხასი აგრძელებდა (იეს. 24:29, 30, 33; მსჯ. 20:27, 28). ელეაზარი იეჰოვას ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობისადმი მოშურნეობით გამოირჩეოდა და ღირსეულად ასრულებდა მღვდლის მოვალეობას. იუდაური ტრადიციის თანახმად, ვიდრე კარავი შილოში იდგა, იქ მღვდლების 16 დანაყოფი მსახურობდა — ელეაზარის საგვარეულოდან 8 დანაყოფი და მისი ძმის, ითამარის საგვარეულოდანაც 8 დანაყოფი. მაგრამ დავითის მეფობის დროს ელეაზარის საგვარეულოში უფრო მეტი თავკაცი იყო, ვიდრე ითამარის საგვარეულოში. ამიტომ დავითმა ელეაზარის საგვარეულოდან 16 დანაყოფი ჩამოაყალიბა, ითამარის საგვარეულოდან კი — 8. ასე რომ, ტაძარში უკვე მღვდლების 24 დანაყოფი მსახურობდა (1მტ. 24:1—4).

2. აბინადაბის ვაჟი; ის განწმინდეს წმინდა კიდობნის დასაცავად, რომელიც კირიათ-იეარიმში მამამისის სახლში დადგეს მას შემდეგ, რაც ფილისტიმელებმა დააბრუნეს (1სმ. 7:1, 2).

3. ახოხელი დოდოს ვაჟი; დავითის სამი მამაცი ვაჟკაციდან ერთ-ერთი. ფას-დამიმში დავითთან ერთად ლაშქრობისას ელეაზარმა სახელი გაითქვა იმით, რომ ქერით სავსე მიწის ნაკვეთში დადგა და მარტომ დახოცა ფილისტიმელები. „ასე მოიტანა იეჰოვამ დიდი ხსნა“ (1მტ. 11:12—14; 2სმ. 23:9, 10).

4. მერარელი მახლის ვაჟი ლევის ტომიდან. ელეაზარს მხოლოდ ასულები ჰყავდა. ამიტომ კიშის ვაჟებმა, მათმა ბიძაშვილებმა, მოიყვანეს ისინი ცოლებად (1მტ. 23:21, 22).

5. ფინხასის ვაჟი, რომელიც მოხსენიებულია მღვდელ მერემოთის დამხმარედ, როცა ეზრას იერუსალიმში ჩასვლიდან მეოთხე დღეს ოქრო-ვერცხლი და ტაძარში მსახურებისთვის განკუთვნილი ნივთები აწონეს (ეზრ. 8:29, 32, 33).

6. ფაროშის შთამომავალი, რომელსაც უცხოელი ცოლი ჰყავდა და ეზრას მითითებისამებრ გაუშვა ის (ეზრ. 10:25, 44).

7. ლევიანი მღვდელი, რომელმაც იერუსალიმის აღდგენილი გალავნის მიძღვნის დროს ნეემიას მიერ მოწყობილ მსვლელობაში მიიღო მონაწილეობა (ნემ. 12:42).

8. იესოს მამობილის, იოსების წინაპარი (მთ. 1:15).