მათ ვერ გაითქვეს სახელი

ბიბლიაში მოცემული არ არის ავად სახსენებელი ბაბილონის კოშკის მშენებლების სახელები. ცნობაში ნათქვამია: „თქვეს: აბა, ავიშენოთ ქალაქი და გოდოლი, და ცას მივუწვდინოთ მისი თხემი. აღვმართოთ ნიშანსვეტი, რომ არ გავიფანტოთ დედამიწის ზურგზე“ (დაბადება 11:4).

„თქვეს“, — ვინ? ეს მოხდა წარღვნიდან 200 წლის შემდეგ. იმ დროისთვის ნოე დაახლოებით 800 წლის იყო და ცხოვრობდა თავის შთამომავლებს შორის, რომელთა რიცხვმა ათასებს მიაღწია. ერთ ენაზე მეტყველებდნენ, ერთად ცხოვრობდნენ იმ მხარეში, სადაც წარღვნის შემდეგ ნოე და მისი ვაჟები დასახლდნენ (დაბადება 11:1). გარკვეული დროისთვის მზარდი მოსახლეობის ერთმა ნაწილმა აღმოსავლეთისკენ გადაინაცვლა და ‘ჰპოვა ველი შინყარის ქვეყანაში’ (დაბადება 11:2).

აბსოლუტური მარცხი

სწორედ ამ ველზე ადამიანებმა ღვთისადმი დაუმორჩილებლობა იწყეს. როგორ? იეჰოვა ღმერთმა თავისი განზრახვა პირველი წყვილისადმი მიცემულ მითითებაში გამოხატა: „ინაყოფიერეთ და იმრავლეთ, აავსეთ დედამიწა“ (დაბადება 1:28). ეს ღმერთმა წარღვნის შემდეგ ნოეს და მის ვაჟებს გაუმეორა. მან მათ უთხრა: „ინაყოფიერეთ და იმრავლეთ, მოეფინეთ ქვეყანას და გამრავლდით მასზე“ (დაბადება 9:7). იეჰოვას მითითების საწინააღმდეგოდ ამ ხალხმა ქალაქის მშენებლობა წამოიწყო, რათა ‘არ გაფანტულიყვნენ დედამიწის ზურგზე’.

იმ ხალხმა საკუთარი ‘სახელის განთქმის’ მიზნით გოდოლის შენებაც დაიწყო (დაბადება 11:4, აქ). მაგრამ მოლოდინი არ გაუმართლდათ, მათ ვერ შეძლეს გოდოლის მშენებლობის დასრულება. ბიბლიური ცნობა გვიჩვენებს, რომ იეჰოვამ აურია მათ ენები, ასე რომ მათთვის შეუძლებელი გახდა, ერთმანეთისთვის გაეგოთ. „გაფანტა ისინი უფალმა იქიდან მთელს დედამიწის ზურგზე და მათაც შეწყვიტეს ქალაქისა და გოდლის შენება“, — იუწყება ინსპირირებული ცნობა (დაბადება 11:7, 8).

წამოწყებული საქმის სრული კრახი თვალნათლივაა ნაჩვენები იმ ფაქტით, რომ მშენებლებმა ვერ ‘გაითქვეს’ სახელი, ანუ ვერ გახდნენ ცნობილები. სინამდვილეში მათი სახელები უცნობია და ამოშლილია კაცობრიობის ისტორიიდან. მაგრამ რა შეიძლება ითქვას ნიმროდის, ნოეს შვილთაშვილის, შესახებ? განა ის არ იყო ღვთისადმი ურჩობის მოთავე? განა მისი სახელი ცნობილი არ არის?

ნიმროდი — თავხედი მეამბოხე

ეჭვგარეშეა, ნიმროდი მოთავე იყო. დაბადების მე-10 თავში ის აღწერილია როგორც «ძლიერი მონადირე. . . უფლის წინაშე [„წინააღმდეგ“, აქ]» (დაბადება 10:9). საღვთო წერილი აგრეთვე ამბობს, რომ „ამან დაიწყო ძალის გამოჩენა ქვეყანაზე“ (დაბადება 10:8). ნიმროდი მებრძოლი, მოძალადე კაცი იყო. მან თავი მეფედ გამოაცხადა და წარღვნის შემდეგ ადამიანებს შორის პირველი მმართველი გახდა. ნიმროდი მშენებელიც იყო. ბიბლიაში ის, ბაბილონის ჩათვლით, რვა ქალაქის მშენებლად არის მოხსენიებული (დაბადება 10:10–12).

მაშასადამე, არავითარ ეჭვს არ იწვევს ის ფაქტი, რომ ნიმროდი — ღვთის მოწინააღმდეგე, ბაბილონის მეფე და ქალაქების მშენებელი — მონაწილეობდა ბაბილონის მშენებლობაში. განა სახელი არ გაითქვა მან? მის სახელთან დაკავშირებით აღმოსავლეთმცოდნე ე. ფ. როზენმიულერმა აღნიშნა: «ამ სახელის ებრაული ფუძის [„მარადჰ“-ის] მნიშვნელობაა: „ის აჯანყდა“, „მან არ შეასრულა თავისი მოვალეობა“». შემდეგ როზენმიულერი განმარტავს: „აღმოსავლელებში მიღებულია, რომ გამოჩენილ პიროვნებებს სიკვდილის შემდეგ შეარქვან სახელი, რომელიც ზოგჯერ საოცრად შეესაბამება მის მიერ ჩადენილ საქმეებს“.

ზოგი სწავლული იზიარებს იმ მოსაზრებას, რომ ნიმროდი არ არის დაბადებისას დარქმეული სახელი. პირიქით, მათ მიაჩნიათ, რომ ეს სახელი მას მოგვიანებით მეამბოხე ხასიათის გამოვლენის შედეგად შეარქვეს. მაგალითად, კ. ფ. კილი ამბობს: «თვითონ სახელის, „ნიმროდი“-ს, ფუძე არის [„მარადჰ“-ი], „ავჯანყდებით“, რომელიც ღვთის მოწინააღმდეგეობაზე მიუთითებს. ის იმდენად განსაკუთრებულია, რომ ამ სახელის დარქმევა მხოლოდ მის თანამედროვეებს შეეძლოთ და ამგვარად გახდა ის პირადი სახელი». სქოლიოში კილს მოჰყავს ისტორიკოს ჟაკობ პერიზონიუსის აზრი: «დარწმუნებული ვარ, რომ ეს ადამიანი [ნიმროდი], როგორც დაუნდობელი მონადირე, რომელსაც გარს ეხვია თანამოაზრეთა ბანდა იმ მიზნით, რომ სხვებიც აეჯანყებინა, ყოველთვის იმეორებდა სიტყვებს „ნიმროდ, ნიმროდ“, რომელიც ნიშნავს „ავჯანყდეთ! ავჯანყდეთ!“ მაშასადამე, მოგვიანებით, მას სხვებმა, — თვითონ მოსემაც კი, — ეს სიტყვა პირად სახელად უქციეს».

ცხადია, რომ ნიმროდს არ გაუთქვამს სახელი. მისი სახელი, რომელიც დაბადებისას შეარქვეს, როგორც ჩანს, უცნობია. ნიმროდისა და მისი მიმდევრების სახელები ამოშლილია ისტორიიდან. მას თავისი სახელის მატარებელი შთამომავალიც კი არ დაუტოვებია. დიდებისა და კარგი სახელის ნაცვლად, მან ცუდი სახელი დაიმკვიდრა. სახელმა ნიმროდმა მას ისეთი თავხედი მეამბოხის სამუდამო იარლიყი დააკრა, რომელიც უგუნურად და გამომწვევად იქცეოდა იეჰოვა ღმერთის წინაშე.