ომის მძიმე შედეგები
„მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ამდენი შეიარაღებული დაპირისპირება ერთდროულად არცერთ ეტაპზე არ ყოფილა. 2 მილიარდ ადამიანს – მსოფლიო მოსახლეობის მეოთხედს – კონფლიქტის ზონაში უწევს ცხოვრება“.
გაეროს გენერალური მდივნის მოადგილე ამინა ჯ. მოჰამედი (26 იანვარი, 2023)
ომმა შეიძლება იქაც იფეთქოს, სადაც დღეს, ერთი შეხედვით, მშვიდობაა. შეიარაღებულმა დაპირისპირებებმა შეიძლება მათზეც კი მოახდინოს გავლენა, ვინც კონფლიქტის ზონიდან მოშორებით ცხოვრობს. სამწუხაროდ, ომის შედეგებს ადამიანები მისი დასრულებიდან კარგა ხნის შემდეგაც იწვნევენ ხოლმე. ქვემოთ შევეხებით ომით გამოწვეულ რამდენიმე პრობლემას:
სასურსათო კრიზისი. გაეროს მსოფლიო სასურსათო პროგრამის ერთ-ერთ ანგარიშში აღნიშნულია: „შეიარაღებული კონფლიქტები შიმშილის გამომწვევი უმთავრესი მიზეზია. იმ ადამიანების 70 პროცენტი, რომლებიც შიმშილობენ, ისეთ რეგიონებში ცხოვრობენ, რომლებსაც ომი ან სხვა ტიპის დაპირისპირება შეეხოთ“.
ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემები. ომის საფრთხის შეგრძნება ხშირად ძლიერ სტრესსა და შფოთვას იწვევს. ხოლო მათ, ვისაც კონფლიქტის ზონაში უწევთ ცხოვრება, შეიძლება სერიოზული ფსიქიკური პრობლემები შეექმნათ და ფიზიკური ზიანიც მიადგეთ. მდგომარეობას ისიც ართულებს, რომ, ხშირ შემთხვევაში, მათ არც სამედიცინო დახმარებაზე მიუწვდებათ ხელი.
იძულებით გადაადგილება და ლტოლვილობა. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატის (UNHCR) ერთ ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 2023 წლის სექტემბრის მონაცემებით, მთელ მსოფლიოში 114 მილიონზე მეტ ადამიანს მოუწია, იძულებით დაეტოვებინა საცხოვრებელი. ამის უმთავრესი მიზეზი ომი და შეიარაღებული დაპირისპირება გახდა.
ეკონომიკური კრიზისი. ომს ხშირად ეკონომიკური პრობლემები ახლავს თან, რომლის გამომწვევი მიზეზიც ინფლაცია ხდება ხოლმე. გარდა ამისა, ომის დროს სახელმწიფოები ჯანდაცვისა და განათლების სისტემებისთვის გამოყოფილი თანხებით სამხედრო ოპერაციებს აფინანსებენ, რაც კიდევ უფრო მეტად ამძიმებს მდგომარეობას. ისიც აღსანიშნავია, რომ ომის შედეგად განადგურებული ინფრასტრუქტურის აღდგენას უზარმაზარი თანხები სჭირდება.
ეკოლოგიური კრიზისი. ომის დროს ხშირად მიზანმიმართულად ანადგურებენ ბუნებრივ რესურსებს. წყლის, ჰაერისა და ნიადაგის დაბინძურებამ კი შეიძლება გრძელვადიანი უარყოფითი ზემოქმედება მოახდინოს ადამიანის ჯანმრთელობაზე. არანაკლებ საფრთხეს ქმნის ომის დასრულების შემდეგ დარჩენილი ნაღმებიც.
ომს მართლაც უმძიმესი შედეგები მოჰყვება.