Wovosyo—Mũthĩnzĩo wa Vata vyũ Kuma kwa Ngai

1, 2. (a) Mũthĩnzĩo wĩthĩawa wĩ wa vata kwaku ĩndĩĩ? (b) Nĩkĩ tũtonya kwasya wovosyo nĩwʼo mũthĩnzĩo ũla wa vata vyũ ũtonya kũkwata?

NĨ MŨTHĨNZĨO mwaũ wa vata vyũ waakwata? Mũthĩnzĩo ndwĩthĩawa wĩ wa vata aĩ nũndũ nĩ wa thooa mũnene. Vata wa mũthĩnzĩo ndũmanyĩkaa nũndũ wa thooa wawʼo. Ĩndĩ, mũthĩnzĩo watuma ũtana na kwĩanĩwa thayũnĩ wĩthĩawa wĩ wa vata kwaku.

² Katĩ wa mĩthĩnzĩo yonthe ĩla ũtonya ũkwata, ve ũmwe ũla wa vata vyũ. Nĩ mũthĩnzĩo ũla Ngai ũnengete andũ. Yeova nũtũnengete syĩndũ mbingĩ, ĩndĩ mũthĩnzĩo ũla mũnene vyũ ũtũnengete nĩ nthembo ya wovosyo ya Mwana wake, Yesũ Klĩsto. (Mathayo 20:28) O tondũ tũkwona kĩlungunĩ kĩĩ, wovosyo nĩwʼo mũthĩnzĩo ũla wa vata vyũ ũtonya kũkwata, nũndũ nũtonya ũkũetee ũtanu mwingĩ mũno na kwĩanĩsya mavata maku ala manene vyũ. Wovosyo nĩyo nzĩa ĩla nene vyũ ya kwonanyʼa kana Yeova nũkwendete.

WOVOSYO NĨ KYAŨ?

3. Wovosyo nĩ kyaũ, na twaĩle kũelewa nĩ kyaũ nĩ kana tũmanye nĩkĩ wovosyo nĩ mũthĩnzĩo wa vata mũno?

³ Wovosyo nĩ nzĩa ya Yeova ya kwovosya andũ kuma naĩnĩ na kĩkwʼũnĩ. (Aeveso 1:7) Nĩ kana tũelewe ĩũlũ wa wovosyo ũũ ũeleetwʼe Mbivilianĩ, nĩtwaĩle kũsũanĩa ũndũ kweethĩiwe mũũndanĩ wa Eteni. Twaelewa nĩ kĩla Atamu waaisye yĩla wavĩtisye nĩtũtonya kũmanya nĩkĩ wovosyo nĩ mũthĩnzĩo wa vata kwitũ.

4. Thayũ wa Atamu wesaa kwĩthĩwa ũilye ata?

⁴ Yĩla Yeova woombie Atamu, amũnengie kĩndũ kya vata mũno. Amũnengie thayũ mwĩanĩu. Kwasũanĩa ũndũ thayũ wa Atamu wesaa kwĩthĩwa ũilye. Nũndũ oombĩtwe e na mwĩĩ mwĩanĩu na kĩlĩko, ndaĩ esa kũwaa, kũkũa, kana kũkwʼa. E mũndũ mwĩanĩu, aĩ na mũamba mũseo na Yeova. Mbivilia yaasya Atamu aĩ “mwana wa Ngai.” (Luka 3:​38) Kwoou Atamu aĩ na mũamba mũseo na Yeova Ngai, ta mwana na ĩthe wĩ wendo. Yeova anenaa na Atamu mwana wake, na kũmũnenga wĩa ũmũtoetye na kũmũtavya ũndũ ũkwenda eke.​—⁠Mwambĩlĩlyo 1:​28-​30; 2:​16, 17.

5. Mbivilia yonanasyʼa ata yĩla ĩkwasya kana Atamu oombĩtwe “na mũvwʼano wa Ngai”?

⁵ Atamu oombĩtwe “na mũvwʼano wa Ngai.” (Mwambĩlĩlyo 1:​27) Ũu ti kwasya kana Atamu aĩ na wũmbo ũilye wa Ngai. O ta ũndũ tũneemanyĩisye Kĩlungunĩ kya 1 ĩvukunĩ yĩĩ, Yeova nĩ veva na ndonekaa na metho. (Yoana 4:​24) Kwoou Yeova nde mwĩĩ wa nyama na nthakame. Kũmbwa na mũvwʼano wa Ngai nĩkwasya kana Atamu oombiwe e na ndaĩa ivwʼanene na sya Ngai, ta wendo, ũĩ, ũsili wa katĩ, na vinya. Atamu nĩwavwʼanene na Ĩthe wake kwa nzĩa ĩngĩ ya vata. Aĩ na ũthasyo wa kwĩnyuvĩa ũndũ ũkwĩka. Kwoou, Atamu ndailyĩ ta masini ĩla ĩtethasya wĩa o ũla yaseũvĩwʼe wĩ wʼoka. Aĩ atonya kũtwʼa maũndũ na kwĩnyuvĩa katĩ wa ũla ũseo na ũla ũthũku. Kethĩwa nĩwanyuvie kũmwĩwʼa Ngai, ethĩwa atũie tene na tene nthĩnĩ wa Valatiso kũũ nthĩ.

6. Atamu aaisye kyaũ nũndũ wa kũlea kũmwĩwʼa Ngai, na kweethĩiwe ata ĩũlũ wa nzyawa syake?

⁶ Kwoou, yĩla Atamu waleile kũmwĩwʼa Ngai na atwʼĩĩwa kĩkwʼũ, aaisye kĩndũ kĩnene mũno. Naĩ yake yamũvenie thayũ mwĩanĩu na moathimo mawʼo onthe. (Mwambĩlĩlyo 3:​17-​19) Nĩ kyeva nũndũ Atamu aaisye thayũ mũseo vyũ, na ti wake e weka ĩndĩ o na wa nzyawa syake. Ndeto ya Ngai yaasya atĩĩ: “Nũndũ wa mũndũ ũmwe [Atamu] naĩ yalikile kũũ nthĩ, na kĩkwʼũ kwondũ wa naĩ; na kwa ũu kĩkwʼũ kyavikĩa andũ onthe, nĩkwĩthĩwa onthe nĩmeekie naĩ.” (Alomi 5:​12) Ĩĩ, ithyonthe nĩtwatiĩwe naĩ nĩ Atamu. Nĩkyo kĩtumi, Mbivilia yaasya kana ‘eethooisye’ we mwene na nzyawa syake ũkombonĩ wa naĩ na kĩkwʼũ. (Alomi 7:14) Atamu na Eva mayaĩ na wĩkwatyo ĩngĩ kĩtumi nũndũ manyuvie kwa ngenda kũlea kũmwĩwʼa Ngai. Ĩndĩ nata ĩũlũ wa nzyawa syake, vamwe naitũ?

7, 8. Wovosyo wonanasya maũndũ elĩ meva?

⁷ Yeova atũmĩie nzĩa ya wovosyo atangĩĩe andũ. Wovosyo nĩ kyaũ? Wovosyo wonanasya maũndũ elĩ. Wa mbee, wovosyo nĩ kĩla kĩĩvawa nĩ kana ũthasye kĩndũ, kana ũkĩthooe ĩngĩ. Wovosyo ũtonya kũelekanwʼa na kĩla kĩĩvawa nĩ kana mũndũ ũla ũtavĩtwe ĩvinda ya kaũ alekwʼe. Wa kelĩ, wovosyo nĩ ta kĩla kĩĩvawa nĩ kana kĩndũ kyose kana kĩkwate kĩtũngĩwe mwene. Nĩ ũndũ ũmwe na kĩla kĩnenganawe nĩ kana kĩĩvĩe wasyo nũndũ wa kũũmĩsya mũndũ kana kwananga kĩndũ. Kwa ngelekanyʼo ũkaũmĩanyʼa no nginya umye ndĩvi ĩanene na wasyo ũla waumĩla.

⁸ Nĩvatonyeka kũĩvĩa wasyo ũla Atamu watũeteie na kũthawʼa kuma ũkombonĩ wa naĩ na kĩkwʼũ? Eka tũsũanĩe ĩũlũ wa wovosyo ũla Yeova wanenganie na ũndũ ũtonya ũtũtethya.

ŨNDŨ YEOVA WANENGANIE WOVOSYO

9. Vendekaa wovosyo ũilyĩ ata?

⁹ Nũndũ thayũ mwĩanĩu wa mũndũ nĩwaaiwʼe, thayũ wa mũndũ ũte mwĩanĩũ ndwaĩ ũtonya kũthooa thayũ mwĩanĩu ĩngĩ. (Savuli 49​:​7, 8) Vendekaa wovosyo wĩanene na kĩla kyaaiwʼe. Ũu nĩ kwĩanana na mwolooto wa ũsili wa katĩ wa Ngai, ũla waĩtye: “Thayũ vandũ va thayũ.” (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 19:21) Kwoou nĩ kyaũ kyaĩ kĩtonya kũthooa thayũ ũla Atamu waaisye? Thayũ ũngĩ wa mũndũ mwĩanĩu nĩwʼo ‘wovosyo’ ũla wendekaa.​—⁠1 Timotheo 2:6.

10. Yeova aumisye wovosyo ata?

¹⁰ Yeova aumisye wovosyo ata? Atũmie ũmwe wa ana make eanĩu ma veva ooka kũũ nthĩ. Yeova ndaatũma o mwana wa veva tũ, ĩndĩ atũmie ũla wĩ vata nake vyũ, Mwana wake ũla wasyaiwe e weka. (1 Yoana 4:​9, 10) Mwana ũsu nĩwatiie wĩkalo wake wa ĩtunĩ kwa ngenda. (Avilivi 2:7) O tondũ tũneemanyĩisye Kĩlungunĩ kya 4, Yeova athamisye thayũ wa Mwana ũsu wake awĩkĩa ĩvunĩ ya Meli kwa kyama. Kwĩsĩla veva mũtheu wa Ngai, Yesũ asyaiwe ta mũndũ mwĩanĩu ate na naĩ.​—⁠Luka 1:35.

11. Mũndũ ũmwe aĩ atonya kwĩthĩwa wovosyo wa andũ aingĩ ata?

¹¹ Mũndũ ũmwe aĩ atonya kwĩthĩwa wovosyo wa andũ aingĩ ata? Mo andũ makwatiwe nĩ naĩ ata? Lilikana kana nũndũ wa naĩ Atamu aaisye thayũ mwĩanĩu wa kĩmũndũ. Kwoou ndaĩ atonya kũtiĩa nzyawa syake thayũ mwĩanĩu. Aĩ atonya kũmatiĩa o naĩ na kĩkwʼũ. Mbivilia ĩmwĩtaa Yesũ “Atamu wa mũminũkĩlyo,” na aĩ na thayũ mwĩanĩu na ndaaĩka naĩ. (1 Akolintho 15:45) Kwa nzĩa na, Yesũ oosie mwanya wa Atamu nĩ kana atũtangĩĩe. Kwa kwĩkala e mwĩwi kwa Ngai na kumya thayũ wake mwĩanĩu ta nthembo, Yesũ nĩwaĩvĩie naĩ ya Atamu. Kwa nzĩa ĩsu Yesũ nĩwanengie ũsyao wa Atamu wĩkwatyo.​—⁠Alomi 5:​19; 1 Akolintho 15:​21, 22.

12. Kũthĩnwʼa kwa Yesũ kwaĩkĩĩthisye kyaũ?

¹² Mbivilia nĩĩeleetyʼe nesa ũndũ Yesũ wathĩniwʼe atanakwʼa. Yesũ nĩwakũniwe, ambwa, na akwʼa kĩkwʼũ kĩ woo mũno mũtĩnĩ. (Meko ma Atũmwa 10:39; 1 Vetelo 2:24; Ũvoo wa Kwongeleela, ĩthangũ ya 204-206) Nĩkĩ Yesũ waĩ no mũvaka athĩne mũno? Ĩvukunĩ yĩĩ tũkeemanyĩsya kana Satani nĩwaumĩlilye nzika, ayonanyʼa kana athaithi ma Yeova makalika matatwanĩ kana thĩnanĩ maitonya kwĩkala me aĩkĩĩku. Kwĩyũmĩĩsya kwa Yesũ e mũĩkĩĩku o na e thĩnanĩ, nĩkwasũngĩie Satani nesa. Yesũ nĩwaĩkĩĩthisye kana mũndũ mwĩanĩu na wĩna ũthasyo wa kwĩnyuvĩa aĩ atonya kwĩthĩwa mwĩwi o na Ndevili eeka ata. No nginya Yeova ethĩwe atanĩthiwʼe nĩ ũĩkĩĩku wa Mwana wake!​—⁠Nthimo 27:11.

13. Wovosyo waĩviwe ata?

¹³ Wovosyo waĩviwe ata? Mũthenya wa 14 wa mwei wa Ayuti wĩtawa Nisani, mwaka 33 Ĩ.Y., Yeova nĩweetĩkĩlilye mwana wake mwĩanĩu na ũte na naĩ oawe. Kwoou Yesũ aumya thayũ wake mwĩanĩu wĩthĩwe nthembo “o ĩmwe tũ.” (Aevelania 10:10) Mũthenya wa katatũ ĩtina wa Yesũ akwʼa, Yeova nĩwamũthayũũkisye na thayũ wa veva. Yesũ ambata ĩtunĩ nĩwamũnengie Ngai thayũ mwĩanĩu ũla waumisye ta nthembo ya kwovosya ũsyao wa Atamu. (Aevelania 9:​24) Yeova nĩweetĩkĩlile nthembo ya Yesũ ta wovosyo ũla wendekaa nĩ kana andũ movowʼe kuma naĩnĩ na kĩkwʼũnĩ.​—⁠Alomi 3:​23, 24.

WOVOSYO ŨTONYA KŨŨTETHYA ATA?

14, 15. Nĩ kana tũkwate “ũekeo wa naĩ sitũ” no nginya twĩke ata?

¹⁴ O na kau nĩtwatiĩwe naĩ, wovosyo nũtonya ũtuma tũkwata moathimo maseo mũno. Kwaeka tũsisye moathimo ala tũkwataa ĩvindanĩ yĩĩ na ĩvinda yũkĩte kumana na wovosyo kuma kwa Ngai.

¹⁵ Kũekewa naĩ. Nũndũ wa kũtiĩwa kũlea kwĩanĩa no nginya tũtate na vinya kwĩka ũseo. Nĩtwĩkaa naĩ kwa kũneena kana kwa meko. Ĩndĩ nũndũ wa wovosyo wa nthembo ya Yesũ, nĩtũtonya ũkwata “ũekeo wa naĩ sitũ.” (Akolosai 1:​3, 14) Nĩ kana tũkwate ũekeo ũsu, no nginya twĩlile kwa wʼo. Na ĩngĩ, no nginya tũmũkũlye Yeova na wĩnyivyo atũekee nũndũ wa mũĩkĩĩo witũ nthĩnĩ wa nthembo ya wovosyo ya Mwana wake.​—⁠1 Yoana 1:​8, 9. 

16. Nĩ kyaũ kĩtũtetheeasya kũmũthaitha Ngai na wasya mũtheu wa ngoo, na nĩkĩ ũsu nĩ ũndũ wa vata?

¹⁶ Wasya mũtheu wa ngoo mbee wa Ngai. Wasya ũte mũtheu wa ngoo nũtonya ũtuma twĩwʼa tũte na wĩkwatyʼo na kwĩwʼa tũte aĩlu. Kwĩsĩla ũekeo ũla ũtonyethawʼa nĩ wovosyo, Yeova kwa tei nũtũtonyethasya kũmũthaitha na wasya mũtheu wa ngoo o na kau tũieanĩu. (Aevelania 9:​13, 14) Ũu nũtumaa tũneena na Yeova vate kĩndũ kĩũtũsiĩĩa. Kwoou, twĩathokye kũmũthengeea mboyanĩ. (Aevelania 4:​14-​16) Kwĩthĩwa na wasya mũtheu wa ngoo nĩkũtũnengae mũuo wa kĩlĩko, na kũtũetee ũtanu o vamwe na kwĩnenga ndaĩa.

17. Nĩ moathimo maũ tũtonya ũkwata nũndũ wa kwĩthĩwa Yesũ nĩwakwie kwondũ witũ?

¹⁷ Wĩkwatyʼo wa thayũ ũtathela nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ. Alomi 6:​23 yaasya: “Ĩtuvi ya naĩ nĩ kĩkwʼũ; ĩndĩ mũthĩnzĩo wa Ngai nĩ thayũ ũtathela nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ Mwĩaĩi waitũ.” Kĩlungunĩ kya  3 kya ĩvuku yĩĩ, nĩtwaneenie ĩũlũ wa moathimo ala meĩthĩwa Valatisonĩ kũũ nthĩ. (Ũvuanʼyo 21:​3,  4) Moathimo asu ma ĩvinda yũkĩte, o vamwe na thayũ ũtathela mwĩanĩu, tũkamakwata nũndũ Yesũ nĩwakwie kwondũ witũ. Nĩ kana tũkwate moathimo asu, nĩtwaĩlĩte kũtũnga mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo wa wovosyo.

ŨTONYA KŨTŨNGA MŨVEA ATA?

18. Nĩkĩ twaĩlĩte kũtũngĩa Yeova mũvea nũndũ wa wovosyo?

¹⁸ Nĩkĩ twaĩlĩtwe nĩ kũtũnga mũvea kwa Yeova nũndũ wa wovosyo? Mũthĩnzĩo wĩthĩawa wĩ wa vata ethĩwa ũla ũũnenganĩte nũtũmĩĩte ĩvinda, vinya, kana mbesa. Ngoo yitũ nĩtanaa ethĩwa mũthĩnzĩo nũkwonanyʼa kana ũla ũtũnengete nũtwendete kwa wʼo. Yoana 3:16 yaĩtyʼe: “Nũndũ Ngai nĩwendete nthĩ, nĩwanenganie Mwana wake e ũmwe [“Mwana mũsyawa weka wake,” NW ] .” Kwoou wovosyo nĩ mũthĩnzĩo ũla wa vata vyũ, nũndũ Ngai aumisye nthembo ĩla nzeo vyũ waĩ atonya kumya. Wovosyo nĩ wonanyʼo wa wendo mũnene vyũ wa Yeova kwitũ. Na nĩ ũĩkĩĩthyo wa wendo wa Yesũ kwitũ nũndũ nĩweeyumisye kumya thayũ wake kwondũ witũ. (Yoana 15:13) Kwoou mũthĩnzĩo wa wovosyo nĩwaĩle ũtũĩkĩĩthya kana Yeova na Mwana wake nĩmendete kĩla ũmwe witũ.​—⁠Akalatia 2:​20.

19, 20. Ũtonya kwonanyʼa kwa nzĩa syĩkũ kana nũũtũnga mũvea kwondũ wa mũthĩnzĩo wa Ngai wa wovosyo?

¹⁹ Ũtonya kũtũnga mũvea ata kwondũ wa mũthĩnzĩo wa Ngai wa wovosyo? Mbee, amba wĩmanyĩsye maũndũ maingangĩ ĩũlũ wa Mũnengani Mũnene Yeova. (Yoana 17:3) Kwĩmanyĩsya Mbivilia ũitũmĩa ĩvuku yĩĩ kũkaũtetheesya wĩke ũu. O ũndũ ũendee kũmũmanya Yeova, nowʼo wendo wakũ kwake wĩongeleka. Wendo ũsu ũkatuma wenda kwĩka kwenda kwake.​—⁠1  Yoana 5:3.

²⁰ Onanyʼa mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa nthembo ya wovosyo ya Yesũ. Yoana 3:​36 yaĩtye ũũ ĩũlũ wa Yesũ: “Ũla wĩtĩkĩlaa ũ Mwana e na thayũ ũtathela.” Tũtonya kwonanyʼa mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa Yesũ ata? Mũĩkĩĩo ta ũsu ndwonanawʼa na ndeto syoka. Yakovo 2:​26 yaasya: “Mũĩkĩĩo ũte na meko nĩ mũkwʼũ.” Ĩĩ, mũĩkĩĩo wa wʼo wonanawʼa na “meko” kwĩsĩla maũndũ ala twĩkaa. Nzĩa ĩmwe ya kwonanyʼa kana twĩna mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa Yesũ nĩ kũatĩĩa ngelekanyʼo yake kwa ndeto na meko.​—⁠Yoana 13:15.

21, 22. (a) Nĩkĩ nĩtwaĩlĩte kũthi ũmbanonĩ wa kũlilikana Kyaũya kya Wĩoo kya Mwĩaĩi kĩla mwaka? (b) Kĩlungu kya 6 na 7 kĩeleetye kyaũ?

²¹ Enda ũmbanonĩ wa kĩla mwaka wa kũlilikana Kyaũya kya Wĩoo kya Mwĩaĩi. Wĩoo wa Nisani 14, mwaka wa 33 Ĩ.Y., Yesũ nĩwambĩlĩĩilye mũvango wa mwanya wa kũlilikana kĩla Mbivilia yĩtaa “kyaũya kya wĩoo kya Mwĩaĩi.” (1 Akolintho 11:​20, NW; Mathayo 26:​26-​28) O na ĩngĩ mũvango ũsu wĩtawa Ũlilikano wa kĩkwʼũ kya Yesũ. Yesũ ambĩlĩĩilye Ũlilikano ũsu nĩ kana atetheesye atũmwa make na Aklĩsto onthe ma wʼo malilikanae kana kwĩsĩla kĩkwʼũ kyake e mũndũ mwĩanĩu, nĩwaumisye thayũ wake ũtwʼĩke wovosyo. Yesũ aumisye mwĩao ũũ ĩũlũ wa Ũlilikano ũsu: “Ĩkaai ũu ũndũ wa kũndilikana.” (Luka 22:19) Yĩla tũũlilikana kĩkwʼũ kya Yesũ ũu ũtũlilikanasya wendo mũnene ũla Yeova na Yesũ matwonisye kwĩsĩla wovosyo. Twonanasya kana nĩtũũtũnga mũvea kwondũ wa wovosyo kwa kũthi ũmbanonĩ wa kĩla mwaka wa kũlilikana kĩkwʼũ kya Yesũ.a

²² Wovosyo nĩ mũthĩnzĩo wa vata mũno kuma kwa Yeova. (2 Akolintho 9:​14, 15) Mũthĩnzĩo ũsu nũtonya o na kũtethya ala makwie. Kĩlungu kya 6 na 7 nĩkĩkũelesya ũu.