Kwĩkala Wendonĩ wa Ngai

1, 2. Tũtonya kũkwata wĩvitho va ũmũnthĩ?

KWASŨANĨA wĩsĩle lelũnĩ mũthenya ũmwe kwĩ mbua mbingĩ yĩna kĩuutani. Kũimesya kĩvindu kingĩ. Kũyĩthĩwa ũtisi, na mbua mbingĩ na kĩtundumo. Ũisemba ũmanthe wĩvitho. Na vau ũtee wa lelũ ũyona vandũ ũtonya kwĩvitha. Vandũ vaseo na valũmu vatekusya. Vandũ vau vethĩwa ne va vata mũno kwaku nũndũ ve wĩvitho.

² Twĩkalĩte mavinda me na mathĩna maingĩ. Maũndũ ĩũlũ wa nthĩ maendee mathũkĩĩe o ũndũ ĩvinda yĩvĩtĩte. Ĩndĩ ve vandũ vaseo ve wĩvitho wa ĩvinda yonthe. Vandũ vau nĩva? Sisya ũndũ Mbivilia ĩmanyĩasya: “Nganeena ũndũ wa Yeova, Nĩwe wĩvitho wakwa na ngome yakwa yĩ vinya; Ngai wakwa, ũla nĩmũĩkĩĩaa.”​—⁠Savuli 91:⁠2.

3. Tũtonya kũmũtwʼa Yeova wĩvitho witũ ata?

³ Kwatata kũsũanĩa ũndũ ũsu! Yeova Mũmbi na Mũsumbĩ Mũnene wa nthĩ yonthe nũtonya kũtwʼĩka wĩvitho witũ. We nũtonya kũtũsũvĩa, nũndũ e vinya mwingĩ kũthonoka mũndũ o na wĩva kana kĩndũ o na kĩva kĩla kĩtonya kũtũlikya mũisyonĩ. O na twakwatwa nĩ mũisyo, Yeova nũtonya kũmina ũthũku ũla ũtonya kumana na mũisyo ũsu. Tũtonya kũmũtwʼa Yeova wĩvitho witũ ata? Nĩtwaĩle kũmũĩkĩĩa. O na Mbivilia yaasya: “Ĩyĩkalyei wendonĩ wa Ngai.” (Yuta 21) Kwoou, nĩtwaĩle kwĩkala wendonĩ wa Ngai, na wendo ũitũlũmanyʼa vamwe na Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ. Nĩwʼo tũkethĩawa tũtonya kũmwĩkwatya twĩna mũĩkĩĩo kana nĩwe wĩvitho witũ. Tũtonya kwĩthĩwa na wendo mũlũmu ta ũsu ata?

MANYA WENDO WA NGAI NA ŨYĨKA ŨNDŨ WAĨLE

4, 5. Yeova onanĩtye wendo kwa nzĩa ta syĩva?

⁴ Nĩ kana twĩkale wendonĩ wa Ngai, nĩtwaĩle kũmanya ũndũ Yeova ũtwendete. Sũanĩa momanyĩsyo amwe ma Mbivilia ala wĩmanyĩĩtye kwĩsĩla ĩvukunĩ yĩĩ. Yeova Mũmbi, nũtũnengete nthĩ yĩthĩwe mũsyĩ witũ wa kwendeesya. Nĩwusũĩtye nthĩ lĩu na kĩwʼũ, mũthanga wumaa ũthwii mwingĩ, na nyamũ sya kwendeesya, na kũndũ kwanake. Ngai nũtũvuanĩsye syĩtwa yake na ndaĩa syake Mbivilianĩ. Ndeto yake nĩvuanĩtye kana nĩwatũmie Yesũ Mwana wake ũla wendete kũũ nthĩ, na eetĩkĩla athĩne na kũkwʼa kwondũ witũ. (Yoana 3:​16) Mũthĩnzĩo ũsu ũtũnengae wĩkwatyo mwaũ? Ũtũnengae wĩkwatyo wa ĩvinda yũkĩte ĩseo mũno.

⁵ Wĩkwatyo ũsu witũ wa ĩvinda yũkĩte ũkeanĩa nũndũ wa ũndũ ũngĩ Ngai wĩkĩte. Yeova nũũngamĩtye silikalĩ ya ĩtunĩ kana Ũsumbĩ wa Masia. O mĩtũkĩ Ũsumbĩ ũsu ũkamina mathĩna onthe na ũitwʼĩkĩthya nthĩ valatiso. Kwasũanĩa! Nĩtũtonya kwĩkala twĩna mũuo na ũtanu tene na tene. (Savuli 37:29) Ĩvindanĩ yĩĩ Ngai nũtwonetye ũndũ tũtonya kwĩkala nesa. Nũtũnengete mũthĩnzĩo wa mboya tayo nzĩa ya kũneena nake. Isu nĩ nzĩa o imwe ila Yeova wonasya andũ wendo, o naku mwene.

6. Nũndũ wa kwĩthĩwa Yeova nũkwendete ũtonya kwĩka ata?

⁶ Ĩkũlyo ya vata waĩle kũsũanĩa nĩ yĩĩ: Naĩle kwĩka ata nũndũ Yeova nũmbendete? Andũ aingĩ matonya kwasya, “O nakwa nĩnaĩle o kũmwenda Yeova.” Ũu nĩwʼo ũkwĩwʼa? Yesũ aisye mwĩao ũũ nĩwʼo mũnene vyũ: “Mwende [Yeova] Ngai waku na ngoo yaku yonthe, na thayũ waku wʼonthe, na kĩlĩko kyaku kyonthe.” (Mathayo 22:37) Wĩna itumi mbingĩ sya kũmwenda Yeova Ngai. Ĩndĩ o kwĩwʼa nũmwendete nokwʼo kwendekaa nĩ kana ũtwʼĩke nũmwendete Yeova na ngoo yaku yonthe, na thayũ waku wʼonthe, na kĩlĩko kyaku kyonthe?

7. Kũmwenda Ngai no kwĩwʼa o ũmwendete tũ? Elesya.

⁷ O ũndũ Mbivilia yonanĩtye, kũmwenda Ngai ti o kwĩwʼa nũmwendete. O na kau kwĩwʼa nũmwendete Yeova nũndũ wa vata, kwĩwʼa ũu no mwambĩĩo tũ wa kwĩthĩwa na wendo wa wʼo kwake. Kwa ngelekanyʼo, ngii ya ĩtunda nĩ ya vata nĩ kana mũtĩ wa matunda ũmee. Ethĩwa wĩenda kũya ĩtunda, we no wĩanĩwe nĩ kũnengwa ngii ya ĩtunda yĩu? Ndwendeewʼa! O ta ũu, kwĩwʼa nũmwendete Yeova Ngai no mwambĩĩo. Mbivilia ĩmanyĩasya ũũ: “Kũmwenda Ngai nĩ kũũ, tũkwatae mĩao yake: na mĩao yake ti mĩito.” (1 Yoana 5:⁠3) Wendo wa wʼo kwa Ngai no nginya wĩthĩwe na ũsyao mũseo. Wendo ũsu waĩle kwonanwʼa kwa meko.​—⁠Mathayo 7:​16-​20.

8, 9. Tũtonya kwonanyʼa nĩtũmwendete Ngai na nĩtũmũtũngĩaa mũvea ata?

⁸ Twonanasya nĩtũmwendete Ngai twakwata mĩao yake na tweeka kwĩanana na myolooto yake. Ti ũndũ wĩ vinya kwĩka ũu. Mĩao ya Yeova ti mĩito, ĩndĩ atũnengete ĩtũtetheesye twĩkale na ũtanu, na kwĩwʼa twĩeanĩe thayũnĩ. (Isaia 48:​17, 18) Kwĩkala ũndũ Yeova ũtwonetye twĩkale, kwonanasya kana nĩtũũtũnga mũvea kwa moseo ala ũtwĩkaa. Nĩ kyeva nũndũ no andũ anini nthĩ ĩno matũngaa mũvea. Tũikwenda twĩthĩwe tũteũtũnga mũvea ta andũ amwe ĩvinda yĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ. Yesũ nĩwavoisye andũ ĩkũmi mawaĩte mangũ, ĩndĩ no ũmwe wasyokie kũmũtũngĩa mũvea. (Luka 17:​12-17) Vate nzika no twende kwĩthĩwa tũilye ta ũsu ũmwe watũngie mũvea, ĩndĩ ti ala kenda mataatũnga mũvea!

⁹ Mĩao ĩsu ya Yeova nĩ yĩva twaĩle kwĩwʼa? Nĩtũsomete mĩao ĩmwe ĩvukunĩ yĩĩ, ĩndĩ eka tũsyokee ĩmwe yayo. Kũmĩwʼa mĩao ya Ngai kũkatũtetheesya kwĩkala wendonĩ wa Ngai.

ENDEEA KŨMŨTHENGEEA YEOVA

10. Elesya nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kũendeea kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova Ngai.

¹⁰ Kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova nĩ ũndũ wa vata nĩ kana ũmũthengee. Ũsu nĩ ũndũ wa kũendeea ĩvinda yonthe. Kwa ngelekanyʼo, ũkethĩwa ũyota mwaki nza ũtukũ kwĩ mbevo mbingĩ, we no ũeke mwaki ũsu ũvoe? Aiee ndũeka. Ĩndĩ ũendeea kwongela ngũ nĩ kana wĩkale wakene. Walea kwĩka ũu nũtonya kwĩthĩwa wĩ mũisyonĩ! O ũndũ mwaki wendaa ngũ nĩ kana wĩkale wakene nowʼo “kũmũmanya Ngai” kũendeea kũlũlũmĩĩlya wendo witũ kwake.​—⁠Nthimo 2:​ 1-5, NW.

11. Yesũ amanyĩsya amanyĩwʼa make meewie ata?

¹¹ Yesũ endaa amanyĩwʼa make mekalae mendete Yeova na Ndeto Yake ya wʼo na ya vata. Yesũ athayũũkwʼa, nĩwamanyĩisye amanyĩwʼa make elĩ ĩũlũ wa wathani ũla weanĩie ĩũlũ wake kuma Maandĩkonĩ ma Kĩevelania. Meewie ata? Ĩtina maisye atĩĩ: “Ngoo sitũ itinewʼa muutĩa yĩla ũnũũneenaa naitũ nzĩanĩ, aitũvuanĩsya Maandĩko?”​—⁠Luka 24:⁠32.

12, 13. (a) Ũmũnthĩ wendo wa andũ aingĩ kwa Ngai na Mbivilia wĩkĩte ata? (b) Tũtonya kũsiĩĩa wendo witũ ndũkavoe ata ?

¹² Yĩla weemanyĩisye ya mbee kĩla Mbivilia yo ĩmanyĩasya, nĩweewie ngoo yaku yausũa ũtanu, ũthangaau, na wendo kwa Ngai? Nũtonya kwĩthĩwa weewie ũu. Andũ aingĩ nĩmewʼaa oou. Ũndũ ũla wĩ vinya yu nĩ kwĩkala na wendo ũsu na kũwongeleela. Tũikwenda kwĩkala ta andũ ma nthĩ ĩno. Yesũ athanie ũũ: “Wendo wa aingĩ ũkavoa.” (Mathayo 24:12) Ũtonya kũsiĩĩa ata wendo waku kwa Yeova na kwa wʼo ũla wĩ Mbivilianĩ ndũkavoe?

¹³ Endeea kwosa ũmanyi ĩũlũ wa Yeova Ngai na Yesũ Klĩsto. (Yoana 17:⁠3) Sũanĩa kwa ũito ĩũlũ wa kĩla ũkwĩmanyĩsya kuma Ndetonĩ ya Ngai na ũyĩkũlya makũlyo ta aa: ‘Ũndũ ũũ wĩmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa Yeova Ngai? Ũndũ ũũ wĩnenga kĩtumi kĩngĩ kĩva kya kũmwenda Ngai na ngoo yakwa yonthe, kĩlĩko kyakwa kyonthe na thayũ wakwa wʼonthe?’ (Savuli 143:⁠5) Kũsũnĩa kwa ũliku kwa mũthemba ũsu kũkatuma wendo waku kwa Yeova ũtavoa.

14. Mboya ĩtonya kũtũtetheeasya ata kũendeea kwĩkala wendonĩ wa Yeova?

¹⁴ Ũndũ ũngĩ ũtonya ũkũtetheesya wendo waku ndũkavoe nĩ kũvoyaa kĩla ĩvinda. (1 Athesalonika 5:​17) Kĩlungunĩ kya  17 ĩvukunĩ yĩĩ, nĩtũneemanyĩisye mboya nĩ mũthĩnzĩo wa vata kuma kwa Ngai. O ũndũ kũneenaa kĩla ĩvinda vate kĩsiĩĩi kũetae mũamba mũseo katĩ wa andũ, no ta ũu mũamba witũ na Yeova nũendeaa kwĩthĩwa wĩ mũseo na wĩ mũlũmu ethĩwa tũkamũvoyaa kĩla ĩvinda. Nĩ ũndũ wa vata kũtata mboya sitũ iikethĩwe ne o ndeto sya kũsyokeleelwa ta wathi. Twaĩle kũneena na Yeova ũndũ kana kaneenaa na ĩthe kendete. Nĩtwaĩle kwonanyʼa ndaĩa mboyanĩ, na kũvoya tũteũvitha kĩndũ, kwa ngoo ntheũ na kuma ngoonĩ. (Savuli 62:⁠8) Kwĩmanyĩsya Mbivilia wĩ weka na mboya ya kuma ngoonĩ nĩ maũndũ ma vata makonetye ũthaithi witũ, namo nĩmatũtetheeasya kwĩkala wendonĩ wa Ngai.

TANĨA ŨTHAITHI WAKU

15, 16. Nĩkĩ twaĩle kwona wĩa wa kũtavanyʼa ĩũlũ wa Ũsumbĩ wĩ ũndũ wa vata mũno na ta ũthwii?

¹⁵ Kwĩmanyĩsya Mbivilia na mboya nĩ maũndũ makonetye ũthaithi ala tũtonya kwĩka twĩ o ithyoka. Ĩndĩ eka twone ũndũ ũkonetye ũthaithi twĩkaa ũtheinĩ: kũtavya andũ angĩ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo witũ. Nũtavĩtye andũ angĩ wʼo wa Mbivilia? Ethĩwa nĩwĩkĩte ũu no nginya wĩthĩwe ũtanĩĩte mũno ũndũ ũsu. (Luka 1:​74) Yĩla tũũtavya andũ angĩ wʼo ũla twĩmanyĩĩtye ĩũlũ wa Yeova Ngai, twĩthĩawa tũitethya wĩa wa vata ũla wanengiwe Aklĩsto ma wʼo onthe​—⁠wa kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai.​—⁠Mathayo 24:14; 28:​19, 20.

¹⁶ Mũtũmwa Vaulo oonaa kũtavanyʼa wĩ ũndũ wa vata mũno, awĩtie ũthwii. (2 Akolintho 4:⁠7) Kũneena na andũ ĩũlũ wa Yeova na ieleelo syake nĩwʼo wĩa ũla mũseo vyũ ũtonya kũtethya. Ũsu nĩ wĩa wa kũmũthũkũma Vwana ũla mũseo vyũ, nawʼo ũetae moathimo maingĩ mũno. Yĩla ũũtethya wĩa ũsu, wĩthĩawa ũitetheesya andũ ala me na ngoo ntheu mathengee Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ na mailika nzĩanĩ ĩla ĩendete thayũnĩ ũtathela! Ve wĩa ũngĩ ũseũvĩte ta ũsu? Ũndũ ũngĩ nĩ kana kũtavanyʼa ĩũlũ wa Yeova na Ndeto yake nĩkũlũlũmĩĩlasya mũĩkĩĩo waku na wendo waku kwake. Na Yeova ndolwa nĩ kĩthito kyaku. (Aevelania 6:​10) Kũthangaa wĩanĩ ũsu nĩkũtũtetheeasya kwĩkala wendonĩ wa Ngai.​—⁠1 Akolintho 15:⁠58.

17. Nĩkĩ Aklĩsto maĩle kũtavanyʼa kwa mĩtũkĩ ũmũnthĩ?

¹⁷ Nĩ ũndũ wa vata kũlilikana kana wĩa wa kũtavanyʼa ĩũlũ wa Ũsumbĩ nĩ wa kwĩkwa kwa mĩtũkĩ. Mbivilia yaĩtye: “Tavanyʼa ĩla ndeto; ĩthĩwa wĩ mũthangaau.” (2 Timotheo 4:⁠2) Nĩkĩ ũmũnthĩ ũsu nĩ ũndũ wa kwĩkwa mĩtũkĩ? Ndeto ya Ngai ĩtwĩĩte: “Mũthenya mũnene wa Yeova wĩ vakuvĩ, wĩ vakuvĩ na nĩwĩkalaatĩte mũno.” (Nzevania 1:​14) Mũthenya ũsu nĩwũkĩte mĩtũkĩ yĩla Yeova ũkamina walanyʼo wʼonthe wa maũndũ kũũ nthĩ. Andũ nĩmaĩle ũkanwʼa! Nĩmaĩle kũmanya kana yĩĩ nĩyo ĩvinda ya Kũmũnyuva Yeova ta we Mũsumbĩ mũnene woo. Mũminũkĩlyo ‘ndwĩĩkala.’​—⁠Avakuki 2:⁠3.

18. Nĩkĩ twaĩle kũmũthaitha Yeova vamwe na Aklĩsto ma wʼo?

¹⁸ Yeova eenda tũmũthaithe vamwe na Aklĩsto ma wʼo. Nĩkyo kĩtumi Ndeto yake yaĩtye: “Na nĩtũlilikananyʼe ithyĩ kwa ithyĩ kũthangaanyʼa wendonĩ na mawĩanĩ maseo; Tũtekũeka kũmbana kwitũ vamwe, o tondũ amwe mekaa, ĩndĩ tũkĩtaana; na mbee mũno, mũkyona mũthenya ũsu ũkĩthengeea.” (Aevelania 10:​24, 25) Yĩla twoombana vamwe na Aklĩsto ala angĩ mawũmbanonĩ ma Kĩklĩsto, twĩthĩawa na ĩvinda ĩseo ya kũmũtaĩa na kũmũthaitha Ngai witũ ũla tũmwendete. O na nĩtwakanaa kĩveva na kwĩkĩana vinya.

19. Tũtonya kũlũlũmĩlĩlya wendo nthĩnĩ wa kĩkundi kya Kĩklĩsto ata?

¹⁹ Yĩla twoombana vamwe na athaithi ala angĩ ma Yeova, nĩtũlũlũmĩlĩlasya wendo na ũnyanya nthĩnĩ wa kĩkundi kya Kĩklĩsto. Ndũkekwatye Aklĩsto ala angĩ methĩwe me eanĩu. Ndũkende kwona ũlũngalu mwĩanĩu kwa Aklĩsto ala mũthaithaa ĩmwe. Lilikana kana kĩla ũmwe ndeanaa kĩveva o ũndũ ũmwe na ũla ũngĩ, na kĩla ũmwe no eke mavĩtyo. (Akolosai 3:​13) Ĩthĩwa na ũnyanya vamwe na ala mamwendete Yeova mũno, na ũkaendeea kwĩana kĩveva. Kũthaitha Yeova vamwe na ana-a-asa ma kĩveva kũkaũtetheesya kwĩkala wendonĩ wa Ngai. Yeova aathimaa ata ala mamũthaithaa kwa ũĩkĩĩku na mayĩkala wendonĩ wake?

MANTHA ‘THAYŨ ŨLA WA WʼO’

20, 21. “Thayũ wa wʼo” nĩ wĩva, na nĩkĩ ũsu nĩ wĩkwatyo mũseo mũno vyũ?

²⁰ Yeova aathimaa athũkũmi make kwa kũmanenga thayũ, ĩndĩ thayũ wa mũthemba mwaũ? Yu wĩ thayũ? Andũ aingĩ matonya kũsũngĩa o mĩtũkĩ na kwasya, “Ĩĩ.” Masũanĩaa kana nũndũ nĩmeũveva, makaya, na makanywʼa, no nginya methĩwe me thayũ. Mavinda ala wĩ mũtanu nũtonya kwasya, “Nũũtanĩa thayũ.” Ĩndĩ, Mbivilia yonanasya kana ũmũnthĩ kũi mũndũ kwa wʼo wĩ na thayũ ũtathela.

²¹ Ndeto ya Ngai ĩtwĩkĩaa vinya ‘tũkwate ũla thayũ wa wʼo.’ (1 Timotheo 6:​19) Ndeto isu syĩonanyʼa kana twĩna wĩkwatyo wa ũkwata “thayũ wa wʼo” ĩvinda yũkĩte. Yĩla tũkethĩwa twĩ eanĩu tũkeethĩwa twĩna thayũ ũla wa wʼo, nũndũ tũkeethĩwa tũyĩkala kwĩanana na ũndũ Ngai wendaa twĩkalae. Yĩla tũkekala valatisonĩ kũũ nthĩ twĩna ũima wa mwĩĩ, mũuo, na ũtanu, tũkeethĩwa tũitanĩa “thayũ wa wʼo,” nawʼo nĩ thayũ ũtathela. (1 Timotheo 6:​12) Ũsu nĩ wĩkwatyo mũseo mũno vyũ.

22. Ũtonya ‘kũkwata ũla thayũ wa wʼo’ ata?

²² Tũtonya ata ‘kũkwata ũla thayũ wa wʼo’? O aendee kũneena ĩũlũ wa thayũ ũsu, Vaulo amekĩie vinya Aklĩsto “mekae nesa” na ‘mayĩthĩwa athwii ma kwĩkaa nesa.’ (1 Timotheo 6:​18) Kwoou ũndũ ũla mũnene nĩ ũndũ tũtũmĩaa wʼo ũla twĩmanyĩĩtye kuma Mbivilianĩ. Ĩndĩ Vaulo oonanasya “thayũ wa wʼo” nĩ ndĩvi ya kũthũkũma wĩa mũseo? Ũu ti wʼo nũndũ wĩkwatyo ũsu mũseo nĩ kwĩanana na “mumo wa Ngai.” (Alomi 5:​15) Ĩndĩ Yeova nĩwendeeawʼa nĩ kũathima ala mamũthũkũmaa kwa ũĩkĩĩku. Nĩwendaa wĩĩkala ‘thayũ ũla wa wʼo.’ Thayũ ũsu ũtathela, wĩ mũuo na ũtanu, ũkanengwa ala mekalaa wendonĩ wa Ngai.

23. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kwĩkala wendonĩ wa Ngai?

²³ Kĩla mũndũ nĩwaĩle kwĩkũlya atĩĩ: ‘Nĩnĩmũthaithaa Ngai kwĩanana na ũndũ we ũmanyĩĩtye Mbivilianĩ?’ Ethĩwa nĩtwĩkaa ũu kĩla mũthenya twĩ nzĩanĩ ĩla yaĩle. Nĩtũtonya kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo vyũ kana Yeova nĩ wĩvitho witũ. Akasũvĩa andũ make aĩkĩĩku ĩvinda yĩĩ yĩ mathĩna ya mũminũkĩlyo. Yeova akatũvonokya tũlike nthĩ nzaũ ĩla yĩĩthĩwa kwʼo o mĩtũkĩ. Tũkatana mũno kwĩthĩwa vo ĩvinda yĩu! Tũkeethĩwa twĩ atanu nũndũ nĩtwanyuvie maũndũ kwa nzĩa ĩla yaĩle ĩvindanĩ ya mũminũkĩlyo! Wanyuva maũndũ kwa nzĩa ta ĩsu ĩvinda yĩĩ, ũkatanĩa “thayũ wa wʼo,” thayũ ũla Yeova Ngai wavangĩte, tene na tene!