Mbela oonakufya otava dulu ngoo okukwafela ovanamwenyo?

OMULUMENHU omunyasha wedina Tamba oo ha kala muAfrika lokOuninginino, okwa li e li poku ka shanga ekonakono.a Ina okwa li e mu kondjifa kutya okwa pumbwa okukonga ekwafo kovapambele vaye ovo va fya opo a pondole mekonakono. Ovatalelipo vahapu ohava ka tala oimhu yovanhu omafele oyo ya kukutikwa noya tuvikilwa monhele i li koshi yedu muPalermo, shomuSisilia. Ovanhu vamwe ova itavela kutya oimhu yovanhu oyo ya kukutikwa otai dulu okukwafela ovanamwenyo nekwafo tali di kuKalunga. Omudo keshe, ovanhu ohava ka talela po Lily Dale, odoolopa i li kouninginino woshitukulwalongo shedina New York, shomOilongo yaHangana yaAmerika, omo mwa shiivika kutya omu na ovapopi neemhepo vahapu. Ovatalelipo ohava i ko ve lineekela kutya otava dulu oku ka popya novapambele vavo ile ookaume kavo ovo va fya nokumona ekwafo.

Eitavelo olo kutya oonakufya otava dulu okukwafela ovanamwenyo otali tandavele mounyuni. Ove oto ti ngahelipi? Otashi dulika wa hongwa shi na sha neitavelo olo ile u shii nawa vamwe ovo va itavela mehongo olo. Oshi li paushitwe shili okukala twa djuulukwa ovaholike vetu ovo va fya. Ashike ovapopi neemhepo ohava ti kutya ohava dulu okukwafela ovanhu va popye noonakufya. Omupopi neemhepo umwe oo a popiwa moshifo shedina Time okwa popya kutya ovo ve li monhele omo hamu kala oishitwa yopamhepo “ohava kala alushe ve lilongekida okukwafela ngeenge ova pulwa ekwafo.” Mbela osho oshoshili ngoo? Mbela oonakufya otava dulu ngoo shili okukwafela ovanamwenyo? Ombibeli otai yandje omanyamukulo a yela oo tashi dulika e ku kumwife.

Mbela oonakufya ove li monhele yonhumba ve na omwenyo?

Ombibeli oya yelifa onghalo yoonakufya monghedi i li paunafangwa noipu okuudiwa ko. Didilika osho sha popiwa mOmuudifi 9:5 taku ti: “Ovanamwenyo ve shi shii nokutya, ve nokufya. Ndelenee noonakufya inava shiiva nande sha.” Mbela otashi shiiva ngoo oonakufya va kale ve na omaliudo? Ovelishe onhi-6 oya nyamukula ya ti: “Ohole yavo ngaashi ehandu lavo nouladi wavo yo owa xula po nale. Ndelenee vo ve he na vali oshipewa muashishe tashi ningwa koshi yetango.” Didilika yo osho sha popiwa movelishe 10 yetukulwa olo tuu olo, ya ti: “Moshovafi oku to i, kamu na nande oshilonga, ediladilo neshiivo ile ounongo.” Oshitya ‘oshovafi’ osho sha longifwa movelishe omo osha toloka oshitya shOshiheberi “Sheol.” Shihokwifa, oshitya shOshigreka “Hades” osho tashi ti shimwe naSheol, osha longifwa mOmishangwa shi ulike konhele omo Jesus Kristus a li a ya oule wokafimbo eshi a li a fya. — Oilonga 2:31.

Jesus okwa li ha kwafele ovanhu vahapu fimbo a li ina fya, ndele okwa li e shii kutya ota ka fya. Mbela okwa li ta diladila kutya ota ka dula natango okukwafela ovanhu pefimbo olo a li ta ka kala moshovafi? Hasho nandenande. Eshi a li pokufya, okwa li a faafanifa efyo laye noufiku, efimbo olo omunhu iha dulu okulonga sha. (Johannes 9:4) Jesus okwa li e shii kutya ngeenge ovanhu vehe po vali, “kave na osho tava dulu okuninga mefyo.” — Jesaja 26:14, NW.

Jesus okwa li yo a longifa efaneko limwe olo tali yelifa onghalo yoonakufya. Eshi kaume kaJesus Lasarus a li a fya, okwa li a faafanifa efyo laye neemhofi. (Johannes 11:11-13) Ihatu kala twa teelela okukwafelwa komunhu a kofa, hasho mbela? Omunhu oo a kofa iha kala e shii sha, noita dulu okukwafela vamwe.

Mbela omwenyo ohau xupu po pefyo?

Ovanhu vahapu ova hongwa kutya omwenyo ohau xupu po pefyo. Ndele Ombibeli otai hongo ehongo la yooloka ko kwaalo. Embo lotete lOmbibeli, Genesis, otali yelifa kutya omwenyo oshike naanaa. Genesis 2:7 okwa ti kutya eshi omunhu wotete a shitwa, okwa “ninga omwenyo u nomwenyo.” Omunhu ye mwenemwene oye omwenyo, noinamwenyo nayo eemwenyo. (Genesis 1:20-25) Onghee hano, osha yela kutya ngeenge omunhu ile oshinamwenyo sha fya, omwenyo ohau fi. Ombibeli nayo oya koleka oushili oo. — Hesekiel 18:4.

Ashike otashi dulika vamwe va pule kutya: ‘Ongahelipi shi na sha nomahokololo mahapu e na sha novanamwenyo ovo va popya noonakufya, va uda eendaka davo ile ve va mona nokuli?’ Omahokololo a tya ngaho ohaa hokololwa moilongo ihapu mounyuni. Omahokololo a tya ngaho ohaa ningifa ovo va filwa ovapambele ile ookaume kavo kopofingo va kale ve na eteelelo, naasho ohashi linyengifa ovanhu vahapu va ye kovapopi neemhepo ovo hava ti kutya ohava popi noonakufya.

Mbela omahokololo oo ooshili ngoo? Ngeenge osho, mbela osho itashi kondjifafana neendjovo dOmbibeli odo da kundafanwa metetekelo? Kristus Jesus okwa popya kutya Eendjovo daKalunga odo oshili. (Johannes 17:17) Oshili ihai kondjifafana. Ombibeli otai yandje ouyelele wa yela u na sha nanghee tu na okutala ko omapopyo oo kutya oonakufya otava dulu okukwafela ovanamwenyo. Ombibeli otai popi kombinga yomunhu umwe oo a li a kendabala okukonga ekwafo koonakufya. Ngeenge owa lesha nawa ehokololo li na sha nomunhu oo, oto ka mona oshili.

Ohamba imwe oyo ya li ya ka konga ekwafo koonakufya

Opa li olwoodi muIsrael lokolundume, nohamba Saul nomatangakwaita ayo ova li va palamenwa ketangakwaita litilifi lOvafilisti. Eshi Saul a li a mona onhanda yOvafilisti, ‘okwa li a tila, nomwenyo waye owa li wa kakama.’ Pefimbo opo, Saul okwa li a efa po elongelokalunga lashili mouhamba waye. Oshidjemo, Jehova ka li a nyamukula omailikano aSaul. Mbela Saul okwa li a ka konga ekwafo peni? Omuprofeti waKalunga Samuel okwa hangwa a fya nale. — 1 Samuel 28:3, 5, 6.

Saul okwa li a ka konga ekwafo komupopi neemhepo wokuEndor. Okwa li a pula omupopi neemhepo oo e mu ‘pendulile Samuel’ koufi. Opo nee, omupopi neemhepo oo okwa li a ifana oshilulu. Oshilulu osho kwa li taku tiwa osho Samuel osha li sha lombwela Saul kutya Ovafilisti otava ka findana nonokutya Saul novanamati vaye otava ka fila molwoodi. (1 Samuel 28:7-19) Mbela oshilulu osho osha li ngoo shili Samuel a aluka koufi?

Diladila kombinga yaashi. Ombibeli oya popya kutya ngeenge omunhu a fya ‘oha shuna medu, nomadiladilo aye kae po vali.’ (Epsalme 146:4) Saul naSamuel ova li ve shii kutya Kalunga okwa tokola okuya kovapopi neemhepo. Nomolwaasho Saul a li a kwatela komesho oshikonga shokukomba mo oumhulile moshilongo. — Leviticus 19:31.

Diladila kwaashi: Ngeno omuprofeti omudiinini Samuel okwa li e na omwenyo e li oshishitwa shopamhepo, mbela ngeno okwa nyona omhango yaKalunga ndele ta longele kumwe nomupopi neemhepo opo a dule oku ka shakena naSaul? Jehova ka li a hala okupopya naSaul. Mbela omupopi neemhepo oo okwa li ngoo ta dulu okukondjifa Kalunga Omunaenghono adishe a popye naSaul okupitila muSamuel oo a hangwa a fya? Hasho nandenande. Osha yela kutya oshishitwa osho sha li tashi liti osho Samuel kasha li nandenande omuprofeti waKalunga omudiinini, ndele osha li oshishitwa shopamhepo shikolokoshi, ondemoni oyo ya li tai liningifa ya fa Samuel oo a fya.

Eendemoni odo ovaengeli ovo va tukululila ounamapangelo waKalunga oshibofa nale pehovelo londjokonona yovanhu. (Genesis 6:1-4; Judas 6) Eendemoni odo otadi dulu okukonenena ovanhu fimbo ve na omwenyo, ndele tadi shiiva onghedi yavo yokupopya, olupe lavo nosho yo nghee hava ningi oinima. Oda halelela okuxumifa komesho ediladilo olo kutya Ombibeli itai hongo oshili. Onghee hano, itashi kumwifa eshi Ombibeli ya londwela kutya ovanhu kave na okukwatafana noishitwa yopamhepo oyo monghedi yonhumba ile yongadi! (Deuteronomion 18:10-12) Oishitwa yopamhepo oyo ikolokoshi oye lipyakidila fiyo okunena.

Paife otu wete kutya omolwashike ovanhu vahapu hava popi kutya ova uda ile va mona ovaholike vavo ovo va fya. Nonande oishitwa yopamhepo ikolokoshi omafimbo amwe ohai kala ya fa tai kwafele, oya tokola toko okupukifa ovanhu.b (Ovaefeso 6:12) Diladila yo kwaashi: Jehova oKalunga omunahole nohe tu file oshisho. Ngeno oonakufya ova li ve na omwenyo ponhele yonhumba notava dulu okukwafela ookaume kavo novapambele, mbela ngeno Omushiti wetu omunahole okwe tu dilika ngoo tuha ninge eenghendabala dokupopya navo nonokutya oshinima sha tya ngaho osho “oixuna”? Hasho nandenande. (1 Petrus 5:7) Ndele mbela ope na ngoo odjo i shii okulineekelwa oyo tai dulu oku tu kwafela?

Ekwafo lashili olo ovanamwenyo noonakufya tava dulu okumona

Okutala kwaasho sha kundafanwa metetekelo, otwa mona kutya oonakufya kave na eenghono okukwafela ovanamwenyo. Okukonga ekwafo koonakufya kaku na ekwafo lasha nokwa nyika oshiponga neenghono, molwaashi otaku nyono omhango yaKalunga notaku tu ningifa tu nwefwe mo keendemoni.

Ombibeli otai tu lombwele tu konge ekwafo kOdjo ya denga mbada, kOmushiti wetu Jehova. Jehova ota dulu oku tu xupifa mefyo. (Epsalme 33:19, 20) Jehova okwa hala oku tu kwafela kunena, nota kwafele ovanhu va kale ve na eteelelo lashili, mepingafano neteelelo lihe fi lashili olo hali di kovapopi neemhepo.

Tamba oo a tumbulwa pehovelo, okwa li e lihonga eyooloko pokati ketimaumbwile loipupulu olo hali timaumbwilifwa ovanhu kovapopi neemhepo nosho yo etimaumbwile lashili olo Jehova te tu timaumbwilifa. Ovapopi neemhepo ova li ve mu lombwela kutya ngeenge ina ningila ooxekulululwa ovo va fya exwikiloyambo, ota ka dopa ekonakono. Tamba okwa li a hovela okukonakona Ombibeli nEendombwedi daJehova, ndele te lihongo kutya oonakufya ove li monghalo ya tya ngahelipi nosho yo kutya olyelye odjo yaavo have liningifa va fa ootatekulululwa ovo va fya. Nonande Tamba okwa li a fininikwa kuina a ka konge ekwafo kovapopi neemhepo, okwa li e shi anya ndele ta lombwele ina ta ti: “Ngeenge onda dopa, ohandi ke lihonga noudiinini modula tai ya.”

Okwa ka mona oidjemo ya tya ngahelipi? Tamba okwa li a pita oye wotete mekonakono. Ina okwa li a kumwa, ndele ta kanifa elineekelo movapopi neemhepo, noina popya nande vali kombinga yokuningila oonakufya omaxwikiloyambo. Tamba okwe lihonga kutya Jehova okwe tu londwela tu henuke ‘okupulilwa sha koonakufya.’ (Jesaja 8:19) Ekonakonombibeli ola li la kwafela Tamba a kale e na elineekelo kutya ngeenge okwa kala a hokwa omhango yaKalunga, ota ka pondola. — Epsalme 1:1-3.

Ndele mbela ongahelipi kombinga yovaholike vetu ovo va fya? Mbela ove na ngoo eteelelo la sha? Kakele koku tu kwafela tu li ovanamwenyo, Jehova okwa udaneka kutya ota ka kwafela ovo ve li meembila. Konima eshi omuprofeti Jesaja a yelifa kutya oonakufya kave na ekwafo la sha, didilika osho a popya metukulwa 26, ovelishe 19, a ti: ‘Ovafi voye otava ka ninga ovanamwenyo. Dudulukeni, nye mu nyakukwe, onye amushe ava mwa nangala mondwi.’ Exunganeko olo ola popya yo kutya ovo ‘vehe na osho tava dulu okuninga mefyo’ otava ka nyumuka.

Diladila kwaashi: Ovanhu omamiliyona omayovi ovo vehe na osho tava dulu okuninga ovo va kofa meembila otava ka nyumunwa! Ombibeli oya popya kutya Jehova okwa “djuulukwa” okunyumuna oonakufya. (Job 14:14, 15) Mbela omaudaneko oo ooshili ngoo? Jesus Kristus okwa li e na oushili filufilu kutya eteelelo olo oloshili, nomolwaasho a popya kutya oonakufya ova fa nale ve na omwenyo momesho aJehova. — Lukas 20:37, 38.

Mbela ino hala okukala u na eteelelo la tya ngaho?c Twikila okulihonga u mone eshiivo lashili lOmbibeli. Eshi to konakona Ombibeli, oto ka uda ko kutya Jehova ota dulu okukwafela ovanamwenyo novafi nonokutya omaudaneko aye ‘ooshili noku shii okulineekelwa.’ — Ehololo 21:4, 5.

[Omashangelo opedu]

[Eendjovo dididilikwedi pepandja 11]

Oshi li paushitwe shili okukala twa djuulukwa ovaholike vetu ovo va fya

[Efano pepandja 12]

Mbela omuprofeti Samuel okwa li a aluka koufi ndele ta popi nohamba Saul?