OSHITUKULWA SHOKUKONAKONWA 27
Omolwashike tu na okutila Jehova?
“Eendafano lOmwene oli li naava have mu tila.” — EPS. 25:14.
EIMBILO 8 Jehova oye eameno letu
EXUKU LOSHITUKULWAa
1-2. Metwokumwe nEpsalme 25:14, oshike tu na okuninga, ngeenge otwa hala okukala tu na ekwatafano lopofingo naJehova?
OMAUKWATYA elipi to diladila wa pumbwa, opo u kaleke po ekwatafano lopofingo naumwe? Otashi dulika u nyamukule kutya ookaume kopofingo ova pumbwa okukala ve holafane nohava yambididafana. Otashi dulika u diladile kutya oumbada kau fi oukwatya wa fimana, opo mu kale mu na oukaume wopofingo. Ashike ngaashi omushangwa wenenediladilo woshitukulwa eshi we shi popya, ovo va hala okukala ve na ekwatafano lopofingo naJehova, ove na oku mu “tila.” — Lesha Epsalme 25:14.
2 Kashi na nee mbudi kutya otwa longela Jehova efimbo li fike peni, atusheni otwa pumbwa okukala twe mu fimaneka neenghono. Ndele okutila Kalunga osha hala okutya shike? Ongahelipi hatu dulu okulihonga okutila Jehova? Oshike hatu lihongo komupiya omudiinini Obadja, komupristeri munene Johoiada nosho yo kohamba Joas shi na sha nokutila Kalunga?
OKUTILA KALUNGA OSHA HALA OKUTYA SHIKE?
3. Yelifa osho tashi dulu oku tu etela oumbada, nanghee tau dulu oku tu amena.
3 Otashi dulika tu kale twa tila, ngeenge otwa itavela kutya oshinima shonhumba otashi dulu oku tu ehameka monghedi yonhumba, ile yongadi. Oumbada wa tya ngaho ouwa, molwaashi otau dulu oku tu kwafela tu ninge omatokolo e li pandunge. Oumbada otau dulu oku tu kwafela tuha ende komungenge woshikulundudu. Oumbada wokutila okumona oshiponga otau dulu oku tu linyengifa tu henuke onghalo ya nyika oshiponga. Oumbada wokutila okunyona po oukaume wopofingo naumwe, oo tu hole, otau dulu oku tu linyengifa tuha popye sha, ile tuha ninge sha osho shihe li pahole.
4. Satana okwa hala ovanhu va kale va tila Jehova monghedi ilipi?
4 Satana okwa hala ovanhu va kale va tila Jehova monghedi oyo inai yuka. Satana okwa hala ovanhu va itavele kutya Jehova oha kala alushe a handuka, nokwa hala oku tu handukila nonokutya katu na fiku tu mu hafife. (Job 4:18, 19) Satana okwa hala tu kale twa tila neenghono Jehova, opo tu efe po oku Mu longela. Opo tu henuke omwiyo wa tya ngaho, otwa pumbwa okulihonga okukala twa fimaneka Kalunga nokukala twa tila oku mu udifa nai.
5. Osha hala okutya shike okutila Kalunga?
5 Omunhu oo ha tila Kalunga monghedi ya yuka, oku mu hole noiha kala a hala okuninga sha osho tashi dulu okunyona po ekwatafano laye naYe. Jesus okwa li e na “etilokalunga” la tya ngaho. (Heb. 5:7) Okwa li ha tila Jehova monghedi ya yuka. (Jes. 11:2, 3) Ponhele yaasho, okwa li e mu hole neenghono nokwa li a hala okudulika kuye. (Joh. 14:21, 31) Ngaashi Jesus, otwa fimaneka neenghono Jehova, molwaashi omunahole, omunaendunge, omuyuki nomunaenghono. Otu shi shii yo kutya Jehova oku tu hole neenghono noha kumwa kunghee hatu linyenge kewiliko laye. Ohatu dulu okuudifa nai Jehova, ile tu hafife omutima waye. — Eps. 78:41; Omayel. 27:11.
LIHONGA OKUTILA KALUNGA
6. Omonghedi imwe ilipi hatu dulu okulihonga okutila Kalunga? (Epsalme 34:11)
6 Inatu dalwa tu na oumbada wokutila Jehova, ashike ohatu dulu oku u kulika. (Lesha Epsalme 34:11.) Onghedi imwe omo hatu dulu okuninga ngaho, omokukonakona eshito. Ngeenge otwa shiiva ounongo waKalunga, eenghono daye nanghee e tu ulikila ohole yomoule okupitila moinima oyo a shita, ohatu ka kala twe mu fimaneka notu mu hole neenghono. (Rom. 1:20) Omumwameme wedina Adrienne okwa ti: “Ounongo waJehova, oo u liwetikile meshito, owa kumwifa nge nowa kwafela nge ndi mone kutya oku shii osho sha denga mbada kwaame.” Molwaashi oha dilonga alushe kombinga yaasho, okwa ti: “Inandi hala okuninga sha osho tashi dulu okunyona po ekwatafano lange naJehova, oo a pa nge omwenyo.” Mbela oshivike eshi ito dulu okulongifa efimbo loye mokudilonga koshinima shonhumba meshito? Ngeenge owa ningi ngaho, otashi ku ningifa u kale wa fimaneka neenghono nou hole Jehova. — Eps. 111:2, 3.
7. Ongahelipi eilikano tali dulu oku tu kwafela tu kulike oumbada wa yuka wokutila Jehova?
7 Onghedi imwe omo hatu dulu okukulika oumbada wa yuka wokutila Kalunga omokwiilikana pandjikilile. Ohatu shiiva nawa Jehova efimbo keshe, ngeenge hatu ilikana kuye. Efimbo keshe hatu mu pula e tu pe eenghono tu lididimikile eyeleko, ohashi tu dimbulukifa kutya oku na eenghono di fike peni. Ngeenge hatu mu pandula omolwoshali yOmona waye, ohashi tu dimbulukifa kutya Jehova oku tu hole shi fike peni. Ngeenge hatu ilikana kuJehova e tu kwafele moupyakadi wonhumba, ohashi tu dimbulukifa kutya oku li omunaendunge a shiya ko. Omailikano a tya ngaho, ohae tu kwafele tu kale twa fimaneka neenghono Jehova. Nohae tu kwafele tu kale twa tokola toko okuhaninga sha osho tashi dulu okunyona po oukaume wetu naye.
8. Oshike hatu dulu okuninga, opo tu kaleke po oumbada wokutila Kalunga?
8 Ohatu dulu okukaleka po oumbada wokutila Kalunga mokukonakona Ombiibeli nelalakano lokulihonga kombinga yoihopaenenwa iwa nosho yo ii oyo i li mo. Natu ka kundafaneni ovapiya vavali ovadiinini vaJehova, Obadja, omupiya omudiinini womeumbo lohamba Ahab, nosho yo omupristeri munene Jehoiada. Opo nee ohatu ka tala kutya oshike hatu lihongo kohamba Joas yaJuda, oyo pehovelo ya li idiinini kuJehova, ndele tai ka efa po oudiinini wayo.
KALA OMULADI NGAASHI OMUTILIKALUNGA OBADJA
9. Ongahelipi oumbada wokutila Jehova wa li wa kwafela Obadja? (1 Eehamba 18:3, 12)
9 Ombiibeli oya popya shi na sha naObadjab ya ti: “Obadja okwa li omulumenhu ha tila shili Omwene.” (Lesha 1 Eehamba 18:3, 12.) Ongahelipi oumbada wa li wa kwafela Obadja? Shotete, oumbada owa li we mu kwafela a kale omunashili noku shii okulineekelwa, nomolwaasho ohamba ya li ye mu nangeka po a pashukile oinima aishe yomeumbo layo. (Yelekanifa naNehemia 7:2.) Etilokalunga laObadja ole mu kwafela a kale e na ouladi, oukwatya wa tongomana oo a li a pumbwa. Okwa li ko pefimbo lokupangela kwohamba ikolokoshi Ahab, oyo ya li ya ‘ninga osho inashi yuka momesho Omwene, i dule eehamba adishe odo de mu tetekela.’ (1 Eeh. 16:30) Omukulukadi waAhab, Isabel, oo a li ha longele Baal, okwa li e tonde Jehova neenghono nokwa li a kendabala okuxulifa po elongelokalunga lashili mouhamba wokolundume. Okwa li nokuli a dipaifa ovaprofeti vahapu vaKalunga. (1 Eeh. 18:4) Nopehe na omalimbililo, Obadja okwa li ha longele Jehova pefimbo lidjuu neenghono.
10. Ongahelipi Obadja a li a ulika ouladi wa tongomana?
10 Ongahelipi Obadja a li a ulika ouladi wa tongomana? Eshi Isabel a li ta kongo ovaprofeti vaKalunga e va dipae, Obadja okwa li a kufa ovaprofeti 100 vomuvo nokwe va holeka “omilongo nhano na vavali omilongo nhano mekololo, ndele [e] va palulifa omungome nomeva.” (1 Eeh. 18:13, 14) Ngeno omuladi Obadja okwa monikile, osha yela kutya ngeno okwa dipawa. Oshoshili kutya okwa li a tila noka li a hala okufya. Ashike Obadja okwa li e hole Jehova nosho yo ovo hava longele Jehova, shi dulife omwenyo waye mwene.
Nonande oilonga yetu oya shilikwa, omumwatate omuladi ta tukulile ovamwaxe eendja dopamhepo (Tala okatendo 11)c
11. Ongahelipi ovapiya vaJehova vokunena va fa Obadja? (Tala yo efano.)
11 Ovapiya vaJehova vahapu vokunena ove li moilongo omo oilonga yetu ya shilikwa. Ohava ulike kutya ohava fimaneke ovapangeli vavo, ndele ngaashi Obadja, ovamwatate novamwameme ovaholike ovo, ohava pe Jehova osho e na okupewa, oku mu longela oye aeke. (Mat. 22:21) Ohava ulike etilokalunga mokudulika kuKalunga ponhele yokudulika kovanhu. (Oil. 5:29) Ohava ningi ngaho, eshi hava twikile okuudifa onghundana iwa nokwoongala pamwe tave shi ningi meholeko. (Mat. 10:16, 28) Ohava shilipaleke kutya ovamwaxe ova mona eendja dopamhepo odo va pumbwa, opo va ehene popepi naJehova. Natu ka taleni koshihopaenenwa shaHenri, oo ha di moshilongo shimwe shomuAfrica, omo oilonga yetu ya li ya shilikwa pakafimbo. Pefimbo opo oilonga yetu ya li ya shilikwa, Henri okwa li e liyamba a tukulile Eendombwedi dikwao eendja dopamhepo. Okwa shanga a ti: “Ondi na eehoni paushitwe. Onghee onda tomhwa kutya osho sha li sha pa nge ouladi, oo nda li nda pumbwa, efimaneko lomoule olo nda li nda fimaneka nalo Jehova.” Mbela naave oto dulu okukala u na ouladi ngaashi Henri? Oto dulu, ngeenge owa kulike oumbada wa yuka wokutila Kalunga.
KALA OMUDIININI, NGAASHI OMUPRISTERI MUNENE JEHOIADA
12. Ongahelipi omupristeri munene Jehoiada nosho yo omukulukadi waye va li va ulika oudiinini filufilu muJehova?
12 Omupristeri munene Jehoiada okwa li ha tila Jehova, noumbada wa tya ngaho, owa li we mu linyengifa a kale omudiinini nokuxumifa komesho elongelokalunga lashili. Osho okwa li e shi ulika, eshi omonakadona waIsabel, Atalia, a li e lininga ohamba yaJuda shihe li paveta. Ovanhu ova li ve na etomheno liwa lokukala va tila Atalia. Okwa li omukwanyanya nokwa li a halelela okuninga ohambakainhu, opo a dipaife aveshe ovo va li ve na okuninga eehamba domepata laJuda, ovatekulu vaye aveshe oumati, opo a dule okupangela. (2 Omaf. 22:10, 11) Umwe womounona ovo oJoas nokwa li a xupa, molwaashi omukulukadi waJehoiada, Josabat, okwa li e mu xupifa. Omukulukadi oo okwa li a lombwela omushamane waye a holeke okaana noku ka fila oshisho. Kungaho, Jehoiada naJosabat ova li va kwafela mokukaleka po eehamba domepata laDavid. Jehoiada okwa li omudiinini kuJehova noka li a efa oumbada wokutila Atalia u mu imbe okulonga osho sha yuka. — Omayel. 29:25.
13. Ongahelipi Jehoiada a li a ulika vali oudiinini, eshi Joas a li e na omido heyali?
13 Eshi Joas a li a wanifa omido heyali, Jehoiada okwa li vali a ulika kutya omudiinini kuJehova. Okwa li a pangela omhangela. Ngeenge omhangela oyo oya pondola, Joas okwa li ta ka ninga ohamba, e li omufyuululi a yuka wohamba David. Ashike ngeenge omhangela oya ponyo, Jehoiada okwa li e na okudipawa. Kekwafo laJehova, omhangela oya li ya pondola. Jehoiada okwa li a yambididwa kovakulunhu vomapata nosho yo kOvalevi nokwa li a ninga Joas ohamba nokwa dipaifa Atalia. (2 Omaf. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Opo nee Jehoiada “okwa ninga ehangano pokati kOmwene nohamba novanhu, vo va ninge oshiwana shOmwene.” (2 Eeh. 11:17) Jehoiada okwa “tula yo ovanangeli voivelo poivelo yongulu yOmwene, opo paha kale nande umwe ta dulu okuuya mo ngeenge e linyateka moshinima shonhumba ile shongadi.”— 2 Omaf. 23:19.
14. Omeenghedi dilipi Jehoiada a fimanekwa omolwokufimaneka Jehova?
14 Jehova okwa hangwa a popya a ti: “Ava hava fimaneke nge, Ame ohandi ke va fimaneka.” Jehoiada okwa li a pewa ondjabi. (1 Sam. 2:30) Pashihopaenenwa, Jehova okwa shangifa mOmbiibeli ehokololo laJehoiada, opo tu lihonge mo sha mulo. (Rom. 15:4) Eshi Jehoiada a ka fya, okwa li a pewa efimaneko le likalekelwa a “pakwa peehamba moshilando shaDavid. Osheshi ye a ninga osho shiwa muIsrael naashi sha wapalela Kalunga nongulu yaye.” — 2 Omaf. 24:15, 16.
Ngaashi omupristeri munene Jehoiada, etilokalunga nali tu linyengife tu yambidide ovamwatate noudiinini (Tala okatendo 15)d
15. Oshike hatu lihongo mehokololo li na sha naJehoiada? (Tala yo efano.)
15 Ehokololo li na sha naJehoiada otali tu kwafele atusheni tu kale tu na oumbada wokutila Kalunga. Ovakulunhuongalo otava dulu okuhopaenena Jehoiada mokukala oupafi nokwaamena noudiinini oufita waKalunga. (Oil. 20:28) Ovanamido otava dulu okulihonga kuJehoiada kutya ngeenge ova kala hava tila Jehova nokukala ovadiinini kuye, ota dulu oku va longifa, opo va wanife po elalakano laYe. Jehova ine va patela kondje. Ovanyasha otava dulu okudidilika nghee Jehova a ungaunga naJehoiada noku Mu hopaenena, eshi tava ungaunga novanamido nefimaneko, unene tuu ovo va kala tave mu longele oule wefimbo lile. (Omayel. 16:31) Xuuninwa, atusheni ohatu dulu okulihonga oilihongomwa kovakulunhu vomapata nosho yo kOvalevi, ovo va li va yambidida Jehoiada. Natu yambidideni noudiinini ovo “tava kwatele komesho” mokudulika kuvo. — Heb. 13:17.
INO KALA WA FA OHAMBA JOAS
16. Oshike tashi ulike kutya ohamba Joas kaya li idiinini?
16 Ohamba Joas oya li ya mona ouwa menwefemo liwa laJehoiada. (2 Eeh. 12:2) Oshidjemo, ohamba oyo inyasha oya li ya hala okuhafifa Jehova. Konima eshi Jehoiada a fya, Joas okwa li a pwilikina komalenga omashunimonima. Oshidjemo osha li shilipi? Ye nosho yo ovapangelwa vaye ova li va hovela ‘okufimaneka omiti domalupwelele daAsera noikalunga.’ (2 Omaf. 24:4, 17, 18) Nonande osho osha li sha udifa nai Jehova neenghono, okwa twikila oku va ‘tumina ovaxunganeki ve va alule, ndelenee inave va uda.’ Kava li nokuli va pwilikina komonamati waJehoiada, Sakaria, oo aha li ashike omuprofeti nomupristeri waJehova, ndele okwa li yo omumwaina waJoas. Ohamba Joas oya li nokuli ya dipaifa Sakaria, nonande oukwaneumbo wooSakaria owa li we i xupifa. — 2 Omaf. 22:11; 24:19-22.
17. Oinima oya li ya endela ngahelipi Joas?
17 Joas ka li a kaleka po oumbada wa yuka wokutila Jehova, noinima kaya li ye mu endela nawa. Jehova okwa ti: “Ava tava dini nge, otava ka dinika.” (1 Sam. 2:30) Lwanima, etangakwaita linini lOvasiria ola li la finda “omatanga manene” aJoas nova li “ve mu fiya po momahepeko madjuwelela,” ile tu tye va li ve mu ehameka neenghono. Konima eshi Ovasiria va ya, Joas okwa li a dipawa kovapiya vaye, molwaashi a dipaa Sakaria. Ohamba oyo ikolokoshi kaya li nokuli ya talika ko ya wana okupakwa “meembila deehamba.” — 2 Omaf. 24:23-25; Mat. 23:35.
18. Metwokumwe naJeremia 17:7, 8, ongahelipi hatu dulu okuhenuka okukala ngaashi Joas?
18 Oshike hatu lihongo koshihopaenenwa shaJoas? Okwa li a fa omuti oo u na omidi inandi ya moule, oo we likolelela kopala. Konima eshi opala ya kufwa po, sha hala okutya Jehoiada, oo a li te mu yambidida a fya, Joas okwa li a hovela okupwilikina kovashunimonima nokweefa po oudiinini waye kuJehova. Osho otashi ulike filufilu kutya etilokalunga letu kali na ashike okukala le likolelela kenwefemo liwa lOvakriste vakwetu, mwa kwatelwa oilyo youkwaneumbo wetu. Opo tu twikile okukala twa pama pamhepo, otwa pumbwa okukulika ohole yetu nokukala twa fimaneka Jehova mokukala hatu konakona, hatu dilonga nokwiilikana pandjikilile. — Lesha Jeremia 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.
19. Jehova ote tu pula tu ninge shike?
19 Jehova ite tu pula tu ninge shihapu. Osho ta pula tu ninge osha ngongwa mOmuudifi 12:13, oo a ti: “Tila Kalunga u diinine oipango yaye. Osheshi omunhu keshe osho e nokuninga.” Ngeenge otu na etilokalunga, ohatu ka dula okutaalela omayeleko omonakwiiwa nokukala ovadiinini ngaashi Obadja naJehoiada. Kape na osho tashi ka nyona po ekwatafano letu naJehova.
EIMBILO 3 Oove eenghono, eteelelo nelineekelo letu
a Ngaashi wa longifwa mOmishangwa, outumbulilo “tila” ou na eityo la mbwalangadja. Otau dulu okuyukifwa koumbada, kefimaneko, ile konghumwe, she likolelela koshikundafanwa. Oshitukulwa eshi otashi ke tu kwafela tu kulike oumbada oo tau dulu oku tu linyengifa tu kale ovaladi novadiinini moilonga oyo hatu longele Tate yetu womeulu.
b Obadja ou haye omuprofeti Obadja ou a li ko omafelemido a ka shikula ko nokwa shanga embo olo le mu lukilwa.
c OMASHANGELO OMAFANO: Mefano, omumwatate ta tukula eendja dopamhepo moshitukulwa omo oilonga yetu ya shilikwa.
d OMASHANGELO OMAFANO: Omumwameme omunyasha te lihongo komumwameme omunamido nghee e na okuyandja oundombwedi pangodi. Omumwatate omunamido ta tula po oshihopaenenwa shouladi shokuyandja oundombwedi meenhele daaveshe. Omumwatate omunawino ta yandje edeulo li na sha nokukaleka Olupale lOuhamba monghalo iwa.