Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w24 Fuoo p. 2-7
  • A Cho pa o Bɛɛndiaŋ le Yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa Lo?

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • A Cho pa o Bɛɛndiaŋ le Yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa Lo?
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • YƐƐ CHO YƐ YƆŊGƆŊNDO?
  • LE YƐƐ Ŋ NƆ YƐ MA YƆŊGUŊ O CHƐHOWA LO?
  • A CHO PA O BƐƐNDIAŊ LE YƆŊGƆŊNDO O CHƐHOWA LO A YIŊƆƆ SƆLAA?
  • LE YƐƐ APUM KIISAŊ YƐ LE YƆŊGƆŊNDO O CHƐHOWA LO NDUYƐ MA SƆLA YIŊƆƆ?
  • HIOU LACHI A CHƐHOWA SƆƆŊGUUWO IKƐI
  • Hiou Lachi a Chiisu Tolɔɔ Kɔɔli te a Sɔla pɛ Yiŋɔɔ
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
  • Le Yɛɛ Naŋ Nɔ yɛ Miŋ Yɔŋguŋ o Mɛlɛka lo Nduyɛ Miŋ Sɔla Yiŋɔɔ?
    Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!​—Yauwo le Baabuiyo Pɛɛkoo
  • Chɔm Kaa Tusiaŋndo le Sɔɔŋ Ŋ Bii Bila le Woŋ Chɛlɔɔ
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2025
  • Kɛɛsiaala Chɔm Maa A Nɔ Tiindaŋndo o Chɛhowa Niŋndo
    Yoomu Naa leKilisiɔŋndo a Wali Pollo—Yau Wali Bɔŋaŋndo—2023
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
w24 Fuoo p. 2-7

BUŊGƐI PƐƐKƐI 9

CHONDII 75 “A Che Ya! Viom Ya!”

A Cho pa o Bɛɛndiaŋ le Yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa Lo?

“O yɛɛnɛ ya I cho yɛ Mɛlɛka Yaawɛɛ ke, le sɔɔŋ kɛndɛŋ o tosal la muŋ kinɛi yoŋ?”—SAM 116:12.

NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO

Ŋ cho pɛɛku mɛɛ buŋgɛi hei mala num le ma nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a Chɛhowa yɛ. Nduyɛ keŋ cho num mala ma nɔ yeemɛi le yɔŋgɔŋndo o ndulo, okoŋ ma sɔla yiŋɔɔ.

1-2. Yɛɛ waŋndo nɔ yɛ mbo tosa tuupa mbo sɔla yiŋɔɔ?

O WƆSILA ŋuɛɛnula laŋga hiou laŋ niŋ, waŋnda hiouwɔɔ miiliɔŋndo opilɛ sɔla yiŋɔɔ ni ma simnuŋ Seiyaa Chɛhowaa. Maa Timoti o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, wanaa bɔɔbɔɔ sɔla haa yiŋɔɔ wa, “a wa wɔ o pɔmbɔ ma” pɛɛku tonyaa. (2 Timo. 3:​14, 15) Apum kaasoŋnda nda wa ni ma pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ. Apum yɛ, o yuuwɛi niŋ nda pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ ni. O wɔsila laŋga hiou laŋ niŋ, wana chiee pum wa Baabuiyo pɛɛkoo a Seiyaa Chɛhowaa, nduyɛ mɛɛ o fuuluu wɔsilaŋ 97, mbo sɔla yiŋɔɔ.

2 Te o yɔŋ pɛ maa a cho Baabuiyo pɛɛkoo, ɔɔ Seiyaa Chɛhowaa wanaa velu numnda cho ni, baa a cho pa yiyaŋndo le yiŋɔɔ sɔlaa? Kpeleŋ kɛndɛ kɛndɔɔ pila cho koŋ ni. Kɛ tuupa ma sɔla yiŋɔɔ, a nɔ fɛŋ ma yɔŋguŋ o Chɛhowa lo. Buŋgɛi hei cho tɛɛsiaa nyɛ yoomu numndo yɔŋgoo o Chɛhowa lo simndo. I cho num vɛlɛ mala ma che sabu ŋ nɔ ma yɔŋ isiooŋ le keŋ tosaa le wo, te a bɛɛndiaŋ pɛ.

YƐƐ CHO YƐ YƆŊGƆŊNDO?

3. Chɔmndɔ tamaseliilaŋ a wanaa ndaa yɔŋguŋ o Chɛhowa lo o sindɔɔ niŋnda okɔɔ.

3 O sindɔɔ niŋ, yɔŋgɔŋndo ndoo sim, le waa o hɛliaŋ le wali teŋgeŋndo opum tosaa. Nduyɛ Isɔluɛiya wa kaale wa le yɔŋgaŋ o Chɛhowa lo leŋ ni. Kɛ a tiŋ o kaale leŋ niŋ wa a yɔŋgaŋ o Chɛhowa lo o nɛi teŋgeŋndo choo. Le tamaseliiyo, mi Elɔŋ ndoo wounuŋ mɔsillo o lebol. Nduyɛ nyɛ ndaa toosiaa a kooliiye mbo wa wolioo ŋɛlɛŋgi ŋɛlɛŋgi wo, wa o mɔsil koŋ hɔlndɔ. Nyɛ koŋ ndoo chɔm ni maa “o [wa] o yɔŋgaŋ o Mɛlɛka lo,” o nɛi teŋgeŋndo choo le waa wana bɛndu wanaa soliaa lasalaa o Isɔluɛi niŋ. (Lɛvi. 8:9) Naasiluɛiya bɛɛ wa a yɔŋgaŋ o Chɛhowa lo o nɛi teŋgeŋndo choo. Diomndo hoo “Naasiluɛinɔɔ,” fula o diom maHibuluiyo niŋ nazir. Ndu sim ni maa, “Wana Cho o Yɔŋgaŋ ɔɔ o Hɛliaŋndo.” Naasiluɛiya ndaa nɔ ma diikuŋ sawala teŋgeŋnda wa la poonyiaa o sawala Muuselaŋ niŋndaŋ.—Nɔm. 6:​2-8.

4. (a) O nɛi kuɛɛ choo wanaa cho a yɔŋgaŋ o Chɛhowa lo wa cho yɛ a hɛliaŋ le wali teŋgeŋndo tosaa? (b) Yɛɛ o sim yɛ le numpila ‘kiɔɔ’? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

4 Te a yɔŋguŋ pɛ o Chɛhowa lo, mɛɛ a kɛɛsiaa le ma simnuŋ buɛiyo le Chiisu Kiliti. Nduyɛ maa, hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa simnuŋ nyɛ sɔvɛ sɔviɔɔ o yoomu numndo niŋ. Yɛɛ keŋ sim yɛ? Mi Chiisu dimi aa: “Wana o wana yeema pɛ mbo simnuŋ buɛi ni, o nɔ mbo kɛɛ ndupila.” (Maa. 16:24) Diomnda maKilikiila nda hivi le diomndaŋ ndaŋ “o nɔ mbo kɛɛ ndupila” wo, sim vɛlɛ le diomndaŋ ndaŋ, “o cho lɛ le ndupila le.” Te a yɔŋguŋ pɛ o Chɛhowa lo, a nɔ ma kɛɛ nyɛ o nyɛ tɛɛmbuu ndu kɔllo. (2 Kɔliŋ. 5:​14, 15) Keŋ sim ni maa, a nɔ ma kɛɛ “walta ŋdial taŋ,” mɛɛ kaa ihini nɔɔlɛiyo cho nuaa yɛ. (Kalee. 5:​19-21; 1 Kɔliŋ. 6:18) Baa sawalaŋ ndaŋ diikɔŋndo tosa pa mi yoomu numndo wa o kala kpoke? O kpeekpei niŋ, te a kaala pɛ Chɛhowa, nduyɛ ma sina maa sawala ndɔlaŋ diikɔŋndo cho nyɛ sɔvɛ le num, hei paaliaŋ num te. (Sam 119:97; Aisaya 48:​17, 18) Mi puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Nikolaa dimi aa, “A cha sawala Chɛhowalaŋ mɛɛ chiliŋndoŋ o chiɛi manyumndo niŋ kuuna num nuaa yeemɛi numnde tosaa yɛ, ɔɔ mɛɛ kpaki nda wou tambillo leniŋndo mala num a luei o kpundɛ niŋ te yɛ.”

Puaapilɛnɔɔ cho kpɔkuŋnda tofaa o kpaki ndaa niŋ.

Baa a che pa sawala Chɛhowalaŋ mɛɛ chiliŋndoŋ o chiɛi manyumndo niŋ kuuna num nuaa yeemɛi numnde tosaa yɛ, ɔɔ mɛɛ kpaki nda wou tambillo leniŋndo mala num a luei o kpundɛ niŋ te yɛ? (Tofa pɛl 4)


5. (a) Vɛɛ ŋ yɔŋguŋ yɛ o Chɛhowa lo? (b) Ɔɔ teŋgeŋndo yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo a yiŋɔɔ sɔlaa tɛɛŋ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

5 Vɛɛ ŋ yɔŋguŋ yɛ o Chɛhowa lo? A tosa hei te a chuel ndu pɛ buŋgɛi o piɛileŋ niŋ maa, ndu kinɛi ŋ cho piɛi ni, vɛlɛ maa hɛnaŋ ndɔɔ tosaa cho wa nyɛ tasoo o yoomu numndo niŋ ni. Okoŋ ma chuel ndu buŋgɛi maa, a cho hiouwɔɔ lachi a ndu kaalaa “a kɔl numndo kpou, a yoomu numndo kpou, a yiyaŋ numndo kpou, nduyɛ a kpaaya numndo kpou.” (Maki 12:30) Te a wa yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo pɛ, wana o wana ve num ikɛi le, mɛɛ Chɛhowa kinɛi. Kɛ te a wa yiŋɔɔ sɔlaa pɛ, waŋnda o hɔl kpendekele ŋ tosa ndi ni. Mi keŋ chɔm acheleŋnda maa a yɔŋguŋ o Chɛhowa lo. Buŋgɛi ŋ chua le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo ve cho nyɛ sɔvɛ bɛndu. Lelaŋ, a nɔ ma kɛsi kpeleŋndo le ndi peeloo. Keŋ Chɛhowa cho num kɔl ni le tosaa.—Ikili. 5:​4, 5.

Puaa a waŋ laanduaa cho piɛileŋ o Chɛhowa lo a pilɛŋ pilɛŋ.

Te a yɔŋguŋ pɛ o Chɛhowa lo, mi keŋ chɔm maa a chuel ndu buŋgɛi maa ndu kinɛi ŋ cho piɛi ni, vɛlɛ maa a handu hɛnaŋ ndɔɔ nyɛ tase o yoomu numndo niŋ (Tofa pɛl 5)


LE YƐƐ Ŋ NƆ YƐ MA YƆŊGUŊ O CHƐHOWA LO?

6. Ɔɔ sabu kpeekpeiyo le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo?

6 Sabu kpeekpei ŋ yɔŋguŋ o Chɛhowa lo wo cho le mɛɛ ŋ kaala ndu yɛ ni. Kaala koŋ tolnuŋ o yiyaŋnda numndaŋ choo kinɛi le. Kɛ, o tɔlnuŋ o ‘kɔl kalu kpeekpei’ ŋ nɔ wo vɛlɛ “a sinapɛŋgoo le sɔɔŋ ndɔŋ biyɔɔ bila” wo choo. Sɔɔŋ ŋ pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ woŋ tosa ni mi kaala numndo le ndu chɔɔlu hindɔɔ. (Kolo. 1:9) Nyɛ ŋ pɛɛku o Diom Mɛlɛkaa niŋndo ke num tiindaŋndo maa, (1) Chɛhowa cho kpeekpei, (2) Diom ndɔɔ cho Baabuiyo ni, nduyɛ (3) o cho kɔɔna ndɔɔ soliŋndo kpeku le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa.

7. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ wa tosaa tuupa miŋ yɔŋguŋ o Mɛlɛka lo?

7 Wanaa yɔŋguŋ o Chɛhowa lo wa, nɔ ma sina pɛɛkula kpeekpeila cho o Diom ndɔɔ niŋndaŋ, nduyɛ a nɔ ma hiouwɔɔ lachi a sawala ndɔlaŋ tolɔɔ kɔɔli. Ma tosa o nda tiuba wo le acheleŋnda dimullo a nyɛ nda pɛɛku wo okɔɔ. (Maa. 28:​19, 20) Kaala ndaa le Chɛhowa kendu niŋ poŋ, nduyɛ yeemɛi ndɛi kinɛi cho le ndupilɛ kpe piɛiyo ni. Baa lende num bɛɛ cho tosaa ni? Te a kaala pɛ Chɛhowa a kɔl numndo kpou, a yɔŋguŋ o ndulo ma sɔla yiŋɔɔ le mɛɛ ŋ yeema wana num pɛɛkaa ɔɔ wanaa velu num nda kɔllo nɛŋioo yɛ le. Kɛlɛŋgaa niŋ te ma tosa ndi le mɛɛ chaaŋaa num nda cho ndi tosaa yɛ le.

8. Vɛɛ balika melaa mala yɛ num ma tosa kɛɛsiaa le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo? (Sam 116:​12-14)

8 Te a yiyaŋ pɛ a sɔɔŋ Chɛhowa tosal num niŋndoŋ kpou okɔɔ, a cho yeema le ndu balikaa mello, nduyɛ ma yɔŋgu yoomu numndo o ndulo. (Nuawɔ Sam 116:​12-14.) Mi Baabuiyo dimi maa, “nyɛ o nyɛ kɛndɛ naŋ sɔla, Mɛlɛka ke naa ndu ni.” (Chemi. 1:17) Kɛ, ke hiou kpou wo cho sala soliaŋ Po ndɔɔ, Chiisu Kiliti ni. Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ. Sala soliaŋ koŋ kumbul num nɛiyo ni, le ma nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a Chɛhowa. Nduyɛ o ke num dikeŋnaŋndo le ma wa yoomu lefafɛɛŋ. (1 Chɔŋ 4:​9, 10, 19) Te a yɔŋguŋ pɛ o Chɛhowa lo, mɛɛ a cho chɔmndo maa a nɔ balika melaa le kaala bɛndu o chɔm numndo, vɛlɛ a salala cheleŋnda ŋ sɔla ndu niŋ o ba laŋ. (Ditɔnɔ. 16:17; 2 Kɔliŋ. 5:15) A saaluŋ balika melaa waa nuaa o yauwo hoo niŋ, Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ! suɛi lebolii 46, pɛl 4. Pɛl koŋ nɔ vɛlɛ viduei chemchemma yaa wo a suɛi lebolle aa: Kela Numndaŋ Yɔŋgoo o Mɛlɛka Lo.

A CHO PA O BƐƐNDIAŊ LE YƆŊGƆŊNDO O CHƐHOWA LO A YIŊƆƆ SƆLAA?

9. Le yɛɛ waŋndo nɔ yɛ mbo yiyaŋ maa, nyindɔɔ le nda cho ndu le mbo yɔŋguŋ o Chɛhowa lo le?

9 Ma yiyaŋ dɔɔ maa a bɛɛndiaŋndɔ le yɔŋgɔŋndo a yiŋɔɔ sɔlaa le. Kɛlɛŋgaa a nɔ wɔ ma tosa siŋgaŋndaŋ o yoomu numndo niŋ le halikpeŋ ma diikuŋ sawala Chɛhowalaŋ, ɔɔ le ma sɔla teleŋndo tau le laalaŋ numndo kindioo. (Kolo. 2:​6, 7) O cho wanaa cho Baabuiyo pɛɛkoo wa kpou le keleŋa hiouwɔɔ lachioo tosa le, nduyɛ o cho feleŋguaa kpou le keleŋa bɛɛndiaŋ le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo a yiŋɔɔ sɔlaa le. Kindiŋ ma che hiouwɔɔ lachi ŋ nɔ ma tosa wo, nduyɛ ma tosa nyɛ ŋ tiuba wo. Kposoŋ bɛɛ a nɔ ma tuuŋgaŋ a acheleŋnda le.—Kalee. 6:​4, 5.

10. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te a bɛɛndiaŋndɔ le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo a yiŋɔɔ sɔlaa le? (Tofa vɛlɛ kɔfoo hoo, “Wanaa Mandaŋ o Tonyaa Niŋ Nda.”)

10 O yɔŋ bɛɛ ma yiyaŋ maa a bɛɛndiaŋndɔ le ma yɔŋguŋ o Chɛhowa lo le, a kɛsi kpeleŋndo le keŋ tosaa. Nyuna Chɛhowa le mbo mala num ma tosa siŋgaŋnda yeemaŋ ndaŋ. (Filipi. 2:13; 3:16) Nduyɛ nɔ tiindaŋndo maa, o cho piɛile numndeŋ tueiyɔɔ, vɛlɛ mbo mala num.—1 Chɔŋ 5:14.

Wanaa Mandaŋ o Tonyaa Niŋnda

Feleŋguaa mandaŋ o tonyaa niŋ, mi wanaa velu nda wa, wa Mɛlɛka piɛiyo wa cho malaa sɔla tau, te a tofa pɛ buŋgaŋ yaa cho muŋ o jw.org choo woŋ a suɛi lebolle aa, “Nyuna Feleŋguaa Nyuna Wo . . . Le Yɛɛ Ya Nɔ yɛ Mi Sɔla Yiŋɔɔ?” O puuluei niŋ.

A saaluŋ vɛlɛ sɔɔŋ mala numndoŋ o buŋgaŋ pɛɛkaŋ muuŋ ndoŋ muŋ niŋ, “Yɛɛnɛ Kuuna yɛ Ya Yiŋɔɔ Sɔlaa?” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Fuoo wɔsi 2019 a “A Suliŋ Pa le Yiŋɔɔ?” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Fuoo wɔsi 2020.

A cho tɔnɔlaŋ tueiyɔɔ yeela tau te a kɛsi pɛ kpeleŋndo le ma tofa buŋgaŋ muŋ, nduyɛ ma yiyaŋ yiŋgoloŋ o sɔɔŋ ŋ cho saalɔŋ leniŋndoŋ choo.

LE YƐƐ APUM KIISAŊ YƐ LE YƆŊGƆŊNDO O CHƐHOWA LO NDUYƐ MA SƆLA YIŊƆƆ?

11. Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ naa le miŋ lo o laalaŋ naa choo?

11 Mi apum kiisaŋ le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo, nduyɛ ma sɔla yiŋɔɔ. Ma dimi lepum aa, ‘Te I sɔla pɛ yiŋɔɔ, I cho haki wɔɔŋ wɔɔŋndo tosa, okoŋ mi sɔla solioo.’ Te siooŋii keŋ ŋ nɔ ni, nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho num ke nyɛ o nyɛ ŋ yeema le “mi kelala [numndaŋ] la wa maa wanaa [nduaa,] nduyɛ [ma] tosa sɔɔŋ nɛŋi ndu kɔllo woŋ.” (Kolo. 1:10) O cho num vɛlɛ yoomuaŋ ke le ma tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo. O chɔm niŋ maa o tiuba mbo tosa keŋ, sanaa a mɛɛ o mala niŋ acheleŋnda le ma tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo yɛ. (1 Kɔliŋ. 10:13) Le mɛɛ Chɛhowa cho naa malaa le nyɛ cho o kɛndɔɔ wo tosaa yɛ, waŋnda nyɛɛmbɔ koni mal kunda leKilisiɔŋndo ni. A tonya, mbo mala wanaa nduaa le ma lo o laalaŋ ndaa choo.

12. Vɛɛ naŋ fafaŋ yɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo tosaa?

12 Le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, lepum miŋ luɛi o tofaa bɛŋgu le sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa. (Chemi. 1:14) A koŋ kpou, numpila nɔ ni ma tosa chuaŋ chuaa le nyɛ ŋ cho tosa wo. Te a luɛi pɛ o tofaa bɛŋgu le suɛi wɔɔŋnde tosaa, numpila nɔ dioo ni le kɛɛsiaa mɛɛ ŋ cho ndi biyɔɔ yɛ. Waŋnda apum dimi maa, ŋ nɔla miŋ dɔu yeemaŋ naŋ o mandaa bɛŋgu le. Kɛ keŋ cho tonya kposoŋ te. A tiuba ma pɛɛku le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ fafaŋndo. Lelaŋ, o yɔŋ bɛɛ ma wa o tofaa bɛŋgu, a kɛɛsiaa le kiɔɔ o wɔɔŋndo tosaa. Le num malaa ma tosa keŋ, piɛi lɔɔlɔɔ o Chɛhowa lo. Kɛsi teleŋndo le Diom ndɔɔ pɛɛkoo, nduyɛ ma wa kɔlaŋ o bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ teleŋ o teleŋ. Dimul acheleŋnda a laalaŋ numndo okɔɔ. Sɔɔŋ muŋ tosaa mala num lɔɔlɔɔ ma nɔ yoomuaŋ le loo o laalaŋ numndo choo. Nduyɛ, loonuŋ teleŋ o teleŋ maa Chɛhowa cho num mala le keŋ tosaa.—Kalee. 5:16.

13. Tamasi kɛndɛ kuɛɛ Choosɛ kɛsullɛ naa?

13 I cho wa tɛtɛlɛ le ma lo o laalaŋ numndo choo, te a kɛɛsiaa pɛ nyɛ ŋ cho tosa wo tuupa ma luɛi o tofaa bɛŋgu. Baabuiyo soo a waŋnda apum okɔɔ, a tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe wa, mi che bɛɛ wanaa lahakiaa nda wa ni. Le tamaseliiyo, teleŋnda bɔɔbɔɔ, mi lanɔɔ Pɔtifa ndoo kindiŋ le Choosɛ dɔwɔɔ o tɔɔndaŋndo bɛŋgu. Kɛ Choosɛ ndoo sina niŋ nyɛ o nɔ mbo tosa wo. Baabuiyo dimi maa, “mbo kɛɛ.” Nduyɛ mbo dimi aa: “Vɛ mi tosa suɛi kɔl vesɛi bɛnduii waa nuaa, nduyɛ mi tosa hakioo a Mɛlɛka?” (Chɛ. 39:​8-10) I cho kpendekele maa, Choosɛ ndoo sina nyɛ o nɔ mbo tosa wo, tuupa mi chua koŋ kindiŋ le ndu tɔɔndaŋndo. Mi keŋ mala ndu le mbo tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo.

14. Vɛɛ naŋ pɛɛku yɛ le tɔɔndaŋndo fafaŋndo?

14 Vɛɛ ŋ tuallɛ tamasi Choosɛ wo kɔɔli te tɔɔndaŋndo komal num pɛ? A kɛɛsiaa suŋ suŋ nyɛ ŋ cho tosa wo te tɔɔndaŋndo komal num pɛ. Pɛɛku le ma kɛɛ sɔɔŋ Chɛhowa tul leyɛ woŋ, nduyɛ ma fafaŋ yiyaŋndo o muŋ choo. (Sam 97:10; 119:165) Keŋ cho num mala ma fafaŋ hakioo tosaa te a wa pɛ o tɔɔndaŋndo bɛŋgu. Kanifuule, a sina niŋ nyɛ ŋ nɔ ma tosa wo a nyɛ ŋ nɔ ma dimi wo.

15. Vɛɛ waŋndo chɔm yɛ maa o cho Chɛhowa “nuuviaa”? (Hibuluiya 11:6)

15 Naapum a sina niŋ maa a saaluŋ tonyaa, nduyɛ a yeema ma piɛi Chɛhowa a kɔl numndo kpou. A koŋ kpou, kɛlɛŋgaa ma yiyaŋ dɔɔ maa a bɛɛndiaŋndɔ le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo, nduyɛ ma sɔla yiŋɔɔ le. Te lende i cho ni, mɛɛ tol tamasi Masaa Deeve wo kɔɔli. Nyɔɔlu Chɛhowa o piɛileŋ niŋ aa: “Mɛlɛka, mɛɛndaŋ o kɔl nuu niŋ ma sina nyɛ cho ya o kɔllo. Ke ya tofaa ma sina yiyaŋnda nilaŋ. Mɛɛndaŋ ya ma sina, te balaŋ la cho ya o yɔŋ wɔɔŋndo niŋ pɛ. Chɔm ya nɛi ya I kua choo wo, o ke wana yoomu kpeekpeiyo, o nɔ lamɛɛlu le wo.” (Sam 139:​23, 24) Mi Chɛhowa dɔu wanaa cho ndu “nuuviaa wa” sala. Nduyɛ, wali ŋ cho tosaa le ma komal kpeleŋ ŋ kɛsi le yɔŋgɔŋndo o ndulo, nduyɛ ma sɔla yiŋɔɔ wo, cho ndu chɔmndo kɛsɛ maa a cho ndu nuuviaa a kɔllo kpou.—Nuawɔ Hibuluiya 11:6.

HIOU LACHI A CHƐHOWA SƆƆŊGUUWO IKƐI

16-17. Vɛɛ Chɛhowa naŋ yɛ wanaa mandaŋ o tonyaa niŋnda ndupila o ibuŋ? (Chɔŋ 6:44)

16 Mi Chiisu dimi maa, Chɛhowa naŋ buɛiyaa nduaa ndupila o ibuŋ ni. (Nuawɔ Chɔŋ 6:44.) Yiyaŋndɔ mɛɛ hei cho suɛi sɔvɛ yɛ, nduyɛ a nyɛ i sim le numndo. Mi Chɛhowa che suliŋnda kɛndɛlaŋ waŋndo o ŋdial, okoŋ mbo naŋ ndu ndupila o ibuŋ. Nduyɛ mbo che wana koŋ maa ‘wana ndɔ,’ ɔɔ maa nyɛm “kɛŋ ndɔŋ teŋgeŋndoŋ.” (Ditɔnɔ. 7:6) Num bɛɛ, lende kpeekpei o che num ni.

17 Naapum feleŋgɔnɔɔ ŋ cho ni, nduyɛ o tonyaa niŋ nda manda num ni. Le hei, kɛlɛŋgaa ma yiyaŋ dɔɔ maa le mɛɛ wanaa numnda cho Chɛhowa piɛiyo yɛ ŋ cho ndu piɛiyo ni, o cho le mɛɛ o nanuŋ num ndupila o ibuŋ yɛ le. A koŋ kpou, Baabuiyo dimi aa: “La sɔɔŋguu Mɛlɛka ikɛi, ndu bɛɛ cho nya sɔɔŋguu ikɛi.” (Chemi. 4:8; 1 Kolo. 28:9) Te a sɔɔŋguu pɛ Chɛhowa ikɛi, ndu bɛɛ cho num sɔɔŋguu ikɛi. Chɛhowa chi num ko maa waŋndo opilɛ o kunda ndɔɔ niŋ te. Ndu naŋ wana o wana ndupila o ibuŋ ni, o yɔŋ bɛɛ ma mandaŋ o tonyaa niŋ. A mɛɛ Chemisi 4:8 dimi yɛ, te waŋndo chɔm pɛ yeemɛi le Chɛhowa sɔɔŋguuwo ikɛi, mi ndu bɛɛ sɔɔŋguu wana koŋ ikɛi.—Tuuwɔ 2 Tɛsaloniaŋ 2:13.

18. Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi cho lachi ve niŋ? (Sam 40:8)

18 Te a yɔŋguŋ pɛ o Chɛhowa lo nduyɛ ma sɔla yiŋɔɔ, mi keŋ chɔm maa a cho tamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli. Mbo yɔŋguŋ wulee o Finya ndɔ lo le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa. (Nuawɔ Sam 40:8; Hibu. 10:7) O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho pɛɛku nyɛ mala num ma hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo wo, te a sɔla pɛ yiŋɔɔ.

VƐƐ Ŋ CHO YƐ MULI?

  • Yɛɛ o sim yɛ le yɔŋgɔŋndo o Chɛhowa lo?

  • Vɛɛ balika melaa nɔɔ le Chɛhowa mala yɛ num ma yɔŋguŋ o ndulo?

  • Yɛɛ mala yɛ num ma fafaŋ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo tosaa?

CHONDII 38 O Cho Num Kpaayaa Ke

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2025)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share