Egaununo 2

Kuliwapaikira nonkwara dokuwapera

1, 2. (a) Ngapi omu ga pamperekedere Jesus mulyo gokutura po mawapaiko? (b) Moruha musinke ewapaiko lya kara nomulyo?

KUTUNGA etungo pwa hepa eliwapaikiro lyenene. Komeho zokutura po etateko, wa hepa kugwana evango nokutura po mawapaiko. Nampili ngoso, pwa kara sininke somulyo unene. Jesus ga uyungire asi: “Muntuke gokuhara kutunga ruhungu a dili kuhova tanko kuhingira a varure eyi ngaru pita, a tare ntene si ana kara neyi yokurutungisa dogoro ru pwe.”—Rukasa 14:28.

² Eyi ya hamena mokutunga etungo nayo kwa fira hena mokutulisa po nonkwara dokuwapera. Wovanzi kutanta asi: “Na hara kukwara.” Nye vangapi ava hingire tanko va tarurure eyi ya hepa po? Bibeli kuuyunga monaruwa kuhamena nonkwara, nye azo hena kuuyunga kuhamena maudigu aga adi reta nonkwara. (Yisewe 18:22; 1 Vakolinte 7:28) Yipo nye, owo vana kugazadara kukwara va hepa kukara negano lyokuzera kuhamena matungiko ntani nomaudigu gomononkwara.

3. Morwasinke za karera Bibeli mbatero zomulyo kowo vana kuliwapaikira kukwara, ntani mapuro gatatu musinke nazi tu vatera kulimburura?

³ Bibeli kuvhura zi tu vatere. Mapukururo gazo kwa tunda kogu ga tulisa po nonkwara, Jehova Karunga. (Vaefeso 3:14, 15; 2 Timoteusa 3:16) Pokuruganesa nompango edi da kara mobuke ezi zanare zomavyukiso, tu zeni tu tare asi (1) Ngapi omu muntu na vhura kudiva nsene asi ana siki mo mokukwara? (2) Yinke no vhura kutara mogu ono hara kukakwara? ntani (3) Ngapi omu elivandekero nali kara lyefumadeko?

ONO SIKI MO MOKUKWARA NDI?

4. Yisinke konda zomulyo mokutakamesa nonkwara dokuwapera, ntani morwasinke?

⁴ Kutunga etungo kuvhura yi kare asi ndiro, nye mokulitakamesa siruwo sosire nayo ndiro unene. Ya lifana nononkwara. Kukwara kuvhura yi moneke ngwendi udigu; nye pokutakamesa elikwatakano lyononkwara nomvhura nonomvhura ya hepa nayo kuyitarurura. Yinke ya kwatera mo mokutakamesa elikwatakano lyangoso? Konda zomulyo kuna kara kuligava nomutjima nagunye. Omu yimo Bibeli azi faturura malikwatakano gomononkwara: “Yipo nye na sigira mugara oguhwe nozina, a hamene mukadendi, ano mouvali wawo makura va kare nye rutu rumwe tupu.” (Mateusa 19:5) Jesus Kristusa kwa tente asi ‘ruhonda,’ ndi eligwanekero lyopanyama nagumwe ga hana asi mulikwali goge yizo zelike konda zoPatjangwa zokulizumba o ka kware hena. (Mateusa 19:9) Nsene ove kuna kugazadara kukwara, tura megano nompango edi doPatjangwa. Nsene kapi ono liwapaikire kutura po eligawo eli, ngoso ove kapi ono siki mo mokukwara.—Deuteronomium 23:21; Muudisi 5:4, 5.

5. (a) Nampili ngomu eligawo lyomononkwara kutjilisa vamwe, morwasinke owo vana hara kukwara nava li tarera asi mulyo unene? (b) Yinke na vhura kutarurura mukadi komeho zokukwara?

⁵ Egano lyokutura po eligawo kutjilisa wovanzi. Nye nsene wa hara sili muntu ogu ono hara kukwara, eligawo kapi ngali moneka ngwendi mudigo. Alyo ngali moneka ngwendi egameno. Eligawo lyawo mononkwara ngali ninkisa valikwali va kare kumwe moyiruwo yoyiwa neyi yoyidigu ntani nokulivatera vene-navene mwankenye eyi ngayi horoka. Mupositoli Paurusa goMukriste kwa tjenge asi eharo lyosili “kwa kwata nayinye” ntani “kudidimika nayinye.” (1 Vakolinte 13:4, 7) Mukadi ga hepa kuteda hena sininke simwe somulyo. Bibeli kuuyunga asi mugara ta kara “mupangeli” gwendi. (1 Vakolinte 11:3) Mukadi, nsene ana kwara, kapi hena ana kara mepangero lyovakurona vendi, ta kara mepangero lyamugara gwendi. Yipo nye mudikekadi ga hepa kulipura mwene asi: ‘Ame na liwapaikire mokukara moveta zogu mugara ndi?’ Siruwo sokuteda epuro eli komeho zononkwara, kapisi konyima.—Varoma 7:3.

6. Morwasinke ya wapera mokudira kugenderera kukwara ove simpe o munona?

⁶ Mokusikisa mo eligawo olyo pwa hepa ukurona. Yipo nye, ya wapa mokudira kukwara ove simpe o munona apa malizuvho gokuligwanekera panyama ago mape ntani kuna kara nononkondo ntani kuvhura kupukisa matokoro gomuntu. Vadinkantu kurunduruka usimbu moomu vana kukura. Wovanzi ava ava kwara awo simpe vanona, konyima tupu zonomvhura dongandi kumoneka asi yihepwa nomadowo gawo, naga govalikwali vawo, gana runduruka. Marapoto kwa likida asi ava ava kwara awo simpe vanona kapi ava kara noruhafo ntani kuhara kulizumba kupitakana owo ava ndindire tanko va kure ko. Yipo nye wa ha genderera kukwara. Nsene o ndindira tanko monomvhura doudinkantu, ngayi ku pa mpito zongwa ezi ngazi ku ninkisa o kure ntani o wapere kukakara mulikwali gomuwa. Kundindira tanko kuvhura hena kukuvatera o lidive nawa nyamoge, ayo hepero nsene ono hara kukatunga po malikwatakano gokuwapera mononkwara doge.

POMUHOWO LIDIVA NYAMOGE

7. Morwasinke owo vana kuhara kukwara va hepera muhowo kulikonakona vene?

⁷ Ove kukurerupira mokudidilika yikara eyi ono harere ogu ono hara kukwara ndi? Wovanzi kuvarerupira. Nampili ngoso, ngapi kuhamena yikara yanyamoge? Yikara musinke wa kara nayo eyi ngayi ku vatera mokugwederera kewapero lyononkwara? Mugara ndi mukadi musinke ngo kara? Pasihonena, ove kutambura usimbu mapuko goge nokutambura mapukururo, ndi ove narunye kulipopera nsene vana ku vyukisa? Ove moukaro woge muntu goruhafo ntani gokugazara yoyiwa, ndi ove kuguva nokusivana nkenye apa? (Yisewe 8:33; 15:15) Diworoka asi, nonkwara kapi ngadi rundurura ukaro woge. Nsene ove kulinenepeka ndi kuhandauka ndi kugazara unene yoyidona ove simpe mudike, ngorooro ngo kara nampili mononkwara. Mokumona asi udigu kulimona nyamwetu monkedi ezi ava tu tara vapeke, morwasinke nye no dilira kupura mukurona ndi kaume gokuhuguvara a ku vyukilire kukutantera nokukupa ko magano? Nsene pogeli marundururo wa hepa kutura po, ga wapukurura komeho zokukakwara.

8-10. Mapukururo musinke azi gava Bibeli aga naga vatera muntu a liwapaikire nonkwara?

⁸ Bibeli kutukorangeda tu pulisire mpepo zokupongoka zaKarunga zi rugane mwetu, tu yime yikara ngwendi “eharo nehafo nombili nezaverero nounongo nouwa noulimburukwi, nougomoki nelipangero.” Azo hena kututantera ‘tu situnuke, nomutjima detu nonompepo detu di kare donompe’ ntani ‘tu guse muntu gomupe, ogu va unga a kare sihwi saKarunga, ogu a lihorora moukaro ou wa hungama, awo wa pongoka.’ (Vagarata 5:22, 23; Vaefeso 4:23, 24) Kutambura mapukururo aga ove simpe o mudike ngayi kara ngwendi kupungwisa yimaliwa mombanga, eyi ngayi ka ku vatera unene komeho, apa ngo ka kwara.

⁹ Pasihonena, nsene ove o mukadi, lironga kupakera sinka unene ‘muntu gomonda’ kupitakana emoneko lyopontunda tupu. (1 Peturusa 3:3, 4) Nkareso zongwa ngazi ku vatera mokukara nounongo, sikara esi asi ninkisa mukadi a kare gomuwa. (Yisewe 4:9; 31:10, 30; 1 Timoteusa 2:9, 10) Nsene o mugara, lironga kutekura vakadi monkedi zongwa zefumadeko. (1 Timoteusa 5:1, 2) Siruwo esi ono kulironga kutura po matokoro ntani kutambura yitumbukirwa, lironga hena kukara nonkareso zongwa nelinunupiko. Nkareso zokurwanesa kutwaredesa mokukaretesa po maudigu mononkwara.—Yisewe 29:23; Mika 6:8; Vaefeso 5:28, 29.

¹⁰ Nampili ngomu kutarurura yininke eyi kapisi ureru, Vakriste navenye va hepa kurugana ko yuma. Ano ayo ngayi ku vatera mokukara mulikwali gomuwa.

EYI NO TARA MOGU ONO HARA KUKWARA

11, 12. Ngapi omu vantu vavali nava yi diva nsene asi va ligwasana ndi hawe?

¹¹ Momukunda omu wa tunga, ya wapa komuntu mokuhorowora mulikwali gwamwene ndi? Nsene yimo, ngapi omu no vhura kugenda nsene ono gwana ogu ono hara? Pomuhowo, lipura nyamoge asi: ‘Ame kuna kara negano lyokukwara sili ndi?’ Ayo epuko mokudanauka nomalizuvho gamukweni pokutulisa po mahuguvareso goyimpempa. (Yisewe 13:12) Makura, lipura nyamoge asi: ‘Ame na wapere kukwara ndi?’ Nsene malimbururo yimo, ntambo zokukwama ko wa hepa kugusa kuliza tupu nompo zomomukunda. Monompo dimwe, konyima zokukoneka muntu pokaruwogona, kuvhura o hedere muntu ogo nyamoge nokumutantera eharo lyoge lyokumudiva nawa. Ano monompo dapeke, kuvhura o hedere vakondi woge va hedere vakondi wogo ono hara. Nsene elimbururo hawe, wa ha sininika dogoro yi twaredese kenyegenyo. Diworoka asi, mukweni nage ga kara nouhunga wokutura po etokoro koyuma oyo. Nsene elimbururo yimo, kuvhura o wapaike mokukara kumwe poyiruwo yimwe. Eyi ngayi ku pa mpito mokutara nsene asi kuvhura kuwapa mokukakwara muntu ogo. Yinke no tarurura poyiruwo eyi apa nomu kara kumwe?

¹² Mokulimburura epuro olyo, gazadara ko kovasiki vavali vana kusika nongoma kumwe. Pwavelike, nkenye ogu kuvhura kuninka musika gomuwa. Nye, awo kuvhura kuninka musika gomuwa nsene va sika nongoma posiruwo simwe ndi? Ya lifana nove ntani nogu ono hara kukwara. Nkenye gumwe gweni ga rugana unene mokutunga po yikara yendi. Nye epuro kuna kara asi: Mwa ligwasana ndi?

13. Morwasinke ya karera ugova mokuvandekera muntu ogu ga dira kukara nepuliro lyoge?

¹³ Ya kara nomulyo mouvali weni mu kare nepuliro nomagano gokulifana. Mupositoli Paurusa kwa tjenge asi: “Walye omu kambadara kurugana kumwe nava va hana kupura.” (2 Vakolinte 6:14; 1 Vakolinte 7:39) Kukwara muntu ogu ga dira kukara nepuro mwaKarunga ngwendi lyeli wa kara nalyo narunye kukaretesa po madirokuliza gomanene. Ano, kukerera Jehova Karunga yilyo etateko lyenene lyouumwe. Jehova kuna hara o hafe ntani o hafere malikwatakano gomanene nogu ono kukwara. Jehova ana hara o likwatakane nendi ntani nomulikwali goge ngorugodi oru va poha nonongodi ntatu rweharo.—Muudisi 4:12.

14, 15. Mokukara mouumwe mononkwara, mwa hepa kukara nepuliro lyokulifana tupu ndi? Faturura.

¹⁴ Yimo, kukerera Karunga kumwe yiso sininke somulyo souumwe, nye yinzi ya hamena mo simpe. Mokuninka asi mu lizakane, nove nogu ono hara kukwara mwa hepa kukara noyitambo yokulifana. Yisinke yitambo yoge? Pasihonena, mouvali weni ngapi omu gazara kureta vanona? Yininke musinke ya kara muhoverera meparu lyoge?a (Mateusa 6:33) Mononkwara dokuwapera, valikwali awo vakaume wovawa ntani awo kuhafa kukara kumwe, nampili vantu wopeke kwa kara negano lyokulisiga kuhamena eyi ya wapera mononkwara. (Yisewe 17:17) Morwa eyi, awo va hepa kuhara yininke yokulifana. Ayo udigu kutulisa po malikwatakano gomanene nogu ga dira kuhara eyi wa hara. Nampili ngoso, ngapi nsene mbandeki zoge kwa hara sininke simwe, pasihonena kuzogana momukuro nye ove kapi wa yi hara, ngoso oyo kutanta nye asi mouvali weni kapi ngano nomu vhura kulikwara ndi? Hawe. Kuvhura mu likware nsene mwa lizakana moyininke yomulyo unene. Mokugwederera ko, kuvhura o hafese mbandeki zoge pokulihameka mweyi ga hara.—Yirugana 20:35.

¹⁵ Yimo, eligwasano kulitara unene po kuliza nomu o yiki yininke kupita tupu omu mwa lifanena. Mevango lyokupura asi: “Ose kulizuvha mwanayinye ndi?” hansa kupura asi: “Yinke ayi horoka apa atu dili kulizuvha? Kuvhura tu zogere yuma pambili, nokulilikida efumadeko ndi? Ndi nonzogera detu narunye kutwaredesa konomutangu dononene?” (Vaefeso 4:29, 31) Nsene ono hara kukwara, takamesa muntu ogu a linenepeke nokulihungika mwene, ogu ga dira kuhara kutambura magano govakwawo ntani nokutura po mawapaiko yipo yininke va yi rugane moomu ga yi harera.

DIVA KOMEHO ZOSIRUWO

16, 17. Yinke ga hepa mugara ndi mukadi kutara nsene ta papara mulikwali?

¹⁶ Mombungakriste, owo va pa yitumbukira “pomuhowo kuvatara tanko.” (1 Timoteusa 3:10) Nove kuvhura kurugana yokulifana. Pasihonena, mukadi gomudike kuvhura a pure asi: “Ngapi omu ga divikwa ogu mugara? Wolye vakaume vendi? Age kulikida elipangero ndi? Ngapi omu a tekura vakurupe? Kepata musinke ga tundilira? Ngapi omu a kara nava vembo lyawo? Ngapi omu a tara yimaliwa? Age kuruganesa yikorwesa momudona ndi? Age kuhanduka usimbu, nonyanya ndi? Yitumbukira musinke ga kara nayo mombungakriste, ntani ngapi omu a yi tara? Kuvhura ngani mu fumadeke unene ndi?”—Levitikus 19:32; Yisewe 22:29; 31:23; Vaefeso 5:3-5, 33; 1 Timoteusa 5:8; 6:10; Titusa 2:6, 7.

¹⁷ Mugara kuvhura a pure asi: “Mukadi ogu kulikida eharo nefumadeko kwaKarunga ndi? Age kuvhura kutakamesa embo ndi? Yinke ngali ndindira ekoro lyendi kwetu? Age munandunge, kurugana unene ntani kapi a hepeke yininke ndi? Yinke ga hwa kuuyunga? Age sili kufira sinka ukalinawa wava wopeke, ndi age kuliharera tupu uwa wanyamwendi, nokulitura mononkango da hana asi dendi? Kuvhura kumuhuguvara ndi? Age kuhara kutambura upangeli ndi age ndino nokurwanesa?”—Yisewe 31:10-31; Rukasa 6:45; Vaefeso 5:22, 23; 1 Timoteusa 5:13; 1 Peturusa 4:15.

18. Nsene mapuko gomanunu kuna kugakoneka posiruwo selivandekero, yinke wa hepa kudiworoka?

¹⁸ Wa ha divara asi ove kuna kuruganena kumwe namunwa gokudira kusikilira mo gwaAdamu. Morwa nkenye gumwe kwa kara nomapuko, wa ha demenena kwankenye limwe, ganyamoge naga gombandeki zoge. (Varoma 3:23; Jakopo 3:2) Kugwederera ko, kukoneka mapuko kuvhura kumuninkisa mu kure pampepo. Pasihonena, tu ninke nye asi posiruwo selivandekero lyeni tomu kara monompata. Koneka asi: Nampili vantu ava va lihara nokulifumadeka poyiruwo yimwe kapi ava lizuvhu. (Hetakanesa Genesis 30:2; Yirugana 15:39.) Kuvhura yi kare asi mouvali weni mwa hepa ‘kupangera ehandu lyeni’ ntani nokulironga asi ngapi omu nomu vhura kuhagekesa po yuma oyo pambili. (Yisewe 25:28) Mbandeki zoge kulikida eharo lyokuwapukurura ndi? Ove ngapi? Kuvhura o lironge mokudira kuhanduka usimbu ndi? (Muudisi 7:9) Kulironga kukohonona po maudigu kuvhura kutulisa po nkareso zouhunga zeuyungo kumwe ezi za kara nomulyo nsene tomu ka kwara.—Vakorosi 3:13.

19. Yinke ya wapa kurugana nsene maudigu gomanene kuna kuhoroka posiruwo selivandekero?

¹⁹ Ngapi nsene ono nongonona yininke yina kukudonganesa unene? Masinganyeko gangoso ga hepa kugatarurura nawa. Nampili o lizuvhe eharo ndi ono hara kukwara, wa ha ncenuna mapuko gomanene. (Yisewe 22:3; Muudisi 2:14) Nsene ono kara nomalikwatakano nomuntu ogu wa kara nage nomaudigu gomanene, ya wapa mokuhagekesa po malikwatakano ogo ntani nokunyokera kutura po eligawo lyanarunye nomuntu ogo.

ELIVANDEKERO LYENI LI KARE LYEFUMADEKO

20. Ngapi omu ava vana kulivandekera nava tura nkareso zawo zi kare zoukuhuki kapisi zokuswaukisa?

²⁰ Ngapi omu elivandekero lyeni nali kara lyefumadeko? Pomuhowo, divilisa asi nkareso zeni zi kare zoukuhuki kapisi zokuswaukisa. Oku wa tunga, ya wapa kovantu va dira kulikwara va likwate komawoko nokulincumita ntani nokulidingira ndi? Nampili nsene malikido gangoso kapi va ga silika, ya hepa kuyirugana tupu apa malikwatakano gana siki pontambo apa nonkwara vana kudiwapaika. Mwa hepa kutakamesa asi malikido gangoso kapisi ga pitakanene dogoro konkareso zokunyata ndi nampili koruhonda. (Vaefeso 4:18, 19; hetakanesa Rusumo Rokononsumo 1:2; 2:6; 8:5, 9, 10.) Morwa mutjima kwa vera, mouvali weni nayi wapa mokunyokera kukara nyonelike monzugo, komukuro ndi nkenye oku naku vhura kugava mpito zokurugana yokunyata. (Jeremiya 17:9) Kukara nelivandekero lyeni lyokukuhuka kugava umbangi asi wa kara nelipangero ntani ove kutura komeho ukalinawa wamukweni kupitakana madowo ganyamoge. Somulyo po, elivandekero lyokukuhuka ngali hafesa Jehova Karunga, ogu a pangere vakareli vendi va kare ure noyininke yokunyata ntani noruhonda.—Vagarata 5:19-21.

21. Euyungo kumwe musinke lyousili lya hepa po mokuninka asi elivadekero li kare lyefumadeko?

²¹ Sauvali, elivandekero lyefumadeko kwa kwatera mo kuuyunga usili. Ngomu elivandekero lyeni lina kuza kononkwara, yuma yimwe ya hepa kuyizogera nemanguruko. Kupi oku ngomu ka tunga? Namuvenye ngomu ka rugana ndi? Muna hara kukara novana ndi? Ya wapa hena kuhorora yininke eyi ngo rugana nare eyi ngano nayi kundama nonkwara. Eyi kuvhura kukwatera mo makongo gomanene ndi yitumbukira ndi vana ava wa kara nawo nare ndi kuhamena ukanguki, ngwendi uvera wounene ono kara nawo. Nsene ono dimburura asi muvandekeli goge kwa kara novanona, diworoka asi age kwa kara nositumbukira kosipara saKarunga mokuvarera. Nsene to mu kwara, wa hepa kumutambura kumwe novana vendi. Vantu ava ava kwateke HIV (nokimegona edi adi retesa po AIDS) kapi ava monekesa usimbu yidiviso youvera, yipo nye kapi tayi kara epuko komuntu ndi kovakurona veharo va pure muntu ogu nga hondere ndi ogu nga livendwa epangwe va ka mu guse honde zoAIDS. Nsene uvera vana ka u gwana mo, ogu vana u kwateke kapisi a sininike mukwawo va twikire nelivandekero nsene asi age ana hara kulihagekesa po. Yosili, nkenye ogu ga lihameka monkareso zosiponga, ngano nayi wapa a ligave mokukamugusa honde zoAIDS komeho zokutameka nelivandekero.

WA HA DEMENENA UNENE KOSIPITO SONONKWARA

22, 23. (a) Ngapi omu nava vhura kuzumbanesa etaro lyewa posiruwo sokuwapaika sipito sononkwara? (b) Etaro musinke lyewa va hepa kukara nalyo nsene kuna kugazadara sipito sononkwara ntani eparu lyomononkwara?

²² Momakwedi gokuhulilira komeho zononkwara, mouvali weni ngomu kara noyiviyauka yokuwapaika sipito sononkwara. Pokukara netaro lyewa kosipito kuvhura kugusa po yinka. Sipito sosinene kuvhura kuhafesa vekoro ntani womomukunda, nye aso kuvhura kurorora valikwali wovape nomapata gawo nokuvatura momakongo gomanene. Nawa kukwaterera konompo dimwe domomukunda, nye kuditemwinina kupitakanena ntani kulirumbasana novantu vapeke kuvhura kudonganesa sitambo sosilika ntani kuvhura kukugusa koruhafo oru ngano wa hepa kukara naro. Yimo, malizuvho gava wopeke ga hepa kugatarurura, nye mukwali gomugara yige ga kara nositumbukira sokutokora eyi nayi horoka posipito sononkwara.—Johanesa 2:9.

²³ Diworoka asi sipito sononkwara kukara tupu karuwogona, nye nonkwara deni kukara siruwo nasinye. Nyokera mokulitura mo unene mezuva lyosipito sononkwara. Hansa, tara kwaJehova Karunga kevyukiso, ntani nokuwapaika eparu lyomononkwara. Yipo nye nomu liwapaikira nawa nonkwara dokuwapera.

[Nonkango dokonhi]

NGAPI OMU NOMPANGO EDI DOBIBELI NADI VHURA KUVATERA MUNTU MOKULIWAPAIKIRA NONKWARA DOKUWAPERA?

Mugara nomukadi va hepa kuligava.—Mateusa 19:5.

Muntu gomonda mulyo unene kupitakana emoneko lyopontunda.—1 Peturusa 3:3, 4.

“Walye omu kambadara kurugana kumwe nava va hana kupura.”—2 Vakolinte 6:14.

Vantu wokurugana yokunyata kwa linapa naKarunga.—Vaefeso 4:18, 19.

[Kakende pepenuno 17]

NOMPO NTANI BIBELI

Yigondwa: Moyirongo yimwe ekoro lyomukwali kulindindira mokugava yimaliwa ndi nongombe kekoro lyomufuko. Ano moyirongo yapeke, ekoro lyomufuko kugava yigondwa kekoro lyomugara. Kuvhura pa pire epuko ponompo edi sinene tupu ado dopaveta. (Varoma 13:1) Nampili ngoso, moyihorokwa eyi, ekoro eli lina kutambura lya hepa kunyokera kupura yimaliwa ndi nongombe ndi yininke yoyinzi kupitakanena. (Yisewe 20:21; 1 Vakolinte 6:10) Kugwederera ko, kugava yigondwa komufuko kapisi yi moneke nye asi ogo mukadi kuna mu randa o mu weke; ndi asi mugara a lizuvhe asi situmbukira sendi tupu komukadi ntani nokotamweyi nongumweyi zendi kuna kara tupu yimaliwa.

Masupareko: Monompo dimwe kupulisira mugara a kare novakadi wovanzi. Moukaro wangoso, mugara kuvhura yi mu ninkise a kare ngwendi hompa. Kugwederera ko, masupareko narunye kuretesa po marumbasano mokatji kovakadi. KoVakriste, Bibeli kwa pulisira kukwara mukadi gumwe tupu ndi to kara mudike.—1 Vakolinte 7:2.

Kutunga kumwe mwa hana kulikwara: Wovanzi kutanta asi kutunga kumwe komeho zokulikwara kuvatera valikwali va liheteke nsene va ligwasana. Pasihonena, mugara kuvhura a tunge nomukadi monzugo zimwe membo lyomukwarero gwendi va tare tanko kononkedi dendi. Ano konyima mukadi nage kuza a ka kare kembo lyekoro lyomugara. Nye, ewapaiko eli lyokuheteka mugara nomukadi kapi ali heteke eligawo, sikara somulyo somononkwara. Kwato ewapaiko hena limwe lya hana asi nonkwara eli ali gava epopero negameno lyokulifana kwanavenye, kukwatera mo vanona nava reta melikwatakano olyo. Kosipara saJehova Karunga, kutunga kumwe mwa hana kulikwara ngoso kuna kuhondera.—1 Vakolinte 6:18; Vahebeli 13:4.

Omu no tara mulikwali goge: Monompo dimwe, mugara kapi a tara mukadendi asi ekoro lyendi. Pamwe, kuvhura a mu tare asi murugani gwendi tupu, nokupakera mbili ekoro lyendi kupitakana mukadendi. Ano mukadi nage kuvhura a tare mugara gwendi ngwendi asi gokumuretesa tupu vana. Nye, mutaro gwangoso kulilimba nonompango doBibeli. Azo kuuyunga asi valikwali awo “rutu rumwe tupu.” Mugara ga hepa kuhara mukadendi kupitakana ekoro ndi nampili vakondi vendi. (Marukusa 10:7, 8) Ano mukadi nage ngosikwawo. Nkenye gumwe ga hepa kutara mulikwali gwendi ngorutu rwendi, ngekoro lyendi lyene-lyene. Wopeke kuvhura va uyunge yoyidona, asi mukadi ga hakura mugara gwendi. Nye hansa kuhafesa Jehova, Mutoti gononkwara, kupitakana vantu.—Yisewe 29:25.

[Mafano pepenuno 19]

Apa ono kara simpe mudike, tunga po yikara nononkareso nevhuliko eyi ngayi ka ku vatera nawa mononkwara