Sirongwa 2
Kutumbura nawa nonkango
MOKUNINKA asi o kare muuyungi gomuwa, wa hepa kuuyunga nawa. Eyi ono hara kuuyunga kuvhura yi kare yiwa ntani mulyo, nye yoyinzi kuvhura yi zumbane nsene nonkango doge kapi dina zere.
Vantu kapi azi va tumangeda mbuuyungiso ezi vana dili kukwata nawa egano. Nampili muntu kwa kara nezwi lyononkondo ntani kuvhura va li zuvhe nawa, nsene nonkango dendi kapi dina kuzuvhika nawa, ado kapi ngadi tumangeda wopeke va rugane ko yuma. Kuvhura yi zuvhike ngwendi kuna kuuyunga meraka nalyopeke, eli nava dira kuzuvha vapurakeni vendi. (Jer. 5:15) Bibeli kutudiworokesa asi: “Rumbendo nsene kapi runa kuhagara nawa, yilye ogu na liwapaikira yita? None yimo nye, mokuuyunga maraka mokutumuka nsene nonkango deni kapi adi zuvhika, yilye nye ogu na zuvha eyi muna kuuyunga? Ano nonkango deni tadi zi nye mompepo.”—1 Kol. 14:8, 9.
Yisinke ayi ninkisisa ezwi li dire kuzuvhika nawa? Nampo kuvhura yi kare kudira kuzahura nawa kana koge. Kuzinzika nonsipa donompanda nedi donomurungu kuvhura kuninkisa ezwi li dire kuzuvhika nawa.
Kuuyunga kugenderera kuvhura nayo kudigopekesa mbuuyungiso mokuzikwata egano. Ayo kwa lifana ngwendi kuna kudimbisa sikasete kugenderera unene kupitakana omu sa hepa kudimba. Nonkango kuna kuditumbura, nye kapi dina kuzuvhika nawa.
Pamwe, nsene yilyo yombuuyungiso kapi ya wapa, kuvhura kuninkisa ezwi li dire kuzuvhika nawa. Nampili ava va kara noudigu wangoso kuvhura va rugane paapa va hulira mokuwapukurura pokuruganesa magano aga va gava mosirongwa esi.
Mbuuyungiso zokudira kuzuvhika kuziretesa po kukoka nonkango mongenderera yipo di kare udigu kudikwata egano. Udigu kuvhura kukwatera mo kuvatuka yintetwandanda ndi nonkango dimwe. Nsene muntu a koka nonkango, vapurakeni vendi kuvhura va zuvhe magano gamwe tupu. Yipo nye, nsene muntu a dira kutumbura nawa nonkango, erongo lyendi kuvhura li dire kureta yitundwamo yoyiwa.
Omu no uyunga yi zuvhike. Nkedi zimwe zokutumbura nawa nonkango kuna kara kukwata egano mutungo gononkango demeraka lyeni. Momaraka gomanzi, nonkango kuditulisa po yintetwandanda. Yintetwandanda kuyitulisa po nondanda edi ava pakerere nokuditumbura ngondanda zimwe. Tumbura nkenye sintetwandanda nsene to uyunga, nampili ngomu ya lisiga menkondopeko. Nsene ono hara kuwapukurura mbuuyungiso zoge, liwora kuuyunga ntani hetekera ko mokutumbura nkenye sintetwandanda. Pomuhowo kuvhura ngayi zuvhike ngwendi kuna kunkondopeka nkenye sintetwandanda, nye ngomu ono kuliyomberesa, yimo ngo wapukurura kuuyunga nawa. Yimo, nonkango dimwe wa hepa kudikoka, nye wa hepa kuyinyokera po nsene nonkango kapi dina kuzuvhika nawa.
Erondoro: Mokuliyomberesa kutumbura nawa nonkango, nampo kuvhura o uyunge ndi o rese monkedi zokunkondopeka nkenye sintetwandanda. Nye ya ha kara nkenye apa nkareso zoge zokuuyunga. Morwa kapi ayi zuvhika nawa.
Nsene mbuuyungiso zoge kuzuvhika ngwendi kuna mumike murungu, lironga kukankura mutwe goge nokutundisa sizumu soge konturo. Nsene kuna kuresa moBibeli, zi zerura yipo o pulisire tupu kanano kongandi mokutara moBibeli zoge nsene kuna kutara kovapurakeni. Eyi ngayi pulisira nonkango doge di pwage nawa.
Kulironga kugomona nonsipa doge kuvhura kuwapukurura mbuuyungiso zoge. Kuzinzika nonsipa dokosipara ndi edi adi rugana mehesero lyoge, kuvhura kukundama unene mbuuyungiso zoge. Kuzinzika nonsipa edi kudonganesa eruganeno kumwe eli lya kara po pokatji konondunge noyilyo yezwi ntani nomuhesero.
Nonsipa donompanda da hepa kugoma yipo di vhure kuruganena kumwe nouruvi. Nomurungu nado da hepa kugoma. Da hepa kuliwapaikira kuzahama nokukumateka usimbu yipo ezwi li pwage nawa mokana nopomuliu. Nsene nompanda nonomurungu kuna zinzike, kana kapi naka zahama nawa ntani ezwi tava li sininike li pitire momazego. Eyi ngayi ninkisa ezwi li dire kuzuvhika nawa. Nye nampili ngoso, kugomona nompanda nonomurungu kapi yina kutanta asi kukara udwa mokutumbura nonkango. Eyi ya hepa ehetakano monkedi omu o uyunga yipo o tumbure nawa nonkango.
Mokukonakona ukaro woge, nayi ku vatera nsene o resa kuziguruka. Konakona nawa omu ono kuruganesa yilyo yombuuyungiso. Ove kuzahama yipo ezwi li pwage nawa ndi? Diworoka asi eraka kapisi yiso selike silyo sombuuyungiso, nampili ngomu ali rugana yoyinzi. Nsingo norupanda rokonhi nonomurungu nononsipa dokosipara nedi domuliu nayinye kuruganena kumwe. Apa o uyunga, ove kuyirugana wa hana kulikida maligumaguro kosipara ndi? Nsene yimo, eyi kuna kulikida asi mbuuyungiso zoge kapi azi zuvhika nawa.
Nsene wa kara noradio zokukwateka, kwateka ezwi lyoge ngomu ono kuuyunga, ano yi rugana ngamoomu tupu no uyunga nomuntu moyirugana yokuzuvhisa. Li kwateka ure wonominute dongandi ngomu ono kuuyunga. Kupurakena kezwi eli ono kwateke ngayi ku vatera mokudimburura nkenye udigu wokutumbura nonkango nawa. Koneka nonkango edi ono koko ndi ono dili kutumbura nawa, ntani hetekera ko kudimburura eyi yina yi retesa po. Mapuko kuvhura kugawapukurura pokuruganesa magano aga vana zogere keguru.
Wa kara noudigu wombuuyungiso ndi? Liyomberesa kuzahameka kana koge unene kupitakana mwanare ntani hetekera ko kutumbura nawa nonkango. Zwida mapunga goge nompepo nokuuyunga kuliwora. Kurugana ngesi kwa vatera wovanzi ava va kara noudigu wombuuyungiso mokuwapukurura nkedi zawo zokuuyunga. Nsene ove siraka, tundisa eraka lyoge komazego nsene to tumbura ndanda s ntani z yipo di zuvhike nawa. Nampili udigu woge u dire kukohonokerera po, ya ha ku dompesa. Diworoka asi Jehovah kwa horowere Mosesa, mugara ogu ga kere noudigu wombuuyungiso, mokugava nombudi domulyo koVaisraeli ntani noku kwaFarawo, hompa gwaEgipite. (Ex. 4:10-12) Nsene ono hara, nove nga ku ruganesa ntani nga tungika sirugana soge sokuzuvhisa yipo ngayi ku tompoke.