Ove kupulisira mpepo zaKarunga zi ku gendese ndi?
“Mpepo zoge zongwa ngano tazi gendesa nge monzira zongwa.”—EPIS. 143:10.
1, 2. (a) Tumbura ko yilika yimwe omu a ruganesa Jehova mpepo zokupongoka mokuvatera vakareli vendi. (b) Sirugana sompepo zokupongoka kwa si yereka tupu poyilika yokulikarera ndi? Faturura.
YISINKE ayi wiza momagano goge nsene o gazara sirugana sompepo zokupongoka? Ove kugazara yirugana yononkondo yaNgidiyona neyi yaSimisoni ndi? (Vap. 6:33, 34; 15:14, 15) Nampo ove kugazara upampi woVakriste wokuhova ndi ugomoki waSitefanesa ngomu ga sikeme komeho zosigongi somasimbi. (Yirug. 4:31; 6:15) Moyiruwo yetu, ngapi kuhamena ehafo eli atu gwana poyigongi yetu yoyirongo, noulimburukwi wovanavazinyetu ava va tura modorongo morwa kupira mbinga kwawo nekuro lyokutetukisa lyosirugana sokuzuvhisa? Yihonena oyo nayinye kugava umbangi wosirugana sompepo zokupongoka.
2 Mpepo zokupongoka kurugana tupu poyilika yokulikarera nopomaukaro gokutetukisa pwelike ndi? Hawe. Nonkango daKarunga kuuyunga kuhamena Vakriste zina ‘kupitisira mpepo’ ntani asi ‘mpepo za va pa mwenyo.’ (Gar. 5:16, 18, 25) Nonkango odo kulikida asi mpepo zokupongoka kuvhura kutwikira kugendesa eparu lyetu. Meparu lyetu lyankenye ezuva, twa hepa kuhundira Jehova a kunge magazaro getu nombuuyungiso zetu noyirugana yetu kupitira mompepo zendi. (Resa Episarome 143:10.) Ngomu tuna kupulisira mpepo zi rugane meparu lyetu, azo ngazi tu pa yiyimwa eyi ngayi tendeka vapeke nokuyererepeka Karunga.
3. (a) Morwasinke nazi tu gendesera mpepo zokupongoka? (b) Mapuro musinke natu ka konakona?
3 Morwasinke ya karera nomulyo asi zi tu gendese mpepo zokupongoka? Morwa pwa kara nonkondo dapeke edi da hara kutupangera, ado nonkondo edi adi rwanesa sirugana sompepo zokupongoka. Nonkondo odo yido aga tumbura Matjangwa asi ‘edowo lyorutu,’ eli lya tamba koukaro wetu wononzo wokudira kusikilira mo ou twa pinga kwaAdamu. (Resa Vagarata 5:17.) Yisinke ya hamena mo mokupulisira mpepo zaKarunga zi tu gendese? Pwa kara nontambo doparugano edi nadi tu vatera tu zumbe madowo getu gorutu ndi? Tu zeni tu ka konakone mapuro aga ngomu na tu ka zogera maruha ntazimwe ‘goyiyimwa yompepo,’ ago kuna kara ‘ezaverero [nonkenda, NW] nouwa [nepuro, NW] nougomoki nelipangero.’—Gar. 5:22, 23.
Ugomoki nezaverero kureta mbili mombungakriste
4. Ngapi ugomoki nezaverero ayi retesa po mbili mombungakriste?
4 Resa Vakorosi 3:12, 13. Mombungakriste ugomoki nezaverero kuruganena kumwe mokuretesa po mbili. Maruha nagenye ogo goyiyimwa yompepo kutuvatera tu tekure vapeke nonkenda nokumwena nampili vana tu handukisa ntani nokudira kutengwida kuwoko nsene vapeke vana tu uyungire ndi vana tu rugana yininke yoyidona. Nsene tuna kara noudigu noMukriste mukwetu, ezaverero ndi elididimikiro ngayi tu vatera tu dire kuligora ko kwamunazinyetu nye ngatu rugana paapa twa hulira mokukohonona po udigu owo. Ugomoki nezaverero yosili twa yi hepa mombungakriste ndi? Nhi, morwa natuvenye kapi twa sikilira mo.
5. Yisinke ya horokere pokatji kaPaurusa naBaranabasa, ntani yisinke ayi likida eyi?
5 Tarurura eyi ya horokere pokatji kaPaurusa naBaranabasa. Awo kwa ruganene kumwe nomvhura dononzi mokutwara komeho mbudi zongwa. Nkenye ogu kwa kere noyikara yoyiwa. Nye, posikando simwe, pokatji kawo kwa tamekere po “malilimbo, makura tava ligaunuka.” (Yirug. 15:36-39) Sihorokwa esi kulikida asi nampili mokatji kovakareli vaKarunga wokuligava, poyiruwo yimwe kuvhura kuhoroka madiro kulizuvha. Nsene Mukriste kapi ana kulizuvha nomupuli mukwawo, yisinke ga hepa kurugana a kandane po ukaro ou nau twaredesa dogoro va ka linyenge yi ka tezese po elikwatakano lyawo?
6, 7. (a) Epukururo musinke lyoPatjangwa natu vhura kukwama komeho nzogera zi ka retese po nomutangu nomupuli mukwetu? (b) Mauwa musinke ga kara mo ‘mokugenderera kuzuvha, nye mokuuyunga nomokuhanduka to liwora’?
6 Ngomu vana yi likida monkango ezi “malilimbo,” madiro kulizuvha pokatji kaPaurusa naBaranabasa kwa horokere hararasi ntani kwa kere gomanene. Nsene Mukriste ayi nongonona asi kuna kuhara kuhanduka apa ana kuzogera yuma nomupuli mukwawo, nayi wapa kwendi mokutura pasirugana epukururo lyomwaJakopo 1:19, 20 asi: “Nkenye muntu a genderere kuzuvha, nye mokuuyunga nomokuhanduka ta liwora. Yeeyi muntu kapi a rugana mehandu eyi ya hungama kosipara saKarunga.” Mokuliza nomukaro, age kuvhura a hetekere ko kurundurura nzogera ndi a tunde po komeho nzogera ozo zi ka retese po nomutangu.—Yis. 12:16; 17:14; 29:11.
7 Mauwa musinke aga tundu mo mokukwama epukururo olyo? Pokulitulira po siruwo sokumweneka ehandu nokukanderera kuhamena yuma oyo ntani nokugazadara ko omu no limburura, ngoso Mukriste kuna kupulisira mpepo zaKarunga zi mu gendese. (Yis. 15:1, 28) Mepitisiro lyompepo, age kuvhura a likide ugomoki nezaverero. Monkedi zangoso, age ta sikisa mo epukururo eli atu gwana moVaefeso 4:26, 29 asi: “Nsene mu handuka, mwa ha tarerera ehandu lyeni li mu tulise nzo . . . Walye omu uyunga nonkango dononkukutu, nani omu uyunge donongwa dokuwapeka muntu, edi da fira kupurakena.” Yosili, apa atu kara nougomoki nezaverero, ose kugwederera kombili nokouumwe womombungakriste.
Tendeka epata lyoge kumwe nonkenda nouwa
8, 9. Yisinke nkenda nouwa, ntani ngapi omu ayi kundama nkareso zemembo?
8 Resa Vaefeso 4:31, 32; 5:8, 9. Ngwendi moomu mema gomatenda aga tendeke muliu, nkenda nouwa nayo kutendeka. Ayo kureta nkareso zongwa mepata. Nkenda kuna kara sikara esi asi wiza po pokulikida elituromo kovakweni, kupitira moyirugana nomononkango donongwa. Ngwendi nkenda, uwa kuna kara sikara esi ava likida moyirugana eyi ayi retere mauwa wopeke. Awo kuunongwenena kompepo zougavi. (Yirug. 9:36, 39; 16:14, 15) Nye uwa kwa hamena mo yoyinzi.
9 Uwa kuna kara sikara somulyo sa kuhuka. Aso kapi mwa hamena tupu eyi atu rugana nye yomulyo po omu twa kara. Uwa kuna kara ngwendi enyango lyokupya lyetovara, lya hana kuwora monda ndi kontunda. Mokulifana, uwa ou azi retesa po mpepo zokupongoka kukundama mparukiso zoMukriste nazinye.
10. Yisinke ya hepa po mokuvatera vemepata va yime yiyimwa yompepo?
10 Membo lyoMukriste, yisinke nayi vatera vemepata va litekure-tekure monkenda nouwa? Ediwo ndi unongo wosili woNonkango daKarunga kwa kara nosirugana somulyo. (Koros. 3:9, 10) Vanturagumbo vamwe kuhamesera mo elirongo lyoyiyimwa yompepo moUkareli wawo wEpata wankenye sivike. Kulironga yiyimwa yompepo kapisi udigu kuyirugana. Ruganesa yiruganeso yomapaparo eyi ya kara meraka lyeni, nokuhorowora nombudi kwankenye ruha royiyimwa yompepo. Ove kuvhura kukonakona noparagarafu dongandi mosivike, pokuruganesa yivike yokulisiga-siga mokulironga ruha royiyimwa yompepo. Ngomu no lironga nombudi odo, resa nokuzogera matjangwa aga va tura mo. Papara nonkedi omu no tura pasirugana eyi ono kulironga, ntani kanderera kwaJehova a tungike elituromo lyoge. (1 Tim. 4:15; 1 Joh. 5:14, 15) Kuvhura elirongo lyangoso li retese po malisigo omu nava litekura vemepata ndi?
11, 12. Ngapi valikwali vamwe va gwanena mo mauwa mokulironga kuhamena nkenda?
11 Valikwali wovadinkantu kwa here kuninka nonkwara dawo di va tompoke, yipo va tokwere mokutura po elirongo lyokuteda ko koyiyimwa yompepo. Ngapi omu va gwanenene mo mauwa? Mukadi kwa tanta asi: “Pokulironga kuhamena nkenda kwa kundama monaruwa monkedi omu atu litekura-tekura. Ya tu ronga mokukara tuna gomoka nokuligusira-gusira po. Ntani ya tu vatera mokulironga kutanta asi ‘mpandu’ ntani ‘gusira nge po’ nsene hepero.”
12 Valikwali vamwe woVakriste, ava va ligwanekerere nomaudigu mononkwara, va yi nongwenene asi nkenda kwa pilire mo mononkwara dawo. Yipo va tokwere kulironga kumwe sikara oso. Yitundwamo musinke ya kere? Mugara kwa tanta asi: “Mokulironga kwetu nkenda ya tu vatera tu mone hepero mokudira kugazarera mukweni yoyidona, nye mokutara uwa mwamukweni. Ose twa tamekere kufira sinka yihepwa yankenye gumwe gwetu. Kukara nonkenda kwa kwatera mo pokupulisira mukadange a pwagese malizuvho gendi nemanguruko na hana kuhanduka kweyi ana kuuyunga. Ayo kutanta asi na hepere kugusa po elinenepeko. Apa twa tamekere kulikida nkenda mononkwara detu twa hagekere kulipaapa usima. Twa lizuvhire emanguruko.” Epata lyoge vhura kugwanena mo mauwa pokulironga yiyimwa yompepo ndi?
Kara nepuro nampili mokahore-hore
13. Yisinke ayi retere siponga upampepo wetu?
13 Vakriste va hepa kupulisira mpepo zaKarunga zi va gendese moyitarameho ntani pwavelike. Naina mouzuni waSatana, mafano noyilihafeso yokunyata kuna kuligwederera unene. Eyi kuvhura kuretera siponga upampepo wetu. Yisinke ga hepa kurugana Mukriste? Nonkango daKarunga kwa tu pukurura asi: “Zumbeni nyata nazinye noudona naunye. Ligaveni kwaKarunga, one mu tambure nonkango edi va mu kuna dokuvhura kumuparura.” (Jak. 1:21) Tu zeni tu ka konakone omu epuro, ruha rumwe royiyimwa yompepo, ali tu vatere tu kare tuna zere kosipara saJehova.
14. Ngapi omu kupira epuro ayi twaredesa konkareso zondona?
14 Nsene tu kara nepuro lyousili, ose ngatu tara Jehova Karunga ngomuntu nawa-nawa. Nsene tu dira kutara Karunga ngomuntu nawa-nawa, ose kuvhura kulihameka monkareso zondona noureru. Koneka eyi ya horokere mokatji kovantu vaKarunga mosiruwo sanare. Jehova kwa likidire muporofete Hesekiyeli yininke yokunyata eyi ngava rugana mokahore-hore, pokutanta asi: “Munwamuntu, to mono eyi ava rugana vangendesi vaIsraeli mokahore-hore? Navenye kutongamena monzugo za zura mafano. Malipopero gawo gaga asi: ‘HOMPA kapi ana kutumona! Ga zumba sirongo.’” (Hes. 8:12) Ono koneke asi yisinke ya retesere po udigu? Awo kapi va yi pulire asi Jehova nga mono eyi ngava rugana. Morwa kapi va tere Jehova ngomuntu nawa-nawa.
15. Ngapi kukara nepuro lyenene mwaJehova ayi tu popere?
15 Mokulisiga, tarurura sihonena saJosefa. Nampili ngomu ga kare ure nekoro novantu vendi, Josefa ga nyokere kutura nzo zokuhondera namukadaPotifara. Morwasinke? Age kwa tente asi: “Ngapi omu nani rugana-rugana udona wa hura opo, ni zone kwaKarunga gwange!” (Gen. 39:7-9) Yimo, Josefa kwa tere Jehova ngomuntu nawa-nawa. Nsene tu tara Karunga ngomuntu nawa-nawa, kapi ngatu tarera yilihafeso yokunyata ndi tu rugane yininke mokahore-hore eyi twa diva asi tayi guvisa Karunga. Etokomeno lyetu ngali kara ngwendi lyomuepisarome ogu ga dimbire asi: “Ngani kara nomutjima gokuhungama membo lyange; narumwe si asi ngani gongame udona.”—Epis. 101:2, 3.
Takamesa mutjima goge pokulipangera
16, 17. (a) Ngomu vana yi singonona mobuke zoYisewe, ngapi mutjima ‘gomumati gomugova’ gwa ya gwilililire monzo? (b) Ngomu vana yi likida pepenuno 30, ngapi yininke yokufana ngoso nayi vhura kuhorokera naina kwankenye muntu?
16 Elipangero, ruha rokuhulilira royiyimwa yompepo, kutuvatera tu nyoke kurugana yininke eyi ga silika Karunga. Alyo kuvhura kutuvatera tu takamese magazaro ndi mutjima gwetu. (Yis. 4:23) Tarurura sihorokwa somoYisewe 7:6-23, esi sa singonona omu mutjima ‘gomumati gomugova’ gwa gwililire momazedo gohondedi. Age kwa ya kere mezedo konyima zapa ga “gendere monzira ezi za likura kekovhu lyonzugo zomukadi gongandi.” Nampo age kwa gendere nzira ozo morwa edowo. Hararasi tupu, kapi ga divire asi “ukaro wendi” mosimpagwa una kara.
17 Ngapi ngano ga vhulire mumati ogo kuhenduka simpagwa oso? Pokutambura erondoro eli asi: “Wa ha mu kwama-kwama.” (Yis. 7:25) Tuna lirongere ko asi: Nsene tuna hara mpepo zaKarunga zi tu gendese, twa hepa kunyokera po kulizweka nyamwetu moukaro womaheteko. Nkedi zimwe na vhura muntu kukwama-kwama nzira zepuko ‘zomumati gomugova’ kuna kara pokutarurura malikwamo gokotivi ndi gokoInterneta siruwo sosire. Yi kare asi yimo ana yi hare ndi hawe, age kuvhura yi mu twaredesere komafano aga naga pindura madowo gendi. Kanunu-kanunu age kuvhura a tunge po nkareso zokunyata mokutarera mafano goruhonda, aga ngaga zonagwisa ezwi lyendi lyokomutjima nelikwatakano lyendi naKarunga. Eparu lyendi kuvhura kukara mosiponga.—Resa Varoma 8:5-8.
18. Mayereko musinke Mukriste ga hepa kutura po mokupopera mutjima gwendi, ntani ngapi lya hamena mo elipangero?
18 Yimo, ose kuvhura kulipangera pokurugana ko yuma usimbu-simbu nsene tuna mono efano lyokunyata. Nye hansa nsene tu dire kulitura nyamwetu mosiponga. (Yis. 22:3) Kutura po mayereko gokuwapera nokukwaterera kwago kwa hamena mo elipangero. Pasihonena, kutura kompiuta pevango oku nava zi mona navenye, ayo kupopera. Ano vamwe kwa yi dimburura asi ya wapa kuruganesa kompiuta ndi kutarera tivi nsene navenye poveli. Vapeke va tokora mokudira kuruganesa Interneta. (Resa Mateusa 5:27-30.) Ngano tu guse nongendeseso nkenye edi da hepa po mokulipopera nyamwetu nomapata getu yipo tu vhure kukarera Jehova ‘neharo lyokutunda momutjima gomuwa nemezwi lyewa lyomomutjima nemepuro lyokuhungama.’—1 Tim. 1:5.
19. Mauwa musinke atu gwana mo mokupulisira mpepo zokupongoka zi tu gendese?
19 Yiyimwa eyi azi retesa po mpepo zokupongoka kureta mauwa gomanzi. Ugomoki nezaverero kuretesa po mbili mombungakriste. Nkenda nouwa kuretesa po ruhafo mepata. Epuro nelipangero kutuvatera tu kare pepi naJehova ntani tu kare tuna zere kosipara sendi. Mokugwederera ko, Vagarata 6:8 kwa tu tumbwidira asi: “Ogu a kunu mepya lyoMpepo, nga zangura moMpepo mwenyo gwanarunye.” Yimo, kuliza nosizoweseso saKristusa, Jehova nga ruganesa mpepo zokupongoka nokugava eparu lyanarunye kowo ava pulisire mpepo zokupongoka zi va gendese.
Ngapi omu no vhura kulimburura?
• Ngapi ugomoki nezaverero ayi reta mbili mombungakriste?
• Yisinke nayi vatera Vakriste va likide nkenda nouwa membo?
• Ngapi epuro nelipangero ayi vatere Mukriste a takamese mutjima gwendi?
[Efano lyepepenuno 28]
Ngapi natu kandana po nzogera ezi nazi retesa po nomutangu?
[Efano lyepepenuno 29]
Kulironga yiyimwa yompepo kuvhura kuretera mauwa epata lyoge
[Efano lyepepenuno 30]
Yiponga musinke natu nyokera po pokukara nepuro nelipangero?