E Nkumbu a Yave Nkia Mfunu ina kwa Yeto?

1-2. Aweyi tuzayidi wo vo e nkumbu a Yave mfunu kikilu ina kuna kwa Yesu?

E NKUMBU a Yave i diambu disundidi o mfunu kuna kwa Yesu. Ke vena muntu ankaka ko wavanga mawonso mana Yesu kavanga muna zayisa nkumbu a Yave kwa akaka. Nze una tumwene muna longi diviokele, Yesu wakubama kakala mu fwa mu kuma kia nkumbu a Yave. Wavanga mawonso muna songa vo Yave wavauka ye mawonso kevanganga mansongi. (Maku 14:36; Ayib. 10:7-9) Kuna mfoko a Luyalu lwandi lwa Funda dia Mvu, Yesu ovutula e wisa kiandi kiawonso kwa Nzambi kimana e nkumbu a Yave yazitiswa. (1 Kor. 15:26-28) Mawonso Yesu kavanga mu kuma kia Yave mesonganga vo otoma zolanga Yave.

² Yesu mu nkumbu a Se diandi kayizila ova ntoto. (Yoa. 5:43; 12:13) Wazayisa e nkumbu a Se diandi kwa alandi andi. (Yoa. 17:6, 26) Walonga wantu yo vangila masivi muna nkumbu a Yave. (Yoa. 10:25) Yesu walomba kwa Yave vo katanina alongoki andi ‘muna kuma kia nkumbu andi.’ (Yoa. 17:11) Kieleka, e nkumbu a Nzambi yasunda o mfunu kwa Yesu ke mu konso diambu ko. Ozevo, aweyi muntu kalenda vovela vo nlandi akieleka a Kristu kansi kazeye e nkumbu a Yave ko ngatu sadila yo?

3. Nkia mambu tubadika mu longi diadi?

³ Wau vo tu Akristu akieleka, tutangininanga Yesu muna zola Yave yo zitisa e nkumbu andi. (1 Pet. 2:21) Mu longi diadi, tubadika e kuma Yave kayambulwila vo awana besamunanga ‘e nsangu zambote za Kintinu’ bayikilwa muna nkumbu andi. (Mat. 24:14) Tubadika mpe una e nkumbu a Yave ifwete sundila o mfunu kwa konso muntu omu yeto.

“NKANGU MUNA NKUMBU ANDI”

4. (a) Vitila kavutuka kuna zulu, o Yesu nkia salu kavana kwa alongoki andi? (b) E salu kiaki nkia yuvu kivaikisanga?

⁴ Vitila kavutuka kuna zulu, Yesu wavovesa alongoki andi vo: “Oyeno, nutambula nkuma vava o mwand’avelela ukwiza omu yeno, nukala mbangi zame muna Yerusaleme, muna Yuda yawonso ye Samaria yakuna nsuk’a nza.” (Mav. 1:8) Ediadi disongele vo e nsangu zambote zifwete samunua mu nza yawonso ke muna Isaele kaka ko. Muna mpila yayi, wantu mu nza yawonso bekala ye lau dia kituka se alandi a Yesu. (Mat. 28:19, 20) Kansi, Yesu wavova vo: ‘Oyeno nukala mbangi zame.’ Nga mfunu diakala kwa alongoki awaya ampa mu zaya e nkumbu a Yave? Yovo diavavanga kaka vo basianga umbangi mu kuma kia Yesu? E mambu masonama muna Mavangu kapu kia 15 mekutusadisa mu vana mvutu za yuvu yayi.

5. Aweyi antumwa ye akuluntu kuna Yerusaleme basongela vo wantu awonso bafwete zaya e nkumbu a Yave? (Tala mpe fwaniswa.)

⁵ Muna mvu wa 49 wa tandu kieto, antumwa ye akuluntu kuna Yerusaleme bakutakana mu vovela dina bafwana vanga Esi Zula ana balembi zengwa muna kituka se Akristu. Kuna mfoko a lukutakanu lwaluna, Yakobo wa nleke a Yesu wavova vo: “[Petelo] watoma samuna una Nzambi kasongela dienga diandi kwa esi zula muna nkumbu antete, kimana kasola vana bena o nkangu muna nkumbu andi.” Nkumbu a nani kavovela Yakobo? Vava kayika ungunza wa Amose, Yakobo wakudikila vo: “Kimana awana basala, bavava Yave kumosi ye wantu a zula yawonso, wantu ana beyikilwa muna nkumbu ame, u kavovele o Yave.” (Mav. 15:14-18) Alongoki awaya ke belongoka kaka mambu ma Yave ko, kansi mpe ‘beyikilwa muna nkumbu andi.’ Ediadi disongele vo bezayisa e nkumbu a Nzambi kwa akaka yo zayakana kwa akaka vo nkumbu yayi besunzulanga.

6-7. (a) Ekuma Yesu kayizila ova ntoto? (b) Nkia kuma kiasunda o mfunu kina Yesu kayizila ova ntoto?

⁶ E nkumbu a Yesu ina ye nsasa vo “Yave i Mvuluzi.” Yave wasadila Yesu muna vuluza wantu awonso ana bekwikilanga muna yandi ye muna Mwan’andi. Yesu wayiza ova ntoto muna vana moyo andi muna wete dia wantu awonso. (Mat. 20:28) Vava kafuta o lukûlu, Yesu waziula e nzila kimana wantu bavuluzwa yo vua moyo a mvu ya mvu.—Yoa. 3:16.

⁷ Ekuma o wantu bavuididi lukûlu o mfunu? Mu kuma kia dina diabwa muna mpatu a Edene. Nze una twalongokele muna longi diviokele, mase meto mantete, Adami yo Eva bakolamena Yave yo vidisa e lau dia zinga yakwele mvu. (Tuku 3:6, 24) Kansi, vana ntandu a vuluza wantu muna sumu, vakala ye diambu diankaka diasunda o mfunu. E nkumbu a Yave ya safulwa. (Tuku 3:4, 5) Muna kuma kiaki, e diambu dia luvuluzu lwa mbongo ya Adami yo Eva, ngwizani dina ye luveleleso lwa nkumbu a Yave ina vo i diambu disundidi o mfunu. Wau vo Yesu nsunzudi a Yave kakala yo nata e nkumbu andi, wavanga mawonso muna velelesa nkumbu a Yave.

8. Nkia diambu bafwete zaya alandi awonso akwikizi a Yesu?

⁸ Alandi awonso a Yesu, kiakala Ayuda ye awana bena vo ke Ayuda ko, bafwete zaya vo e Nto a luvuluzu lwau i Yave wa Nzambi wa Se dia Yesu. (Yoa. 17:3) Vana ntandu, nze una Yesu kayikilwa, yau mpe bafwete yikilwa muna nkumbu a Yave. Bafwete zaya mpe o mfunu wazitisa e nkumbu a Yave. Bafwete wo zaya vo o zitisa e nkumbu a Yave i nsabi muna vuluzwa. (Mav. 2:21, 22) Muna kuma kiaki, alandi awonso akwikizi a Yesu bafwete longokanga oma ma Yave yo Yesu. Kiaki i kuma Yesu kafokolwela e sambu kiandi kiasonama muna Yoane 17 mu mvovo emi: “Yabazayisa e nkumbu aku, izayisa yo mpe, kimana e nzola ina unzolele yakala muna yau, omono mpe yakala yau entwadi.”—Yoa. 17:26.

“YENO I MBANGI ZAME”

9. Aweyi tulenda songela vo e nkumbu a Yave mfunu kikilu ina kwa yeto?

⁹ Alandi awonso akieleka a Yesu, bafwete zaya o mfunu wazitisa e nkumbu a Yave. (Mat. 6:9, 10) Tufwete badikilanga e nkumbu a Yave vo i diambu disundidi o mfunu kwa yeto. Tufwete songanga muna mavangu meto vo e nkumbu a Yave i diambu disundidi o mfunu. Kansi, adieyi tufwete vanga muna zitisa e nkumbu a Yave yo songa vo mana Satana kavova mu kuma kia Yave maluvunu?

10. Nkia mambu tutanganga muna Yesaya kapu kia 42 yakuna 44? (Yesaya 43:9; 44:7-9) (Tala mpe mafoto.)

¹⁰ Muna Yesaya kapu kia 42 yakuna 44 tutanganga mana tufwete vanga muna zitisa e nkumbu a Yave. Muna kapu yayi, Yave olombanga kwa awana ke bekunsambilanga ko basonga e ziku kana vo e nzambi zina besambilanga zaludi kikilu. Nze dina divangamanga kuna mbazi a nkanu, olombanga mpe kana vo vena ye mbangi ana balenda telama kuna ntwala mu songa e ziku kia nzambi zau. Kansi, ke vena muntu ko olenda tá e kimbangi.—Tanga Yesaya 43:9; 44:7-9.

11. Nkia diambu o Yave kavova kwa nkangu andi muna Yesaya 43:10-12?

¹¹ Tanga Yesaya 43:10-12. Yave wavova mu kuma kia nkangu andi vo: “Yeno nu mbangi zame, . . . omono i Nzambi.” Yave wabalomba bavana e mvutu za kiuvu eki: “Nga vena diaka ye Nzambi yankaka avo ke mono kaka ko e?” (Yes. 44:8) Ozevo, oyeto tuna ye lau dia vana e mvutu za kiuvu kiaki. Muna mvovo ye mavangu meto tusonganga vo Yave kaka i Nzambi aludi. E nkumbu andi isundidi e nkumbu zawonso. Muna mpila tunatinanga e zingu kieto tusonganga vo Yave kikilu tuzolanga ye tuzolele sikila ye kwikizi muna yandi, kana nkutu vo Satana ovangidi mawonso muna kutuvukumuna. Muna mpila yayi, tukalanga ye lau dia zitisa e nkumbu a Nzambi.

12. O ungunza wasonama muna Yesaya 40:3, 5, aweyi walunganena?

¹² Vava tutaninanga e nkumbu a Yave, Yesu Kristu tutangininanga. Yesaya wasakula mpe vo muntu mosi ‘ovelelesa [yovo, “kubika,” mvovo vana yand’a lukaya.] e nzil’a Yave!’ (Yes. 40:3) E mvovo miami aweyi mialunganena? Yoane wa Mvubi wakubika e nzila mu kuma kia Yesu ona wayizila muna nkumbu a Yave yo vovela muna nkumbu a Yave. (Mat. 3:3; Maku 1:2-4; Luka 3:3-6) O ungunza wau uvovanga diaka vo: “O nkembo a Yave usengomonua.” (Yes. 40:5) Aweyi diavangamena ediadi? Vava Yesu kakala ova ntoto wasunzula Yave mu mpila yalunga, diakala nze vika sia vo, yandi kibeni Yave wayiza ova ntoto.—Yoa. 12:45.

13. Aweyi tulenda tanginina Yesu?

¹³ Nze Yesu, yeto mpe tu mbangi za Yave. Tuyikilwanga mu nkumbu a Yave ye tuzayisanga mavangu mandi masivi kwa konso muntu tuwanananga yandi. Kansi, muna kala mbangi zambote za Yave, tufwete mpe zayisanga kwa akaka mawonso Yesu kavanga muna zitisa e nkumbu a Yave. (Mav. 1:8) Yesu i Mbangi antete a Yave, oyeto mbandu andi tutangininanga. (Lus. 1:5) Nkia mpila yankaka tufwete songela vo e nkumbu a Yave mfunu kikilu ina kwa yeto?

E NKUMBU A YAVE NKIA NSASA INA KWA YETO?

14. Nze una tutanganga muna Nkunga 105:3, aweyi tumonanga mu kuma kia nkumbu a Yave?

¹⁴ Tukuyisaninanga muna nkumbu a Yave. (Tanga Nkunga 105:3.) Yave kiese kiayingi kemonanga vava tukuyisananga mu kuma kia nkumbu andi. (Yer. 9:23, 24; 1 Kor. 1:31; 2 Kor. 10:17) ‘Kuyisanina muna Yave’ disongele vo kuyimwena vo mfunu kikilu twina wau vo Yave i Nzambi eto. Kieleka, lau diampwena tuna diau muna zitisa yo tanina e nkumbu a Yave. Ke tufwete monanga nsoni ko mu zayisa kwa akweto a salu, akweto a sikola, mfinangani zeto ye akaka vo tu Mbangi za Yave. Nkadi ampemba ozolele vo twayambula zayisa kwa akaka e nkumbu a Yave. (Yer. 11:21; Lus. 12:17) Satana ye ngunza zandi zaluvunu, bazolele vo wantu bavilakana e nkumbu a Yave. (Yer. 23:26, 27) Wau vo tuzolanga nkumbu a Yave, tuzolanga kunkembelela ntangwa zawonso.—Nku. 5:11; 89:16.

15. Nkia mambu mevavuanga muna vovela e nkumbu a Yave?

¹⁵ Tukwamanana vovela e nkumbu a Yave. (Yoe. 2:32; Roma 10:13, 14) Mayingi mevavuanga muna vovela e nkumbu a Yave, ke zaya kaka ko yo sadila e nkumbu a Nzambi. Divavanga vo twatoma zaya Nzambi se muntu, twambundanga e vuvu, twavavanga lusadisu lwandi ye luludiku lwandi. (Nku. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18) Divavanga mpe vo twazayisanga e nkumbu andi ye fu yandi kwa akaka yo kubasadisa basoba e mpila zingu kiau kimana bayangidika Yave yo vuluzwa.—Yes. 12:4; Mav. 2:21, 38.

16. Aweyi tulenda songela vo Satana nkwa luvunu?

¹⁶ Twakubama tukalanga mu mona e mpasi mu kuma kia nkumbu a Yave. (Yak. 5:10, 11) Vava tusikilanga ye kwikizi kwa Yave muna ntangwa mpasi, tusonganga e ziku vo Satana nkwa luvunu. Muna lumbu ya Yobi, Satana wavova mu kuma kia awana besambilanga Yave vo: “Muntu ovana yawonso kena yau mu kuma kia moyo andi.” (Yobi 2:4) Satana edi kazola vova vo wantu besambila kaka Yave vava mambu mekala mambote muna zingu kiau. Avo bawanane ye mambu mampasi, bebembola Yave. Kansi, Yobi wa nkwa kwikizi wasonga vo mana Satana kavova maluvunu. Yeto mpe tuna ye lau dia songa vo kiakala nkia diambu o Satana kekutuvanga, ke tuyambula sadila Yave ko. Tulenda kala ye ziku vo Yave okwamanana kututanina mu kuma kia nkumbu andi.—Yoa. 17:11.

17. Landila 1 Petelo 2:12, nkia mpila yankaka tulenda kembelela e nkumbu a Yave?

¹⁷ Tuzitisanga e nkumbu a Yave. (Nga. 30:9; Yer. 7:8-11) Wau vo nkumbu a Yave tusunzulanga yo nata, mana tuvanganga malenda kembelela yovo twasa luvezo muna nkumbu a Yave. (Tanga 1 Petelo 2:12.) Muna kuma kiaki, tuzolele vanga mawonso tulenda muna kembelela Yave muna mvovo ye mavangu meto. Muna mpila yayi, tusonga vo kanele vo tu wantu alembi lunga tulenda kweto kembelela nkumbu a Yave.

18. Nkia mpila yankaka tulenda songela vo e nkumbu a Yave mfunu kikilu ina kwa yeto? (Tala mpe mvovo vana yand’a lukaya.)

¹⁸ Tutokanenanga e nkumbu a Yave ke mu konso diambu ko balenda vova o wantu mu kuma kieto. (Nku. 138:2) Ekuma dinina o mfunu ediadi? Kadi vava tuvanganga mambu meyangidikanga Yave, nkumbu miayingi wantu ke beyangalalanga ko ye bekutuvovelanga e mbi.a Vava Yesu kafwa, wantu bambadikila nze kimpumbulu yo kumvenza. Kansi, Yesu wakubama kakala muna fwa lufwa lwa mpila yayi kimana o Yave kakembelwa. “Waveza e nsoni,” i sia vo, katokana ko mu kuma kia mana akaka bayindulanga mu kuma kiandi. (Ayib. 12:2-4) E sungididi kiandi kiakala kaka muna vanga luzolo lwa Nzambi.—Mat. 26:39.

19. Aweyi omonanga mu kuma kia nkumbu a Yave? Ekuma?

¹⁹ Tumonanga vo mfunu kikilu twina wau tusadilanga Yave yo yikilwa vo Mbangi za Yave. Wau vo nkumbu a Yave mfunu kikilu ina kwa yeto, tukwamanana kumvana nkembo kana nkutu vo akaka batuvezele. Kadi e nkumbu a Yave isundidi o mfunu ke mu konso diambu ko wantu balenda vova mu kuma kieto. Muna kuma kiaki, tuzolele kala ye kani dia kwamanana kembelela e nkumbu a Yave, kiakala nkia diambu Satana kalenda kutuvanga. Muna mpila yayi, tusonga vo e nkumbu a Yave mfunu kikilu ina kwa yeto nze una inina o mfunu kwa Yesu Kristu.